سیل امروز هم با وجود پیشرفت امکانات یکی از حوادث غیرمترقبه طبیعی است که امکان رخداد آن در اغلب نقاط جهان امری دور از تصور نیست. علاوه بر خرابی‌ها و خساراتی که سیل به بار می‌آورد شیوع برخی ویروس‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها و در نتیجه ابتلا به برخی بیماریهای خطرناک برای سلامت بدن در اثر بروز سیل در مناطق سیل زده امری گریز ناپذیر است. اگر منطقه زندگی شما دچار سیل شده درباره ۵ مورد از بیماریهای رایج مناطق سیل‌زده که در روزهای بعد از وقوع سیل امکان ابتلا به آن‌ها بسیار رایج است را در مجله کوروش بخوانید.
۱- بیماریهای روده و معده
از جمله بیماریهای رایج در مناطق سیل‌زده بیماریهای مربوط به معده و روده است. اگر چه این بیماری ها معمولا خطر چندانی ندارند و اغلب باعث اسهال و حالت تهوع می‌شوند. اما در صورت ادامه پیدا کردن این بیماری‌ها آب بدن کم شده و خطر بیماری جدی می‌شود.
سالمونلا، ای کولای، سیپتوسپوریدیوم و Giardia از جمله میکروب‌هایی هستند که آب سیلاب را آلوده کرده و سبب دردهای شکم، معده و روده می‌شوند. به گفته پزشکان Leptospirosis یک بیماری بالقوه مرگبار است که از طریق ادرار موش در آب پخش می‌شود و یک خطر بالقوه و جدی در مناطق سیل زده است. از جمله دیگر بیماریهای رایج در مناطق سیل‌زده می‌توان به تیفوئید و وبا اشاره کرد. اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که دچار بحران سیل شده به هیچوجه از آب سیلاب استفاده نکنید. آب آشامیدنی را بیست دقیقه بجوشانید و برای آشامیدن و پخت و پز از آن آب استفاده کنید. با آب سیلاب حمام نکنید و در آن شنا نکنید.
۲- بیماریهای پوستی
زمانی که شما در معرض سیل قرار می‌گیرید ممکن است تعادل‌تان را از دست بدهید، زمین بخورید یا با موانع برخورد کنید. در این صورت امکان بریدن و زخمی شدن اعضا بدن شما وجود دارد. در این شرایط آلودگی‌های آب سیلاب این زخم و بریدگی و جراحات را آلوده کرده و بدن شما در معرض باکتری‌های خطرناک قرار می‌گیرد. برخی از این باکتری‌های گوشت‌خوار هستند و مشکلات جدی پوستی برای فرد ایجاد می‌کنند.
حتی اگر در معرض سیل آسیب ندیده‌اید و در حال کمک رسانی هستید حتما از دستکش و چکمه استفاده کنید. علاوه بر این در صورت زخمی شدن قسمتی از بدن حتما در اولین فرصت زخم را شستشو داده، ضدعفونی و بانداژ کنید تا عفونت به بدن شما سرایت نکند. اگر نمی‌توانید از دیگران کمک بگیرید حتما خودتان این کار را انجام بدهید. اگر زخم مدت طولانی بهبود پیدا نکرد یا دچار تب و لرز یا علائم دیگری از عفونت شدید حتما در اولین فرصت به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید تا از بیماریهای ناشی از زخم و بریدگی و عفونت زخم که از جمله بیماریهای رایج در مناطق سیل‌زده هستند در امان بمانید.
۳- بیماری‌هایی که حشرات موذی ناقل آن‌ها هستند
یکی دیگر از مشکلاتی که بعد از سیل و آب گرفتگی به وجود می‌آید جمع شدن حیوانات و حشرات موذی به خصوص پشه‌ها است. گاهی این پشه‌ها بسیار خطرناک هستند و عامل انتقال بیماریهای رایج مناطق سیل‌زده مثل انواع بیماری عفونی و انواع تب می‌شوند. اما برای در امان ماندن از نیش این حشرات چه باید کرد. حتما لباس‌های پوشیده و آستین بلند بپوشید تا از نیش حشرات در امان باشید.
بیشتر بخوانید: مشکلات ناشی از سیل و آبگرفتگی
۴- هپاتیت A و E
اغلب افراد تصور می‌کنند بیماری هپاتیت در اثر استفاده سوزن مشترک در افراد معتاد یا رابطه جنسی منتقل می‌شود. اما حقیقت چیزی دیگری است. از جمله بیماریهای رایج در مناطق سیل‌زده انواع هپاتیت است که از طریق غذا یا آب آلوده می‌تواند منتقل شود. هپاتیت نوع A و E به طور خاص در مناطق سیل زده می‌تواند یک خطر بالقوه محسوب شود. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری‌ها حداقل کاری که می‌توانید انجام دهید استفاده از آب معدنی یا آب جوشیده و غذاهای کنسرو شده است.
۵-بیماری لژیونر
لژیونر نوعی از بیماری سینه‌پهلو (پنومونی) است که توسط باکتری‌های گرم منفی بی هوازی از سرده لژیونلا و بخصوص گونه «لژیونلا پنوموفیلا» شیوع پیدا می‌کند. علائم بالینی در گونه‌های دیگر معمولا خفیف و شبیه به آنفلوآنزا است ولی در گونه پنوموفیلا فرد مبتلا به سینه‌پهلوی حاد می‌شود.
زیستگاه باکتری در محیط‌های آبی است و معمولاً به صورت همزیست با آمیب زندگی می‌کند. در محیط مرطوب ۲۵ الی ۴۵ درجه سانتیگراد در خاک هم می‌تواند زنده بماند. باکتری لژیونلا در سیستم‌های آبرسانی، منابع آبی، سیستم‌های تهویه مرکزی، کولرهای آبی و رطوبت‌ساز‌ها و همچنین قسمت سونا در استخرهای شنا، می‌تواند جایگزین شود و از آن راه منتشر شود.
بیشتر بخوانید: چطور در هنگام وقوع سیل از خود مراقبت کنیم
منبع آب آلوده، به صورت قطراتی که حامل باکتری لژیونلا هستند در هوا اسپری می‌شوند و به آن‌ها «ائروسل» گفته می‌شود. بیماری از طریق استنشاق این قطرات و ورود آن‌ها به سیستم تنفسی، منتقل می‌شود. انتقال انسان به انسان وجود ندارد. علائم شدیدتر و حادتر از سینه‌پهلوی معمولی است. تب، سرفه، بی‌حالی و درد و خستگی عضلانی از علائم عمده این بیماری هستند.. وجود خلط سینه و درد قفسه صدری و تندتپشی از جمله علائم جانبی بیماری است.
دلیل نامگذاری این بیماری شیوع و همه‌گیری آن در سال ۱۹۷۶ در فیلادلفیا است. در آن سال در همایشی که توسط سربازان قدیمی گروه لژیون آمریکایی در هتلی برگزار شده بود ۱۸۲ نفر به سینه پهلوی حاد مبتلا شدند که ۸۲ نفر آن‌ها فوت کردند. در ژانویه ۱۹۷۷ عامل ایجادکننده این همه‌گیری مشخص شد و باکتری آن را «لژیونلا» و گونه را «لژیونلا پنوموفیلا» نامگذاری کردند.
لژیونر از جمله بیماریهای رایج در مناطق سیل زده است و در صورت مشاهده علائم مربوط به آن که در بالا گفته شده حتما باید به پزشک مراجعه یا از نیروهای درمان امداد حاضر در محل کمک بگیرید.
این نکات را حتما جدی بگیرید
خانم لیلا پاپلی یزدی، باستان شناس معاصر از زمان زلزله بم به مدت ۸ سال در این منطقه زندگی و به شکل تخصصی به مردم حادثه دیده کمک رسانی کرده است. توصیه‌های خانم پاپلی یزدی در زمان وقوع حوادث طبیعی و حادثه غم‌انگیز سیل اخیر برای پیشگیری از شیوع و ابتلا به بیماریهای مختلف به شرح زیر است:
*بیماریهای عفونی معمولا یک هفته بعد از بروز حوادث طبیعی مثل زلزله و سیل آغاز می‌شوند. اگر علائم شپش، شکم درد، اسهال، استفراغ، سرگیجه، بی‌حالی، عفونت واژینال (در زنان) و سوزش ادرار را احساس کردید حتما جدی بگیرید و به پزشک یا نیروهای امدادی بهداشت مراجعه کنید.
*دفع زباله در زمان وقوع سوانح طبیعی امری مهم و حساس است. زباله‌های مرطوب را حتما در چند کیسه زباله بریزید و گره بزنید. ریختن گنداب در آب جاری به سرعت باعث شیوع عفونت می‌شود.
*زباله‌های دارای شیرابه مثل قوطی کنسرو و تن ماهی را در چند کیسه زباله بگذارید و حتما گره بزنید. زباله‌ها را دور از آب جاری قرار دهید. برای زباله خشک یک کیسه زباله کافی است.
*آب جاری سیل یکی از عوامل شیوع و سرایت عفونت است. بنابراین هیچگونه زباله و وسیله آلوده را در معرض آب سیلاب قرار ندهید. در مناطقی که آب به گنداب تبدیل شده حتما راهی باز کنید تا آب گنداب به آب جاری بپیوندد. اگر گنداب در یک حفره کوچک است روی آن خاک بریزید.
بیشتر بخوانید: راههای سالم افزایش دوپامین در مغز
*در نظر داشته باشید که افراد در معرض آسیب‌هایی مثل زلزله و سیل بسیار آسیب‌پذیر هستند و معمولا حافظه‌شان برای موارد مختلف یاری نمی‌کند. اگر نیروی امدادگر هستید حتما از افراد حادثه دیده دائم بپرسید و یادآوری کنید که آیا دست‌ها را شسته‌اند؟ ژل ضدعفونی استفاده کرده‌اند؟ لباس زیر خود را عوض کرده‌اند؟ این حالات در هفته دوم حادثه شدیدتر می‌شود و فرد نسبت به خود یک حالت دفاعی و خودتخریبی پیدا می‌کند. به جای دلداری دادن بهتر است موارد مهم را یادآوری کنید.
*در مناطقی که دام‌ها کشته شده یا زیر آوار مانده‌اند حتما باید روی لاشه دام‌ها آهک و سپس خاک ریخته شود. اگر بیرون آوردن لاشه دام‌ها ممکن نیست روی آوارها و اطراف آوار آهک بپاشید. آهک یک ماده بسیار حیاتی در مناطق حادثه دیده است که معمولا بردن آن به این مناطق فراموش می‌شود.
*در مورد دفع مدفوع به افراد به خصوص بچه‌ها باید آموزش داده شود. مدفوع نباید در مکان‌های باز رها شود. به مدفوع دست نزنند و در کنار آب‌های جاری اجابت مزاج انجام نشود.
*افرادی که برای کمک رسانی و امداد به این مناطق اعزام می‌شوند بهتر است در صورت امکان اجاق‌های کوچک تک شعله همراه خود ببرند. اگر نیاز است از آب جاری لوله کشی مصرف کنند حتما برای حمام یا شستن دست‌ها آب را بجوشانند.
*معمولا بعد از وقوع حوادث طبیعی به خصوص در مناطق روستایی «شپش» شایع می‌شود. باید به زن‌ها آموزش داده شود که روسری‌ها را در معرض آفتاب قرار بدهند. موها را باز کرده و شانه بزنند. بهتر است موی بچه‌ها را کوتاه کنند. هر گونه خارش یا مشاهده شپش باید جدی گرفته شود. به افراد یادآوری کنید که درزهای لباس‌ها را چک کنند. زن‌ها باید دائم روسری‌ها را عوض کنند و دائم یک روسری به سر نداشته باشند.
منبع: Health
