برای چندین دهه، بومگردی به حفاظت از طبیعت و محافظت از گونه‌های در معرض خطر کمک کرده است. ویروس کرونا و متعاقباً تعطیل شدن سایتهای بومگردی تأثیر غیر قابل جبرانی بر حیات وحش و جوامع محافظت کننده از آن داشته است. معضل و بحرانی که بشر امروزه با آن دست به گریبان شده است، شاید تا چندسال ادامه داشته باشد. اما انسان امیدوار است با واکسن کرونا از شر این ویروس خلاص شود. در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش به بومگردی یا اکوتوریسم می‌پردازیم و چگونگی تغییر این صنعت برای انطباق با واقعیت امروز و چشم انداز دوران پساکرونا را توضیح می دهیم.
واژه بوم گردی معادل فارسی “اکوتوریسم” است. بوم گردی به زبان ساده یعنی زندگی کردن مثل مردم در مقصد سفر. بوم گردی یا اکوتوریسم، یکی از زیر شاخه های توریسم پایدار به حساب می آید. با توجه به این که سبک زندگی در شهرهای بزرگ تقریبا مشابه است، پس بوم گردی بیشتر در جوامع محلی و سنتی معنی پیدا می‌کند. مفهوم بومگردی قویا بر حفاظت و احیای محیط زیست تاکید داشته، و از این منظر از مفهوم کلی توریسم پایدار اندکی متفاوت است. با ما در ادامه همراه باشید.
بومگردی یا اکوتوریسم چیست؟
طبق تعریف انجمن بین المللی اکوتوریسم، برای بومگردی تعریفی اینچنینی ارایه شده است: «بومگردی سفر مسئولانه به مناطق طبیعی است که محیط زیست را حفظ می کند و رفاه مردم محلی را بهبود می بخشد.» با محدود کردن تعداد بازدید کنندگان، هتل ها و سایر زیرساخت های گردشگری، بوم گردی تأثیر انسان بر محیط زیست را به حداقل می‌رساند و آگاهی و احترام زیست محیطی و فرهنگی را ایجاد می‌کند.
جوامع محلی با اشتغال در صنعت بومگردی، از فرصت‌های شغلی و پروژه‌های اجتماعی و محلی خود سود می‌برند. بوم گردی به طور قابل توجهی به اقتصاد ملی کمک می‌کند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۷، رواندا ۱.۵ میلیون مسافر بین المللی پذیرا شد. پارک های این کشور به دلیل رشته کوه، آتشفشان و گونه‌های متعدد حیات وحش خود – از جمله میمون های بزرگ – مشهور هستند و به استقبال ۹۴۰۰۰ بازدید کننده رفت و درآمد ۱۸.۷ میلیون دلاری کسب کرد.
تأثیر ویروس کرونا بر صنعت بومگردی یا اکوتوریسم
سایت های گردشگری در اوایل بحران جهانی ویروس کرونا به دلیل خطر انتقال و ابتلا بسته شدند. از آن زمان، بیشتر مرزها بسته شدند و سفرهای بین‌المللی نیز به حالت سکون در آمد. بسیاری از مناطق حفاظت شده از درآمد حاصل از گردشگری برای تأمین بودجه به مشکلات اساسی برخوردند. اکنون مجموعه های بومگردی ماه‌ها است بدون درآمد گردشگری باقی مانده‌اند و بسیاری به بحران مالی رسیده‌اند.
بیکاری کارکنان در اکوتوریسم و مجموعه های بومگردی می‌تواند آسیب‌های بزرگی به این بخش وارد کند. تعلیق اجرای قانون در این حوزه می‌تواند به راحتی منجر به افزایش شکار غیرقانونی شود. دلیل این آسیب آشکار است: کارکنان مجموعه های بومگردی وقتی درآمد خود را از دست بدهند، گزینه‌های کمی برای درآمدزایی خواهند داشت.
اهمیت دوران پساکرونا در رشد و توسعه بومگردی
ضروری است که جامعه بین المللی و دولت ها بودجه‌های اضطراری خود را برای مجموعه‌های بومگردی ارایه کند. اکوتوریسم اگر توسط قوانین جدید کمک شود درآمد حاصل از تعطیلی بومگردی ها جبران می‌شود. سایت های اکوتوریسم به درآمد از سوی گردشگر نیاز دارند و این مدل تجارت آنهاست. با بودجه‌های اضطراری منابع مالی از دست رفته، جبران شده و می توان به آینده امیدوار ماند. آینده‌ای که بشر به آن نیاز دارد. محیط زیست بدون حمایت و حضور اکوتوریسم بیش از پیش مورد آسیب قرار می گیرد و مجموعه های بومگردی می‌توانند در حفظ این گنجینه موثر باشند.
از سویی دیگر سفر برای انسانِ اسیر شده در بند ویروس کرونا در دوران پساکرونا بسیار مهم است. انسان‌ها برای رسیدن و شرایط مطلوب پیش از این همه گیری امیدوارند تا دوباره در طبیعت گردش کنند و روحیه خود را بازیابند. بدون تردید دوران پساکرونا عصر رونق گردشگری خواهد بود و سفر بهترین جایزه برای شادی هر انسان قلمداد می‌شود.
آینده صنعت بومگردی در دوران پساکرونا
ما نمی دانیم که امواج جدیدی از عفونت های ویروس کرونا ایجاد خواهد شد یا نه اما سناریوهای مختلفی پیش روی ماست. ما می‌توانیم به کمک فناوری روش های جدیدی برای انجام کارها پیدا کنیم. گردشگری مجازی و فرآیندهای دیجیتالی می‌تواند به بهبود شرایط اندکی کمک کند. حالا که در قرنطینه خانگی برای در امان ماندن از ویروس کرونا هستیم باید به سمت واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برویم. عینک های هوشمند، فناوری جدیدی هستند که می‌توانند ما را به صورت مجازی به طبیعت بکر ببرند. قطعا تجربه خوب و طبیعی پیش از کرونا را نخواهیم داشت، اما تجربه جدید و تلفیق فناوری و گردشگری هم جذابیت خودش را دارد!
به کمک عینک های واقعیت افزوده و واقعیت مجازی می‌توان بدون محدودیت‌های پروتکل های بهداشتی سفر کنیم. انسان به کمک این فناوری ترسی از انتقال ویروس ندارد. همچنین می‌تواند ساعتی در دل همان خانه و محل قرنطینه اش به گشت و گذار بپردازد. این مدل عینک‌ها قیمت چندانی ندارند و در مقایسه با دیگر فناوری های روز می‌توانند سرگرمی قابل قبولی برای انسان داشته باشند.
کمک فناوری به بومگردی و اکوتوریسم در دوران قرنطینه کرونا و پساکرونا
تا زمانی که در قرنطینه هستیم باید به این شرایط خودمان را عادت دهیم. به کمک فناوری و لوازم هوشمند خودمان را سرگرم کرده و شبیه سازی نماییم. از دیگر فواید عینک های واقعیت افزوده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در هر زمان که بخواهید می توانید سفر کنید و منتظر ساعت طلوع و غروب خورشید نیستید.
بومگردی یا اکوتوریسم در این زمان راه دیگری ندارد و تا دوران پساکرونا می‌توان این چنین سفر کرد!
از قطب شمال تا قطب جنوب هر جاذبه گردشگری که محتوای تصویری آن برای عینک های واقعیت افزوده موجود باشد، را می توانید ببینید.
با تماشای طبیعت به کمک عینک واقعیت افزوده آسیبی به محیط زیست نمی‌زنید و کوچکترین اثری از خود در آن جا نمی‌گذارید.
بدون مزاحمت برای حیوانات می‌توانید تجربه تماشای مجازی آنها را داشته باشید. گویی در باغ وحش هستید بدون آنکه حیوانی اسیر انسان شده باشد.
منبع: UNEP
