طبیعی است که روزهایی ناراحت باشید و دچار کج خلقی و زود رنجی شوید، اما اگر این حالت ادامه دار شود باید حتما به فکر درمان آن باشید. تا زمانی که تغییرات خلقی شما مانع از زندگی عادی و بهم نخوردن سلامت ذهن نشود، در شرایط سالم به سر می برید. اما اگر این حالات ادامه پیدا کند، باید به دنبال علل و عوامل آن و درمان خود باشید. گاهی ممکن است از حالت کج خلقی و زودرنجی به حالت افسرده تغییر وضعیت دهید. این تغییرات جدی را باید حتما پیگیری کنید. برخی از تغییرات سریع در رفتار می تواند به سلامت روان، هورمون ها و سایر موارد دیگر مرتبط باشند. در این مقاله از مجله کوروش نگاهی به ۸ راهکار از روش های درمان کج خلقی و زودرنجی انداخته ایم.
کج خلقی و زودرنجی چیست؟
کج خلقی و زود رنجی شامل احساس خشم و نا امیدی است که اغلب در مورد کوچک ترین چیزها ایجاد می شود. گاهی به این حس تحریک پذیری نیز گفته می شود. اگر چه تحریک پذیری می تواند طبیعی باشد اما ممکن است گاهی شاخصی از یک بیماری زمینه ای باشد. اگر احساس کج خلقی مداوم و فراگیر دارید، حتما باید برای درمان به پزشک مراجعه کنید. تحریک پذیری، کج خلقی و زودرنجی می تواند نشانه های مختلفی داشته باشد. نشانه هایی چون: استرس، افسردگی، مصرف مواد مخدر و اختلالات دو قطبی.
شناسایی علایم کج خلقی و زودرنجی برای درمان
کج خلقی و زودرنجی می تواند منجر به بروز رفتارها و احساسات مختلف شود. برخی از علایم این نوع رفتارها شامل تحریک، ناامیدی و دلخوری هستند. گاهی افراد دچار گیجی و مشکل در تمرکز می شوند. خستگی، افزایش سرعت تنفس و ضربان قلب بالا از دیگر علایم آن محسوب می شود. گاهی افراد کج خلق بیش از حد به مسایل حساس می شوند و معمولا دچار تنش های زیادی می شوند. افراد کج خلق و زودرنج لزوما تمام این علایم را تجربه نمی کنند. با این حال گاهی ممکن است برخی از افراد این علایم را به طور مداوم احساس کنند. ممکن است در یک لحظه احساس خوبی داشته اما با یک دلخوری کوچک کاملا بر هم ریخته و بد خلقی کنند. واکنش این افراد متناسب با میزان ناراحتی نیست. اغلب حساس بوده و مستعد تنش هستند.
بیشتر بخوانید » آموزش ۱۰ حرکت یوگا برای درمان افسردگی «
عوامل ایجاد کج خلقی و زودرنجی
وقتی فرد احساس کج خلقی و زود رنجی می کند، چیزهای کوچک کاملا برایش آزار دهنده می شوند. چنین افرادی معمولا حساسیت بیشتری نسبت به شرایط دارند و در موقعیت های مختلف دچار استرس می شوند. عوامل زیادی باعث رفتار کج خلقی و زود رنجی می شوند، شناسایی این عوامل برای درمان کج خلقی و زودرنجی بیش از حد لازم است. گاهی اوقات استرس، کمبود خواب و پایین بودن سطح قند خون و تغییرات هورمونی باعث کج خلقی و زود رنجی می شوند.
استرس عامل کج خلقی و زود رنجی
استرس در زندگی یکی از دلایل عمده تحریک پذیری، کج خلقی و زود رنجی است. گذراندن یک دوره استرس زا می تواند باعث ایجاد زود رنجی بیش از حد در افراد شود. هنگامی که یک رویداد استرس زا را در زندگی تجربه می کنید، مدیریت احساسات پس از آن کمی دشوارتر می شود. رویدادهایی که در محیط کار، مدرسه و فضاهای دیگر اتفاق می افتد ممکن است گاهی باعث آسیب روحی، غم و یا اندوه در افراد شود. برخی از افراد ممکن است تحمل کمتری داشته باشند، اما افرادی که تحمل نسبتا زیادی هم دارند، در شرایط استرس زا دچار فرسودگی عاطفی می شوند. شناخت علایم اولیه استرس و انجام اقدامات لازم برای تسکین این احساس می تواند در درمان کج خلقی و زودرنجی تاثیرگذار باشد.
بیشتر بخوانید » این ۸ ویتامین را برای درمان افسردگی بخورید «
تاثیر افسردگی در کج خلقی و زودرنجی
تقریبا ۱۶ میلیون بزرگسال در ایالات متحده دوران افسردگی را سپری کرده اند. این رقم طیف وسیعی از مردم در این کشور را شامل می شود. کسانی که دچار افسردگی می شوند معمولا با علایمی چون زود رنجی، بد خلقی، ناراحتی مداوم و تحریک پذیری روبرو هستند. یکی از علایم افسردگی، خود احساس تحریک پذیری شدید است. کج خلقی و زود رنجی در مردان افسرده بیشتر از زنان است. همین علایم باعث می شود تا آن ها احساسات تهاجمی و خطرپذیری بیشتری داشته باشند. در ادامه برخی از این افراد به مصرف مواد مخدر روی می آورند. انستیتو ملی بهداشت و روان در آمریکا اعلام کرده است افرادی که به مدت ۲ هفته علایمی چون خستگی، بی ارزشی، ناامیدی و احساس گناه داشته باشند دچار افسردگی شده اند. علائم دیگر افسردگی شامل مشکلات در تمرکز، مشکلات گوارشی و تغییرات ناگهانی در اشتها و وزن است.
اضطراب عامل کج خلقی و زود رنجی
احساس اضطراب اغلب در واکنش به موقعیت های استرس زا در زندگی ایجاد می شود. این نوع اضطراب معمولا با عبور از وضعیت استرس زا از بین می رود اما گاهی اوقات اضطراب با گذشت زمان طولانی و بدتر می شود. در چنین شرایطی فعالیت های روزمره و عملکرد افراد و حتی روابط شخصی آن ها به شدت تحت تاثیر قرار می گیرد. افراد دچار کج خلقی و زود رنجی می شوند. اگر فردی بیش از ۶ ماه اضطراب داشته باشد به احتمال زیاد دچار اختلال عمومی خواهد شد. علایم اضطراب، تحریک پذیری، افزایش ضربان قلب، تنفس کم عمق و تنش عضلانی است. گاهی افراد دچار مشکلات در تمرکز، تصمیم گیری و حتی خواب می شوند.
اختلالات فوبیا یکی از عوامل کج خلقی و زودرنجی
اصطلاح فوبیا به معنای ترس یا انزجار شدید نسبت به شی، شخص یا موقعیت خاص است. افرادی که به اختلال فوبیا مبتلا هستند معمولا احساس ترس و اضطراب دارند. آن ها در شرایط ترس دچار تحریک پذیری، کج خلقی و زودرنجی می شوند. برخی از اختلالات معمول و متداول فوبیا شامل: ترس از پرواز کردن، ارتفاع و خون است. گاهی برخی از افراد نسبت به حیوانات خاص، موقعیت اجتماعی و یا بیرون بودن از خانه فوبیا دارند.
بیشتر بخوانید » درباره اختلال آراگوفوبیا یا ترس از مکان های شلوغ «
عدم تعادل هورمونی یکی از عوامل کج خلقی و زود رنجی
عدم تعادل هورمونی می تواند علائم مختلف جسمی و روانی از جمله کج خلقی و زود رنجی را در افراد ایجاد کند. سطح بالای استرس، تغذیه نامناسب و خواب ناکافی بر هورمون افراد تاثیر می گذارد. گاهی دیابت، پرکاری تیروئید و یائسگی باعث اختلال هورمون می شود. گاهی تستوسترون پایین آمده و میزان بالای استروژن می تواند باعث تحریک پذیری در مردان شود. سندروم پیش از قاعدگی نیز نمونه ای از عدم تعادل هورمونی است.
درمان کج خلقی و زودرنجی
اگر کج خلقی و زودرنجی مداوم و ادامه دار باشد بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه شود. معمولا صرف نظر از علل اصلی پزشک توصیه هایی برای سبک زندگی و بهبود روحیه افراد می کند. توصیه هایی شامل خواب بیشتر و پیروی از یک رژیم غذایی سالم ممکن است بسیار مفید باشد.
کنار آمدن برای درمان کج خلقی و زودرنجی
اگر با احساس کج خلقی و زود رنجی مداوم روبرو هستید، استراتژی های مختلفی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند تا حال بهتری داشته باشید و با این حس کنار بیایید. گاهی اوقات برخی تکنیک ها بیشتر از بقیه جواب می دهند. بهتر است با آشنایی به خلق و خو و این تکنیک ها، آن دسته از روش هایی که بیشتر روی شما جواب می دهد را انجام دهید.
غذاهای سالم و مقوی بخورید
پیروی از یک رژیم غذایی سالم و پرهیز از مصرف غذاهای پر چرب، تاثیر زیادی در درمان کج خلقی و زودرنجی دارد. معمولا غذاهای دارای قند بالا می تواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید. غذاهای با میزان قند بالا به طبیعت روحیه شما کمک می کند.
فعالیت بدنی برای درمان کج خلقی و زود رنجی
ثابت شده است که ورزش منظم برای درمان افسردگی بسیار مفید است. افسردگی خود یکی از عوامل کج خلقی و زود رنجی محسوب می شود. بنابراین بهتر است هر روز مدتی را برای ورزش و تمرین اختصاص دهید. حتی تمرین های بدنی در باشگاه یا پیاده روی می تواند در پروسه درمان شما بسیار تاثیرگذار باشد.
شناسایی عوامل محرک در کج خلقی و زود رنجی
در حالی که برخی از افراد ممکن است در اکثر مواقع احساس کج خلقی و زود رنجی داشته باشند، اما گاهی برخی از عوامل هستند که باعث تشدید تحریک پذیری در افراد می شوند. معمولا شرایط خاصی وجود دارد که باعث ایجاد تغییر در خلق و خو می شود. به زمان هایی که بیشتر از همیشه زود رنج و تحریک پذیر می شوید، توجه کنید. آیا یک ساعت خاص از یک روز است؟ به دنبال برخی از اتفاقات و یا حضور افرادی باشید که شما را اذیت می کنند. هنگامی که درک بهتری از عوامل ایجاد کننده استرس پیدا کنید، بهتر می توانید به دنبال راه هایی برای جلوگیری از بدخلقی، زود رنجی و تحریک پذیری باشید.
تکنیک های آرام کردن خود در شرایط کج خلقی و زود رنجی
گاهی اوقات در شرایط تحریک پذیری باید به دنبال استراتژی هایی برای تسلط بر روی خود باشید. استراتژی هایی مانند تنفس عمیق و تجسم می تواند به شما کمک کند تا ذهن و بدن خود را آرام کنید.
عادت خوب خوابیدن را تمرین کنید
کم خوابی یکی از دلایل اصلی تحریک پذیری، کج خلقی و زود رنجی است. بنابراین سعی کنید با آرامش کامل به رخت خواب بروید. شرایط مساعدی را برای یک خواب آرام و آرامش بخش فراهم کنید. برای بیدار شدن از خواب، یک ساعت جلوتر ساعت را کوک کنید. این موضوع می تواند باعث شود شما با آرامش بیشتری از خواب بیدار شوید.
به دنبال حمایت اجتماعی باشید
داشتن دوستان و خانواده برای تکیه کردن در شرایط سخت به آن ها، می تواند بسیار مفید باشد. برای درمان کج خلقی و زودرنجی مداوم می توانید زمان زیادی را در کنار اطرافیانی که به شما حس خوب می دهند سپری کنید. حتی زمانی که دچار نگرانی، اضطراب و یا ترس می شوید با فکر کردن بر روی این موضوع که می توانید روی کمک آن ها حساب کنید، خود را آرام کنید.
مدیتیشن برای درمان کج خلقی و زود رنجی
تحقیقات نشان می دهد که مدیتیشن به افراد کمک می کند تا بتوانند اضطراب و استرس خود را کاهش دهند. مدیتیشن خلق و خوی شما را بهبود می بخشد. بنابراین با کاهش عوامل ایجاد کج خلقی و زود رنجی، در آرامش و کاهش تحریک پذیری شما بسیار تاثیر گذار است.
بیشتر بخوانید » ۵ حرکت مدیتیشن برای داشتن خواب عمیق «
منابع: verywellmind, medicalnewstoday, healthline
