درباره روز جهانی کارگر و تاریخچه و پیشینه پرفراز و نشیب آن

درباره روز جهانی کارگر و تاریخچه و پیشینه پرفراز و نشیب آن


9 اردیبهشت 1400 . زمان مطالعه: 9 دقیقه

خیلی بد »»»»»»»»»»»»»» خیلی خوب
روز جهانی کارگر

روز جهانی کارگر، مناسبتی است که همه ساله روز اول ماه مه (مصادف با ۱۱ یا ۱۲ اردیبهشت) در بسیاری از کشورهای دنیا بزرگداشت آن برگزار می شود. در مجله کوروش بیشتر درباره روز جهانی کارگر و پیشینه پرفراز و نشیب آن بخوانید.

 

 

پیشینه روز جهانی کارگر

 

پیشینه روز جهانی کارگر

 

شاید «روز جهانی کارگر (International Workers’ Day)» که گاهی از آن با عنوان «روز کارگر (Labour Day)» نیز یاد می شود،‌ بیشتر شبیه مناسبت هایی باشد که در کشورهای سوسیالیستی جشن گرفته می شود. ولی روز اول ماه مه (معمولا مصادف با ۱۱ یا ۱۲ اردیبهشت خورشیدی) اصلا ریشه در کشورهای کمونیستی ندارد، بلکه تاریخچه آن به دهه ۱۸۸۰ در غرب میانه آمریکا باز می گردد.

 

در اواخر قرن نوزدهم، طبقه کارگر که از وضعیت کاری خود ناراضی بود، سخت به دنبال به دست آوردن حق ۸ ساعت کار روزانه بود. در آن روز و روزگار ساعات کاری بین ۱۰ تا ۱۶ ساعت بود. ایمنی محیط کار نیز اصلا با استانداردهای فعلی قابل مقایسه نبود. مرگ و جراحت کارگران نیز در محل کار امری کاملا عادی بود. همین اوضاع بحرانی و نامطلوب کارگران الهام بخش کتاب های مشهوری مانند کتاب «جنگل» اثر آپتون سینکلر و «پاشنه آهنین» اثر جک لندن بود. از اوایل دهه ۱۸۶۰ بود که کارگران دست به کار شدند تا روزهای کاری خود را بدون کسر دستمزدها کوتاه تر کنند. اما در اواخر دهه ۱۸۸۰ بود که تشکل های کارگری نهایتا توانستند به این خواسته خود برسند.

 

اواسط قرن نوزدهم، دوره ای بود که کارل مارکس نظریاتش درباره مبارزات طبقاتی و سوسیالیسم را مطرح کرده بود. نظریاتی که سخت مورد توجه کارگران سرتاسر جهان قرار گرفته بودند. بسیاری از عقاید و آرای مارکس بر کنترل تولید و توزیع کلیه کالاها و خدمات توسط کارگران تاکید داشتند. ولی در عمل چنین نبود. بلکه قوانین سرمایه داری به نفع رؤسا و صاحبان صنایع و کارخانه جات تمام می شد. در این بین هزاران مرد، زن و کودک همه ساله در محیط های کاری با شرایط نامطلوب مشغول به کار بودند و با دشواری های بسیاری زندگی خود را تأمین می کردند.

 

 

رخداد میدان هی‌ مارکت در شیکاگو

 

از این رو، آمریکا و کشورهای دیگر به عرصه اعتراضات سازمان یافته خیابانی و تظاهرات کارگران تبدیل شده بود. یکی از مشهورترینِ این اعتراضات در روز ۴ مه سال ۱۸۸۶ در «میدان هی‌ مارکت» شهر شیکاگو رقم خورد. در خلال این تظاهرات بود که اتفاقات ناخوشایندی رخ داد. پلیس مشغول متفرق کردن تجمع کنندگان بود که ناگهان شخصی از میان معترضان یک بمب دینامیتی به میان جمعیت پرتاب کرد. در نتیجه انفجار این بمب و تیراندازی ماموران پلیس ۷ افسر پلیس، ۴ نفر غیرنظامی کشته شده و شمار زیادی نیز مجروح شدند.

تخفیف شوینده های افق کوروش
حتما بخوانید  روز جهانی زن و نگاهی به زندگی زنان الهام بخش دنیا

 

پس از این حادثه بود که پلیس شیکاگو تعدادی از فعالان کارگری را دستگیر و زندانی کرد. نهایتا ۴ نفر به دلیل دست داشتن در بمب گذاری به دار آویخته شدند. با این وجود، هیچ وقت مدرکی مبنی بر گناهکاری این چهار نفر پیدا نشد. همین ناعدالتی باعث شعله ور شدن جنبش های کارگری بیشتری در سرتاسر آمریکا شد. در مدتی کمتر از یک سال، شمار اعضای تشکل های کارگری دو برابر شد و مبارزه برای کاهش ساعات کاری نیز به سرتاسر کشور آمریکا کشانده شد.

 

در سال ۱۸۸۹ انترناسیونال دوم (جامعه بین ‌المللی احزاب سوسیالیست جهان) در کنگره پاریس تاسیس شد. روز ۱ مه نیز به عنوان روز جهانی کارگر تعیین شد تا به این طریق یاد کشته شدگان میدان هی مارکت شیکاگو گرامی داشته شود. چنانچه ذکر آن رفت، تاریخ اعتراضات کارگران در میدان هی مارکت روز ۴ مه بود. ولی جنبش های کارگری تصمیم گرفتند به تقلید از کلیسای کاتولیک، روز اول مه را به عنوان روز کارگر مقرر کنند.

 

 

روز جهانی کارگر در تقویم کشورهای مختلف

 

روز جهانی کارگر در تقویم کشورهای مختلف

 

اول ماه مه؛ روز جهانی کارگر در تقویم کشورهای اروپایی

 

در حقیقت، تا پیش از مسیحیت روز اول مه که آغازِ تابستان است، با یکی از بزرگترین جشن های ادیان باستانی اروپا مصادف بود. ولی سران کلیسای کاتولیک رم که سخت به دنبال ترویح مسیحیت در سرتاسر اروپا خصوصا شمال آن بودند، تصمیم گرفتند به جای آنکه جلوی جشن های باستانی را بگیرند، به آنها جلوه ای کاملا مسیحی بدهند. به این جهت، جشن روز اول ماه مه به «جشن ماه مه» و ماه مه نیز به «ماه مریم مقدس» تبدیل شد. به این ترتیب، تشکل های کارگری هم روز اول مه را روز جهانی کارگر در نظر گرفتند.

 

 

اولین دوشنبه ماه سپتامبر؛ روز جهانی کارگر در تقویم آمریکا

 

هم اکنون با وجود فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و از میان رفتن کمونیسم جهانی، روز جهانی کارگر همچنان در تقویم بسیاری از کشورهای دنیا وجود دارد و جشن گرفته می شود. جالب آنکه با وجودی که پیشینه روز کارگر به آمریکا باز می گردد، ولی در خود آمریکا اولین دوشنبه ماه سپتامبر به عنوان روز کارگر جشن گرفته می شود.

 

متیو مکگوایر، دبیر اتحادیه کارگری مرکزی نیویورک، کسی بود که در سال ۱۸۸۲ پیشنهاد گرامیداشت روز کارگر را در این روز داد. هر چند برخی از مفسران اشخاص دیگری را عامل انتخاب این روز به عنوان روز کارگر در آمریکا می دانند، ولی این پیشنهاد خیلی زود از سوی دولت فدرال پذیرفته شد. سرانجام در سال ۱۸۹۴ بود که گروور کلیولند، رئیس جمهور وقت آمریکا برای مخالفت با روز ۱ مه که مشخصا روزی کاملا سوسیالیستی بود،‌ اولین دوشنبه ماه سپتامبر را به عنوان روز رسمی کارگر در آمریکا اعلام کرد.

حتما بخوانید  روز جهانی اینترنت | مروری بر 30 سال تاریخچه پیدایش شبکه جهانی اینترنت

 

 

بزرگداشت روز جهانی کارگر در ایران و سایر کشورهای جهان

 

روز جهانی کارگر در ایران و سایر کشورهای جهان

 

بزرگداشت و قوانین روز جهانی کارگر در کشورهای مختلف

 

حال که بیش از ۱۴۰ سال از رخداد هی مارکت شیکاگو می گذرد، روز اول ماه مه در کشورهای مختلف دنیا جشن گرفته می شود. این روز از آن زمان به عنوان فرصتی برای تلاش و مبارزه بین المللی کارگران در سرتاسر دنیا برای احقاق حق تبدیل شده است. روز جهانی کارگر در بیش از ۶۶ کشور دنیا روز تعطیل رسمی نیز به حساب می آید. از سوی دیگر، در روز جهانی کارگر، کارگران سرتاسر دنیا در راهپیمایی ‌ها و تجمعات مسالمت ‌آمیزی زیادی شرکت می کنند تا صدای خود را سران و مسئولان دولت ها و حاکمان کشورها برسانند.

 

 

بزرگداشت روز جهانی کارگر و هفته کارگر در ایران

 

در حالی که روز کارگر در ایران تعطیل رسمی به حساب نمی آید، ولی طبق قانون کار، تمام کارگران مشمول قانون تعطیل رسمی هستند و تنها با موافق خود و دریافت دستمزد اضافه کاری می توانند به سر کار بروند. بد نیست بدانید در ایران علاوه بر روز کارگر، هفته کارگر نیز جشن گرفته می شود.

 

 

روز جهانی کارگر ۲۰۲۱ را چطور گرامی بداریم؟

 

روز جهانی کارگر سال ۲۰۲۱ همچون سال قبل، نسبت به سال های قبل تفاوت فاحشی دارد. طی دو سال اخیر با شیوع بیماری کرونا در سرتاسر دنیا، مقامات بسیاری از کشورهای دنیا مردم را از تجمع به مناسبت این روز منع کردند. به این جهت، در بسیاری از کشورهای دنیا تظاهرات و تجمعاتی با حفظ فاصله گذاری و ماسک برگزار می شود. همچنین در برخی کشورها، مردم با شعار دادن و نصب بنرهایی در بالکن ها و پنجره های منازل خود به روز جهانی کارگر را جشن می گیرند. شبکه های اجتماعی و فضای آنلاین را امکان دیگری است که بسیاری از مردم از آنجا به روز جهانی کارگر واکنش نشان می دهند. هشتگ #internationalworkersday در توئیتر و سایر شبکه های اجتماعی به همین مناسبت کاربرد زیادی در روز اول ماه مه پیدا می کند.

 

علاوه بر این، کارهای دیگری هم وجود دارد که می توان برای حمایت از کارگران در روز جهانی کارگر انجام داد. در بسیاری از کشورها اجناس با برچسب گواهی بین ‌المللی «تجارت منصفانه (Fair Trade)» عرضه می شوند. وقتی که کالایی دارای این برچسب باشد اساسا به این معناست که این محصولات بدون استثمار کارگران تولید شدند و کارگران و تولیدکنندگان در محیط کاری ایمن و دستمزد منصفانه دست به تولید این اجناس زدند. علاوه بر این، در ایران ما می توانیم با خریداری کالاها و محصولات با کیفیت ساخت تولیدکنندگان ایرانی از کارگران هم وطن حمایت کنیم.

 

 

بیشتر بدانید » روانشناسی خط در روز جهانی دستخط «

 

 

منبع: thatsmags، wikipedia

 

کالابرگ الکترونیک