پاییز و زمستان فصل انداختن ترشی و شور است. از قدیم رسم بوده برخی که اعتقاد دارند دست خوبی برای ترشی و شور انداختن ندارند از آنهایی که دستشان برای ترشی انداختن معرکه است ترشیهای مورد نیاز مختلف در طول سال را هدیه بگیرند یا خریداری کنند. میدانستید رسم ترشی انداختن به ۴ هزار سال پیش از میلاد مسیح برمیگردد و اصلا ترشی و شور انداختن یکی از روشهای نگهداری مواد غذایی مورد نیاز روزانه مردم در ایام قدیم بوده است؟ ۱۴ نوامبر هم روز جهانی خیارشور است. به همین مناسبت ابتدا کمی در مورد تاریخچه ترشی و شور انداختن در کشورهای مختلف و سپس طرز تهیه ترشی گوجه فرنگی هندی تند و خوشمزه را از دو سایت the history kitchen و Times Food در مجله کوروش بخوانید.
تاریخچه جالب و باستانی ترشی؛ تاریخ در یک شیشه شور
در زبان انگلیسی به ترشی «pickle» میگویند که به نظر میرسد از واژه آلمانی pekel یا pokel به معنای نمک یا آب شور گرفته شده است. ترشی و شور انداختن سابقهای به قدمت تاریخ دارد. حدود ۲۰۳۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی حدود ۴ هزار سال پیش در هند با خیار، خیارشور درست میکردند. هنوز هم شورها و ترشیهای تند و تیز هندی و پاکستانی به خصوص با میوههای گرمسیری مثل انبه، انواع فلفل، موسیر، خیار، انگور هندی و تمبر هندی در تمام دنیا مشهور و محبوبند و در زبان محلی این کشورها به آن «آکار» یا «آچار» میگویند. در همان زمان در سفرهای طولانی به خصوص در سفرهای دریایی برای تامین غذای ملوانان نمک سود کردن غذاها به خصوص انواع گوشت و نگهداری آنها در آب نمک یکی از روشهای مرسوم برای نگهداری طولانی مدت غذا بود. علاوه بر این منابع غذایی خانوار در فصل زمستان از غذاهایی تهیه میشد که در فصول گرم سال آنها را در آب نمک نگهداری و تازه نگه داشته شده بودند.
شور و ترشیهای محبوب در آسیا
چینیها معمولا با تربچه و کلم و فلفل، ژاپنیها با ترب سفید، شلغم و گل کلم و حتی ماهی ترشی و شور درست میکنند. در زبان ترکی به ترشی «تورشو» میگویند و از انواع صیفیجات و سبزیجات برای انواع شور و ترشی استفاده میشود. عربها به ترشی «مخالل» میگویند و همانند ایران و ترکیه و کشورهای حاشیه دریای خزر و شبه جزیره بالکان از انواع صیفی، سبزیجات و فلفل برای انداختن ترشی و شور استفاده میشود.
ترشی در شرق اروپا میان وعده است
میدانستید در کشورهای شرق اروپا حتما باید با وعده ناهار ترشی یا شور میل کنند؟ رسم ترشی خوردن در این کشورها آنقدر محبوب است که حتی گاهی به صورت میانوعده در طول روز هم مصرف میشود. آنها هم از انواع سبزی، صیفی و میوههای مثل سیب و آلو برای انداختن ترشی و شور استفاده میکنند.
انگلیسیها ماهی را ترشی میاندازند
در ایتالیا به خصوص در منطقه سیسیل بادمجان، فلفل، سیر و زیتون برای ترشی انداختن بیشترین مصرف را دارند. در انگلیس و کشورهای اسکاندیناوری علاوه بر انبه، زیتون و انواع خیار به رسم قدیم با صدف خوراکی و صدف راهراه، انواع ماهی آزاد و شاه ماهی هم ترشی و شور میاندازند.
روز ملی ترشی در ایالات متحده تعطیل رسمی است
محبوبترین ترشی و شور در نزد آمریکاییها «خیارشور» است که جز جدایی ناپذیر ساندویچهای مکدونالد است. فلفل، کرفس و زیتون ترکیب یک ترشی و شور محبوب در آمریکا به خصوص در شهر شیکاگو است که با انواع ساندویچ به خصوص ساندویچ گوشت گاو مصرف میشود. میدانستید روز ۱۴ نوامبر به عنوان روز ملی خیارشور و ترشی در ایالات متحده آمریکا تعطیل رسمی است؟ آمریکاییها معمولا خیارشور را بدون سرکه و با نمک درست میکنند.
کاناداییها هنوز هم از روش ترشی و شور انداختن برای نگهداری مواد غذایی در زمستانهای طولانی این کشور استفاده میکنند. خیارشور، ترشی پیاز و تخم مرغ در کانادا بسیار محبوب هستند. اهالی این کشور به خصوص در ایالتهای سردتر از انواع ماهی و گوشت به صورت ترشی و شور در طول زمستان استفاده میکنند.
در کانادا هم مثل انگلیس و اسکاتلند، ترشی ماهی بسیار محبوب است. گوشت هم اغلب ترشی انداخته میشود یا در سراسر زمستان در آبنمکهای مختلف نگهداری میشود.
آمریکای جنوبی؛ ترشی و شور همان پیش غذا است
در کشورهای آمریکای جنوبی، لاتین و مرکزی از شور و ترشی به عنوان پیشغذا استفاده میکنند. شاید دلیل این امر استفاده از انواع میگو، سنگدان مرغ، انواع ماهی، هشت پا و گوشت برای درست کردن شور و ترشی در کنار انواع فلفل و سبزیجات است.
طرز تهیه ترشی گوجه فرنگی هندی
همانطور که گفتیم هندیها نخستین قومی بودند که ۲۰۳۰ سال قبل از میلاد مسیح یعنی حدود ۴ هزار سال پیش با گذاشتن خیار در آب نمک، ترشی و شور درست کردند. به همین دلیل یاد گرفتن یکی از مشهورترین و خوشمزهترین ترشیهای هندی یعنی ترشی گوجهفرنگی هندی خالی از لطف نیست.
مواد لازم برای ترشی گوجه فرنگی هندی
گوجهفرنگی: شسته، قاچ شده و خشک شده ۵۰۰ گرم
پودر فلفل قرمز تند: ۲ قاشق غذاخوری
پودر خردل: ۱ قاشق مرباخوری
پودر تخم شنبلیله: ۱ قاشق مرباخوری
نمک دریا پودر شده: ۱ قاشق غذاخوری
روغن کنجد: ۱۵۰ میلیلیتر
آنقوزه پودر شده: ۱ قاشق مرباخوری (از عطاری یا ادویه فروشی تهیه کنید)
عصاره تمبر هندی: ¾ فنجان (تمبر هندی را در مقداری آب گرم حل کنید و هستههای آن را جدا کنید و محلول فوق را از صافی رد کنید)
طرز تهیه ترشی گوجه فرنگی هندی
برای تهیه ترشی گوجهفرنگی هندی ابتدا باید روغن کنجد را در یک ماهیتابه کمی گرم کنید. سپس پودر آنقوزه را اضافه کنید و به مدت ۱۰ ثانیه هم بزنید. حالا گوجهفرنگیهای ریز خرد شده را اضافه کنید. در مرحله بعد عصاره تمبر هندی، نمک و فلفل قرمز تند را اضافه کنید. مخلوط فوق را روی حرارت ملایم گاز نگه دارید تا آب گوجهفرنگی به طور کامل کشیده شود و رنگ گوجهفرنگی تغییر کند.
زمانی که مخلوط ادویهجات و گوجهفرنگی شروع به جوش آمد و به قل قل کردن افتاد پودر خردل را اضافه کنید و هم بزنید. یک دقیقه بعد از اضافه کردن پودر خردل شعله گاز را خاموش کنید. اجازه دهید ترشی سرد شود و سپس آن را در یک شیشه تمیز بریزید. در ایران ترشی گوجه فرنگی را معمولا به صورت سالاد گوجه یا ترشی گوجه فرنگی رنده شده تهیه میکنند و البته طرز تهیه گوجه فرنگی هندی تند هم مرسوم است. اگر اهل ترشی انداختن هستید طرز تهیه ترشی مخلوط هفت بیجار مجلسی را هم در اینجا بخوانید.