سیمون دو بووار، نویسنده و فیلسوف مشهور فرانسوی یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان و کنشگران حقوق زنان در قرن بیستم بود. در سرویس کتاب و ادبیات مجله کوروش درباره سیمون دوبووار، زندگی و کتاب های سیمون دوبووار بیشتر بخوانید.
سیمون دو بووُآر یکی از برجسته ترین فیلسوفان و نویسندگان مکتب اگزیستانسیالیست فرانسه بود. سیمون دو بووار در کنار سایر اگزیستانسیالیست های مشهور همچون ژان پل سارتر، آلبر کامو و موریس مرلوپونتی، مجموعه ای غنی از آثار ادبی و فلسفی را در قالب های مختلف از رمان، زندگینامه، متونی فلسفی درباره اخلاقیات، فمینیسم و سیاست از خود برجای گذاشت. سیمون دوبوار را بیشتر به دلیل نوشتن کتاب مشهورش «جنس دوم» می شناسند. کتابی که انقلابی در آزادی و حقوق زنان به پا کرد و همچنان نیز از تاثیرگذارترین متون فمنیستی دنیا به حساب می آید. سیمون دوبووار علاوه بر آثار ارزشمندی که در حوزه های مختلف از خود برجای گذاشت، رابطه ای مادام العمر با ژان پل سارتر، فیلسوف و نویسنده شهیر فرانسوی داشت.
مختصری از زندگی سیمون دوبووار؛ آدم زن به دنیا نمی آید، بلکه زن می شود
سیمون روز ۹ ژانویه سال ۱۹۰۸ در یک خانواده بورژوازی معتقد به آئین کاتولیک در پاریس متولد شد. ولی خانواده مرفه سیمون دو بووار پس از پایان جنگ جهانی دوم کل دارایی های خود را از دست دادند. سیمون دوبوار در سال ۱۹۲۹ در حالی که در دانشگاه سوربن تحصیل می کرد، با ژان پل سارتر، شریک مادام العمر زندگی و همراه ادبی هنری خود آشنا شد.
این دو در حین برگزاری آزمون «مدرسی فلسفه» با یکدیگر آشنا شدند. سیمون نهمین زنی بود که این آزمون را با موفقیت پشت سر می گذاشت. همچنین سیمون دوبوار جوان ترین فردی بود که موفق به گذراندن آزمون مدرسی فلسفه شده بود. با این حال، این ژان پل سارتر بود که در آزمون رتبه اول را کسب کرد و سیمون پس از شریک زندگی آینده اش رتبه دوم را به دست آورد.
سیمون دوبووار پس از فارغ التحصیلی، به عنوان معلم فلسفه شروع به کار کرد. او و سارتر رابطه ای را شروع کردند که تا پایان عمر سارتر یعنی تا سال ۱۹۸۰ ادامه داشت. با توجه به اعتقاد این دو به آزادی بی حد و حصر، دو بووار رابطه خود با سارتر را «ناشی از ضرورت و با تاکید بر صداقت عاطفی» توصیف می کرد. سیمون دوبوار و سارتر با وجودی که در طول زندگی خود هر کدام به دفعات با زنان و مردان مختلفی وارد رابطه عاطفی شدند و هیچ وقت نیز با هم زیر سقف نرفتند و ازدواج نکردند و صاحب فرزندی نیز نشدند، با این حال، هر روز یکدیگر را می دیدند و تا آخر عمر نیز همراه و شریک زندگی یکدیگر باقی ماندند.
سیمون دوبووار و ژان پل سارتر؛ رابطه ای مادام العمر ورای عشق
در واقع رابطه سارتر و دو بووار نه بر اساس رابطه عاطفی بلکه بر پایه تحسینی شکل گرفت که این دو نسبت به هوش و ذوق فلسفی و هنری یکدیگر داشتند. به طوری که سیمون دوبوار باور داشت که همتای فکری خود را در سارتر یافته و سارتر نیز متقابلا چنین عقیده ای داشت. در حقیقت، به دنبال انتشار کتاب فلسفی «هستی و نیستی» از سارتر در سال ۱۹۴۳ سیمون دو بووار نیز کتاب «اخلاق ابهام» را در سال ۱۹۴۵ به چاپ رساند. کتابی که به نوعی به بسط و توسعه افکار و اندیشه های سارتر پرداخته بود و در آن چارچوب های اخلاقِ اگزیستانسیالیستی بنیان نهاده شده بودند.
مکتب فلسفی «اگزیستانسیالیسم» یا «باور به اصالت وجود»، مفهومی است که اساسا بیان می کند، انسان با آزادی مطلق متولد شده و خود بر اساس تصمیم های آزاد و اراده خود به شخصیت و زندگی خویش ماهیت می دهد. بنابراین فلاسفه این مکتب فلسفی همواره بر حق آزادی انسان تاکید ویژه ای داشته اند، چنانچه ژان پل سارتر در جمله ای مشهور می گوید: «انسان محکوم است به آزادی.»
«میهمان» چاپ ۱۹۴۳ اولین کتاب داستانی است که سیمون دو بووار منتشر کرد. دو بووار این کتاب را با الهام از رابطه خود با ژان پل سارتر و خواهران اولگا و وندا کساکیویکز نوشت. او در این کتاب به رابطه زنان و مردان و مفهوم آزادی و مسئولیت پرداخته است. رمان میهمان که از آن به عنوان یک «رمان فلسفی» نیز نامبرده می شود، به باور بنیادین اگزیستانسیالیستی مبنی بر اینکه انسان نهایتا مسئول اعمال خود است می پردازد. مضمونی که در کلِ آثار و کتاب های سیمون دوبووار تکرار می شود.
سیمون دو بووار و بنیانگذاری تفکر فمینیسم
سیمون دوبووار در سال ۱۹۴۹ کتاب مشهور خود «جنس دوم» را به چاپ رساند. کتابی که تا همین حالا مشهورترین و محبوب ترین کتاب او به حساب می آید. سیمون دوبوار این کتاب را در دو جلد به چاپ رساند. او در جلد اول کتابش با کندوکاو تاریخ جهان از منظر دیدگاه فمنیستی سعی داشته راز فرودستی زنان در جامعه را برملا کند و اینکه چرا زنان به این جایگاه فرودست و اسارت بار تن داده اند. دو بووار در جلد دوم کتاب واقعیت های زندگی زنان معاصر را بررسی کرده است.
سیمون دوبوار در جنس دوم به این نتیجه رسیده که اصولا هیچ دلیلی برای این رفتار ناعادلانه با زنان در طول تاریخ وجود ندارد. بلکه این هنجارها و کلیشه های جنسیتی اساسا از افسانه های فرهنگی نشأت گرفته اند و هیچ دلیل واقعی نداشته اند. کتاب جنس دوم دو بووار را کتابی می دانند که بدون آن هرگز انفجار فمنیسم در سراسر جهان به آن شکلی که اینک شاهد آنیم، به وقوع نمی پیوست.
دو بووار همچنان به نوشتن داستان ها و رمان هایش ادامه می داد. او در سال ۱۹۵۴ برای رمان «ماندارین ها» برنده جایزه گنکور، مهمترین جایزه ادبی فرانسه شد. او در این رمان با لحنی هجوآمیز زندگی سارتر و آلبر کامو و سایر روشنفکران برجسته فرانسه را دستمایه قرار داده بود. از دیگر رمان های سیمون دو بووار می توان به «خون دیگران» ، «همه می میرند»، «تصاویر زیبا» و «وانهاده» اشاره کرد.
درباره زندگی و پرفروش ترین آثار هاینریش بل
چاپ زندگینامه ها و سال های واپسین زندگی سیمون دوبووار
سیمون دو بووار همچنین چهار کتاب زندگینامه و خاطرات خود را نیز به چاپ رساند. کتاب هایی که به خوبی خوانندگان را به دیدگاه های او در زندگی آشنا می کردند. این کتاب ها شامل «خاطرات یک دختر مطیع»، «اجبار»، «عصر نو» و «حسابرسی» بودند. سیمون دو بووار پس از مرگ همدمش در سال ۱۹۸۰، کتابی با عنوان «وداع با سارتر» به چاپ رساند که در آن به آخرین سال های زندگی محبوبش و بحث و گفتگوهای این دو با هم می پرداخت.
سیمون دو بووار در طول زندگی خود همواره از مسائل سیاسی و اجتماعی صحبت می کرد. او کنشگری بزرگ و قهرمان برابری حقوق زنان بود. او ضمن دفاع از آزادی های زنان در دنیا، حامی مبارزات الجزایر و مجارستان برای استقلال یافتن بود. دو بووار همچنین جنگ ویتنام را نیز به شدت محکوم می کرد. جنگی ویرانگر که خونین ترین جنگ سده بیستم پس از جنگ جهانی دوم نیز بود و میلیون ها نفر نظامی و غیرنظامی در آن جان خود را از دست دادند.
سرانجام نامدارترین بانوی روشنفکر قرن روز ۱۴ آوریل ۱۹۸۶ در سن ۷۸ سالگی دار فانی را وداع گفت.. پیکر سیمون دو بووار در کنار شریک زندگی و همدم همیشگی اش ژان پل سارتر در گورستان مون پارناس پاریس به خاک سپرده شد. پس از مرگ او، برخی از بزرگترین روشنفکران و اصلی ترین چهره های جنبش زنان جهان از جمله گلوریا استاینم و بِتی فریدان از تاثیر و نفوذ قوی سیمون دو بووار بر جنبش های زنان ستایش کردند. استاینم حتی تا بدان جایی پیش رفت که اعلام کند: «اگر قرار باشد یک زن را الهام بخش جنبش کنونی زنان جهان بدانیم، آن شخصی جز سیمون دو دوبوار نیست.»
پرفروش ترین و مشهورترین کتاب های سیمون دوبووار
سیمون دو دوبوار، نویسنده، فیلسوف اگزیستانسیالیست، فعال سیاسی و فمینیست فرانسوی، یکی از تاثیرگذارترین متفکران قرن بیستم است که در طول زندگی ده ها رمان، اثر فلسفی، مجموعه مقالات، زندگینامه و خاطرات به چاپ رساند. از سیمون دو بووار پس از مرگ نیز آثاری، عمدتا خاطرات به چاپ رسید که بینشی تازه و دسته اولی از افکار و عقاید فلسفی او به دست می دادند. در اینجا ۱۰ کتاب از بهترین کتاب های سیمون دوبووار را با هم مرور می کنیم.
بیشتر بدانید » مشهورترین آثار چارلز دیکنز «
رمان ها
کتاب «میهمان»؛ چاپ ۱۹۴۳ از رمان های سیمون دو بووار
حوادث اولین رمان سیمون دوبوار در پاریس اوایل جنگ جهانی دوم رخ می دهد. شخصیت های اصلی این رمان فرانسوا و پِی یر هستند که از داشتن رابطه ای آزاد نهایت لذت را می برند. ولی این آزادی با ورود زنی جوان به نام گزاویر به زندگیشان مسئله ساز می شود. از این پس این زوج وارد رابطه عشقی سه نفره ای می شوند. سیمون دو بووار طرح این رمان خود را بر اساس تجربیات حقیقی خود با سارتر و اولگا و واندا کساکیویکز نوشته است.
«خون دیگران»؛ چاپ ۱۹۴۵
ماجراهای این رمان سیمون دو بووار هم در همان مکان و زمان رمان اولش رخ می دهد. نویسنده چیره دست فرانسوی در این رمان از طریق به کار بردن گذشته نمایی های مکرر (فلاش بک) شکل گیری رابطه میان دو دلداده از دو طیف اجتماعی متفاوت را دستمایه قرار داده بود. ژان، پسری بورژوا است که بعدا به صفوف جنبش مقاومت میهن پرستان فرانسه می پیوندند. هلن، یک طراح جوان است که در شیرینی فروشی خانواده اش کار می کند.
«ماندارین ها»؛ چاپ ۱۹۵۴؛ ستایش شده ترین رمان سیمون دوبووار
سیمون دو بووار با این رمان خود توانست جایزه گنکور، معتبرترین جایزه ادبی فرانسه را به دست بیاورد. او در این کتاب به زندگی گروهی از روشنفکران فرانسوی پرداخته است. گروهی که تلاش می کنند در فضای سیاسی پس از جنگ جایگاه خود را به تثبیت برسانند. عمدتا تصور می شود که سیمون دوبوار در خلق شخصیت های رمان «ماندارین ها» از اعضای حلقه دوستان خودش و سارتر از جمله آلبر کامو و آرتور کستلر گرته برداری کرده است.
بیشتر بخوانید » بررسی مشهورترین آثار جین آستن «
«بانوی شکسته»؛ چاپ ۱۹۶۷
کتاب «بانوی شکسته» اساسا متشکل از ۳ رمان به ترتیب با عناوین «عصر اختیار»، «تک گویی» و «بانوی شکسته» است. اولین رمان روایت زندگی زنی شصت ساله است که کاملا دچار فروپاشی شخصیتی شده و در دستیابی به جایگاهی مناسب در زندگی شخصی و شغل خود دچار مشکل شده است. رمان دوم شرح ماجراهای جنجالی است که بر سر زنی می آید و او نیز جامعه را مسئول این اتفاقات می داند. آخرین رمان که در ایران با عنوان «بانوی درهم شکسته» نیز شناخته می شود، یک رمانی نامه نگارانه است. رمانی که خاطراتی زنی خانه دار را بازگو می کند که فرزندانش ترکش کرده اند و خود نیز به تازگی دریافته که همسرش به او خیانت کرده است.
بیشتر بخوانید » ۱۸ حقیقت جالب درباره چارلز دیکنز «
کتاب های فلسفی
«اخلاق مبهم» چاپ ۱۹۴۷
دومین اثر مهم غیر داستانی سیمون برگرفته از برخی از سخنرانی های او در سال ۱۹۴۵ است. کتاب «اخلاق مبهم» که در ۳ فصل به رشته تحریر در آمده، موضع نویسنده را در مورد اخلاق بیان می کند. اینکه مردم چگونه و به چه طرقی آزادی را از خود سلب می کنند. سیمون دو بووار همچنین به ماهیت حقیقی عمل آزاد در جهان پرداخته است.
کتاب «جنس دوم»؛ چاپ ۱۹۴۹؛ مشهورترین کتاب سیمون دو بووار
احتمالا یکی از مشهورترین کتاب های سیمون دوبووار در بین آثار غیرداستانی او، «جنس دوم» باشد. اثری برجسته که آن را اساسا بنیان فلسفه فمینیستی قرن بیستم دانسته اند. سیمون دو بووار در این کتاب که در دو جلد به چاپ رسید، به طور کلی روند شکل گیری شخصیت اجتماعی و جایگاه زنان در جامعه در طول تاریخ را بررسی کرده است. دو بووار سوای پرداختن به جنبه های تاریخی از منظر روانشناسی، فلسفی و اجتماعی و حتی زیست شناسی به چرایی فرودستی زنان در جوامع انسانی پرداخته و پاسخ این پرسش را بررسی کرده که چرا زنان از ابتدای تاریخ عنان زندگی خود را به دست مردان سپرده اند و خود مطیع و فرمانبردارانه به گوشه ای خزیده و عنوان جنس دوم را به طیب خاطر پذیرفته اند.
بیشتر بدانید » ۷ رمان برنده جایزه نوبل که باید بخوانید «
خود زندگینامه ها
«خاطرات یک دختر مطیع»؛ چاپ ۱۹۵۸
کتاب «خاطرات یک دختر مطیع»، اثری است که در سیمون دوبووار در آن با لحنی کاملا صمیمانه به بزرگ شدنش در یک خانواده بورژوازی پرداخته است. او در این کتاب شورش دخترک نوجوانی را شرح داده که اصلا مطابق انتظارات والدینش عمل نکرده و تمام کوشش خود را صرف دستیابی به آزادی و ساختن تصویری درست از خود می کند. سیمون دو بووار همچنین به جاه طلبی های اگزیستانسیالیستی خود پرداخته و اینکه چگونه اساسا رفتارهای او متناسب زنی در دهه ۱۹۲۰ نبوده اند. سیمون دوبوار در این اثر خواندنی همچنین به عشقِ بی حد و حصرش به یادگیری و البته گذری نیز به رابطه اش با شریک زندگی و همدم همیشگی خود ژان پل سارتر داشته است.
«وداع با سارتر»؛ چاپ ۱۹۸۱
یکی از مشهورترین کتاب های سیمون دوبووار وداع با سارتر است. سیمون دوبووار در این کتاب که اندکی پس از مرگ سارتر به چاپ رسید، به دهه پایانی زندگی فیلسوف و نویسنده شهیر فرانسوی پرداخته است. کتاب «وداع با سارتر» علاوه بر آنکه روایتی تاریخی از سال های واپسین زندگی سارتر است، مملو از گفتگوها و مناظره های پرآوازه ترین زوج روشنفکر ۱۰۰ سال اخیر جهان نیز هست.
کتاب های پس از مرگ سیمون دوبووار
«خاطرات دانشجوی فلسفه»؛ چاپ ۲۰۰۶
خاطرات این کتاب مربوط به سال های ۱۹۲۶ تا ۱۹۲۷ است. در این زمان سیمون دو بووار دانشجوی فلسفه دانشگاه سوربن، قدیمی ترین و معتبرترین دانشگاه فرانسه بود. در کتاب «خاطرات دانشجوی فلسفه» جنبه هایی از زندگی شخصی و تفکرات ابتدای دوران هنری و ادبی سیمون دوبوار آشکار شده که پیشتر جایی عنوان نشده بودند. به این جهت خواندن این کتاب موجب شکل گرفتن تصویر دِگرگونه ای از سیمون دو بووار شد.
«خاطرات دوران جنگ»؛ چاپ ۲۰۰۹
این کتاب نیز همچون خاطرات دانشجوی فلسفه، به شناخت بهتر سیمون دو بووار کمک کردند. «خاطرات دوران جنگ» مجموعه ای از خاطرات نویسنده هستند که در بازه زمانی بین سپتامبر ۱۹۳۹ تا ژانویه ۱۹۴۱ نوشته شده اند. این کتاب همچنین موجب شد تا آن تصویر سنتی که از سیمون دو بووار به عنوان همدم و یار وفادار سارتر در ذهن ها بود کاملا از میان برداشته شود. در«خاطرات دوران جنگ» با زنی طرفیم که خود روابط پیچیده و بحث برانگیزی را از سر گذرانده است. این کتاب همچنین باعث می شود که حضور ژان پل سارتر که بر دستاوردهای ادبی و فلسفی سیمون دوبوار سایه افکنده کاملا کنار برود.
بیشتر بدانید » پرفروش ترین کتاب های هاروکی موراکامی «
جمع بندی نهایی
سیمون دو دوبووار یکی از تاثیرگذارترین و پرنفوذترین نویسندگان، فیلسوفان و نظریه پردازان زن در سده بیستم بوده است. او با زندگی پربار خود نشان داد که زنان از ابتدای تاریخ تا دوران معاصر به ناحق از بدیهی ترین حقوق خود محروم گشته اند. سیمون دو بووار با درخشش خود در دانشگاه و اشتغال ورزیدن به فلسفه نشان داد که فلسفه آنطور که پیشتر تصور می شد، اصلا مشغولیتی مردانه نیست و زنان نیز می توانند در این عرصه سخنان زیادی برای گفتن داشته باشند.
حتی برخلاف تصور عموم که افکار فلسفی سیمون دو بووار را ملهم از شریک زندگی او، ژان پل سارتر دانسته اند، دو بووار حتی پیش از اینکه سارتر را ملاقات کند، جهت فکری خود را برگزیده بود. حتی پس از اینکه این دو یار و همدم و همفکر مادام العمر به یکدیگر رسیدند، چنان نبود که تنها سارتر بر سیمون دوبوار تاثیر بگذارد. بلکه سیمون دو بووار نیز بر او تاثیر می گذاشت و طبیعتا گاهی نیز این دو در مسائلی به یکدیگر می تاختند و آرا و عقاید هم را به چالش می کشیدند.
منبع: theheroinecollective، theculturetrip
