شیر برنج یکی از خوشمزه‌ترین غذاهای ایرانی با پیشینه‌ای قدیمی در کشورهای مختلف دنیا است. این صبحانه تابستانی و زمستانی ساده و خوشمزه یکی از نذری‌های کم هزینه ماه رمضان هم هست. بد نیست بدانید شیر برنج علاوه برای صبحانه یک غذای شب چهارشنبه سوری و جزو غذاهای ماه رمضانی محبوب هم در برخی شهرهای ایران است. همچنین شیر برنج جزو غذاهای نذری محرم به خصوص در وعده صبحانه است. ما در این مطلب از مجله کوروش طرز تهیه شیر برنج و راز و رمزهای خوشمزه شدن آن را به شما آموزش خواهیم داد و مقدار مواد برای شیر برنج نذری برای ۱۰۰ نفر و ۲۰۰ نفر را به شما می‌گوییم. درباره تاریخچه شیر برنج هم در ادامه صحبت می‌کنیم. ابتدا فیلم آموزش طرز تهیه شیربرنج را در این مقاله از سرویس آشپزی تماشا کنید.
مواد لازم شیر برنج مجلسی و نذری بدون خامه (برای ۲۰ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| برنج نیم دانه | ۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شیر پرچرب | ۸ الی ۱۰ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| گلاب | ۱ استکان |
| شکر | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار (یا بیشتر) |
| هل آسیاب شده | ۱ قاشق غذاخوری (اختیاری) |
| کره | ۵ قاشق غذاخوری |
نکته: این مقدار مواد در دستور پخت شیربرنج برای ۲۰ نفر تدارک دیده شده است. برای تعداد بیشتر بسته به تعداد نفرات مواد را به نسبت دو یا سه برابر یا بیشتر کنید. مثلا برای طرز تهیه شیر برنج نذری برای ۱۰۰ نفر مقدار این مواد را ۵ برابر کنید و برای درست کردن شیر برنج نذری برای ۲۰۰ نفر مقدار این مواد را ۱۰ برابر کنید.
مدت زمان آماده‌سازی مواد: ۱۵ دقیقه
مدت زمان پخت شیر برنج: ۱ ساعت
میزان کالری در ۱۰۰ گرم شیر برنج: ۱۱۱ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه شیر برنج نذری ساده
برای درست کردن یک شیر برنج مجلسی خوشمزه مراحل زیر را دنبال کنید.
مرحله اول؛ آماده کردن برنج
برای درست کردن شیر برنج نذری و مجلسی ابتدا باید برنج‌ها را خوب بشویید و سپس به مدت یک الی دو ساعت با مقداری نمک در آب خیس کنید. بعد از این مدت آب روی برنج را خالی کنید و دوباره مقداری آب اضافه کنید و اجازه دهید برنج روی شعله ملایم گاز خوب بپزد و حسابی له شود و وا برود.
اگر برنج هنوز له نشده بود و دانه بود باز هم مقداری آب اضافه کنید. برنج برای شیربرنج باید له شده باشد و وا برود و آب برنج کاملا بخار شود. در نهایت باید یک برنج کاملا له و شفته داشته باشید.
می‌توانید انواع برنج از جمله برنج ایرانی و برنج نیم دانه را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله دوم؛ اضافه کردن شیر و شکر به برنج
در این مرحله از طرز پخت شیر برنج، شیر پرچرب را در یک قابلمه جداگانه بجوشانید. شیر را به برنج کم کم اضافه کنید و روی شعله ملایم گاز مرتب هم بزنید. زمانی که برنج به اصطلاح شکفته شد شکر را اضافه کنید. در انتها هم پودر هل و گلاب را اضافه کنید (اگر طعم هل را در غذا نمی‌پسندید آن را حذف کنید).
مراقب باشید شیر برنج سر نرود. شعله گاز را کم کنید تا شیر و برنج خوب با هم بپزند و شیر برنج حسابی جا بیفتد. بعد از اضافه کردن شیر، شیر برنج را مرتب باید هم بزنید که ته نگیرد.
مرحله سوم؛ کره را اضافه کنید
وقتی شیربرنج به غلظت دلخواه رسید (باید بافتی شبیه شله زرد پیدا کند) کره را اضافه کنید. کره از ترک خوردن شیربرنج بعد از سرد شدن جلوگیری می‌کند. بعد از هم زدن کامل کره در شیربرنج شعله گاز را خاموش کنید.
می‌توانید کره، هل و شیر را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله آخر؛ سرو کردن شیر برنج
شیربرنج را زمانی که هنوز داغ است در ظرف‌های مورد نظر سرو کنید چون وقتی شیربرنج کمی سرد شود یک لایه از چربی شیر روی آن تشکیل می‌شود و برای سرو کردن ظاهر خوبی ندارد.
روی شیر برنج نذری و مجلسی را می‌توانید با خلال پسته و بادام، کشمش یا در صورت تمایل با میوه‌هایی مثل موز تزیین کنید. می‌توانید خلال پسته، خلال بادام، انواع عرقیات گیاهی مثل گلاب و کشمش و مویز را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
شیر برنج با شکر یا نمک؟
اگر شیر برنج نذری یا شیر برنج ساده را با شکر می‌پسندید به هیچ وجه در مراحل پخت نمک به آن اضافه نکنید و برعکس اگر شیر برنج را با نمک می‌پسندید اصلا شکر به آن اضافه نکنید. برای درست کردن شیر برنج با شکر به ازای هر یک لیوان فرانسوی دسته‌دار برنج، باید ۱/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار شکر به آن اضافه کنید، البته شیرینی شیر برنج به سلیقه شما بستگی دارد و می‌توانید مقدار شکر را کمتر یا بیشتر از این در نظر بگیرید. جهت درست کردن شیر برنج با نمک هم مقدار نمک به ذائقه شما بستگی دارد.
در صورت تمایل نمک را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
شیربرنج با خامه
در طرز تهیه شیربرنج ساده می‌توانید از خامه هم استفاده کنید. هر چند شیر برنج ساده رژیمی است و با اضافه کردن خامه کالری و چربی شیر برنج بالاتر می‌رود ولی طعم متفاوتی را در تهیه شیر برنج با خامه تجربه خواهید کرد.
در طرز تهیه شیربرنج ساده با خامه، هر میزان که خامه استفاده می‌کنید، به همان میزان از شیر کم کنید. مثلا اگر می‌خواهید یک لیوان خامه برای شیر برنج استفاده کنید، یک لیوان شیر را از مقدار شیر در نظر گرفته برای شیر برنج کم کنید. برای اضافه کردن خامه به شیربرنج، خامه را با مقداری شیر مخلوط کرده و به شیر برنج اضافه کنید. ۱۵ دقیقه بعد از اضافه کردن خامه هم شعله گاز را خاموش کنید.
در صورت تمایل خامه را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
شیر برنج زعفرانی
اگر تمایل دارید شیر برنج زعفرانی داشته باشید، زعفران را در مقداری آب دم کنید تا حدی که غلیظ شود، سپس همراه با گلاب به شیربرنج اضافه کنید. می‌توانید یک قسمت از شیربرنج را ساده بپزید و قسمت دیگر را با زعفران حل کنید تا از هر دو نوع، شیر برنج زعفرانی و شیر برنج ساده داشته باشید.
در صورت تمایل زعفران را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
فوت و فن‌های طرز تهیه شیر برنج نذری و مجلسی خوشمزه
- اگر شیر برنج را ساده دوست دارید همین مراحل دستور پخت شیر برنج را طی کنید و هل، گلاب و خلال‌های پسته و بادام را حذف کنید. شیر برنج ساده را هم با نمک یا شکر می‌توانید خوش طعم کنید.
- طرز تهیه شیر برنج دزفولی که بسیار مشهور است به همین ترتیب است، بدون هل و گلاب و انواع خلال و فقط با نمک یا شکر در دستور پخت شیر برنج. شیربرنج عربی هم معمولا شکر دارد و شیرین است و از هل و گلاب در تهیه آن استفاده می‌شود.
- شیر برنج را زمانی که هنوز داغ است در ظرف‌های مورد نظر سرو کنید و اجازه دهید سرد شود یا به همان صورت میل کنید. اگر شیربرنج را بعد از سرد شدن سرو کنید شیر برنج آب می‌اندازد. اگر هم شیر برنج را سرد دوست دارید اجازه دهید در دمای اتاق خنک شود و سپس در یخچال بگذارید تا سرد شود. به این ترتیب شیر برنج آب نمی‌اندازد.
- یک روش برای درست کردن شیر برنج نذری و مجلسی این است که از شب قبل خلال پسته و بادام را در شکر و گلاب یا فقط گلاب خیس کنید تا حسابی طعم بگیرند. برخی برنج را هم از شب قبل به جای آب در گلاب خیس می‌کنند.
- برای درست کردن شیر برنج خوشمزه و جا افتاده حتما از برنج مرغوب ایرانی استفاده کنید. اگر از برنج نیم دانه استفاده نمی‌کنید برای له شدن برنج به مقدار بیشتری آب نیاز دارید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه سوپ کدو حلوایی با شیر
- اگر طعم دارچین را در شیر برنج می‌پسندید در هنگام پخت یک عدد چوب دارچین به شیر برنج اضافه کنید و بعد از پختن شیر برنج چوب دارچین را از آن خارج کنید. می‌توانید دارچین را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
- برای درست کردن شیر برنج خوشمزه نذری و مجلسی با طعم شیرین می‌توانید از شیرعسلی هم استفاده کنید. به این ترتیب میزان شکر را با توجه به ذائقه کمتر کنید و خامه هم اضافه نکنید، چون شیرعسلی هم بافت خامه را دارد و هم شیرین است.
- طرز تهیه شیر برنج شمالی هم به همین ترتیب است و در دستور پخت آن نمک، برنج نیم دانه، گلاب و شیر استفاده می‌شود.
- شیر برنج ساده را با عسل یا انواع مربا با نان میل کنید. شیر برنج یکی از انواع صبحانه ساده و شیک برای مهمانی و به خصوص در رژیم غذایی کودکان و افراد لاغر هم هست. می‌توانید انواع مربا و عسل را به صورت آنلاین، حضوری و تلفنی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه سوپ شیر مجلسی با جو پوست کنده
بهترین برنج برای طرز تهیه شیر برنج کدام است؟
برنج ایرانی بهترین نوع برنجی است که می‌توانید در طرز تهیه شیر برنج مجلسی از آن استفاده کنید. چون هم خوش طعم است و هم بعد از پختن لعاب می‌اندازد و چسبندگی بالایی پیدا می‌کند.
استفاده از برنج نیم دانه هم باعث نرم و یکدستی بیشتر شیر برنج خواهد شد. اگر در طرز تهیه شیر برنج مجلسی خوشمزه از برنج نیم دانه استفاده نکنید باید مقدار آب بیشتری داخل برنج بریزید و زمان بیشتری را به له شدن برنج اختصاص دهید.
چطور شیر برنج را تزیین کنیم؟
- برای این که شیر برنج مجلسی داشته باشید، می‌توانید آن را در قالب بریزید و با پشت قاشق کمی فشار دهید تا در قالب فرم بگیرد. بعد از این که شیر برنج از دما افتاد و سردتر شد، آن را به آرامی از قالب جدا و تزیین کنید.
- شیر برنج را می‌توانید هم به صورت سرد و هم به صورت گرم سرو کنید و بستگی به سلیقه و ذائقه خودتان دارد.
- برای تزیین شیر برنج می‌توانید از خلال مغز بادام و خلال پسته هم استفاده کنید ولی برای خوش طعم‌تر شدن خلال‌ها، قبل از استفاده به مدت چند ساعت خلال‌ها را در مقداری گلاب و کمی شکر بخیسانید. با این کار تلخی آن‌ها از بین خواهد رفت.
- برگ گل محمدی هم یکی از موادی است که می‌توانید با آن روی شیر برنج را تزیین کنید.
تاریخچه شیر برنج
می‌دانستید شیر برنج اصلا یک غذای اسطوره‌ای ایرانی است؟ از شیربرنج در شاهنامه به «شیر با» نام برده شده است. شیربرنج هم برای صبحانه خوشمزه مناسب است هم برای ناهار و شام. شیربرنج در اغلب کشورهای دنیا به خصوص روسیه و هند برای تمام وعده‌های غذایی بسیار محبوب و پرطرفدار است.
به نظر می‌رسد در ماه‌هایی مثل محرم و ماه رمضان به خصوص برای نذری ساده و در ماه رمضان برای وعده‌های سحر و افطار بلد بودن طرز تهیه شیر برنج بیشتر از همیشه به کار می‌آید.
سوالات متداول
برای پخت شیر برنج مجلسی از چه نوع برنجی استفاده می‌شود؟
در طرز تهیه شیر برنج مجلسی خوشمزه و جاافتاده باید از برنج مرغوب ایرانی استفاده کنید. اگر از برنج نیم دانه استفاده نمی‌کنید برای له شدن برنج به مقدار بیشتری آب نیاز دارید.
بهترین زمان برای افزودن شکر به شیر برنج چه وقتی است؟
برای درست کردن شیر برنج، بهترین زمان افزودن شکر، وقتی است که دانه‌های برنج کاملا نرم شده باشند. اگر برنج به اندازه کافی نرم نشده یا نپخته باشد، اضافه کردن شکر، مانع نرم و پخته شدن برنج می‌شود و نیاز به زمان زیادی برای پخت دارد. حتی ممکن است در این فاصله شیر برنج ته بگیرد.
چه کار کنیم که شیر برنج ته نگیرد؟
در زمان پخت شیر برنج و بعد از اضافه کردن شیر، باید حرارت زیر قابلمه را کم کنید و به صورت مداوم، شیر برنج را هم بزنید. اضافه کردن کره، یکی از فوت و فن‌هایی است که مانع ته گرفتن شیربرنج بعد از افزودن شکر می‌شود، می‌توانید کره را همزمان با شکر به شیر برنج اضافه کنید.
طرز تهیه شیر برنج رژیمی چگونه است؟
برای تهیه شیر برنج رژیمی باید از شیر کم چرب استفاده کنید و خامه و شکر را حذف کنید. می‌توانید برای شیرین کردن شیر برنج رژیمی از مقداری عسل استفاده کنید.
