نقد و بررسی فیلم سینمایی «منصور» | فیلم دفاع مقدسی بدون شلیک یک گلوله

نقد و بررسی فیلم سینمایی «منصور» | فیلم دفاع مقدسی بدون شلیک یک گلوله


30 آبان 1400 . زمان مطالعه: 9 دقیقه

خیلی بد »»»»»»»»»»»»»» خیلی خوب
نقد و بررسی فیلم منصور

فیلم «منصور» به کارگردانی سیاوش سرمدی، یکی از بحث برانگیزترین فیلم های جشنواره فیلم فجر سال ۱۳۹۹ بود. این فیلم که به زندگی شهید منصور ستاری، از شخصیت های برجسته نیروی هوایی در دوران دفاع مقدس می پردازد، بیش از آنکه توجه منتقدان سینما را جلب کرده باشد، موضوع بحث کارشناسان نظامی و سیاسی بوده و در جذب مخاطبان نیز آنقدر که انتظار می رفت موفق عمل نکرده است. امروز در مجله کوروش به نقد و بررسی فیلم سینمایی منصور که هم اکنون بر روی پرده ی سینماهای سراسر کشور است پرداخته ایم، در سرویس هنر و سینما همراه ما باشید.

 

مشخصات فیلم سینمایی «منصور»

 

مشخصات فیلم «منصور»

 

ژانر: جنگی (دفاع مقدس)، اجتماعی

کارگردان: سیاوش سرمدی

نویسنده: سیاوش سرمدی

بازیگران: محسن قصابیان، حمیدرضا نعیمی، علیرضا زمانی‌ نسب، سید جواد هاشمی، قاسم زارع، لیندا کیانی، مهدی کوشکی

موسیقی متن: علیرضا کهن‌ دیری

فیلم ‌برداری: مجید گرجیان

تدوین‌: بهرام دهقانی

تهیه کننده: جلیل شعبانی

شرکت تولید کننده: سازمان هنری رسانه‌ ای اوج

توزیع کننده:  فیلمیران

اکران: ۱۹ آبان ۱۴۰۰

مدت زمان: ۱۰۰ دقیقه

محصول کشور: ایران

سال ساخت: ۱۳۹۸

زبان: فارسی

امتیاز سینما تیکت: ۴،۳  (از پنج)

امتیاز سلام سینما: ۶،۳ (از ده)

 

 

خلاصه داستان:

 

فیلم سینمایی منصور برشی از زندگی سرلشکر منصور ستاری است. در این فیلم سال ‌های پایانی جنگ روایت می شود. سال هایی که ایران به شدت با کمبود تسلیحات نظامی مواجه بود و حالا سرلشکر ستاری که فرمانده لشکری شده که سلاح ندارد تلاش می کرد با ابتکارات خود نیروی هوایی را مجهز کند.

 

 

نقد و بررسی فیلم منصور

 

نقد و بررسی فیلم منصور

 

شاید آشنایی بسیاری از افراد با نام شهدا و شخصیت های برجسته دوران دفاع مقدس و انقلاب تنها از طریق نام خیابان ها، بزرگراه ها و معابر و مکان های عمومی دیگر باشد. اما طی سال های اخیر سازمان اوج با ساخت های آثار دفاع مقدس با محوریت شخصیت های مشهور در این حوزه این رویه را تا حدی تغییر داده است. جدیدترین فیلم موسسه اوج «منصور» است که به داستان زندگی شهید منصور ستاری می پردازد.

 

فیلم منصور یکی از معدود آثار در سینمای ایران است که شاهد نقش آفرینی بازیگرانی در نقش سران نظام سیاسی کشور ‌هستیم. با این حال، حتی حضور شخصیت های رده بالای سیاسی نیز نتوانسته چندان کمکی به جذابیت فیلم کم جان و کسل کننده منصور کند.

 

داستان فیلم درباره کوشش های منصور ستاری در سال های جنگ ایران و عراق برای تجهیز کردن نیروی هوایی است. ستاری که فرماندهی نیرو هوایی ارتش را برعهده دارد، در جایی می گوید که فرماندهی ارتشی به او داده شده که هیچ سلاحی ندارد. ستاری که در نیروی هوایی کمبود شدیدی برای تسلیحات جنگی حس می کند، به دنبال هواپیماها و ادوات جنگی سالم می گردد تا بتواند علیرغم فشارها و تحریم های سنگین مشکلات ارتش را حل کند.

حتما بخوانید  نقد و خلاصه فصل اول تا ششم سریال فرار از زندان (Prison Break)

 

مشکلات ستاری وقتی بیشتر می شود که می فهمیم علاوه بر تحریم های خارجی، دلالان داخلی نیز برنامه های او را به هم می ریزند. به جز این، ستاری در درون نظام نیز مخالفانی دارد که از شکست احتمالی او خوشحال می شوند و تا جای ممکن موانعی بر سر راه او قرار می دهند.

 

 

منصور، یک فیلم زندگینامه ای

 

منصور، یک فیلم زندگینامه ای

 

علیرغم اینکه منصور در زمره فیلم های ژانر دفاع مقدس جای می گیرد، اما در آن حتی صدای شلیک یک گلوله را در طول فیلم نمی شنویم. در واقع، منصور بیشتر ماجراهای پشت پرده را روایت می کند. در زمان ۱۰۰ دقیقه ای فیلم منصور دشواری های شهید ستاری برای تجهیز نیروی هوایی را می بینیم تا بفهمیم این قهرمان دوران جنگ تحمیلی برای مجهز کردن ارتش خالی از تسلیحات چه سختی ها و مرارت هایی را تحمل کرده است.

 

در ابتدای جنگ تحمیلی نیروی هوایی ارتش ایران با مشکلات زیادی مواجه می شود و چنانچه فیلم نیز نشان می دهد، ستاری بسیاری از مشکلات عدیده نیروی هوایی را با تلاش ها و نوآوری های خود حل و فصل می کند.

 

فیلم منصور با کارگردانی سیاوش سرمدی، فیلمسازی که بیشتر با مستندهای سیاسی خود شناخته شده، با وجودی که یک اثر داستانی است، اما همچنان عناصر قوی مستندواری در آن به چشم می خورد که آن را شبیه مستندهای داستانی کرده است.

 

این در حالی است که موسسه اوج تا حد زیادی با قرار دادن بودجه بالا، استفاده از لوکیشن های بزرگ و هواپیماهای ارتشی و حتی محدود کردن ممیزی ها برای بازسازی حال و هوای سیاسی کشور در سال های جنگ دست سرمدی را در ساخت فیلم منصور باز گذاشته است.

 

 

نگاه مستندوار کارگردان به فیلم منصور

 

نگاه مستندوار کارگردان به فیلم منصور

 

اوج آزادی عمل کارگردان برای ساخت فیلم منصور را باید در امکان حضور شخصیت های سیاسی تراز اول کشور در این فیلم بدانیم. همین شخصیت های مهم سیاسی نیز به نوعی برگ برنده منصور بودند. با این حال، با وجودی که سرمدی با این اختیارات و امکانات می توانست یک درام سینمایی جنگی بسازد، اما فیلم تا حد یک مستند داستانی به سبک مستندهای تاریخی نزول کرده است.

 

با وجود ارزشمندی کار کارگردان در زنده کردن و احیای شخصیت ستاری، اما فیلم منصور یک فیلم بی جان است که توانسته تا حدودی به هدف اصلی خود که همان قهرمان سازی از شخصیت اصلی است دست یابد. محسن قصابیان که بیشتر با نقش های تئاتری خود شناخته شده در نقش منصور ستاری، نقش آفرینی خوب و تأثیرگذاری دارد.

 

سرمدی با نشان دادن فراز و نشیب های زندگی ستاری او را به شخصیتی قابل لمس برای بینندگان تبدیل کرده است. به تصویر کشیدن خصوصیت اخلاقی ستاری با تمام شادی ها، غم ها و دل نگرانی هایش به ملموس تر شدن شخصیت او در فیلم کمک کرده است.

 

 

بیشتر بخوانید: سریال مستند «یک سیاره بی نقص (A Perfect Planet)»

حتما بخوانید  نقد و بررسی سریال «خانه کاغذی/ سرقت پول (Money Heist)»

 

 

بازی کلیشه ای و سرد بازیگران منصور

 

از سوی دیگر با وجودی که محسن قصابیان با گریم نسبتا سنگین خود در اکثر سکانس های فیلم بازی خوب و قابل قبولی ارائه داده، اما همچنان در برخی صحنه ها نیز بازی کلیشه ای داشته است. شاید بخشی از این موضوع به بازی دیگر بازیگران فیلم برگردد. مهدی کوشکی، دیگر بازیگری که از صحنه تئاتر به پرده سینما راه یافته و حتی لیندا کیانی که بازیگر پرسابقه ای در سینما و تلویزیون ایران به حساب می آید، در بهترین شکل، بازی های کم رمق و سردی از خود به نمایش گذاشته اند.

 

 

پایان بندی ضعیف فیلم منصور

 

در برخی لحظات فیلم دستمایه قرار گرفتن تاریخ معاصر باعث کنجکاوی مخاطب می شود، اما این کنجکاوی به حدی نیست که فیلم منصور را به یک اثر جذاب و پرکشش تبدیل کند. در واقع، برای بسیاری از مخاطبانی که وقایع سیاسی و تاریخ معاصر را دنبال نکرده اند، فیلم منصور جذابیت خاصی ندارد. «منصور» برخلاف درام های زندگینامه ای که فراز و فرودهای دراماتیک زیادی دارند، بدون هیچ اوج خاصی تنها با یک نگاه کلان زندگینامه ای جلو رفته و نهایتا با پایانی بندی ضعیفی به کار خود خاتمه می دهد.

 

 

بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال جزیره اثر سیروس مقدم

 

 

سخن پایانی

 

فیلم منصور با وجود آنکه روایتی منسجم دارد،‌ اما با ریتمی یکنواخت و بدون فراز و فرود به اثر زندگینامه ای ملال آوری تبدیل شده که تحمل آن به سختی از عهده مخاطب بر می آید. هر چند روایت فیلم از شخصیت های واقعی در متن رویدادهای تاریخی توانسته برای علاقه‌ مندان به تاریخ معاصر کارکردی فراسینمایی داشته باشد، اما این جزییات برای تحمل یک فیلم ۱۰۰ دقیقه‌ای کافی نیست. در همین حال، در منصور کمتر خبری از صحنه های جذاب و تکان دهنده از جنس جنگ است که همین مسئله هم بیشتر مخاطب علاقمند به ژانر دفاع مقدس را مأیوس می کند. روی هم رفته منصور به دور از روایتی دراماتیک و قصه ‌گو بیشتر به یک مستند تاریخی طولانی و یکنواخت شباهت پیدا کرده که تنها از عهده معرفی شخصیت اصلی داستان و زنده کردن حال و هوای دوران دفاع مقدس برآمده است.

 

 

سوالات متداول درباره فیلم منصور

 

 

۱-فیلم منصور چه زمانی اکران می شود؟

 

اکران فیلم سینمایی منصور رسما از روز ۱۹ آبان ۱۴۰۰ آغاز شد. این فیلم ژانر دفاع مقدس به دلیل ترافیک سنگین با تأخیری حدودا یک ساله در سینماها اکران شد.

 

 

۲-نام دیگر فیلم سینمایی منصور چه بود؟

 

قبلا فیلم منصور قرار بود با نام «اوج ۱۱۰» ساخته شود که نهایتا نام آن به منصور تغییر کرد.

 

 

۳-نقش شهید منصور ستاری را در فیلم سینمایی منصور چه بازیگری ایفا می کند؟

 

محسن قصابیان در نقش سرلشکر ستاری نقش آفرینی کرده است.

 

 

۴- فیلم سینمایی منصور برنده جایزه سیمرغ بلورین در جشنواره فجر ۹۹ شد؟

 

خیر، فیلم سینمایی منصور تنها در دو بخش بهترین کارگردان اول و بهترین جلوه‌ های ویژه بصری در سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر نامزد شد.

 

 

کالابرگ الکترونیک