آیا با علل و علائم سینوزیت آشنایی دارید؟ اگر جزو آن دسته افرادی هستید که با سینوزیت دست و پنجه نرم میکنید، حتما درمانهای مختلفی را برای کاهش مشکلات مربوط به سینوزیت امتحان کردهاید. شایعترین نشانه در سینوزیت، سردرد است که گاهی اوقات با اختلالات سلامتی دیگر همراه میشود. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش همه چیز درباره سینوزیت را به شما خواهیم گفت. علل و علائم سینوزیت را بررسی میکنیم و به درمانهای سینوزیت اشاره خواهیم کرد.
سینوزیت چیست؟
پیش از آنکه درباره علل و علائم سینوزیت بگوییم، بهتر است کمی درباره ماهیت سینوزیت بدانید. سینوزیت در اصل «عفونت سینوسی» است. سینوسها فضاهای هوایی اطراف مجرای بینی هستند. سینوسها در استخوان گونه، پیشانی و کف جمجمه قرار دارند. آنها در دو جنبه به شما کمک میکنند؛ رطوبت رسانی به بینی و ترشح مخاط.
داخل سینوسها ترشحات مخاطی به نام «موکوس» وجود دارند و گاهی اوقات زمانی که فرد دچار سرماخوردگی و آلرژی میشود، سینوسها ملتهب میشوند. در نتیجه تخلیه مخاط به مانع مواجه میشود. به دنبال آن، فشار داخل سینوسها افزایش مییابد و منجر به «سردرد فشار سینوسی» یا «سردرد سینوسی» میشود. علاوه بر این، ویروسها، باکتریها یا قارچها میتوانند به سینوسها حمله کنند و آنها را به عفونت و التهاب دچار کنند.
کار سینوسها چیست؟
سینوسها به متعادل سازی صدای انسان، ایجاد یک عایق ضربهگیر برای محافظت از سر، مرطوب و گرم کردن هوای تنفسی و تصفیه هوای تنفسی کمک میکنند.
عوامل بروز سینوزیت
برخی عوامل محیطی، وراثتی، بیماریهای مختلف و … میتوانند منجر به بروز سینوزیت شوند. این دلایل عبارتند از:
*قرار گرفتن در هوای خیلی سرد، هوای خشک، راکد، ناسالم و آلوده؛
*در صورت حساسیت به مو یا پشم حیوانات خانگی مثل گربه و سگ، گل و گیاه و گزش حشرات؛
*انحراف تیغه بینی، مجراهای سینوسی تنگ، پولیپ بینی و عوامل مادرزادی؛
* عفونت دندانهای آسیاب.
انواع سینوزیت
انواع سینوزیت بر اساس شدت و طول دوره بیماری، به ۲ دسته سینوزیت حاد و سینوزیت مزمن تقسیم میشوند.
سینوزیت حاد
در سینوزیت حاد، عوامل ویروسی یا باکتریایی باعث ایجاد اختلال در عملکرد سینوسها میشود. طول دوره این بیماری حداکثر ۴ هفته است و میتواند کمتر هم باشد. علائم سینوزیت حاد شامل خروج ترشحات زرد یا سبز رنگ از بینی، گرفتگی بینی، درد، حساسیت به لمس، متورم شدن و احساس درد در اطراف چشمها، گونهها، بینی، پیشانی، فک بالا، دندانها، کم شدن بویایی و چشایی، سرفه.
سینوزیت مزمن
سینوزیت حاد اگر بیش از ۳ ماه طول بکشد، تبدیل به سینوزیت مزمن میشود. نقص سیستم تنفسی، ورود مواد آلرژن مثل قارچها، گرد و غبار و پولیپ بینی میتواند از دلایل «سینوزیت مزمن» باشند. علل و علائم سینوزیت مزمن متنوعتر است و درمان آن هم دشواریهای بیشتری دارد. گرفتگی بینی، از دست دادن حس بویایی، درد، خستگی، کسالت، بیحوصلگی، تجمع ترشحات در پشت حلق و بینی، از نشانههای سینوزیت حاد به شمار میروند.
دلایل سینوزیت مزمن
برای بروز سینوزیت مزمن، دلایل مختلفی وجود دارند که عبارتند از:
*وجود پولیپ در بینی که از تخلیه ترشحات بینی یا سینوسها جلوگیری میکند (پولیپ تودهای است که از رشد بیش از حد بافت مخاطی ایجاد میشود.)
*انحراف در تیغه میانی بینی (دیواره بین دو سوراخ بینی) به صورتی که مانع تخلیه ترشحات سینوسها شود.
*بیماریهای تنفسی مادرزادی (مانند فیبروز کیستیک)، عفونت با ویروس HIV (یا بیماری ایدز)، سایر اختلالات سیستم ایمنی که ممکن است باعث انسداد مجاری یا اشکال در تخلیه ترشحات بینی شوند.
*عفونتهای دستگاه تنفسی مثل سرماخوردگی ممکن است باعث التهاب و ضخیم شدن مخاط سینوس شود. مخاط متورم ممکن است مثل سدی در مسیر تخلیه ترشحات مخاطی عمل کند.
*ابتلا به هر نوع آلرژی یا حساسیت مثل آلرژی فصلی، سبب التهاب سینوسها و جلوگیری از تخلیه طبیعی ترشحات سینوسها میشود.
تفاوتهای سینوزیت حاد و مزمن چیست؟
هر چند دلایل و علائم سینوزیت در انواع حاد و مزمن به هم شبیه هستند ولی در سینوزیت حاد، التهاب یا عفونت در سینوسها موقت است و بعد از سرماخوردگی خود را نشان میدهد.
همچنین سینوزیت حاد معمولا با تب همراه است ولی در سینوزیت مزمن به ندرت چنین اتفاقی میافتد. سینوزیت حاد علائم حادتری هم نشان میدهد و بعد از گذشت ۵ تا ۷ روز از شروع، مخصوصا بعد از سرماخوردگی، علائم شدیدتر میشوند.
بیشتر بخوانید: تفاوت سرماخوردگی با آنفولانزا، کرونا، سینوزیت و …
درمان انواع سینوزیت حاد و مزمن
درمان دارویی سینوزیت:
معمولا درمان دارویی خاصی برای سینوزیت وجود ندارد چون شایعترین دلیل بروز سینوزیت، جایگیری ویروسها در زمان سرماخوردگی است. برای درمان و پیشگیری از سینوزیت، بهترین راه این است که سینوسها به طور مداوم و مرتب، با سرم شست و شو داده شوند.
در این دوران مسکنها، اسپریهای ضد التهاب استروئیدی، داروهای ضد التهاب، قطره بینی، آنتیبیوتیک (در صورت مشاهده عفونت باکتریال) تجویز میشوند. مسکنهایی که برای درمان عفونت سینوزیتها به کار میروند، همان استامینوفن یا بروفن هستند. اسپریهای ضد احتقان بینی هم یکی از راههای باز کردن مجرای بینی است که نباید بیش از ۱ هفته مصرف شوند.
درمان خانگی سینوزیت:
از جمله روشهای درمان خانگی سینوزیت نیز میتوان به بخور آب داغ، بخور نمک، تخلیه ترشحات، قرار دادن کمپرس آب گرم روی گونهها و اطراف چشمها اشاره کرد. در مورد رژیم غذایی هم توصیه میشود افراد مبتلا به سینوزیت با غذاهای دارای ادویه زیاد، فلفل تند، کاری، خردل و ترب میتوانند راحتتر سینوسها را تخلیه کنند.
در هنگام خوابیدن نیز سر را بالا نگه دارند و مایعات زیادی بنوشند. همه اینها باعث کاهش علائم این بیماری میشوند. استفاده از تصفیه کننده هوا در خانه، بستن پنجرههای خودرو، اجتناب از رفت و آمد در پارکها، ماساژ سینوسهای اطراف بینی، اجتناب از سوار شدن روی موتور از دیگر راههای کاهش علائم سینوزیت هستند.
پیشگیری از سینوزیت
*گرم نگه داشتن سینوسها و مکانهایی که سینوسها در آن قرار دارند یک راه بسیار عالی برای پیشگیری از بروز سینوزیت است. پوشیدن کلاه، هدبند و زدن ماسک میتواند کمک زیادی به گرم نگه داشتن سینوسها کند.
*اگر دچار سرماخوردگی شدهاید، ترشحات را به طور مرتب و کامل خالی کنید. این کار بسیار مفید خواهد بود.
* تا جای ممکن سعی کنید از مواد آلرژن یا آلرژیزا، سیگار و گرد و غبار دوری کنید.
* محیط زندگی خود را، به خصوص در فصول سرد سال، مرطوب نگه دارید.
*در آبهای آلوده یا مشکوک به آلوده، شنا نکنید.
*بهداشت فردی را رعایت کنید.
سینوزیت کودکان
در کودکان مقدار کمی از سینوسهایی که پشت گونه (ماگزیلای) و بین دو چشم (اتموئید) قرار دارند، وجود دارد. اگر در کودکان سرماخوردگی بیش از یک هفته طول بکشد و علائمی مثل خروج ترشحات چرکی در بینی (که سبز رنگ است) یا ترشحات پشت حلق (که باعث ایجاد سرفه و تنگی نفس و درد گلو میشود) وجود داشته باشد، کودک مبتلا به سینوزیت شده و نیاز به درمان دارد.
چه زمانی برای درمان سینوزیت به پزشک مراجعه کنیم؟
معمولا سینوزیت باکتریایی حاد بین ۷ تا ۱۴ روز و بدون مصرف آنتیبیوتیک درمان میشود. در صورتی که در این مدت بهبود اتفاق نیفتاد و علائم آن شدت یافت و همچنین در صورت بروز تب، به پزشک مراجعه کنید.
سوالات متداول
چه آنتی بیوتیکی برای سینوزیت مناسبه؟
معمولا آنتی بیوتیک خاصی برای سینوزیت حاد ویروسی لازم نیست ولی زمانی که عفونت شدید شود، قویترین آنتی بیوتیک برای سینوزیت مزمن، قرص «کوآموکسی کلاو» برای جلوگیری از رشد عفونت باکتریایی توصیه میشود. در بیمارانی که آلرژی شدیدی به پنی سیلین دارند، «داکسی سایکلین» و «سفکسین» به عنوان جایگزین قویترین داروی سینوزیت شناخته میشوند.
عوارض سینوزیت بر گوش چیست؟
ارتباط سینوزیت و زنگ زدن گوش چندان واضح نیست. وزوز یا زنگ زدن گوش به دلیل قرار گرفتن در معرض صداهای بسیار بلند یا کمشنوایی ایجاد میشود، با این حال سینوزیت هم میتواند وزوز گوش را به وجود آورد یا حتی آن را بدتر کند.
به این ترتیب که سینوزیت در اثر عفونت به وجود میآید و اگر این عفونت به گوشها منتقل شود، باعث گرفتگی گوش و وزوز میشود. البته بسیاری از مشکلات گوش که به دلیل سینوزیت به وجود میآیند با درمان عفونت سینوسی از بین میروند.
منبع: fashionlady
