چطور انواع مختلف فر را تمیز کنیم؟ فر یکی از اون وسایلیه که خیلی وقتا حسابی کثیف و چرب میشه، مخصوصاً اگه اهل درست کردن کیک، شیرینی یا غذاهای داخل فر مثل مرغ و لازانیا باشین. بعضی وقتا تهمانده غذا یا چربی میمونه و با هر بار روشنکردن فر، بوی بد میگیره یا حتی دود میکنه. به همین خاطر، اگه دنبال این هستین که همیشه فرتون تمیز و آماده باشه، بد نیست با چند روش ساده و کاربردی برای تمیز کردن فر آشنا بشین تا هم ظاهر آشپزخونه بهتر بمونه و هم غذاهاتون همیشه خوشعطر و سالم باشه. با این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش همراه ما باشید تا روشهای تمیز کردن انواع مختلف فر رو با شما به اشتراک بذاریم.
چرا باید فر را تمیز کنیم؟
تمیز نگه داشتن فر مثل تمیز کردن اجاق گاز فقط به خاطر ظاهر براقش نیست. دلایل خیلی مهمتری هم وجود داره که باید جدی گرفته بشن. وقتی فر رو تمیز نمیکنین، باقیمونده غذا و چربیها روی دیواره و کف فر جمع میشن. هر بار که فر رو روشن میکنین، این آلودگیها باعث بوی بد یا حتی دود میشن. ممکنه این مواد وارد غذای بعدی هم بشه و طعمش رو خراب کنه.
از طرف دیگه، اگر مدت زیادی فر تمیز نشه چربی و جرم روی المنتها یا سینی جمع میشه. این کار باعث میشه دستگاه کاراییش رو از دست بده یا حتی آسیب ببینه. تمیز کردن منظم با استفاده از روشهای تمیز کردن فر، عمر دستگاه رو بیشتر میکنه. مصرف برق هم کمتر میشه. کیفیت پخت غذاها همیشه بالا میمونه. وقتی از روشهای تمیز کردن فر استفاده کنین، سلامت خانواده هم حفظ میشه و دیگه خبری از بوی بد یا طعم عجیب تو غذاهاتون نیست.
نکات ایمنی هنگام تمیز کردن انواع فر
موقع تمیز کردن فر، رعایت نکات ایمنی خیلی مهمه، چون بعضی مواد شوینده یا قطعات داخلی ممکنه به دست آسیب بزنن یا حتی مشکل برقی ایجاد کنن. با رعایت چند نکته ساده، هم سلامت خودتون حفظ میشه، هم دستگاه آسیب نمیبینه.
- قبل از هر کاری حتماً فر رو خاموش کنین و اجازه بدین کاملاً سرد بشه.
- اگر فر برقی هست، دوشاخه رو از برق بکشین. در مورد فر گازی هم قطع بودن گاز رو چک کنین.
- از دستکش استفاده کنین تا دستهاتون از مواد شوینده یا سطوح زبر آسیب نبینه.
- موقع استفاده از مواد شیمیایی، پنجره رو باز بگذارین یا تهویه آشپزخانه رو روشن کنین.
- هرگز از مواد شوینده قوی یا خورنده روی المنت یا قطعات داخلی برقی استفاده نکنین.
- برای تمیز کردن شیشه درب فر، از اسفنج نرم یا پارچه لطیف استفاده کنین تا خط نیفته.
- مطمئن بشین سیمها یا قطعات داخلی خیس نشه و آب به داخل دستگاه نفوذ نکنه.
- اگر مواد شوینده صنعتی استفاده میکنین، دستور مصرف روی بستهبندی رو به دقت بخونین و رعایت کنین.
- بعد از اتمام کار، فر رو با یک پارچه مرطوب کاملاً تمیز کنین تا هیچ مادهای روی آن باقی نمونه.
- قبل از استفاده مجدد از فر، بذارین همه قسمتها کاملاً خشک بشه.
روشهای تمیز کردن انواع مختلف فر
معمولاً هر فر با توجه به نوع ساختارش روش تمیز کردن مخصوص خودش رو میخواد. بعضی وقتها اگه روشهای تمیز کردن فر رو متناسب با مدلش درست اجرا نکنین، هم کارتون سخت میشه، هم ممکنه به دستگاه آسیب بزنین.
روش تمیز کردن فر برقی
در فرهای برقی، قبل از هر کاری باید دستگاه رو خاموش کنین و دوشاخه رو از پریز بکشین. اجازه بدین فر کاملاً سرد بشه.
نباید هیچوقت مستقیم آب یا مواد شوینده روی بخشهای داخلی مثل المنت، بریزین چون باعث اتصالی یا آسیب به سیستم برقی میشه. برای تمیز کردن، معمولاً یک محلول رقیق سرکه و آب یا جوش شیرین با آب استفاده میکنن، بهخصوص برای چربیهای قدیمی. محلول رو با اسفنج یا پارچه نرم روی بخشهای داخلی بمالین و بعد چند دقیقه با دستمال مرطوب و تمیز پاک کنین تا مواد اضافی بمونه نداشته باشه.
سینی و پنجره فر رو جدا جدا با آب گرم و مایع ظرفشویی بشورین و خوب خشک کنین. هیچ وقت قسمت برقی و المنت رو غرق آب یا خیس نکنین.
شما میتوانید سرکه، جوش شیرین و مایع ظرفشویی رو به روشهای اینترنتی یا حضوری از فروشگاههای افق کوروش تهیه کنید.
روش تمیز کردن فر گازی
تو فرهای گازی، حتماً باید شیر گاز رو هم کاملاً ببندین و بعد شروع کنین. چون فرهای گاز معمولاً قطعات جدا شونده بیشتری دارن، قفسهها یا سینی رو بیرون بیارین و جداگانه بشورین.
داخل محفظه فر رو با محلول آب گرم و جوش شیرین یا سرکه پاک و بعدش با دستمال نمدار تمیز کنین. اگر هنوز لکههای چربی مونده، میتونین از برس نرم استفاده کنین اما مراقب باشین به لعاب و جداره آسیب نزنین. منافذ گاز و قسمت شعلهها باید با احتیاط تمیز بشه تا گرفتگی یا مشکل در روشن شدن پیش نیاد. بعد از تمیزی کامل، همه قطعات رو کاملاً خشک کنین و سرجاش بذارین.
روش تمیز کردن فر دیواری
فر دیواری (چه برقی باشه چه گازی) اغلب داخل دیوار نصب میشه و دسترسی بهش ممکنه کمی سختتر باشه، پس باید بیشتر احتیاط کنین.
اول دستگاه رو خاموش و از برق جدا کنین، یا مطمئن بشین شیر گاز بسته است. تمیز کردن داخل این فرها شبیه فر برقی انجام میشه: یعنی استفاده از محلول جوش شیرین و آب، اسفنج نرم و دستمال مرطوب.
مراقب باشین هیچ آبی وارد بخش برد یا کنترل پنل نشه چون معمولاً نزدیک قسمت جلو نصب شده. قفسهها، سینی و شیشه داخلی جداگانه بشورین و بذارین کاملاً خشک بشن. برای شیشه بیرونی یا صفحه نمایش هم فقط با دستمال نیمهخشک تمیز کنین تا لکه نیوفته.
روش تمیز کردن فر توکار یا فر بخارپز
«فر توکار» شبیه فر دیواری تمیز میشه، اما مدلهایی که قابلیت بخارپز دارن باید حتماً مخزن بخار رو جداگانه با آب گرم و سرکه بشورین تا جرم نبنده و خروجی بخار همیشه باز بمونه. مراقب باشید موقع پاککردن داخل، هیچ مادهای وارد منافذ بخار نشه. تمیزکردن قسمتهای دیگر هم مشابه سایر فرهاست.
تمیز کردن بخشهای مختلف فر
تمیز کردن هر بخش فر روش مخصوص داره و اگه هر قسمت رو با روش درست تمیز کنین هم بهداشتیتره و هم از آسیب و کدر شدن یا بوی بد جلوگیری میکنه. توضیح کامل هر بخش رو جداگانه بخونید.
تمیز کردن در شیشهای فر
درب شیشهای فر پر استفادهترین بخشه و به خاطر بخار و چربی زود کدر و لک میشه. برای تمیز کردن، اول صبر کنین کاملاً سرد بشه. یک محلول رقیق سرکه سفید و آب یا مایع ظرفشویی رو با اسفنج یا پارچه بدون پرز روی سطح در بکشین.
لکههای چربی رو میشه با ترکیب جوش شیرین و کمی آب روی شیشه مالید و بعد از چند دقیقه با دستمال مرطوب پاک کرد. برای قسمتهای کناری و لبهها، گوشپاککن یا یک برس کوچک کمک میکنه. آخر کار با یک دستمال خشک تمیز، شیشه رو برق بندازین.
تمیز کردن شبکه فر (قفسه/طبقه فلزی)
شبکه یا طبقه فلزی معمولاً چربی و مواد غذایی سوخته روش میمونه. بهترین کار اینه که شبکه رو تا جایی که ممکنه از داخل فر خارج کنین. داخل سینک یا تشت بزرگ با آب گرم و مایع ظرفشویی چند دقیقه خیس بدین تا چربیها شل شه.
اگه جرم خشک و چسبیده شده، روی قسمتهای خیلی کثیف کمی جوش شیرین و آبلیمو بریزین و بگذارین بمونه. بعد با یک اسکاچ یا فرچه نرم همه قسمتها رو بسابین و با آب داغ آبکشی کنین. بذارین کاملاً خشک شه، بعد سر جای خود بذارین.
تمیز کردن سینی فر
سینی فر یکی از پرچربترین بخشهاست. اول سینی رو کاملاً خارج کنین و تو سینک یا تشت بزرگ، با آب داغ و مایع ظرفشویی بذارین خیس بخوره. ترکیب جوش شیرین و آب یا سرکه برای جرمزدایی خیلی خوب جواب میده.
اگه کثیفی خیلی سفت و چسبیده بود، یک شب داخل محلول آب و جوششیرین خیس کنین. صبح با یک اسفنج یا اسکاچ غیر فلزی تمیز و بعد آبکشی کنین. اگر سینی رنگ یا روکش داره، حواستون باشه خط نیفته.
تمیز کردن شیشه دو جداره فر
احتمالا برای شما هم سوال شده که چگونه شیشه دو جداره فر را تمیز کنیم؟ لای شیشه دو جداره در فر اغلب چربی و گرد و غبار جمع میشه و تمیز کردنش کمی تکنیکیتره. باید اول دفترچه راهنمای فر رو ببینین؛ بعضی مدلها پیچ مخصوص دارن که با باز کردنش، دو لایه شیشه از هم جدا میشن.
بهآرامی شیشهها رو خارج کنین، بعد با محلول شیشهشوی یا سرکه و یک پارچه نرم دو طرف هر شیشه رو تمیز کنین. کاملاً خشک که شد، مجدداً جا بزنید و پیچها رو محکم کنین. هرگز بدون راهنمای شرکت سازنده این کار رو انجام ندین، چون ممکنه آسیب بزنه یا گارانتی باطل بشه.
تمیز کردن المنت یا گرمکن فر
المنت در فر برقی بخش حساسی هست و درسته که چرب میشه اما هیچوقت برای تمیز کردن نباید خیسش کنید. فقط با یک دستمال مرطوب که کمی محلول سرکه بهش زدید خیلی ملایم المنت سرد شده رو پاک کنین. هرگز مواد شیمیایی یا آب مستقیم به المنت نریزین.
تمیز کردن پنل یا صفحه کنترل
این قسمت معمولاً حساس و آسیبپذیره. با یک دستمال میکروفایبر یا کمی مرطوب بدون ریختن مواد شوینده، فقط سطح پنل رو پاک کنین. مواد شوینده یا آب باعث مشکل در عملکرد دکمهها و نمایشگر میشه.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انواع پاک کننده چند منظوره
روشهای تمیز کردن فر در خانه با مواد مختلف
برای تمیز کردن فر، میتونین بسته به نوع آلودگی و ترجیح خودتون از مواد طبیعی مثل جوش شیرین، سرکه، لیمو یا از مایعهای تمیزکننده صنعتی استفاده کنین. هر کدوم از این روشهای تمیز کردن فر مزایا و معایب خودش رو داره و باید با توجه به مدل فر و میزان جرم و چربی، روش مناسب رو انتخاب کنین.
تمیز کردن فر با جوش شیرین و سرکه
این روش جزو ایمنترین و پرطرفدارترین راهکارهای خانگی هست. اول کف و دیوارههای سرد فر رو با مقدار زیادی جوش شیرین بپوشونین و بعد کمی آب اسپری کنین تا حالت خمیر پیدا کنه. بذارین این خمیر چند ساعت، یا ترجیحاً کل شب، داخل فر بمونه. بعد با یک پارچه مرطوب خمیر رو پاک کنین. اگر لکه و چربی سفت مونده بود، کمی سرکه سفید روی همون قسمت اسپری کنین و بعد از چند دقیقه با اسفنج تمیز پاک کنین. جوش شیرین و سرکه چربی و جرم رو سریعتر حل میکنن و بوی بد فر رو هم از بین میبرن.
تمیز کردن فر با لیموترش
لیموترش خاصیت اسیدی و ضدعفونیکننده داره و بوی نامطبوع رو هم رفع میکنه. در این روش که یکی از روشهای تمیز کردن فر محسوب میشود، دو عدد لیمو رو نصف کنین، آبشون رو توی یک ظرف نسوز بریزین و خود پوستهای بریده شده رو هم توی ظرف بندازین. ظرف رو داخل فر سرد بگذارین، بعد فر رو روی دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد برای حدود ۲۰-۳۰ دقیقه روشن کنین تا بخار لیمو جرمها رو شل کنه. بعد از خنک شدن، با اسفنج یا دستمال، جرمها را خیلی راحت پاک کنین. این روش بیشتر برای فرهایی که جرم زیاد یا قدیمی ندارن عالیه.
مایع تمیزکننده فر
این پاککنندهها مخصوص فر تهیه میشن و قدرت تمیزکنندگی بالایی دارن، بهویژه برای چربیهای سفت و لکههای قدیمی. باید دستورالعمل درج شده روی بستهبندی رو دقیق رعایت کنین؛ بیشتر اوقات باید مایع رو روی سطوح داخلی بمالین، مدتی صبر کنین، بعد با پارچه نمدار کامل تمیز کنین تا مواد شیمیایی باقی نمونه. موقع استفاده حتماً از دستکش و تهویه مناسب استفاده کنین و جلوی تماس مایع با المنت یا سیمکشی فر رو بگیرین.
روش تمیز کردن فر با بخار
بعضی مدلهای جدید فر، قابلیت تمیزکاری با بخار دارن یا حتی برنامه خودتمیزشویی (Self-Clean) دارن. کافیه مقداری آب توی سینی فر بریزین و دستگاه رو روی حالت بخار یا برنامه مخصوص تمیزکاری روشن کنین. گرما و بخار باعث شل شدن چربی و جرم میشه. بعد از سرد شدن، فقط با اسفنج یا پارچه جرمها رو پاک کنین.
هر روشی رو انتخاب کردین، مطمئن باشین قبل از شروع کامل فر سرد شده و ایمنی رو رعایت کنین. مواد طبیعی مثل جوش شیرین و لیمو برای تمیزی روزمره و بهداشت و رفع بو عالیان و مواد صنعتی برای جرم و چربی زیاد یا قدیمی توصیه میشن.
روش پاک کردن روغن سوخته از فر
پاک کردن روغن سوخته از داخل فر یکی از مشکلات جدی افرادیه که زیاد با فر پختوپز میکنن. وقتی روغن حین پخت به کف یا دیوارههای فر میپاشه و میسوزه، یه لایهی سفت و چسبنده و بدبو روی سطح میمونه. این لکهها با شستوشوی معمولی پاک نمیشن. برای تمیز کردنش معمولاً باید از ترکیب جوش شیرین و کمی آب، یا جوش شیرین و سرکه یه خمیر بسازین و روی لکهها بمالین. چند ساعت یا تا صبح صبر کنین تا جرمها نرم بشه، بعد با اسفنج یا دستمال مرطوب پاکش کنین. اگه باز لکه مونده بود، همین روش رو دوباره تکرار کنین یا از شوینده صنعتی استفاده کنین تا همهی چربیهای سوخته کاملاً از بین بره.
رفع بوی بد و ضدعفونی کردن فر
جمع شدن باقیمانده غذا، چربی و تکههای سوخته داخل فر باعث ایجاد بوی بد و ناخوشایندی میشه که گاهی حتی به غذاهای بعدی هم منتقل میشه. اولین و مهمترین کار، تمیز کردن کامل داخل فر و از بین بردن تکههای قابل مشاهده است.
وقتی فر رو از مواد جامد تمیز کردید، برای از بین بردن بوهای عمیق، میتونین یک ظرف نسوز حاوی آب و چند قاشق سرکه سفید یا آب لیموی تازه رو تو فر بذارین. فر رو حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه با دمای ۱۸۰ درجه سانتیگراد روشن کنین تا بخار سرکه یا لیمو به همه سطح داخلی فر برسه. این بخار هم بوی نامطلوب رو جذب میکنه و هم با خاصیت ضدعفونیکنندگی، فضای داخلی فر رو تا حد زیادی تمیز میکنه.
فراموش نکنید که مواد طبیعی مثل سرکه و لیمو، در روشهای تمیز کردن فر، باکتری و قارچ رو هم تا حد خوبی از بین میبرن و اثرشون شبیه ضدعفونیکنندههای ملایمه ولی ضرری برای دستگاه یا سلامتی نداره. بعد از خاموش شدن فر و سرد شدن ظرف، داخل رو با یک پارچه تمیز و مرطوب پاک کنین. همین کار گاهی بوی قویتر رو کاملاً از بین نمیبره؛ در این صورت میتونین یه شب بیکینگپودر یا چند تکه زغال چوب داخل فر بذارین تا تمام بوهای اضافه رو جذب کنه. این روشها باعث میشن هم فر خوشبو بشه هم فضای داخلیش تا حد زیادی ضدعفونی بمونه.
پیشگیری از کثیف شدن مجدد فر
برای جلوگیری از کثیفی مجدد فر، باید روال نظافت رو جزئی از کار آشپزی قرار بدید و چند تا نکته ساده رو رعایت کنین. اول اینکه همیشه زیر غذاهایی که احتمال چکه کردن چربی، سس یا مواد شیرین دارن، یک سینی جدا یا ورق آلومینیوم گذاشته بشه تا این مواد روی کف و دیواره فر نریزه. موقع پخت غذاهای بسیار آبکی یا غذاهایی که امکان سرریز شدنشون زیاده، ظرف رو کامل پر نکنید و سینی فر رو بلافاصله بعد از استفاده تمیز کنین تا چربی تازه خشک و سفت نشه.
همچنین اگر بعد از هر بار استفاده، بلافاصله با یک دستمال مرطوب یا یک اسفنج نرم محل لکههای جدید رو پاک کنین، هیچ وقت جرم سخت و چسبنده تشکیل نمیشه و تمیزکاری دورهای سادهتر و سریعتر انجام میشه. با این کار، دیگر نیازی به روشهای تمیز کردن فر نخواهید داشت.
حتی میتونین هر چند وقت یکبار داخل فر رو با محلول رقیق سرکه یا آبلیمو و آب اسپری کرده و سریع دستمال بکشین تا بوی نامطبوع و لکههای کوچک به مرور وقت به لکه سفت تبدیل نشن. رعایت همین کارهای جزئی باعث میشه هیچ وقت مجبور به تمیزکاری سخت و زمانبر نشین و فر همیشه تمیز و بهداشتی بمونه.
نکات مهم در مورد روش های تمیز کردن فر
- فر بعد چند بار غذا درست کردن قشنگ چربی و لکه میگیره و معمولاً اینا رو دیوارهها و کف جمع میشن. اگه دیر بهش برسی، این چربیها سفت و لجباز میشن و با یه دستمال خالی راحت پاک نمیشن.
- برای تمیز کردن این لکهها، جوش شیرین با کمی آب یا سرکه جواب میده، چون باعث میشه چربی شل بشه و راحتتر از سطح جدا شه. معمولاً این مواد طبیعی باید چند ساعت تو فر بمونن تا اثر کنن، عجله کنی نتیجه نمیگیری.
- در پروسه روشهای تمیز کردن فر وقتی از سرکه استفاده میکنی علاوه بر تمیزکردن، بوی بد فر هم تقریباً از بین میره. ترکیب سرکه و مایع ظرفشویی هم انتخاب بدی نیست، مخصوصاً برای لکههایی که رو شیشه جا خشک کردن.
- فر برقی نسبت به آب خیلی حساسه و مخصوصاً برای المنت و پنل کنترل اصلاً نباید آب یا شوینده مستقیم استفاده شه. برای این قسمتها، یه دستمال نمدار کافی به نظر میرسه تا هم تمیز شه و هم آسیبی نبینه.
- قفسه و سینی فر رو میشه راحت جدا کرد و تو سینک شست، اگه خیلی کثیف بودن یکم بذاری توی آب گرم و مایع ظرفشویی، جرمها راحتتر ول میکنن. ترکیب جوش شیرین و آبلیمو هم برای جرمهای قدیمیتر جواب میده.
- گاهی لکههای سخت باید یک شب با خمیر جوش شیرین بمونن تا فردا راحتتر بیفتن. برای تمیزکاری فر گازی، باید حواست باشه چیزی توی منافذ گاز گیر نکنه که موقع روشن کردن مشکل درست نشه.
- وقتی از شوینده صنعتی استفاده میکنی، بهتره یه فرصت بدی که بو و بخارش بره تا موقع پخت غذا، بو اذیتت نکنه. بعد استفاده از این مواد هم باید حسابی با دستمال خیس بکشی تا چیزی از مواد داخل فر نمونه.
- در روشهای تمیز کردن فر، معمولاً هرچی سریعتر لکه و چربیها تمیز بشن، کار آدم راحتتر میشه و فر هم همیشه تمیزتر باقی میمونه. همین نکته ساده کلی از دردسرهای تمیزکاریهای سختتر رو کم میکنه.
سوالات متداول درباره بهترین و سریع ترین روش های تمیز کردن فر
برای از بین بردن چربی و لکههای سرسخت داخل فر، چه کار کنم که اذیت نشم؟
بهترین کار اینه که یه خمیر ساده از جوش شیرین و آب درست کنی و روی لکهها بمالی و بزاری چند ساعت (یا شب تا صبح) بمونه. فردا با یه دستمال یا اسفنج نمدار راحتتر برمیاد و حتی میشه رو سرکه هم اسپری کنی که چربیها خوبتر پاک شن.
تمیز کردن شیشه فر جوری که لک و خش روش نمونه با چی بهتره؟
شیشه فر معمولاً به چیزای زبر حساسه، پس یه پارچه میکروفایبر نرم یا اسفنج بدون خط و خش بردار و محلول سرکه و آب یا یه کیسه کوچک جوش شیرین و آب رو امتحان کن. فقط بعدش یه دستمال نمدار بکش که اثری از ماده یا لکه نمونه.
اگه فر بوی تند مواد شوینده گرفت، چطور سریعتر برطرفش کنم؟
در فر رو یه مدت باز بذار یا یه لیوان کوچیک آب و کمی آبلیمو یا وانیل بذار وسط فر و یک ربع با دمای پایین روشنش کن. این کار معمولاً بو رو میبره و هوای داخل رو ملایمتر میکنه.
برای تمیز کردن المنت فر برقی باید به چی توجه کنیم؟
المنتها شدیداً به رطوبت حساس هستند و نباید هیچ وقت آب یا شوینده مستقیم روشون بریزی. فقط با پارچهای که خیلی کم مرطوبه و بدون مواد شیمیایی، آرام گرد و خاک یا لکه رو از روشون بردار.
سینی و شبکه فر که خیلی جرم گرفته، چه جوری در روشهای تمیز کردن فر راحتتر پاک میشه؟
بذار قفسه و سینی رو تو آب گرم و کمی مایع ظرفشویی حسابی خیس بخورن. بعد از نیم ساعت، حتی با اسکاچ معمولی هم خیلی از جرمها راحت میاد بالا؛ اگه باز هم موند، کمی جوش شیرین یا سرکه کمک میکنه.
اگه حوصله تمیز کردن مرتب فر رو ندارم، چطور دردسرش رو کمتر کنم؟
هر بار بعد از پخت غذا که فر هنوز گرم و چربیها نرم هستن یه دستمال نمدار توش بکشی، کار خیلی سادهتر میشه و لکه سفت نمیشه که بعداً اعصابتو خرد کنه.