خرید فلاسک استاندارد و باکیفیت نیاز به دانستن یکسری نکات حرفهای در این زمینه دارد. فلاسک یک ظرف عایقدار است که برای نگهداری دمای مایعات، چه گرم و چه سرد، طراحی شده و در زندگی روزمره، سفر، محل کار یا طبیعتگردی کاربرد فراوان دارد. به کمک ساختار دو جداره و لایه عایق، فلاسک میتواند نوشیدنی را برای ساعتها در دمای مطلوب نگه دارد. تنوع زیاد در ظرفیت، جنس، طراحی و کارایی فلاسکها، انتخاب این محصول را کمی پیچیده میکند. با این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش همراه ما باشید تا راهنمای خرید فلاسک و نکات مهم در این زمینه را با شما به اشتراک بگذاریم. در ضمن، به سوالات متداول درباره خرید بهترین فلاسک نیز پاسخ میدهیم.
فلاسک چیست؟
پیش از آنکه نکات مهم درباره خرید فلاسک را بدانید، لازم است با این محصول بیشتر آشنا شوید. فلاسک نوعی ظرف عایقدار است که برای حفظ دمای مایعات (اعم از گرم یا سرد) در مدت زمان طولانی طراحی شده است. این وسیله معمولا از دو جداره داخلی و خارجی تشکیل شده که بین آنها خل یا مواد عایق حرارتی قرار دارد. وجود این لایه عایق مانع از انتقال گرما به بیرون (در نوشیدنیهای داغ) یا ورود گرما از بیرون (در نوشیدنیهای سرد) میشود. بهترین مارک فلاسکها معمولا محصولاتی را تولید میکنند که همین ویژگی را دارند.
فلاسکها کاربردهای گستردهای دارند؛ از مصرف روزانه در محل کار و مدرسه گرفته تا استفاده در سفر، طبیعتگردی، کوهنوردی و حتی در محیطهای درمانی یا صنعتی برای حمل نمونهها و مواد خاص. بسته به نوع، جنس، و طراحی، فلاسکها میتوانند دمای مایعات را بین ۶ الی ۲۴ ساعت حفظ کنند.
در زبان محاورهای فارسی، واژه «فلاسک» اغلب معادل «کلمن کوچک و قابل حمل» به کار میرود؛ اما در اصل معادل انگلیسی آن Thermos یا Vacuum Flask است.
تاریخچه فلاسک
فلاسک (Thermos یا Vacuum Flask) در سال ۱۸۹۲ میلادی توسط جیمز دویار (Sir James Dewar)، شیمیدان و فیزیکدان اسکاتلندی، اختراع شد. او این وسیله را برای نگهداری مایعات در دمای ثابت و برای انجام آزمایشهای علمی طراحی کرد. نخستین نمونههای فلاسک، بیشتر در آزمایشگاهها برای حفظ دمای گازهای مایع و مواد حساس به گرما به کار میرفت و با نام ظرف دویار (Dewar Flask) شناخته میشد.
در سال ۱۹۰۴، دو مخترع آلمانی به نامهای رینهولد برگ (Reinhold Burger) و آلبرت آشِنبرِنر (Albert Aschenbrenner) فناوری فلاسک را تجاریسازی کردند و با ثبت برند «ترموس» (Thermos)، فلاسک را به بازار مصرف عمومی ارائه دادند.
فلاسکهای اولیه دارای جداره داخلی شیشهای با روکش نقره بودند تا انتقال گرما از طریق تابش نیز به حداقل برسد. با گذر زمان، استفاده از استیل ضد زنگ جایگزین شیشه شد و فلاسکها مقاومتر، سبکتر و ایمنتر شدند.
این روزها، فلاسک نه فقط در مصارف علمی، بلکه در خانه، سفر، محل کار، مدارس و فعالیتهای ورزشی یا طبیعتگردی به طور گسترده کاربرد دارد و یکی از لوازم ضروری زندگی مدرن به حساب میآید.
شما میتوانید انواع فلاسک را به روشهای حضوری و اینترنتی از فروشگاههای افق کوروش تهیه کنید.
انواع فلاسک از نظر کاربرد
در ادامه، انواع مختلف فلاسک را از نظر کاربرد، طراحی و ساختار به شما معرفی میکنیم. آشنایی با این دستهبندیها، انتخاب و خرید فلاسک مناسب را برایتان آسانتر میکند. فلاسکها بسته به موقعیت استفاده و نیاز شما در انواع مختلفی طراحی میشوند. شناخت این کاربردها به شما کمک میکند تا فلاسکی را انتخاب کنید که دقیقا با سبک زندگی و نیازهایتان متناسب باشد.
فلاسک شخصی
«فلاسک تک نفره و شخصی» ظرفیت نسبتا کمی دارد (معمولا بین ۳۰۰ الی ۵۰۰ میلیلیتر) و برای استفاده روزانه بسیار مناسب است. اگر قصد دارید نوشیدنی گرم یا سرد خود را در محل کار، کلاس درس، مترو یا سفرهای کوتاه در دسترس داشته باشید، فلاسکهای شخصی با طراحی ساده، سبک و قابل حمل گزینهای ایدهآل برای شما به حساب میآیند. اغلب این مدلها در کیف یا کولهپشتی به راحتی جا میگیرند.
فلاسک سفری یا گروهی
«فلاسک سفری یا گروهی» با ظرفیت بالا (از ۱ الی ۲ لیتر و بیشتر)، برای سفرهای چند ساعته، طبیعتگردی، کوهنوردی یا استفاده خانوادگی طراحی شدهاند. این فلاسکها معمولا محکم، مقاوم و عایقدار با قابلیت حفظ دما برای مدت طولانیتر هستند. برخی از این فلاسکها دارای درب لیوان مانند یا دستهای هستند که حمل و استفاده از آن را برایتان سادهتر میکند.
فلاسک ورزشی
«فلاسک ورزشی» نوعی فلاسک تک نفره است که برای شرایط در حال حرکت یا موقعیتهای پرتحرک طراحی شده است. وزن سبک، بدنه مقاوم در برابر ضربه، درب دکمهای یا نیدار و طراحی ارگونومیک از ویژگیهای اصلی فلاسک ورزشی است. این نوع فلاسک انتخاب خوبی برای دوچرخهسواری، باشگاه یا پیادهروی به حساب میآید.
فلاسک دمنوش
«فلاسک دمنوش» با فیلتر یا صافی داخلی نوعی فلاسک چای کوچک است که امکان دم کردن مستقیم گیاهان دارویی یا چای خشک را در داخل فلاسک برایتان فراهم میکند. برخی از مدلهای فلاسک دمنوش دارای دو محفظه جداگانه است؛ این طراحی از ورود تفاله به نوشیدنی شما جلوگیری میکند. با استفاده از این نوع فلاسک به راحتی میتوانید نوشیدنیهای سنتی را به سادهترین شکل ممکن آماده کنید.
فلاسک کودک
«فلاسک کودک» با طراحی فانتزی، اندازه کوچک، وزن کم و درب قفلدار یا نیدار برای استفاده کودکان در مدرسه، مهدکودک یا سفر طراحی شده است. اغلب این فلاسکها از مواد بدون BPA ساخته میشوند و از نظر ایمنی و جذابیت ظاهری برای استفاده بچهها مناسب هستند.
انواع فلاسک از نظر جنس بدنه داخلی و خارجی
جنس بدنه داخلی و خارجی فلاسک تاثیر مستقیمی بر دوام، کارایی حرارتی، وزن و حتی طعم نوشیدنی دارد. شناخت تفاوت این جنسها پیش از خرید فلاسک به انتخابی دقیقتر و متناسب با شرایط کمک میکند.
فلاسک استیل ضد زنگ (بدنه داخلی)
فلاسکهایی که جداره داخلی آنها از جنس استیل ضد زنگ (Stainless Steel) است از رایجترین و مقاومترین انواع موجود در بازار هستند. این جنس نه تنها در برابر ضربه و خوردگی مقاوم است، بلکه طعم نوشیدنی را تغییر نمیدهد و کاملا بهداشتی است.
از این رو، فلاسک استیل برای سفر، کوهنوردی، کمپینگ یا استفادههای طولانیمدت و سنگین بسیار مناسب است. همچنین، شستوشوی فلاسک استیل ضد زنگ آسانتر است و در مقایسه با دیگر انواع فلاسک، طول عمر بالاتری هم دارد.
فلاسک شیشهای (بدنه داخلی)
جداره داخلی شیشهای از دیرباز در فلاسکها به کار میرفته و به خاطر حفظ کامل طعم و بوی طبیعی نوشیدنیها همچنان طرفداران خودش را دارد. قرار نگرفتن نوشیدنیها در معرض عناصر فلزی یا دیگر مواد زیانآور از اصلیترین مزایای این محصول است. با این حال، شکننده بودن شیشه و مقاومت پایین در برابر ضربه، استفاده از فلاسکهای شیشهای را بیشتر به محیطهای ثابت مانند خانه یا محل کار محدود میکند. البته، برخی از این فلاسکها دارای لایه محافظ بیرونی هستند که ایمنی آنها را افزایش میدهد.
فلاسک پلاستیکی (بدنه خارجی)
فلاسکهایی که بدنه خارجی آنها از جنس پلاستیک است، به طور معمول دارای وزن سبک، قیمت کمتر و طراحی متنوعتری هستند؛ به همین دلیل، معممولا فروش بالاتری دارند. البته، توجه داشته باشید که در اغلب این مدلها، جنس جداره داخلی از استیل یا شیشه است و پلاستیک تنها در بخش بیرونی کاربرد دارد. فلاسک پلاستیکی فاقد BPA با بدنه مقاوم در مقابل ضربه و حرارت میتواند گزینه مناسبی برای کودکان یا استفاده در محیطهای آموزشی باشد.
انواع فلاسک از نظر نوع درب و سیستم استفاده
نوع درب و نحوه استفاده از فلاسک میتواند راحتی، امنیت و کارایی آن را در موقعیتهای مختلف تعیین کند. شناخت این تفاوتها، خرید فلاسک متناسب با نیازهای شما را برایتان سادهتر میکند.
فلاسک لیواندار
«فلاسک لیواندار» دارای دربی است که همزمان نقش لیوان را نیز ایفا میکند. در طراحی این فلاسکها، معمولا یک درپوش داخلی برای حفظ دما و جلوگیری از نشتی وجود دارد؛ درب بیرونی هم به راحتی جدا میشود و به عنوان لیوان قابل استفاده است. این ویژگی فلاسک لیواندار را به گزینه بسیار مناسبی برای کمپینگ، سفرهای جادهای، پیکنیک یا استفاده در طبیعت تبدیل میکند.
فلاسک با درب ضامنی یا دکمهای
فلاسکهایی که درب ضامنی یا دکمهای دارند به گونهای طراحی شدهاند که دربشان با فشار یک دکمه باز شده و امکان خروج مایع به آسانترین شکل ممکن فراهم میشود. سرعت و سهولت استفاده، به ویژه با یک دست، از مهمترین ویژگیهایی است که این نوع فلاسک را برای رانندگی، محیط کار یا فعالیتهای روزمره در حال حرکت ایدهآل میکند. در طراحی بسیاری از فلاسکهای ورزشی و شهری نیز از همین نوع درب استفاده میشود. برخی از این فلاسکها دارای قفل ایمنی هستند که برای جلوگیری از باز شدن ناگهانی درب تعبیه شدهاند.
فلاسک نیدار
با خرید «فلاسک نیدار»، شما میتوانید نوشیدن مایع را از طریق نی داخلی فلاسک را به روش آسانتر و بدون نیاز به خم کردن فلاسک تجربه کنید. این طراحی به ویژه برای کودکان، سالمندان یا ورزشکاران در حال حرکت مناسب است. نی این فلاسکها معمولا با استفاده از سیلیکون یا پلاستیک مقاوم ساخته میشود و قابلیت جدا شدن و شستوشو را دارد. در مدلهای مخصوص کودک هم، درب قفلدار برای افزایش ایمنی تعبیه میشود.
فلاسک با پمپ فشار (کلمنی)
فلاسکهای کلمنی با پمپ فشار به طور خاص برای مصرف جمعی یا خانوادگی طراحی شدهاند و معمولا روی میز یا مکان ثابت قرار میگیرند. با فشار دادن یک دکمه یا اهرم، مایع داخل فلاسک بدون نیاز به بلند کردن آن از طریق لوله به بیرون پمپ میشود. وجود این سیستم، فلاسک را به گزینهای مناسب برای محیطهای اداری، مدارس، مساجد یا دورهمیهای خانگی تبدیل میکند. گنجایش بالا و سهولت استفاده از دیگر مزایای اصلی فلاسکهای کلمنی است.
در هنگام خرید فلاسک چه نکاتی را در نظر بگیریم؟
- ترجیحا فلاسک دو جداره با عایق خلا انتخاب کنید که عملکرد حرارتی بالایی دارد.
- استیل ضد زنگ یک ماده مقاوم، بهداشتی و بدون تاثیر بر طعم نوشیدنی است برای جداره داخلی بهترین گزینه است.
- بسته به نیاز شخصی یا گروهی، فلاسک با ظرفیت (بین ۳۵۰ میلیلیتر الی ۲ لیتر) را انتخاب کنید.
- توجه کنید که فلاسک بتواند دمای نوشیدنی را حداقل ۶ الی ۱۲ ساعت حفظ کند.
- وجود واشر سیلیکونی و درب محکم مانع نشت مایعات میشود؛ ترجیحا درب پیچی یا دکمهای با اطمینان بالا انتخاب کنید.
- عریض بودن دهانه روند شستوشو و تمیز کردن فلاسک را آسانتر میکند و برای ریختن یخ مناسبتر است.
- بررسی کنید که فلاسک دارای طراحی ارگونومیک، وزن مناسب، دسته یا بند حمل باشد.
- بهتر است قطعات داخلی فلاسک جدا شونده و قابل شستوشو باشند.
- اطمینان حاصل کنید که پلاستیکهای استفاده شده BPA-Free باشند.
- در صورت استفاده در طبیعت یا سفر، فلاسک باید ضد ضربه بوده و بدنه محکمی داشته باشد.
- رنگ، فرم و ابعاد فلاسک باید با سلیقه و سبک زندگی شما هماهنگ باشد.
- هنگام خرید فلاسک، کیفیت، دوام و قابلیت نگهداری دما را در مقایسه با قیمت بسنجید تا بهترین گزینه را انتخاب کنید.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید دستکش یکبار مصرف
سوالات متداول درباره خرید فلاسک
چه ظرفیتی برای فلاسک مناسب است؟
بستگی به نیاز شما دارد. برای استفاده شخصی روزانه، فلاسکهای ۳۵۰ الی ۵۰۰ میلیلیتری کافی هستند. برای سفر یا استفاده گروهی، مدلهای ۱ الی ۲ لیتری مناسبترند.
فلاسک استیل بهتر است یا شیشهای؟
استیل ضد زنگ برای سفر مقاومتر و بادوامتر است. فلاسکهای شیشهای طعم بهتری دارند اما شکنندهاند و برای استفاده ثابت طراحی شدهاند.
بهترین نوع عایق برای فلاسک کدام است؟
عایق خلا با دو جداره بهترین عملکرد را در حفظ دمای نوشیدنیهای گرم و سرد دارد. فلاسک چای استیل بزرگ معمولا در همین دستهبندی جا دارد.
فلاسکها تا چند ساعت دما را حفظ میکنند؟
مدلهای با کیفیت بسته به نوع مایع و شرایط محیطی بین ۸ الی ۲۴ ساعت، دما را حفظ میکنند.
چه عواملی باعث نشت فلاسک میشوند؟
آسیب به واشر، بستن نادرست درب یا طراحی ضعیف سیستم آببندی موجب نشت فلاسک میشوند. یادتان باشد، همیشه وضعیت درب و واشر را بررسی کنید.
آیا فلاسکهای دکمهای ایمن هستند؟
بله، اگر از برند معتبر و با کیفیت باشند. اما ممکن است در طولانی مدت خاصیت آببندی خود را از دست بدهند.
آیا میتوانیم فلاسک را در ماشین ظرفشویی بشوییم؟
معمولا توصیه نمیشود؛ مگر اینکه امکان شستوشو در ماشین ظرفشویی صراحتا روی بستهبندی ذکر شده باشد. بهتر است فلاسک را به صورت دستی با آب ولرم بشویید.
آیا فلاسک مناسب نوشیدنی سرد هم هست؟
بله، بسیاری از فلاسکها برای نگهداری نوشیدنی سرد نیز طراحی شدهاند و عملکرد خوبی دارند.
آیا هر فلاسکی برای دمنوش مناسب است؟
خیر، اگر قصد استفاده از دمنوش دارید، فلاسکی که دارای صافی یا فیلتر داخلی باشد گزینه مناسبتری است.
فلاسک سبک بهتر است یا سنگین؟
برای استفاده روزمره یا پیادهروی، سبک بودن مزیت مهمی است. اما گاهی فلاسکهای سنگینتر عملکرد حرارتی بهتری دارند.