سینمای فرانسه همیشه متمایز و جریان ساز بوده و همواره به لحاظ تجاری و هنری اهمیت زیادی در جهان داشته است. با ما در سرویس هنر و سینما مجله کوروش همراه باشید تا بیشتر از بهترین فیلم های فرانسوی بخوانید.
هالیوود ممکن است پادشاه بلامنازع صنعت فیلم سازی جهان باشد، اما سینما تمام هستی خود را مدیون فرانسوی ها است. این برادران لومیر، اوگوست و لوئی بودند که با اختراع سینماتوگراف اولین فیلم جهان «کارگران در حال خروج از کارخانه لومیر» را در سال ۱۸۹۵ ساختند. از آن روزی که برادران لومیر فیلم خود را در یک محفل خصوصی نمایش دادند، ۱۲۶ سال می گذرد و حالا صنعت سینمای فرانسه یکی از مشهورترین صنایع فیلمسازی دنیا را دارد.
سینمای فرانسه با وجود جنبش های سینمایی تاثیرگذاری همچون «موج نوی فرانسه» که در اواخر دهه ۱۹۵۰ شکل گرفت و داشتن نسل های متوالی از بهترین و مشهورترین هنرپیشه های سینما از بریژیت باردو تا لئا سیدو و ماریون کوتیار، از ژان پل بلموندو و آلن دلون تا عمر سی و از ژان رنوار و فرانسوا تروفو تا ژاک اودیار الیویه داهان؛ همواره در سینمای جهان صحبت های زیادی برای گفتن داشته است.
اخیرا نیز تلویزیون فرانسه موفقیت هایی را در سطح بین المللی به دست آورده است. سریال موفق «به نماینده ام زنگ بزن (Call My Agent)» به لطف تولیدات بیشتر نتفلیکس در کشور فرانسه، در آمریکا و سایر کشورهای دنیا مخاطبان زیادی پیدا کرده است.
کوتاه سخن اینکه چه یکی از آن فرانسه دوستان بالفطره هستید و چه یکی از دوستدارن فیلم های اصیل اروپایی به ویژه فرانسوی هستید، در اینجا فهرستی از بهترین فیلم های فرانسوی تقدیم شما کرده ایم.
بیشتر بخوانید » بهترین سریال های نتفلیکس در سال ۲۰۲۰ «
بهترین فیلم های فرانسوی کلاسیک از دهه های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰
قطعا اگر بخواهیم در مورد مفهوم «سینمای کلاسیک فرانسه» بحث کنیم، کل روز را هم وقت بگذاریم به نتیجه نمی رسیم! اما در این مطلب فرض را بر این می گذاریم که عبارت سینمای کلاسیک فرانسه به فیلم های ساخته این کشور در سال های ۱۹۳۰ تا ۱۹۴۰ گفته می شود. بسیار خوب، به این جهت، در اینجا ۳ فیلم برتر از این دوران مهم سینمای فرانسه را معرفی می کنیم.
۱-«قاعده بازی (۱۹۳۹)» به کارگردانی ژان رنوار از بهترین فیلم های فرانسوی
فیلم «قاعده بازی (La Règle du Jeu)» ساخته ژان رنوار در سال ۱۹۳۹، تنها چند ماه پیش از آغاز جنگ جهانی دوم اکران شد. فیلم قاعده بازی از آن دسته فیلم هایی است که با توجه به مضمون خود که تصویری از استهزا آمیز از اشراف فرانسه به نمایش گذاشته بود، با مخالفت های شدید منتقدان و مردم فرانسه مواجه شد. به همین جهت، این فیلم تنها پس از ۳ هفته ز پرده سینماهای فرانسه پایین کشیده شد.
ژان رنوآر در فیلم قاعده بازی گروهی از اشراف فرانسوی به همراه خدمتکارانشان را به تصویر کشیده بود. وقایع فیلم عمدتا در عمارت اشرافی در حومه پاریس می گذشت و مملو از بی بندوباری ها، خیانت ها و روابط عشقی مثلثی، توطئه ها و رخدادها و پیچش های غیرمنتظره به سبک نمایشنامه های ویلیام شکسپیر بود.
فیلم قاعده بازی همچنین به لحاظ سبک فیلمسازی نیز تاثیر زیادی بر سینماگران پس از رنوآر گذاشت. رنوآر در این فیلم تحسین شده اش از برداشت های طولانی و گفتگوهای بداهه زیادی استفاده کرد. حتی گفته می شود که تنها یک سوم فیلم بر اساس فیلمنامه ساخته شده و باقی آن تماما حاصل بداهه پردازی بوده است. نکته دیگر فیلم قاعده بازی، حضور خود ژان رنوآر در نقش اکتاو خردمند و افسرده است.
۲- بچه های بهشت (۱۹۴۳)» به کارگردانی مارسل کارنه از شاهکارهای سینمای کلاسیک فرانسه
فیلم «بچه های بهشت (Enfants du Paradis)» به کارگردانی مارسل کارنه، یکی از تحسین شده ترین فیلم های سینمای فرانسه در تمام ادوار است. در حالی که فیلم بیشتر به نام «بچه های بهشت» شهرت دارد، ولی شاید «بچه های خدایان» عنوان بهتری برای فیلم باشد. چرا که کلمه بهشت در عنوان فیلم به بهشت اشاره ندارد، بلکه منظور بالکن یا طبقه دوم سالن تئاتر است، جایی که به آن جایگاه خدایان نیز می گفتند.
ماجراهای فیلم بچه های بهشت که ساخت آن در پاریس تحت اشغال نیروهای نازی، خود معجزه ای اعجاب انگیز است، به صحنه های تئاتر پاریس در دهه های ۱۸۲۰ و ۱۸۳۰ باز می گردد. داستان فیلم بچه های بهشت حول شخصیت محوری گارانس می چرخد. زنی فوق العاده دلربا که نقش او را «آرلتی»، فوق ستاره دوران طلایی سینمای فرانسه ایفا می کند.
گروهی نامتعارف از عشاق گارانس را دنبال می کنند از یک بازیگر پانتومیم، یک هنرپیشه تئاتر، یک سارق مشهور و نهایتا یک اشراف زاده. اگر این ماجراها نتوانند یک درام رمانتیکِ نفس گیر را تشکیل دهند، دیگر چه طرحی می تواند؟
بچه های بهشت رمانتیکی شگفت انگیز مملو از صحنه های جادویی و رؤیاگونه است که حتی گاهی دیالوگ های آن به شعر شباهت پیدا می کند. فیلمی که حتی از سوی آکادمی جشنواره فیلم کن نیز به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینمای فرانسه نیز برگزیده شده است.
۳-«توهم بزرگ (۱۹۳۷)» به کارگردانی ژان رنوار از بهترین فیلم های فرانسوی
فیلم «توهم بزرگ (La Grande Illusion)» به کارگردانی ژان رنوآر، فیلم جنگی بدون جنگ یا بهتر است گفته شود، فیلمی درباره جنگ است که در آن هیچ خونریزی به چشم نمی خورد. ژان رنوآر برای نوشتن فیلمنامه توهم بزرگ از خاطرات و تجارب شخصی خودش در طول جنگ جهانی اول استفاده کرده است.
رنوآر در طول جنگ به عنوان خلبان شناسایی در ارتش فرانسه انجام وظیفه می کرد و حتی در این بین مجروح نیز شد. در فیلم حتی ژان گابن، یکی از اونیفورم های رنوآر در طول خدمتش در ارتش فرانسه را بر تن می کند.
فیلم توهم بزرگ با دستگیری دو خلبان و انتقال آنها به یک اردوگاه اسرای جنگی آلمانی ها شروع می شود. اگرچه اسرای فیلم بارها سعی می کنند از اردوگاه فرار کنند، ولی ژان رنوآر در فیلم به وضوح به مخاطبانش نشان می دهد که هیچ مرزی مابین آدم ها وجود ندارد و آن مرزبندی های سیاسی چیزی جز وهم و خیال نیستند.
با توجه به زمان اکران فیلم توهم بزرگ و پیام کاملا ضد جنگ آن، فیلم به سرعت هم در فرانسه و هم در آلمان توقیف شد. ولی اکنون که بیش از ۸۰ سال از اکران فیلم توهم بزرگ می گذرد، از شاهکار ژان رنوآر نهایت تجلیل به عمل می آید. معمولا در هر فهرستی از بهترین فیلم های فرانسوی و بهترین فیلم های تاریخ سینما، نام توهم بزرگ رنوآر در میان برترین ها ذکر می شود.
بیشتر بخوانید » بهترین فیلم های جنگی تاریخ سینما «
فیلم های فرانسوی موج نوی فرانسه در دهه ۱۹۶۰
اواخر دهه ۱۹۵۰ بود که جنبش سینمایی «موج نو (Nouvelle Vague)» در فرانسه شکل گرفت. فیلمسازان این سبک سینمایی از قواعد سینمایی گذشته چه به لحاظ روایی و چه به لحاظ تصویری روی گردان شدند و سراغ نوآوری های مختلفی رفتند.
از جمله این نوآوری ها می توان به استفاده از دوربین های سبک، کنار گذاشتن ابزارهای سنگین نورپردازی، صدابرداری سر صحنه و گاهی نیز ابهام در روایت پردازی اشاره کرد. در واقع، لزوما در پایان فیلم های موج نوی فرانسه به پرسش هایی که مطرح می شد پاسخی داده نمی شد. حال در ادامه مطلب بهترین فیلم های فرانسوی سراغ دو فیلم برتر موج نوی فرانسه می رویم.
۴- «ژول و جیم (۱۹۶۲)» به کارگردانی فرانسوا تروفو
فیلم «ژول و جیم (Jules et Jim)» یکی از کلاسیک های موج نوی فرانسه است. در این فیلم شاهد دوستی های بین ۳ دوست صمیمی جیم، مردی خوش مشرب، ژول اتریشی خجالتی و کاترین، زنی جذاب و آزادمنش هستیم. ماجراهای فیلم ژول و جیم در حین و بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم رخ می دهد.
در این دوران ژول و جیم از آنجایی که دارای تابعیت دو کشوری هستند در جنگ به مصاف هم می روند، از فکر اینکه جنگ موجب رویارویی آنها با هم شود به وحشت می افتند. با این حال، سوای اینکه ماجراهای فیلم خوش ساخت و فراموش نشدنی فرانسوا تروفو در دوران جنگ جهانی رخ می دهد، همچنان حس و حال دهه ۱۹۶۰ در فیلم شاهدیم از آن خط چشم های بالدار کاترین و سبک «تام بوی» که به مرور در آن دوران به مد روز بدل می شد.
۵- «از نفس افتاده (۱۹۶۰)» به کارگردانی ژان لوک گودار از بهترین فیلم های فرانسوی
فیلم «از نفس افتاده (À Bout de Souffle)» از این جهت که برای اولین بار توجهات بین المللی را به موج نوی فرانسه جلب کرد، به نوعی نماد جنبش موج نو نیز به حساب می آید. درباره از نفس افتاده گودار بیش از هر فیلم دیگری در تاریخ سینمای فرانسه صحبت شده است.
از حیث تاثیرگذاری هم تنها به این می توان بسنده کرد که از نفس افتاده را علاوه بر اینکه یکی از تاثیرگذارترین فیلم های سینمای فرانسه بلکه یکی از بهترین فیلم های فرانسوی در تاریخ سینمای این کشور نیز دانسته اند. به هر حال، فیلم از نفس افتاده سوای بحث های جانبی، یک درام رمانتیک جذاب و سرگرم کننده است.
در این فیلم ماجراهای میشل، یک سارق خُرده پا و پاتریشیا، یک دختر آمریکایی ساکن پاریس را شاهدیم. اگر از آن دست دوستدارن سینمای فرانسه هستید که مدت هاست سراغ فیلم های فرانسوی نرفته اید و زبان فرانسه شما هم کمی از یادتان رفته، شاید فیلم از نفس افتاده انتخاب خوبی باشد. چون لهجه آمریکایی پاتریشیا و آهسته و کِش دار صحبت کردن میشل باعث می شود به راحتی دیالوگ های فرانسوی فیلم را متوجه شوید.
بیشتر بخوانید » بهترین فیلم های ترسناک ۲۰۲۰ که شما را وحشت زده می کنند «
بهترین فیلم های فرانسوی ۲۰ سال اخیر
۶- «آملی (۲۰۰۱)» به کارگردانی ژان پیر ژونه از بهترین فیلم های فرانسوی
فیلم «زندگی شگفت انگیز آمِلی پولن (Le Fabuleux Destin d’Amélie Poulain)» که بیشتر به نام «آملی» شناخته می شود، فیلم مورد علاقه تمام زبان آموزان و دوستداران فرهنگ و زبان فرانسه و خلاصه هر کسی است که آرزو دارد روزی در پاریس زندگی کند. آملی احتمالا شناخته شده ترین فیلم فرانسوی برای اکثر مخاطبان بین المللی نیز باشد.
فیلم آملی روایت ماجراهای زندگی آملی دختری خجالتی و تاحدی غیرعادی ولی به شدت خوش قلب و دوست داشتنی است. آملی فیلمی رمانتیک،با طراوت و پر از شاعرانگی و خیال بافی های کودکانه است که محال است به این راحتی ها از ذهن پاک شود.
۷- «دست نیافتنی ها (۲۰۱۱)» به کارگردانی اولیویه ناکاش و اریک تولدانو
فیلم «دست نیافتنی ها (Intouchables)»، یکی از بهترین فیلم های فرانسوی است که طی سال های اخیر ساخته شده است. کمدی پر شوخ و شنگی که به خلاقانه ترین شکل ممکن تمام مرزبندی های طبقاتی و نژادی را از پیش روی بر می دارد و روایتی جذاب یک دوستی عمیق به دست می دهد.
در فیلم دست نیافتنی ها شاهد دوستی دریس، جوانی سیاه پوست با فیلیپ، ثروتمند سالخورده ای هستیم. دریس پس از اینکه به عنوان پرستار فیلیپ استخدام می شود، رابطه ای بسیار نزدیک با پیرمرد برقرار کرده و زندگی کسل کننده او را کاملا دگرگون می کند.
۸- «زنگار و استخوان (۲۰۱۲)» به کارگردانی ژاک ادویار
«زنگار و استخوان (De Rouille et D’os)» فیلم فرانسوی-بلژیکی به کارگردانی ژاک اودیار است. این فیلم روایت ماجراهای زندگی علی، یک پدر جوان و بیکار است که سعی می کند با زندگی خوب را برای پسرش فراهم کند.
به موازات زندگی دشوار علی، استفانی، شریک زندگی او هم که قبلا تمرین دهنده نهنگ های قاتل در پارک های آبی بود، پاهایش را از دست داده و در وضعیت روحی روانی دشواری به سر می برد.
فیلم زنگار و استخوان، اقتباسی بی نظیر از روی داستان کوتاهی به همین نام از نویسنده کانادایی، کریگ دیویدسون است. بازی های استثنایی بازیگران اصلی فیلم، ماریون کوتیار و ماتیاس اسچوئنائرتس نیز از دیگر از عواملی که باعث شده، فیلم درخشانِ ژاک اودیار، یکی از بهترین فیلم های فرانسوی سال های اخیر لقب بگیرد.
قطعا تماشای این درام با داستای تلخ ممکن است گاهی ناخوشایند باشد، ولی لحظات دلگرم کننده زیادی در فیلم زنگار و استخوان وجود دارد که باعث می شود، جرقه ای از امید در دلِ هر بیینده ای زده شود.
نقد و بررسی فیلم اسکاری میناری/ Minari
۹- «زندگی به رنگ صورتی (۲۰۰۷)» به کارگردانی الیویه داهان از بهترین فیلم های فرانسوی
فیلم «زندگی گلگُون یا زندگی به رنگ صورتی (La Vie en Rose)» فیلمی زندگینامه ای است که از روی زندگی ادیت پیاف، خواننده مشهور فرانسوی ساخته شده است. زندگی به رنگ صورتی روایت غیرخطی و تا حد غیرعادی از زندگی ادیت پیاف است. غیرعادی از این جهت که با وجودی که فیلم به برخی از وقایع مهم زندگی خواننده افسانه ای اشاراتی دارد، اما هیچگاه به وقایع جنگ جهانی دوم نمی پردازد.
ناگفته نماند که ادیت پیاف در طول جنگ جهانی دوم برای برخی از بالاترین مقام های آلمان نازی آواز می خواند. ولی سوای این مسئله، فیلم زندگی به رنگ صورتی، با نقش آفرینی فراموش نشدنی ماریون کوتیار از تاثیرگذارترین و به یاد ماندنی ترین فیلم های دو دهه اخیر سینمای فرانسه است.
ماریون کوتیار با گریمی سنگین که به او شمایلی شبیه به خواننده فقید فرانسوی داده بود، از چشمان از حدقه بیرون زده تا دندان های خرگوشی، بازی کاملا متفاوتی نسبت به بسیاری از نقش های آفرینی های خود ارائه داد. نقش آفرینی که برای هنرپیشه جذاب فرانسوی جایزه اسکار بهترین نقش اول زن را به ارمغان آورد.
بیشتر بخوانید » ۱۰ فیلم تحسین شده مارتین اسکورسیزی «
جمع بندی نهایی
با فیلم های فرانسوی که در این مطلب ذکر کرده بودیم، موافق بودید؟ آیا به نظرشما فیلم های خوب دیگری هم بودند که از این فهرست به جای مانده بودند؟ البته که عناوین فیلم های این فهرست کامل بنا به ذائقه شخصی انتخاب شده بودند. به این جهت، هیچ توجهی برای وجود چنین شکاف عمیقی (فیلم های ساخته شده بین سال های ۱۹۶۲ تا ۲۰۰۱) در این فهرست وجود ندارد. اما مطمئنا در یک مطلب مختصر نمی توان اکثر بهترین فیلم های فرانسوی را گنجاند. از این رو، سعی کردیم بهترین فیلم های فرانسوی را به سه دسته تقسیم کنیم تا بتوانیم تا بتوانیم به فیلم های برتر هر دوران بپردازیم. نظر شما چیست؟ جای کدام فیلم های خوب فرانسوی در این فهرست خالی است؟
منبع: thatmuse
