علت و علائم و بهترین روش های درمان سریع یبوست

یبوست یکی از بیماری های شایع گوارشی است که در نتیجه اختلال عملکرد روده به وجود می آید. اگر عمل دفع مدفوع کمتر از ۳ بار در هفته اتفاق بیفتد، هنگام دفع فرد دچار درد شود و مدفوع خشک و با دشواری باشد، دچار یبوست شده اید. برای درمان یبوست راه ها و داروهای مختلفی وجود دارد. در این مطلب از مجله کوروش علل یبوست و درمان خانگی یبوست را به تفصیل خواهیم گفت.

نشانه های یبوست چیست؟

نشانه های شایع یبوست شامل ایجاد نفخ و گاز معده، حالت تهوع، کاهش و از دست دادن اشتها، سوزش سر دل، ورم شکم، زخم دهان، دشواری در دفع مدفوع، خونریزی هنگام دفع، دفع ناقص مدفوع و درنهایت احساس پر بودن شکم است.

دلایل بروز یبوست

یبوست معمولا زمانی رخ می دهد که از رژیم غذایی درستی پیروی نکنید. کم تحرکی، ورزش نکردن و استرس هم از دیگر عوامل یبوست هستند. از سوی دیگر، اگر بدنتان با کم آبی مواجه شود و در رژیم غذایی‌ تان به اندازه کافی فیبر مصرف نکنید، باید منتظر این اتفاق ناخوشایند باشید.

در کنار رژیم غذایی و سبک زندگی نادرست، برخی بیماری ها مثل سندروم روده تحریک پذیر (IBS) نیز یکی از مهم ترین عوامل بروز یبوست به شمار می رود. کمبود برخی مواد معدنی مانند منیزیوم هم به این اختلال دامن می زند. در کنار این ها، اختلال در عملکرد تیروئید، سندروم پیش از قاعدگی، دیابت و یائسگی نیز در این امر دخیل هستند.

بیماری های مرتبط با عصب یا اعصاب، آسیب های ستون فقرات، پارکینسون و … نیز بر دستگاه گوارش اثر گذار خواهند بود. در کنار همه این ها یبوست در زنان باردار و کودکان و نوزادان نیز موضوع بسیار شایعی است.

بیشتر بخوانید » ۱۸ غذای مفید برای درمان یبوست و هضم غذا «

مصرف چه دارویی هایی باعث بروز یبوست می شوند؟

برخی داروها به طور مستقیم بر سیستم گوارش اثر می گذارند و کارآیی و عملکرد روده را با اختلال مواجه می کنند. از میان آن ها می توان به داروهای ضد افسردگی اشاره کرد. داروهایی که ضد اسید معده هستند نیز عمل هضم را به تاخیر خواهند انداخت.

همچنین استفاده از مکمل های غذایی، کلسیم، آهن، داروهای ضد تشنج، داروهای ادرار آور، آنتی کولینرژیک ها و استعمال دخانیات نیز در یبوست دخالت مستقیم دارند.

درمان خانگی و سریع یبوست و پاکسازی روده

ورزش کنید

همان طور که گفته شد، کم تحرکی یکی از دلایل اصلی یبوست است. قرار دادن ورزش در برنامه روزانه و هفتگی، پیاده روی و انجام ورزش های هوازی، تا حد زیادی بدن را از بی تحرکی و کرختگی خارج کرده و به فعالیت دستگاه گوارش کمک می کند.

نوشیدن آب

کم آب شدن بدن باعث ایجاد اختلال در عملکرد سیستم گوارش بدن خواهد شد. اگر روزانه ۸ لیوان آب بخورید، می توانید تا حد زیادی از یبوست جلوگیری کنید.

تصحیح رژیم غذایی

اگر در رژیم غذایی تان از فیبر کمی استفاده کنید، باید منتظر یبوست هم باشید. خوردن سبزیجات و میوه های تازه به بهبود عملکرد روده و دستگاه گوارش کمک بسیاری خواهد کرد.

چاقی و اضافه وزن

افرادی که با مشکل اضافه وزن روبه‌رو هستند، بیش از دیگران در معرض انواع بیماری ها و اختلالات دستگاه های داخلی بدن قرار دارند. بهتر است با استفاده از یک رژیم غذایی مناسب، وزن خود را به تعادل برسانید تا از پس این مشکل به راحتی بربیایید.

یوگا، ورزش مفید برای رفع یبوست

یوگاهایی مانند هالازانا، نواکاسانا، تریکوناسانا، کافالفاتی و پرانایاما می توانند در درمان یبوست موثر عمل کنند. یوگا نیز مانند دیگر ورزش ها، می تواند بدن و اعضای داخلی آن را به تحرک وادارد.

بیشتر بخوانید » آموزش حرکات ساده یوگا برای درمان کم کاری تیروئید «

خواب نامنظم و بی خوابی

در هنگام خواب، بدن و دستگاه گوارش نیز استراحت می کنند و بی‌ خوابی و پیروی نکردن از یک برنامه منظم خوابی می تواند عملکرد سیستم گوارش را مختل کند. سعی کنید در طول شبانه روز ساعت خواب مشخصی را تعیین کنید و سر ساعت به رختخواب بروید و استراحت کنید.

عمل دفع را به تاخیر نیندازید

هر زمانی که بدنتان نیاز به دفع داشت، این کار را انجام دهید. اگر به صورت مکرر دفع را به تاخیر بیندازید، بدن شما به این موضوع عادت می کند و هر بار باید با فشار آوردن به خودتان عمل دفع  را انجام دهید. بنابراین به عنوان یک عادت نادرست و بسیار خطرناک بر عملکرد دستگاه گوارش شما اثر می گذارد.

درمان خانگی یبوست با عرق گیاهی

عرق رازیانه

عرق رازیانه یکی از بهترین مکمل های طبیعی برای تحریک و پاکسازی روده است. این عرق با خاصیت ضد التهابی خود، یبوست را رفع می کند. همچنین مشکلات گوارشی را بهبود بخشیده و سوء هاضمه، نفخ، دل پیچه، سوزش معده و سندروم روده تحریک پذیر را درمان خواهد کرد.

عرق گزنه

گزنه را می توانید به صورت دمنوش هم مصرف کنید ولی استفاده از عرق آن موثرتر است. عرق گزنه مواد زائد در روده ها را حذف و مشکلات گوارشی را رفع می کند.

درمان خانگی یبوست با دمنوش های مفید

دمنوش زنجبیل

زنجبیل یکی از بهترین داروهای گیاهی برای هضم بهتر غذاست. دمنوش زنجبیل سیستم گوارشی را تحریک می کند. همچنین به بهبود غذا کمک خواهد کرد. می توانید از زنجبیل تازه استفاده کنید یا به همراه چای، پودر زنجبیل مصرف کنید.

دمنوش نعنا، درمان خانگی یبوست

احتمالا بارها هنگام بروز مشکلات گوارشی به شما توصیه شده است که دمنوش نعنا بخورید. این دمنوش خاصیت تسکین دهنده دارد و ناراحتی های روده و معده را در هنگام دفع از بین می برد. می توانید از عرق آن هم استفاده کنید.

دمنوش بابونه

حتما می دانید برای خانم هایی که با سندروم پیش از قاعدگی یا پی ام اس مواجهند، دمنوش بابونه یکی از بهترین جوشانده هایی است که می توان برای کاهش درد استفاده کرد. این دمنوش برای تسکیل دردهای روده و تسریع در عملکرد آن نیز بسیار مفید است.

بیشتر بخوانید » بررسی خواص بابونه برای درمان انواع بیماری های جسمی و روحی «

درمان خانگی یبوست با روغن های گیاهی

روغن کرچک یک درمان خانگی یبوست به شمار می رود که بسیاری از قدیمی ها، آن را توصیه می کنند. این روغن عملکرد عضلات روده را بهبود می بخشد و موجب راحت تر دفع شدن مدفوع خواهد شد. در حالی که معده تان خالی است، یک یا دو قاشق چای خوری روغن کرچک بخورید. اگر طعم آن را دوست ندارید، می توانید همراه با انواع نکتار یا آبمیوه های مختلف آن را میل کنید.

روغن زیتون

بسیاری از افرادی که با مشکلات گوارشی مواجه هستند، استفاده از روغن زیتون را در برنامه غذایی خود قرار می دهند و آن را با انواع سالادها مصرف می کنند. اما خوردن یک قاشق غذاخوری روغن زیتون وقتی ناشتا هستید و معده تان خالی است، دردها و گرفتگی های روده را درمان می کند. روغن زیتون برای درمان یبوست و دفع راحت تر مدفوع کمک می کند.

درمان یبوست خانگی با مواد غذایی حاوی فیبر

علاوه بر سبزیجات مخصوصا به صورت خام، دانه ها، آجیل و لوبیا در دسته بهترین درمان خانگی یبوست قرار دارند. انواع لوبیا و حبوبات قبل از مصرف حتما باید در آب خیسانده شوند تا نفخ آن ها گرفته شود.

سبزیجات دارای برگ سبز

سبزی هایی که برگ سبز دارند، مثل اسفناج، جعفری و …، علاوه بر فیبر، منبع غنی از منیزیوم هم هستند. این سبزی ها علاوه بر کالری کم، آب زیادی را به بدن می رسانند و بهتر است آن ها در برنامه غذایی روزانه خود جای دهید.

درمان یبوست خانگی با میوه ها

سیب و گلابی

سیب و گلابی به حاطر وجود فیبر نامحلول پکتین، درمان خوبی برای یبوست به شمار می روند. روزانه یک یا دو عدد از این میوه ها را بخورید. سیب و گلابی می توانند مدفوع حجیم شده در روده را به راحتی از دستگاه گوارش عبور دهند.

موز

موز یکی از میوه های سرشار از مواد مغذی است که در درمان بسیاری از بیماری ها موثر است. پکتین موجود در موز مانند یک هیدروکلوئید عمل می کند. همچنین فیبر موز حرک روده را راحت می کند و برای درمان یبوست مفید است.

بیشتر بخوانید » ۲۲ درمان خانگی و طب سنتی برای نفخ شکم «

آناناس؛ یک درمان خانگی یبوست

آب آناناس سرشار از برملائین است که به هضم غذا کمک می کند. آب آناناس می تواند مشکلات سوء هاضمه را درمان کند و اسیدیته معده را به تعادل برساند. در نتیجه به درمان یبوست کمک می کند.

انگور

انگور به عنوان یک درمان موثر یبوست، می تواند حرکات روده را بیشتر کند. می توانید انگور را به صورت تازه، خشک (کشمش) یا آب مصرف کنید. به اندازه یک شاخه کوچک انگور را دانه کنید و بخورید.

در فصولی از سال که به انگور تازه دسترسی ندارید، دانه های انگور خشک یا کشمش را در حد ۱۵ دانه، در یک لیوان شیر بجوشانید و بعد از سرد شدن بخورید. شیر نیز یکی از مواد غذایی است که به کمک درمان یبوست می آید. می توانید کشمش بدون شیر را هم به عنوان ناشتا بخورید.

برای درمان خانگی یبوست، پرتقال بخورید

پرتقال علاوه بر ویتامین ث، منبع خوبی از فیبر شناخته می شود. با خوردن پرتقال یا آب آن می توانید مشکلات گوارشی را تا حد زیادی رفع کنید.

برگه زردآلو و آلو خشک

معمولا آلو خشک یا برگه زردآلو را یه عنوان یکی از بهترین تنقلاتی که به درمان یبوست هم کمک می کند می شناسند. می توانید روزانه یک یا دو عدد عدد آلو یا ۵ عدد آلو خشک بخورید. اگر آلوها را در شیر بادام قرار دهید و قبل از خواب مصرف کنید.

درمان خانگی یبوست با تخم کتان

مصرف تخم کتان یکی از درمان های موثر برای یبوست است که باید آن را با مقدار زیادی آب بخورید. ۱ یا ۲ قاشق غذاخوری تخم کتان را آسیاب کنید. پودر آن را با ۱ تا ۲ لیوان آب بجوشانید و سپس آن را مصرف کنید. می توانید بدون جوشاندن هم یک قاشق غذاخوری تخم کتان بخورید و بعد از آن ۲ لیوان آب بنوشید تا دچار دردهای شکمی نشوید.

عسل بخورید

عسل به تنهایی یا ترکیب شده با سرکه سیب یا آبلیمو، می تواند یبوست را به راحتی درمان کند. ۲ تا ۳ بار در روز عسل بخورید. بهتر است عسل را با معده خالی یا ۳۰ دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.

برای درمان خانگی یبوست قهوه بنوشید

قهوه بدون کافئین یکی از بهترین درمان های یبوست است و به حرکات روده ای کمک می کند. مخصوصا در کسانی که عمل جراحی مرتبط با روده داشته اند، قهوه یک نوشیدنی مفید برای درمان یبوست به شمار می رود.

درمان خانگی یبوست در بارداری

معمولا در ماه های پایانی بارداری، جنین بزرگ می شود و حجم محتویات رحم بیشتر خواهد شد. بنابراین رحم به روده ها فشار می آورد. اگر از قبل مشکلاتی در دفع داشتید، احتمالا با بارداری بیشتر نیز خواهد شد. ولی درمان آن اصلا کار سختی نیست.

محصولات لبنی حاوی پروبیوتیک بخورید

پروبیوتیک ها، باکتری های مفید موجود در دستگاه گوارش را ذخیره و بازسازی می کنند. مکمل های پروبیوتیک می توانند کارکرد سیستم ایمنی، آلرژی، عدم تحمل لاکتوز و کلسترول بد خون را متعادل کنند. مصرف ماست و لبنیات پروبیوتیک در این دوران، یک راه موثر برای کاهش یبوست است.

پوست میوه را جدا نکنید

پوست میوه ها حاوی فیبر هستند و حرکت روده را تسریع می کنند.

داروهای مکمل را عوض کنید

با پزشکتان مشورت کنید و از عوارض مصرف مکملتان به او بگویید. حتما پزشکتان با جایگزینی مکملی که با بدن شما سازگاری بیشتری دارد، به شما کمک خواهد کرد. اگر مکمل مصرفی تان آهن زیادی داشته باشد، احتمالا دچار شدن به یبوست زیاد است.

درمان خانگی یبوست نوزادان و کودکان

یبوست در کودکان یکی از مشکلات رایج و شایع است. یکی از دلایل بروز آن را آموزش زودهنگام توالت رفتن  به کودکان می دانند. همچنین رژیم غذایی نادرست در این امر موثر است. مصرف آب میوه های مختلف مثل آب آلبالو و آب سیب برای درمان یبوست در کودکان بسیار مفید است. خوردن برگه زردآلو یا دم کرده آن نیز می تواند به درمان یبوست کودک کمک کند.

بیشتر بخوانید » آموزش دستشویی رفتن به کودکان «

سخن پایانی درباره درمان خانگی یبوست

همان طور که گفته شد، یبوست یکی از مشکلات گوارشی رایج است که می توان با مصرف مواد غذایی مختلف آن را درمان کرد. در کنار آن، باید سبک زندگی خود را نیز به صورت سالم و صحیح تنظیم کنید. اما اگر همه دستورالعمل ها را به کار بستید ولی مشکل پابرجا بود، حتما از پزشک متخصص مشورت بگیرید.