خرید دمنوش تازه و باکیفیت نیازمند بلد بودن یکسری نکات و ریزه‌کاری‌های حرفه‌ای است. دمنوش از قدیم‌الایام یه بخش مهم از سبک زندگی سالم و پذیرایی ایرانی بوده. موقع خرید دمنوش با کلی بسته‌بندی‌های متنوع و اسامی جورواجور مواجه می‌شید که ممکنه براتون گیج‌کننده باشه. بنابراین، قبل از خرید لازمه درباره انواع دمنوش، روش دم‌کردن و نکات مربوط به کیفیت و سلامتی این دسته از نوشیدنی‌ها اطلاعات‌تون رو کامل کنید تا انتخاب درستی داشته باشید. با این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش همراه ما باشید تا راهنمای خرید دمنوش و نکات مهم در این زمینه رو با شما به اشتراک بذاریم.
دمنوش چیه و چه فرقی با چای داره؟
دمنوش یه جور نوشیدنیه که با دم‌کردن یا جوشوندن گیاه، گل، ریشه یا میوه خشک در آب درست می‌شه. فرق «دمنوش» با «چای» اینه که چای از برگ گیاه چای گرفته می‌شه و کافئین داره؛ ولی بیشتر دمنوش‌ها بدون کافئین هستن و از بخش‌های مختلف گیاهان گوناگون به دست میان. پس موقع خرید دمنوش باید ببینید دنبال چه جور نوشیدنی و چه خواصی هستید.
در صورت تمایل، برای خرید انواع دمنوش می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
دسته‌بندی کلی دمنوش‌ها
قبل از خرید دمنوش، خوبه بدونید که دمنوش‌ها به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شن. بعضی‌ها ساده و تک‌گیاهن، بعضیا ترکیبی و تخصصی و برخی هم همراه با چای یا ادویه. شناخت این دسته‌بندی‌ها کمک‌تون می‌کنه راحت‌تر انتخاب کنید. در ادامه، دسته‌بندی کلی دمنوش‌ها رو بهتون معرفی می‌کنیم:
دمنوش‌های تک گیاه
این دسته از دمنوش‌ها فقط از یه گیاه درست می‌شن؛ مثل بابونه، گل گاوزبان یا نعناع. وقتی دنبال یه خاصیت مشخص مثل آرامش، کمک به خواب یا بهبود عملکرد دستگاه گوارش هستید، این مدل بهترین انتخابه. خوبی «دمنوش تک گیاه» اینه که دقیقا می‌دونید چی مصرف می‌کنید و خواصش مشخصه. نکته مهم اینه که حتما به اسم علمی گیاه که روی بسته‌بندی درج شده توجه کنید؛ چون بعضی گیاهان اسامی محلی مختلفی دارن و این موضوع ممکنه شما رو گیج کنه.
دمنوش‌های ترکیبی
این «دمنوش‌ها ترکیبی» مخلوطی از چند گیاه مختلف هستن که معمولا برای یه هدف خاص جمع‌آوری شدن؛ مثلا ترکیب بابونه، بادرنجبویه و سنبل‌الطیب برای آرامش یا بهبود خواب در نظر گرفته می‌شه. مزیت این مدل اینه که هم طعم متنوع‌تری ایجاد می‌کنه و هم خواص چند گیاه با هم ارائه می‌شن. ولی باید حواس‌تون به ترکیب دقیق و نسبت مواد باشه، چون گاهی یه گیاه خاص ممکنه برای بعضی‌ها حساسیت ایجاد کنه. پس قبل از خرید دمنوش ترکیبی، حتما ترکیبات روی بسته رو با دقت بخونید.
دمنوش‌های همراه با چای
این دسته ترکیبی از برگ چای (سیاه یا سبز) با گیاه‌های دیگه‌ست. مثلا «چای سبز با دارچین» یا «چای سیاه با گل محمدی». اگه طرفدار طعم و انرژی چای هستید ولی دلتون می‌خواد خواص گیاه‌های دارویی رو هم تجربه کنید، این مدل انتخاب مناسبیه. فقط یادتون باشه که باید به میزان کافئین چای موجود در داخل این ترکیب توجه کنید؛ چون اگه به کافئین حساسیت دارید یا می‌خواید دمنوش‌تون رو شب‌ها مصرف کنید، ممکنه خواب‌تون مختل بشه.
دمنوش‌های ریشه و دانه
این مدل دمنوش‌ها مثل زنجبیل، شیرین‌بیان یا رازیانه معمولا از ریشه یا دانه گیاهان تهیه می‌شن. مزیت‌شون اینه که خواص قوی‌تری دارن؛ ولی برای آزاد شدن مواد موثره باید برای مدت طولانی‌تری دم بکشن یا حتی گاهی اوقات باید جوشونده بشن. بنابراین، همیشه روش مصرفی که روی بسته نوشته شده رو با دقت بخونید و طبق اون عمل کنید؛ چون مثلا جوشوندن زیاد ممکنه باعث تلخی بشه یا مواد فعال موجود در دمنوش رو بیش از حد آزاد کنه.
دمنوش‌های طعم‌دار و ادویه‌ای
این مدل دمنوش‌ها علاوه بر گیاه اصلی، با ادویه‌ها یا طعم‌دهنده‌هایی مثل دارچین، هل، زنجبیل یا میوه‌های خشک همراه می‌شن؛ دمنوش‌های طعم‌دار و ادویه‌ای برای افرادی که دنبال یه تجربه خاص و متفاوت هستن جذابیت زیادی دارن. چون، هم خوش‌طعم‌ترن و هم عطر و بوی قوی‌تری دارن و مخصوصا برای پذیرایی خیلی عالی هستن. موقع خرید دمنوش ادویه‌ای لازمه مطمئن بشید که ادویه‌ها یا طعم‌دهنده‌های طبیعی به محتویات بسته اضافه شدن و خبری از اسانس یا مواد مصنوعی نیست.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید چای سیاه ایرانی مثل حرفه ای ها
روش‌های تشخیص و خرید دمنوش باکیفیت
با توجه به نکات راهنمای خرید دمنوش حتما به موارد زیر دقت کنید تا بهترین و باکیفیت‌ترین گزینه ممکن رو انتخاب کنید:
- عطر: دمنوش باید بوی تازه و طبیعی بده. اگه بوی موندگی حس کردید یا اگه دیدید دمنوش مورد نظرتون اصلا هیچ عطری نداره، احتمالا گیاهش کهنه و بی‌کیفیته.
- رنگ: رنگ گیاه باید روشن و نزدیک به حالت طبیعی باشه. برای مثال، بابونه باید زرد و سفید، یا گل گاوزبان باید بنفش آبی باشه. رنگ خیلی کدر یا خاکستری نشونه کهنگی یا نگهداری نامناسبه.
- ظاهر: دمنوش خوب نباید پر از گرد و خاک، ساقه‌های بی‌مصرف یا تکه‌های ریز پودر شده باشه. هرچی گل‌ها یا برگ‌ها درشت‌تر باشن، کیفیت دمنوش بهتره.
- بسته‌بندی: اطلاعات روی بسته‌بندی دمنوش باید کامل باشه؛ این اطلاعات شامل تاریخ تولید، تاریخ انقضا، روش مصرف و شرایط نگهداری‌ست.
بهترین روش نگهداری دمنوش
بعد از خرید دمنوش باکیفیت، نحوه نگهداری از این محصول خیلی مهمه چون روی کیفیت و موندگاری تاثیر مستقیم داره. برای نگهداری از دمنوش در بهترین شرایط ممکن به نکات زیر توجه کنید:
دمنوش رو در ظرف مناسب نگه دارید
بهترین گزینه ظرف‌های شیشه‌ای تیره یا پاکت‌های زیپ‌دار مخصوص مواد غذاییه که جلوی نفوذ هوا و نور رو می‌گیرن.
به محیط نگهداری دمنوش توجه کنید
دمنوش باید همیشه در جای خشک، خنک و دور از نور مستقیم آفتاب بمونه.
به مدت ماندگاری دمنوش دقت کنید
بسته به نوع گیاه، دمنوش‌ها معمولا بین ۶ تا ۱۸ ماه تازگی دارن. بعد از این مدت، عطر و خواص‌شون کم‌کم ضعیف می‌شه.
نکته: هیچ‌وقت دمنوش رو نزدیک ادویه‌هایی مثل سیر یا پیاز نگه ندارید چون بوها رو سریع به خودش جذب می‌کنه.
چطور دمنوش رو مثل یه حرفه‌ای دم کنیم؟
بعد از خرید دمنوش باکیفیت باید روش دم کردن دمنوش رو هم بلد باشید تا بتونید از طعم دلپذیر و خواص جادویی گیاهان بهره‌مند بشید. برای اینکه بهترین نتیجه رو بگیرین این نکات رو یادتون باشه:
- مقدار گیاه: برای هر فنجون دمنوش، حدود یک قاشق چای‌خوری گیاه خشک کافیه. اگه گیاه تازه استفاده می‌کنید، می‌تونید کمی بیشتر بریزید؛ چون حجم گیاه تازه بیشتره.
- دمای آب: گل‌ها و برگ‌های لطیف مثل بابونه یا بادرنجبویه بهتره با آب حدود ۹۰ تا ۹۵ درجه دم بشن. ولی ریشه‌ها و دونه‌ها مثل زنجبیل یا رازیانه نیاز دارن که با آب در حال جوش (۱۰۰ درجه) دم یا حتی کمی جوشونده بشن تا عصاره‌شون کامل بیرون بیاد.
- مدت زمان دم: معمولا بین ۵ تا ۱۵ دقیقه زمان مناسبه. هرچی گیاه سنگین‌تر یا سفت‌تر باشه (مثل دارچین یا زنجبیل)، زمان بیشتری لازمه.
- انتخاب قوری: قوری‌های شیشه‌ای یا سرامیکی بهترین گزینه هستن چون طعم خنثی دارن و عطر گیاه رو تغییر نمی‌دن. قوری فلزی یا استیل ممکنه روی مزه دمنوش اثر بذاره.
- نکته طلایی: موقع دم کشیدن، درب قوری رو ببندید تا بخار و اسانس گیاهان خارج نشه و عطر و خاصیت دمنوش کامل بمونه.
خرید دمنوش؛ حضوری یا آنلاین؟
هر کدوم از روش‌های خرید چای و دمنوش مزایا و معایب خودشون رو دارن:
- خرید حضوری دمنوش: مزیتش اینه که می‌تونید ظاهر دمنوش رو ببینید و در بعضی جاها حتی می‌تونید عطرش رو حس کنین. اما اینطوری معمولا تنوع برند و محصول کمتره و قیمت هم ممکنه بالاتر باشه.
- خرید اینترنتی دمنوش: تنوع خیلی بیشتری دارید و معمولا قیمت‌های رقابتی‌تری پیدا می‌کنید. ولی حتما باید از فروشگاه‌های معتبر خرید کنید تا خیال‌تون از کیفیت و تاریخ مصرف راحت باشه. خوندن نظرات خریدارهای قبلی هم می‌تونه کمک بزرگی بهتون بکنه.
دمنوش سالم، مصرف ایمن؛ نکاتی که باید بدونید
وقتی اسم دمنوش میاد، احتمالا فوری یاد یه نوشیدنی کاملا طبیعی و بی‌ضرر میوفتید. درسته که دمنوش‌ها گیاهی و سالم هستن، اما این دلیل نمی‌شه هر موقع دلتون بخواد بتونید هر مقدار از این نوشیدنی‌ها رو مصرف کنید. گاهی اوقات، حتی یه دمنوش ساده هم می‌تونه برای بدن حساسیت‌زا باشه یا با شرایط خاص سلامتی سازگار نباشه. پس در هنگام مصرف دمنوش حتما این نکات ایمنی رو جدی بگیرید:
تداخل دمنوش با داروها
بعضی از گیاهان ممکنه اثر داروهایی که مصرف می‌کنید رو کم یا زیاد کنن. برای مثال، گل گاوزبان می‌تونه روی فشار خون اثر بذاره یا سنبل‌الطیب روی داروهای خواب‌آور تاثیر داشته باشه. بنابراین، اگه داروی خاصی می‌خورید، قبل از مصرف منظم دمنوش حتما با پزشک مشورت کنید.
خوردن دمنوش در دوران بارداری و شیردهی
همه دمنوش‌ها برای خانم‌های باردار و شیرده مناسب نیستن. دلیلش هم اینه که بعضی از دمنوش‌ها ممکنه انقباضات رحمی ایجاد کنن یا روی ترکیبات شیر مادر اثر بذارن. بنابراین در دوران بارداری و شیردهی فقط با تجویز پزشک سراغ دمنوش‌ها برید.
آلرژی و حساسیت به دمنوش
حتی اگه فکر می‌کنید با یه گیاه و دمنوش کاملا بی‌خطر طرف هستید، اول مقدار کمی از اون رو امتحان کنین. بدن بعضی از افراد حتی به گیاهانی مثل بابونه یا نعناع هم واکنش نشون می‌ده. یادتون باشه، موقع مصرف دمنوش به علائمی مثل خارش، تنگی نفس یا کهیر توجه کنید و جدی‌شون بگیرید.
حد اعتدال در مصرف دمنوش
دمنوش یه نوشیدنی سالمه؛ ولی حتی زیاده‌روی در مصرف همین نوشیدنی سالم هم می‌تونه دردسر درست کنه. برای مثال، مصرف بیش از اندازه دارچین می‌تونه به کبد آسیب بزنه یا زیاده‌روی در چای ترش فشار خون رو خیلی پایین میاره.
مصرف دمنوش برای کودکان و سالمندان
یادتون باشه، بدن بچه‌ها و افراد مسن حساس‌تره و ممکنه خیلی سریع‌تر از دیگران به انواع دمنوش واکنش نشون بده. پس بهتره براشون دمنوش‌های ملایم‌تر مثل بابونه انتخاب کنید و حتما مقدار مصرف رو کنترل کنید.
نکته طلایی: هیچ‌وقت و تحت هیچ شرایطی چند نوع دمنوش ناشناخته رو با هم ترکیب نکنید. یادتون باشه، نوع و خواص گیاهان مصرفی حتما باید شناخته شده باشه تا دچار تداخل یا عوارض خطرناک نشید.
موقع خرید دمنوش چه نکاتی رو در نظر بگیریم؟
- دمنوش باید بوی تازه و طبیعی داشته باشه، نه اینکه بوی کهنگی بده.
- رنگ گیاه دمنوش باید طبیعی و زنده باشه، نه تیره و کدر.
- گل و برگ‌های دمنوش باید سالم و درشت باشن، نه پر از ساقه و گرد و خاک.
- حتما تاریخ تولید و انقضای محصول رو بررسی کنید؛ هرچی تازه‌تر بهتر.
- اسم علمی گیاه و روش دم‌کردن باید روی بسته‌بندی نوشته شده باشه.
- بسته‌بندی باید محکم و دربسته باشه تا نور و رطوبت بهش نرسه.
- بسته‌های شیشه‌ای تیره یا پاکت‌های زیپ‌دار برای نگهداری انتخاب بهتری هستن.
- وزن خالص محصول باید روی بسته درج شده باشه و با چیزی که می‌بینید باید مطابقت داشته باشه.
- از خرید دمنوش فله‌ای که برچسب نداره یا معلوم نیست از کجا اومده، خودداری کنید.
آشنایی با برخی از پرطرفدارترین انواع دمنوش
وقتی اسم دمنوش میاد، چند تا گیاه محبوب همیشه بین مردم پررنگ‌ترن. از بابونه و گل گاوزبان گرفته تا نعناع، چای ترش و زنجبیل، هر کدوم طعم و خاصیت خاص خودشون رو دارن. در ادامه، برخی از پرطرفدارترین انواع دمنوش رو به شما معرفی می‌کنیم:
دمنوش بابونه
دمنوش بابونه از اون دمنوش‌های پرطرفداره که همه به خاطر خاصیت آرام‌بخشی و طعم ملایمش سراغش می‌رن. عطرش گلی و لطیفه و می‌تونه بعد از یه روز پرمشغله حسابی آرومتون کنه. برای دم‌کردن کافیه ۲ تا ۳ گرم گل خشک بابونه رو توی یه فنجون آب داغ بریزید و بذارید ۵ تا ۸ دقیقه بمونه. هرچی گل‌ها درشت‌تر و خوش‌رنگ‌تر باشن، دمنوش شما کیفیت و عطر بهتری خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه دمنوش بابونه به چند روش
دمنوش نعناع
دمنوش نعناع با طعم خنک و بوی خاصش یه دمنوش فوق‌العاده‌ست که مخصوصا بعد غذا به هضم کمک می‌کنه. برای داشتن یه دمنوش خوب، سراغ برگ‌های سبز و خوش‌بو برید. برای داشتن یه دمنوش نعناع خوش‌طعم، حدود ۲ تا ۳ قاشق چای‌خوری برگ خشک یا چند ساقه برگ تازه نعناع رو توی آب داغ (نه جوش و در حال قل‌قل) بریزید و بذارید برای ۵ تا ۷ دقیقه دم بکشه. هرچی برگ‌ها سبزتر و خوش‌بوتر باشن، دمنوش خوش‌عطرتر درمیاد. البته اگه مشکل رفلاکس دارید، بهتره در مصرف نعناع زیاده‌روی نکنین چون می‌تونه علائم رو تشدید کنه.
دمنوش گل گاوزبان
دمنوش گل گاوزبان یکی از محبوب‌ترین دمنوش‌های سنتی ایرانیه که بیشتر برای کاهش استرس و آرامش اعصاب استفاده می‌شه. رنگ بنفش مایل به آبی گل گاوزبان جذابیت خاصی به لیوان‌تون می‌ده. موقع خرید این دمنوش دقت کنید گل‌ها تازه، خوش‌رنگ و بدون برگ‌های خشک قهوه‌ای باشن. برای دم‌کردنش هم کافیه آب خیلی داغ (نه در حال جوش) رو روی ۲ تا ۳ قاشق چای‌خوری گل گاوزبان بریزید، درب قوری رو ببندید و حدود ۶ تا ۸ دقیقه صبر کنید.
دمنوش چای ترش
دمنوش چای ترش با رنگ قرمز مخملی و طعم ترش و متفاوتش خیلی پرطرفداره. هم به صورت داغ خوشمزه‌ست، هم به شکل سرد و خنک در روزای گرم تابستون. دم‌کردنش حدود ۵ تا ۷ دقیقه طول می‌کشه. علاوه بر طعم خاص، این دمنوش سرشار از آنتی‌اکسیدانه و برای کاهش فشار خون هم توصیه می‌شه.
دمنوش زنجبیل
دمنوش زنجبیل یه دمنوش گرم و تند با طعم قوی داره که بیشتر برای بهبود گوارش، تقویت سیستم ایمنی و برطرف کردن حالت تهوع استفاده می‌شه. برای گرفتن عصاره کامل، بهتره دمنوش زنجبیل رو چند دقیقه بجوشونید. ریشه زنجبیل تازه با رنگ زرد روشن و بوی قوی همیشه انتخاب بهتری نسبت به نمونه‌های خشک یا مونده و کهنه‌ست.
دمنوش دارچین
دمنوش دارچین با طعم شیرین و گرم و منحصر به فردش اغلب به صورت ترکیبی با گیاه‌های دیگه استفاده می‌شه. مثلا کنار زنجبیل یا سیب خشک خیلی خوب جواب می‌ده. چوب دارچین تازه همیشه عطر و کیفیت بهتری نسبت به پودرهای آماده و مونده داره.
دمنوش بادرنجبویه
این گیاه عطر و طعم لیمویی و ملایمی داره و بیشتر برای آرامش اعصاب و بهبود کیفیت خواب به کار می‌ره. دمنوش بادرنجبویه هم خوش‌عطره و هم سبک، برای همین گزینه خوبی برای عصر یا قبل خواب محسوب می‌شه. دم‌کردنش هم با آب خیلی داغ (نه در حال جوش) فقط ۵ تا ۷ دقیقه زمان می‌بره.
دمنوش رازیانه
دمنوش دانه‌های رازیانه خیلی شیرین و خوش‌عطره و از قدیم برای کاهش نفخ و کمک به هضم غذا استفاده می‌شده. موقع خرید دمنوش رازیانه دقت کنید، دونه‌های کامل و سبز‌رنگی توی بسته‌بندی باشن که بوی تازه و شیرینی دارن. رازیانه رو می‌تونید در آب داغ به مدت ۵ تا ۷ دقیقه به تنهایی دم کنید یا در ترکیب با گیاهان دیگه ازش استفاده کنید.
دمنوش سنبل‌الطیب
این گیاه به خاطر خاصیت قوی در بهبود کیفیت خواب معروفه. عطر و طعمش هم نسبتا تنده و همه دوستش ندارن، اما برای کسایی که مشکل بی‌خوابی دارن خیلی مفیده. چون اثر قوی داره، بهتره با احتیاط و در حد توصیه مصرف بشه. مدت زمان دم کردن سنبل‌الطیب حدود ۵ تا ۱۰ دقیقه است. خوبه بدونید، هرچی مدت دم کشیدن رو طولانی‌تر در نظر بگیرید، طعم دمنوش تلخ‌تر می‌شه. پس پیشنهاد می‌کنیم، این زمان رو بسته به ذائقه‌تون تنظیم کنید.
دمنوش گزنه
دمنوش گزنه یه نوشیدنی مقوی و سرشار از مواد معدنی مثل آهن و کلسیمه. طعمش هم سبز و ساده‌ست و بیشتر برای تقویت بدن و خون‌سازی استفاده می‌شه. برگ‌های خشک گزنه ظرف ۵ تا ۸ دقیقه دم می‌کشن. این مدت برای آزاد شدن مواد معدنی و طعم سبز و تازه کافیه.
سوالات متداول در راهنمای خرید دمنوش
دمنوش با چای چه فرقی داره؟
چای از برگ گیاه چای به دست میاد و کافئین داره؛ ولی دمنوش می‌تونه شامل گل، برگ، ریشه یا دانه برخی از گیاهان باشه. درضمن، اغلب دمنوش‌ها کافئین ندارن.
دمنوش رو می‌شه دوبار دم کنیم؟
بعضی گیاهان مثل گل گاوزبان یا بابونه خاصیتشون بعد از یه بار دم کشیدن تموم می‌شه. ولی ریشه‌ها و دونه‌ها مثل زنجبیل یا دارچین رو می‌تونید یکی دو بار دیگه هم بجوشونید.
موندگاری دمنوش چقدره؟
اگه درست بسته‌بندی و نگهداری بشه، معمولا بین ۶ تا ۱۸ ماه تازه و قابل استفاده‌ست. بعد از این مدت طعم و عطرش کم می‌شه.
می‌شه دمنوش رو سرد هم بخوریم؟
صددرصد! خیلی از دمنوش‌ها مثل چای ترش یا نعناع رو می‌تونید بعد از دم‌کردن خنک کنید و با یخ بخورید؛ این ترکیبات مخصوص تابستون هستن و خیلی می‌چسبن.
مصرف زیاد دمنوش ضرر داره؟
بله، حتی گیاهان طبیعی هم اگه زیاد مصرف بشن می‌تونن عوارض داشته باشن. برای مثال، گل گاوزبان فشار خون رو بالا می‌بره یا نعناع برای کسایی که رفلاکس دارن خوب نیست. همیشه تعادل رو رعایت کنید.
دمنوش کیسه‌ای بهتره یا گیاه خشک؟
طبق نکات گفته شده در راهنمای خرید دمنوش درست کردن دمنوش کیسه‌ای راحت‌تره؛ اما معمولا کیفیت و عطر گیاه خشک بالاتره.