فصل زمستان که از راه می‌رسد، پای میوه‌ها و سبزیجات مخصوص این فصل هم به بازار باز می‌شود، هرچند در ایران با آب و هوای متنوع می‌توان میوه‌ها و غذاهای زمستانی را در سایر فصول هم تهیه کرد، اما هنوز هم این سنت که برخی غذاها مخصوص یک فصل خاص هستند، تا حدودی در سنت آشپزی ایرانی پا برجاست. اما در فصل زمستان چه غذاهایی بخوریم؟ اگر بخواهیم از بهترین انواع پیش غذا و غذاهای زمستانی ایرانی یک لیست تهیه کنیم، حتما برای هر شهر متفاوت خواهد بود اما در همین لیست نمونه‌های مختلف از طرز تهیه غذای زمستانی، خورشت های زمستانی و انواع پیش غذای زمستانی مشترک، کم نخواهد بود. در این فصل غذاهای با طبع گرم بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرند. برای اینکه بدانیم در زمستان چه غذاهایی بخوریم، در مجله کوروش بهترین غذاهای زمستانی ایرانی را به شما معرفی خواهیم کرد.
فرنی
فرنی بیشتر به عنوانی غذایی برای نوزادان و کودکان شناخته می‌شود اما فرنی سنتی با آرد گندم یا آرد برنج و حتی نشاسته بهترین تقویت‌کننده بدن در روزهای سرد و داروی سرماخوردگی است که به عنوان یک خوراک خوشمزه و آسان نیز می‌توان در وعده صبحانه یا عصرانه سرو کرد. فرنی ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و به‌خاطر شیر و نشاسته موجود در آن، انرژی بالایی را جذب بدن می‌کند. مواد نشاسته‌ای موجود در فرنی هم مانند شیر، حاوی ویتامین‌های گروه B و روی است.
اگر به جای شکر از عسل در پخت فرنی استفاده کنید، فرنی مجلسی و خوشمزه تبریزی خواهید داشت و می‌توانید با خیال راحت انرژی دریافتی را تا حد زیادی بدون اضافه وزن بالا ببرید. در طرز تهیه فرنی با عسل، بعد از خاموش کردن فرنی، عسل را اضافه کنید چون عسل نباید حرارت زیادی ببیند و بجوشد.
خوراک لوبیا
خوراک لوبیا را با عنوان لوبیا گرم هم می‌شناسند. یکی از غذاهای خوشمزه نونی برای شام و ناهار زمستان. این غذا در شمال و شمال غربی طرفداران بیشتری دارد و به عنوان صبحانه هم مصرف می‌شود. برای پختن خوراک لوبیا، همان طور که همیشه گفته‌ایم، لوبیا را ۸ تا ۱۲ ساعت قبل از پخت بخیسانید و آب آن را هم دو، سه بار عوض کنید. در پخت خوراک لوبیا می‌توانید از جو، قارچ یا سیب‌زمینی نگینی هم استفاده کنید.
لوبیا منبع غنی از پروتئین است، مخصوصا برای کسانی که گیاه‌‌خوار هستند. همچنین انواع مختلف لوبیا در مقایسه با محصولات لبنی، چربی اشباع و کالری کمتر دارند. از طرفی خوردن لوبیا به خانم‌های باردار کمک می‌کند تا اسید فولیک زیادی را از این طریق به دست آورند. لوبیا در بهبود سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به سرطان نیز بسیار مفید است.
آش رشته
آش رشته در ایران، در میان دیگر آش‌ها، پرچمدار و با اصالت بیشتر حساب می‌شود. این آش را اغلب با کشک یا ترشی می‌خورند و می‌تواند به عنوان پیش غذا یا خوراک اصلی سرو شود. آش رشته معمولا پای ثابت آش‌های زمستانی در مهمانی‌ها است. این آش که ترکیبی از حبوبات و سبزی است، خواص هر دو را هم با خود نگه می‌دارد. همچنین موادی مانند کشک یا پیاز داغ که برای تزیین استفاده می‌شوند، خواص مفید خود را دارند.
برای مثال سبزی آش رشته سرشار از فیبر غذایی، مواد معدنی و ویتامین A است. علاوه بر این رنگدانه‌های گیاهی موجود در سبزی، نقش موثری در پایین آوردن چربی خون، ابتلا به سرطان و فشار خون دارد. نعنا نیز در طب سنتی طبع گرم دارد و برای متعادل کردن سردی و گرمی بسیار مناسب است. در عین حال خواص ضد نفخ دارد. به خاطر داشته باشید که از سرخ کردن بیش از حد نعنا، اجتناب کنید.
هویج پلو
یکی از بهترین غذاهای زمستانی ایرانی هویج پلو ساده، هویج پلو با مرغ یا با گوشت چرخ کرده با ادویه و چاشنی‌های خوش عطر است که به عنوان یک وعده غذایی سالم، به عنوان ناهار یا شام سرو می‌شود. هویج، برنج، شکر، زعفران دم کرده، مرغ یا گوشت چرخ کرده، مواد اصلی این غذا هستند که هر کدام خواص مفید خود را دارند. هویج پلو یکی از غذاهای سنتی شیراز و سرشار از ویتامین‌های A، B، C، E، D، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، پروتئین، کلسیم، آهن، اسید فولیک، منیزیم، منگنز، سلنیوم، کولین، روی (زینک)، امگا ۳، قند ساکاروز، گلوکز، فراکتوز، فیبر، فسفر، گوگرد و … است.
این غذا پروتئین بالایی دارد و موجب تقویت بدن و رشد جسمانی در کودکان می‌شود. همچنین در بهبود سیستم عصبی، تقویت حافظه و پیشگیری از آلزایمر، موثر است. تقویت بینایی و پیشگیری از آب مروارید (کاتاراکت) و تباهی لکه زرد (ماکولا) از دیگر خواص مفید هویج پلو است. اگر شما هم با شروع فصل پاییز و زمستان، دچار اضطراب و استرس فصلی می‌شوید، هویج پلو به خاطر خاصیت نشاط‌‌‌آور خود، می‌تواند تا حدی کمک‌تان کند.
خاگینه
خاگینه، یکی از دسر‌های رایج آذربایجان است که امروزه مصرف آن به عنوان دسر و صبحانه در سایر نقاط هم رواج پیدا کرده است. این دسر مقوی و خوشمزه، به سادگی و سرعت تهیه می‌شود. ترکیبات اصلی خاگینه شیر و تخم مرغ است که هر دو برای بدن بسیار مفید هستند. انواع مختلف خاگینه ساده با ماست، خاگینه مغزدار، خاگینه قاشقی و خاگینه تبریزی بسیار مشهور هستند. تخم‌مرغ منبع مهمی برای پروتئین با کیفیت بسیار بالا، ویتامین‌های A و D و مواد معدنی همچون روی، سلنیوم، آهن، کلسیم، فسفر و ید است.
شیر هم سرشار از پروتئین‌های با ارزش، مواد قندی، چربی، املاح مختلف به ویژه کلسیم و فسفر و انواع ویتامین‌ها از جمله ویتامین‌های A و D و گروه B و … است. در پخت خاگینه ساده و مجلسی می‌توانید از چند روش استفاده کنید و سبزیجات مرتبط را به آن اضافه کنید. برای مثال می‌توان از هویج، قارچ، فلفل دلمه‌ای در کنار پنیر پیتزا به همراه شیر و تخم مرغ استفاده و به عنوان یک صبحانه کامل سرو کرد.
شیر برنج
احتمالا شما هم شیربرنج را مخصوص زمستان می‌دانید. در لیست بهترین غذاهای زمستانی ایرانی، شیر برنج یکی از غذاهایی است که با زمستان و سرمای آن تعریف می‌شود. این غذای خوشمزه به عنوان دسر و پیش غذا استفاده می‌شود و بر خلاف ظاهر ساده‌اش، خواص مفید فراوانی دارد که می‌تواند در سفره افطار هم خودنمایی کند.
از نظر طب سنتی، این غذا هم برای کسانی که طبع گرم و هم برای کسانی که طبع سرد دارند، توصیه می‌شود و این به دلیل برنج است که خاصیت دوگانه‌ای دارد. برای کسانی که طبع سرد دارند، توصیه می‌شود شیر برنج را با دارچین یا مربای گل سرخ بخورند. همچنین شیر برنج برای افرادی که طبع خشک دارند، به دلیل خاصیت رطوب رسان خود، مفید بوده و مصرف مداوم آن برای کسانی که کمبود وزن دارند، توصیه می‌شود.
شیربرنج سرشار از کلسیم است و از طرفی اگر به صورت گرم سرو شود، درمان خوبی برای سرماخوردگی خواهد بود. ضمنا اگر به زیبایی پوست و جوانی آن اهمیت می‌دهید از خوردن شیر برنج غافل نشوید. شیربرنج یک غذای مقوی برای کودک است. طرز تهیه شیربرنج دزفولی و شیربرنج عربی هم بسیار مشهور است و شمالی‌ها هم شیربرنج را خوشمزه درست می‌کنند.
انواع خورش با انار و رب انار مثل خورش فسنجان، انواع خوراک و خورش با کدو حلوایی مثل سوپ کدو حلوایی، سایر انواع آش و سوپ و انواع پلو با طبع گرم مثل عدس پلو و انار پلو و اسفناج پلو، کله پاچه و آبگوشت و … جز انواع غذای خوشمزه زمستانی ایرانی هستند.
