نان برنجی شمالی، شیرینی برنجی، آب دندون یا باب دندون، همه این‌ها به یکی از شیرینی های عید نوروز شمالی و اصالتا مازندرانی گفته می‌شود که در اصل جزو شیرینی‌های محلی شهر آمل است. این شیرینی عید مازندرانی به خاطر بافت نرمی که دارد و در دهان آب می‌شود، به آن «باب دندون» یا «آب دندون» گفته می‌شود. شیرینی برنجی مازندرانی، هم جزو شیرینی‌های عید و هم مراسم عروسی و مناسبت‌های مربوط به عروس مثل خرید برای عروس است. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ۳ روش طرز تهیه شیرینی برنجی شمالی در فر، تابه و توستر، نکات پخت و خوشمزه شدن آن را به شما آموزش خواهیم داد.
مواد لازم برای تهیه شیرینی برنجی مازندرانی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| آرد برنج | ۱ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آرد شیرینی پزی | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| روغن جامد یا روغن صاف شیرینی پزی | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار (یا نصف لیوان کره و نصف لیوان صاف) |
| پودر قند | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| وانیل | نوک قاشق چای‌خوری |
| بیکینگ پودر | نوک قاشق چای‌خوری |
| هل (پودر شده) | ۱ قاشق مرباخوری |
| زرده تخم مرغ | ۱ عدد |
| گلاب | ۲ قاشق غذاخوری |
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۲۴ ساعت
مدت زمان مورد نیاز برای پخت شیرینی برنجی مازندرانی: ۲۰ تا ۳۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیرینی برنجی با پیمانه لیوان
با آرد برنج می‌توانید شیرینی‌های خوشمزه‌ای درست کنید که شیرینی برنجی شمالی، یکی از تردترین و خوشمزه‌ترین آنهاست. این شیرینی جزو شیرینی‌های با ماندگار بالا برای عید است و خودتان می‌توانید آن را تهیه کنید. در ادامه مراحل طرز تهیه شیرینی آب دندون شمالی را دنبال کنید.
مرحله اول: روغن را آماده کنید
در ابتدا، اگر روغن صاف قنادی ندارید، روغن جامد را در یک ظرف روحی یا تابه مسطح بریزید و روی حرارت بگذارید تا دانه دانه‌های داخل روغن جامد، ذوب و کاملا صاف و شفاف شود. وقتی روغن ذوب شد، شعله را خاموش کنید و برای چند دقیقه (۲ تا ۳ دقیقه) تابه را در دمای محیط بگذارید. سپس تابه را سریعا به یخچال منتقل کنید تا روغن دوباره ببندد.
در صورت تمایل می‌توانید انواع روغن مایع و جامد را از فروشگاه‌های افق کوروش به صورت حضوری و اینترنتی تهیه کنید.
مرحله دوم: روغن و پودر قند را ترکیب کنید
پودر قند را ۲ بار الک کنید تا کاملا نرم شود. اگر پودر قند ندارید، از شکر استفاده نکنید. خودتان می‌توانید در خانه پودر قند درست کنید (طرز تهیه پودر قند). روغن صاف که خودش را گرفت، از یخچال بیرون بیاورید. روغن و پودر قند را در یک کاسه بریزید و با همزن بزنید. برای ۵ دقیقه، روغن و پودر قند را بزنید تا کاملا پوک شود.
مرحله سوم: زرده و وانیل را اضافه کنید
زرده تخم مرغ را از سفیده آن جدا کنید. زرده را در کاسه بیندازید و وانیل و پودر هل را هم اضافه کنید. به مدت ۲ دقیقه زرده و وانیل را با مخلوط روغن و پودر قند بزنید تا حالت کرمی پیدا کند.
برای خرید تخم مرغ و هل می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
مرحله چهارم: آرد برنج را اضافه کنید
آرد برنج، آرد شیرینی پزی و بیکینگ پودر را با هم مخلوط کرده و ۳ بار الک کنید. نصف این ترکیب و گلاب را به کاسه مایه شیرینی برنجی اضافه کنید و با لیسک هم بزنید تا مواد به خورد هم بروند. بعد به تدریج بقیه ترکیب آرد را اضافه کنید و هر بار با دست کمی هم بزنید تا آرد تمام شود و یک مخلوط نرم و یکدست داشته باشید.
گلاب، بیکینگ پودر و انواع آرد برنج، آرد گندم و آرد قنادی را به روش‌های حضوری و اینترنتی می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنید.
مرحله پنجم: خمیر شیرینی را چرخ کنید
بافت خمیر باید طوری باشد که پوره پوره نشود و کاملا به هم چسبیده باشد. اگر خمیر به دست می‌چسبید، به معنی شل بودن آن است. پس در این صورت کمی آرد برنج دیگر اضافه کنید. این کار را با احتیاط انجام دهید تا خمیر سفت نشود. اگر خمیر پوره پوره بود، آن را داخل چرخ‌گوشت بریزید و با سری درشت، آن را یک بار چرخ کنید و کمی گلاب بیفزایید.
مرحله ششم: خمیر شیرینی را استراحت دهید
بعد از آماده شدن خمیر، آن را در کیسه فریزری بگذارید و به مدت ۲۴ ساعت در دمای آشپزخانه استراحت دهید. بعد از یک روز، وقتی خمیر را از پلاستیک در آورید، دوباره آن را یک بار دیگر چرخ کنید. فر را روشن و روی دمای ۱۷۰ درجه تنظیم کنید تا گرم شود. به مدت ۲۰ دقیقه قبل از شروع به پخت شیرینی‌ها، فر را روشن کنید.
مرحله هفتم: شیرینی برنجی شمالی را فرم دهید
بعد از آماده شدن خمیر شیرینی، کف سینی فر را یک کاغذ روغنی بیندازید. به اندازه یک گردو از مایه شیرینی برنجی بردارید و بین دست‌هایتان گلوله کنید. می‌توانید روی شیرینی برنجی را طرح‌های دلخواتان بزنید. بعد روی شیرینی‌ها را تخم خرفه یا کنجد بپاشید. همه شیرینی‌ها را به همین ترتیب درست کنید و در سینی فر، با فاصله بچینید.
مرحله هشتم: شیرینی آب دندون را بپزید
در آخر، سینی شیرینی‌ها را در فر بگذارید و به مدت ۲۰ دقیقه صبر کنید تا روی شیرینی و مغز آنها بپزد. سپس سینی فر را بیرون بیاورید ولی تا وقتی شیرینی داغ است، اصلا به آنها دست نزنید و از کاغذ روغنی جدا نکنید چون شیرینی پودر می‌شود. بعد از اینکه شیرینی برنجی آملی کاملا سرد شد، آنها را به آرامی، با کاردک از کاغذ روغنی جدا کرده و در ظرف سرو قرار دهید.
روش تهیه شیرینی برنجی شمالی بدون فر و در تابه
برای طرز تهیه شیرینی آب دندون در تابه، یک تابه دو طرفه را روی حرارت بگذارید. واشر تابه را هم بردارید. اجازه دهید تابه گرم شود. سپس یک کاغذ روغنی، کف تابه بیندازید و شیرینی‌ها را با فاصله از هم بچینید. درب تابه را بگذارید و به مدت ۳۰ دقیقه صبر کنید تا شیرینی‌ها بپزند.
در این مدت، حرارت را بسیار کم کنید و زیر تابه را شعله پخش‌کن بگذارید. برای اینکه زمان پخت بیشتر دستتان بیاید، می‌توانید ابتدا ۲ تا ۳ شیرینی برنجی را در تابه بپزید و بعد اقدام به پخت بقیه شیرینی‌ها کنید.
روش تهیه شیرینی برنجی در توستر
دمای توستری که شیرینی برنجی مازندرانی را در آن می‌پزید، باید ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد باشد و از قبل هم توستر را گرم کرده باشید. شیرینی برنجی در توستر، به ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان برای پخت نیاز دارد.
نکات طرز تهیه شیرینی برنجی مازندران
- در طرز تهیه شیرینی برنجی شمالی، می‌توانید از روغن مایع هم استفاده کنید. همچنین می‌توانید از کره، یا روغن صاف قنادی، یا روغن نباتی که خودتان در خانه آن را به روغن صاف قنادی تبدیل کرده‌اید، استفاده کنید. وگرنه شیرینی برنجی‌تان پودر می‌شود و به درستی خودش را نمی‌گیرد. انواع کره حیوانی یا گیاهی را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
- بهتر است روغن جامد صاف را خودتان در خانه درست کنید چون روغن‌های صاف قنادی، معمولا باعث خشک شدن بیش از حد شیرینی می‌شوند.
- استفاده از گلاب در شیرینی آب دندون، کاملا اختیاری است و به عطر آن کمک می‌کند. اما به خاطر داشته باشید گلاب را زیاد از حد در نظر نگیرید، چون باعث سفت یا خشک شدن شیرینی برنجی می‌شود.
- اگر می‌خواهید شیرینی برنجی آب دندون، زرد و سفید باشد، به نصف مواد، ۱ قاشق غذاخوری زعفران دم کرده غلیظ اضافه کنید و خمیر را آماده کنید. برای خرید زعفران می‌توانید از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی اقدام کنید.
- چرخ کردن خمیر می‌تواند بافت آن را بسیار نرم‌تر و لطیف‌تر کند.
- اگر خمیر شیرینی، بعد از فرم دادن، روغن می‌داد، حتما دوباره به آن آرد برنج اضافه کتید.
- محیطی که خمیر شیرینی برنجی را در آن قرار می‌دهید باید سرد و خنک باشد. اگر هوا گرم است، خمیر شیرینی را در یخچال بگذارید تا استراحت کند.
- اگر شیرینی برنجی شمالی را با کاغذ روغنی در ظرف دربسته و در دمای خنک محیط قرار دهید، برای مدت زیادی، ماندگاری خواهد داشت.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن شیرینی آب دندون یا برنجی
چرا شیرینی آب دندون سفت می‌شود؟
۱- خمیر شیرینی را زیاد ورز داده‌اید.
۲- دمای فر یا حرارت بالا و زمان پخت کم بوده است.
۳- روغن جامد یا کره بیش از حد استفاده کرده‌اید.
چرا شیرینی آب دندون، پودر می‌شود؟
اگر شیرینی را در حین پخت و بعد از پخت، وقتی هنوز داغ است، دست بزنید، شیرینی پودر می‌شود. در کل این شیرینی بافت بسیار نرمی دارد و نباید به آن فشار بیاورید.
چرا شیرینی برنجی، ترک می‌خورد؟
اگر شیرینی بعد از قالب زدن یا فرم دادن، ترک بخورد، یعنی خمیر به اندازه کافی ورز داده نشده و بافت منسجمی ندارد.
