هل ادویه ای است با طعم تند و کمی شیرین که علیرغم خواص و فواید مصرف ناآگاهانه آن برخی مضرات هم برای بدن دارد. برخی از افراد طعم تند هل را با نعنا مقایسه می کنند. مبدا این گیاه کشور هندوستان است با این حال امروزه در سراسر جهان در دسترس است. دانه هل، روغن، دمنوش و پودر آن به روش های مختلف در وعده های غذایی و میان وعده های بسیاری از مردم در کشورهای مختلف دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله در مجله کوروش نگاهی به خواص و مضرات هل برای سلامت بدن انداخته ایم.
هل چیست؟
هل میوه ای کوچک با اندازه ای نهایتا ۲ تا ۳ سانتی متر است. این میوه گیاهی از تیره زنجبیل ها است. هل یکی از چاشنی های معطر است که در صنعت شیرینی پزی و حتی دمنوش های مختلف بسیار استفاده می شود. این گیاه در هند، پاکستان و جنوب ایران بسیار کشت می شود. دانه های هل به هضم و گوارش غذا کمک می کنند. این دانه ها باعث از بین رفتن بوی نامطبوع دهان می شوند. هل انواع مختلفی شامل: هل سیاه، هل سفید و هل سبز دارد. هر ۱۰۰ گرم از این گیاه شامل ۳۰۰ کالری انرژی، ۶۸ گرم کربوهیدرات، ۱۰ گرم پروتئین و ۲۸ گرم فیبر است. هل شامل ویتامین های مختلفی مانند نیاسین، B6، ریبوفلاوین و تیامین است. از جمله خواص این گیاه این است که حاوی مقادیری ویتامین A، C و عناصری چون پتاسیم، آهن، کلسیم، منیزیم، مس و فسفر است. همچنین میزان نسبتا چشمگیری سدیم، منگنز و روی در آن نیز وجود دارد.با این حال مصرف بیش از حد آن مضرات نه جندان اندکی هم دارد.
هل سبز
هل سبز در کنار خواص و فواید زیادی که دارد به عنوان یکی از شناخته شده ترین انواع هل است. این نوع هل در کشور مالزی و هند به وفور کشت می شود. از هل سبز در تهیه غذا، دمنوش ها و بسیاری مواد غذایی استفاده می شود.
هل سیاه
میوه های گیاه هل سیاه معمولا در اوایل شهریور به بار می نشینند. هل سیاه رنگ قهوه ای و بویی نسبتا شیرین دارد. مزه هل سیاه نیز تا حدودی شیرین است. این نوع هل در کشورهایی چون هندوستان و ترکمنستان رشد می کند. در ایران هم شهر کرمان یکی از بزرگ ترین گیاهان هل سیاه است. از هل سیاه در درمان بسیاری از بیماری ها به دلیل میزان بسیار بالای آنتی اکسیدان آن استفاده می شود. این نوع هل سرشار از اسید فورمیک، اسید استیک و ترپنین است.
هل سفید
هل سفید در واقع همان هل سبز است که توسط مواد شیمیایی رنگ آن از بین رفته است. خواص و مضرات هل سفید مشابه با هل سبز است. از هل سفید نیز در طعم دادن بسیاری از مواد غذایی و دمنوش استفاده می شود. مصرف زیاد هل سفید باعث تپش قلب می شود بنابراین باید احتیاط مصرف شود.
بیشتر بخوانید » انواع دمنوش لاغری برای سوزاندن چربی شکم و پهلو «
طبع و خواص و فواید هل
هل به دلیل این که سرشار از مواد غنی است و طبعی نسبتا گرم دارد، از سوی بسیاری از مردم در کشورهای مختلف دنیا مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه دارای خواص دارویی بسیار چشمگیری است. قرن ها است که در طب سنتی برای درمان بیماری های مختلف از هل استفاده می شود. با این حال نباید فراموش کرد که مصرف بیش از حد آن شامل برخی مضرات برای بدن می شود.
خواص آنتی اکسیدانی و ادرار آور هل
مطالعات نشان داده هل دارای مقادیر زیادی آنتی اکسیدان است. هل خواص زیادی برای بدن دارد. اما نباید مضرات احتمالی مصرف زیاد آن را نادیده گرفت. از جمله خواص آنتی اکسیدان این است که باعث کاهش فشار خون در بدن می شود. بر اساس مطالعات انجام شده، افرادی که روزانه ۳ گرم پودر هل مصرف می کنند، پس از ۱۲ هفته سطح فشار خون آن ها به طور قابل توجهی پایین می آید. برخی محققان معتقدند این ادویه به دلیل اثرات ادرار آورش در کاهش فشار خون تاثیر دارد. بنابراین باید توجه داشت افرادی که فشار خون پایینی دارند، به میزان کمی از هل استفاده کنند چرا که همراه با مضرات و عواقب برای آن ها است.
ترکیبات ضدسرطانی هل از جمله فواید آن
ترکیبات موجود در هل ممکن است در مقابله با سلول های سرطانی تاثیر گذار باشد. هل می تواند فعالیت آنزیم های خاصی که به مبارزه با سرطان کنند، افزایش دهد. این ادویه همچنین توانایی سلول های کشنده طبیعی در حمله به تومورها را افزایش می دهد.
خواص ضد التهابی هل
گیاه هل سرشار از ترکیباتی است که با التهاب مقابله می کنند. التهاب زمانی رخ می دهد که بدن شما در معرض مواد خارجی قرار می گیرد. التهاب طولانی مدت می تواند منجر به بیماری های مزمن شود و مضرات زیادی برای بدن دارد. از جمله خواص هل آنتی اکسیدان های فراوان در آن است که از سلول ها در برابر آسیب محافظت کرده و از بروز التهاب جلوگیری می کنند. خوردن پودر هل باعث کاهش التهاب کبد ناشی از رژیم غذایی حاوی کربوهیدرات ها و چربی می شود.
خواص هل در درمان مشکلات گوارشی
از هل هزاران سال است که برای کمک به هضم غذا استفاده می شود. هل برای تسکین ناراحتی، حالت تهوع و استفراغ اغلب با سایر ادویه های دارویی ترکیب می شود و مورد استفاده قرار می گیرد. بیشترین خاصیت مربوط به تسکین درد معده و بهبود زخم آن است. مطالعات نشان داده عصاره هل به تنهایی می تواند حداقل ۵۰ درصد از ابتلا به زخم معده جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید » بهترین روش های خانگی درمان یبوست «
درمان بوی بد دهان از جمله خواص هل
از جمله خواص هل درمان بوی بد دهان و بهبود سلامت دهان و درمان استفاده می شود. در برخی از فرهنگ ها برای تازه کردن نفس از غلاف های هل به صورت معمول استفاده می شود. دلیل این که از هل برای سلامت دهان استفاده می شود، توانایی آن در مبارزه با باکتری های شایع دهان است. عصاره هل می تواند مضرات باکتری های موجود در بزاق را تا ۵۴ درصد کاهش دهد.
بیشتر بخوانید » ۲۰ درمان خانگی و سنتی برای بوی بد دهان «
خواص و فواید ضد باکتری هل در درمان عفونت ها
هل دارای خواص و اثرات ضد باکتری در خارج از دهان است. از مضرات باکتری ها ایجاد عفونت در بدن است. مصرف این گیاه در درمان عفونت ها بسیار تاثیر گذار است. مطالعات نشان داده روغن های ضروری هل با باکتری سالمونلا که منجر به مسمومیت غذایی و التهاب معده می شود، مبارزه می کنند. معمولا عصاره هل برای درمان عفونت های قارچی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
بهبود تنفس و اکسیژن رسانی به بدن از جمله خواص هل
ترکیبات موجود در هل می تواند به افزایش جریان هوا در ریه ها و بهبود تنفس کمک کند. بوی هل به هنگام ورزش باعث افزایش توانایی بدن در اکسیژن رسانی می شود. چرا که رایحه هل باعث شل شدن مسیر هوایی در بدن شما می شود. بنابراین می توان هل را یکی از گیاهان دارویی برای درمان آسم نام برد.
بیشتر بخوانید » علل و روش های پیشگیری و درمان بیماری آسم «
کاهش قند خون با مصرف هل
هل وقتی به صورت پودر مصرف می شود، ممکن است قند خون را کاهش دهد. از جمله مضرات افزایش سطح قند خون، بیماری هایی چون دیابت نوع ۲ و چاقی است. مصرف پودر هل به صورت دمنوش در چای به همراه دارچین تاثیر به سزایی در کاهش قند خون دارد و جوزو خواص ویژه آن محصوب می شود.
بیشتر بخوانید » ۱۷ خوراکی طبیعی کاهش دهنده قند خون «
خواص هل برای لاغری
میزان فیبر بالای هل باعث تاثیر آن در لاغری شده است. این گیاه متابولیسم بدن را افزایش می دهد، در عین حال باعث کم شدن اشتها در افراد می شود. ملاتونین موجود در هل در چربی سوزی بسیار موثر است. معمولا برای لاغری بیشتر از پودر هل به صورت دمنوش در چای استفاده می شود.
سایر خواص و فواید هل
مصرف هل به صورت روزمره خواص و فواید زیادی دارد. گرچه نباید در مصرف آن زیاده روی کرد چرا که مضرات و معایبی نیز دارد. هل اضطراب و نگرانی را کاهش می دهد. تقویت کننده قلب است. این گیاه بادشکن بوده و در تسکین بسیاری از دردها تاثیرگذار است. مصرف هل باعث تسکین درد گوش و درد ناشی از بیماری روماتیسم می شود. این گیاه که در شکل های مختلف مصرف می شود، تقویت کننده حافظه بوده و در دمان تب بسیار تاثیرگذار است. هل باعث می شود تا سموم پوست از بین رفته و تاثیر زیادی در شادابی پوست دارد. این گیاه به عنوان یک ماده ضد افسردگی نیز استفاده می شود. هل تاثیر چشمگیری در نرمی موهای سر و تقویت پوست سر دارد.
خواص و فواید هل برای کودکان
هل به دلیل ویتامین های فراوانی که دارد، خواص و فواید برای سلامت کودکان دارد. مواد موجود در هل باعث ترمیم گلبول های قرمز در کودکان می شود. ویتامین ها و مواد معدنی در آن باعث تقویت استخوان در نوزادان می شود. هل با باکتری های مضر دهان و دندان در کودکان مبارزه می کند. تیامین موجود در آن باعث سلامت قلب کودکان و تقویت سیستم عصبی آن ها می شود. آهن موجود در هل در درمان کم خونی در کودکان بسیار تاثیرگذار است. گاهی برای ایجاد اشتها در کودکان از هل استفاده می کنند. چرا که باعث باز شدن اشتهای آن ها می شود.
خواص و مضرات روغن هل
از روغن هل معمولا برای سرفه های شدید و آسم استفاده می شود. گاهی اوقات روغن هل را به برخی از نقاط التهاب دار بر روی بدن مانند سینوزیت می مالند. از جمله خواص روغن هل درمان پوسیدگی دندان است. گاهی اوقات از این روغن برای رفع سردردهای مزمن و گرفتگی عضلات نیز استفاده می شود. با این حال علیرغم خواص روغن هل برای جلوگیری از مضرات احتمالی آن بهتر است این روغن با مشاوره پزشک مصرف شود.
مضرات هل
گیاه هل در کنار خواص و فواید زیاد برخی مضرات و عوارض هم برای بدن دارد. از آنجا که طبع این گیاه گرم و خشک است برای کسانی که طبعی گرم دارند، توصیه نمی شود. مصرف آن در این دسته از افراد باعث ایجاد سردرد خواهد شد. گفته می شود مصرف بیش از حد هل برای بیماری هایی چون سیفیلیس مضر است. معمولا کسانی که دچار یبوست هستند نباید زیاد از هل استفاده کنند. کسانی که فشار خون یا زخم معده دارند نیز نباید در خوردن هل زیاده روی کنند. مصرف زیاد هل برای روده مناسب نیست. پزشکان توصیه می کنند، کسانی که مبتلا به ورم پروستات هستند از این گیاه کمتر استفاده کنند. مصرف هل برای بیماران دیابتی منعی ندارد. حتی در دوران بارداری و شیردهی نیز می توان از هل به صورت دمنوش استفاده کرد. افزایش تپش قلب و مشکلات در دستگاه گوارش از جمله عوارض هل در برخی از افراد است.
منابع: healthline, webmd
