حکم بیماری تیروئید و روزه داری چیست؟ آیا افرادی که کم کاری یا پرکاری تیروئید دارند، میتوانند روزه بگیرند؟ آیا روزه گرفتن برای افرادی که بیماری تیروئید دارند مضر نیست؟ بیماران مبتلا به کم کاری یا پر کاری تیروئید چطور باید داروهای مخصوص خود را در زمانی که روزه میگیرند، مصرف کنند؟ همه اینها سوالاتی هستند که ما در این مقاله از سرویس سلامت به آنها پاسخ خواهیم داد. اگر شما هم مبتلا به بیماری تیروئید هستید و میخواهید از برکات ماه پر فضیلت رمضان بهرهمند شوید، تا انتهای متن با مجله کوروش همراه باشید.
تیروئید چیست؟
در اصل تیروئید، یک غده با وزن ۱۵ تا ۲۰ گرم در بدن انسان است که وظیفه تولید و تنظیم انرژی در بدن را به عهده دارد. همین موضوع میتواند میزان اهمیت آن را نشان دهد، چون بدن برای ادامه حیات و انجام فعالیتهای روزانه، به انرژی نیازمند است.
غده تیروئید در اصل شکل پروانهای دارد و در جلو گردن قرار گرفته است. تولید هورمونهای «تیروکسین» و «تری یدو تیرونین» و ترشح کردن آنها در خون و رساندن به بافتها و عضلات، از وظایف این غده محسوب میشود.
چه کسانی دچار بیماری تیروئید هستند؟
در افراد سالم، غده تیروئید بدون هیچ مشکلی وظیفه خود را انجام میدهد و به انرژیرسانی بدن میپردازد ولی در کسانی که به هر دلیلی از جمله وراثت یا بیماریهای زمینهای، عملکرد این غده با مشکل مواجه میشود، ابتلا به تیروئید اتفاق میافتد. مبتلایان به این بیماری به دو دسته تقسیم میشوند.
دسته اول کسانی هستند که غده تیروئید کم کار دارند و دسته دوم با تیروئید پرکار مواجه هستند. در این بیماران، هورمونهای ترشح شده از غده تیروئید، یا کمتر از حد عادی است یا بیشتر از اندازه معمول. به همین خاطر هم میزان انرژی و عملکرد فرد و حتی در برخی موارد، ظاهر این افراد هم تحت تاثیر عملکرد این غده قرار میگیرد.
پرکاری تیروئید؛ دلایل و نشانههای آن
در صورتی که فعالیت غده تیروئید در بدن زیاد باشد یا تنظیمکنندههای غده تیروئید مثل غده هیپوفیز، به غده تیروئید فشار بیاورند و در نتیجه هورمون بیشتری از تیروئید ترشح شود، تیروئید پرکار خواهد شد.
پرکاری تیروئید موجب میشود هورمونهای بیشتری به خون و بافتهای بدن وارد شد، در نتیجه بر عملکرد و سوخت و ساز بدن موثر است. مبتلایان به پرکاری تیروئید، در حالت عادی احساس گرمای زیادی میکنند و دلیل آن هم بالا بودن میزان سوخت و ساز بدن است.
این افراد با وجود اینکه غذای زیادی مصرف میکنند، با کاهش وزن مواجه هستند. بنابراین مبتلایان به تیروئید پر کار بیش از افراد عادی حتی احساس گرسنگی میکنند و باید مراقب تغذیه خود باشند تا بیش از حد لاغر نشوند.
پرکاری تیروئید و روزه داری
مبتلایان به بیماری پرکاری شدید تیروئید، در صورتی که بیماری خود را کنترل و درمان نکرده باشند، باید منتظر این علائم باشند: عطش شدید، تپش قلب بالا و غیر عادی، تعریق زیاد، اضطراب، بیخوابی و گرسنگی شدید.
بر اساس تشخیص پزشک و بنا بر میزان شدت این علائم، بیماران مبتلا به تیروئید پر کار تا زمان رفع این علائم و کنترل بیماری نباید روزه بگیرند، چون روزه برای دیگر ارگانهای بدن و سلامت عمومی نیز خطراتی را به همراه دارد.
ولی این افراد بعد از درمان و کنترل پرکاری تیروئید میتوانند روزه بگیرند. اگر مراحل درمان و کنترل بیماری تا بعد از ماه رمضان طول بکشد، باید روزه گرفتن را به ماههای بعد از رمضان موکول کنند یا کفاره آن را بپردازند.
بد نیست بدانید برای کنترل و شروع درمان پرکاری تیروئید حداقل ۲ تا ۴ هفته بعد از شروع روند درمان و مصرف دارو، این بیماری کنترل خواهد شد. بنابراین، بیمارانی که پرکاری غده تیروئید آنها همزمان با ماه مبارک رمضان شروع شده باشد قادر به انجام این فریضه الهی در ماه رمضان آن سال نخواهند بود.
ولی کسانی که بعد از تشخیص بیماری پرکاری تیروئید، تحت درمان قرار گرفتهاند، میتوانند با مصرف داروهای تجویزی در زمان سحر یا افطار، به روزهداری ادامه دهند.
مصرف دارو در ماه رمضان برای مبتلایان به پرکاری تیروئید
تیروئید و روزه داری برای افرادی که مبتلا به تیروئید پرکار هستند، باید همراه با احتیاط باشد. برخی افراد لازم است برای کنترل علائم خود از داروهای مختلف استفاده کنند، مثلا برای کنترل ضربان قلب باید هر ۸ ساعت داروی «پروپرانولول» بخورند.
بنابراین روزهداری در فاز حاد پرکاری تیروئید مجاز نیست؛ این دسته از بیماران، تنها زمانی میتوانند روزه بگیرند که ۲ هفته از مصرف داروهایشان گذشته و هورمونهایشان تحت کنترل درآمده باشد، در این شرایط، فرد میتواند با تغییر داروی خود به «متیمازول» طبق دستور پزشک اقدام به روزهداری کند. پیشنهاد میکنیم مقاله حکم مصرف دارو در ماه رمضان را هم مطالعه کنید.
کم کاری تیروئید و نشانههای آن
در افرادی که غده تیروئید، هورمونهای تیروئیدی و به ویژه «تیروکسین» را به میزان کمتر از عادی ترشح کند، برخی از عملکردهای بدن با اختلال عملکرد روبهرو میشوند. تیروئید و روزه داری در این افراد گاهی اوقات با چالش مواجه میشود. عوارضی همچون اختلال در عملکرد سیستم گوارش و هضم غذا، نامنظم بودن ضربان قلب و اختلال رشد در زمینه جسمی و ذهنی در افراد با کم کاری تیروئید مشاهده میشود.
مصرف دارو در ماه رمضان برای مبتلایان به کم کاری تیروئید
کسانی که مبتلا به کم کاری تیروئید هستند برای روزه گرفتن باید نکاتی را در نظر داشته باشند تا به سلامتشان آسیبی وارد نشود. افرادی که برای تنظیم هورمونها و درمان کم کاری تیروئید از داروی «لووتیروکسین» استفاده میکنند، باید آن را صبحها ناشتا با معده خالی مصرف کنند؛ اما در ماه رمضان لازم است که تغییراتی در زمان مصرف این دارو صورت بگیرد.
اگر از دسته افرادی هستید که شبهای رمضان تا دیروقت بیدار میمانید و تنقلات مصرف میکنید، بهتر است زمان مصرف دارو را به افطار منتقل کنید تا معده کاملا خالی باشد. همچنین در صورتی که مبتلایان مصرف تنقلات را از ۱۲ شب به بعد قطع میکنند و به موقع میخوابند، میتوانند داروی «لووتیروکسین» را قبل از خوردن سحری مصرف کنند.
در این حالت روزه داران مبتلا به تیروئید میتوانند داروی خود را ۱ ساعت یا ۳۰ دقیقه قبل از خوردن سحری میل کنند. ولی اگر میخواهید این دارو را بعد از افطاری بخورید، باید تا ساعت ۱۲ شب یعنی به مدت ۴ ساعت بعد از مصرف قرص، هیچ غذا یا خوراکی مصرف نکنید.
تیروئید و روزه داری در ماه رمضان
این سوال بسیاری از مبتلایان به تیروئید است که آیا تیروئید و روزه داری با هم منافاتی دارد یا خیر؟ یعنی آیا روزه داری در این افراد باعث کم کاری با پرکاری بیشتر و تشدید بیماری میشود؟ به گفته پزشکان و متخصصان، روزه داری باعث بزرگ شدن غده تیروئید یا تشدید بیماری نمیشود، حتی بسیاری از این افراد میتوانند به راحتی و بدون هیچ مشکلی، روزه بگیرند اما قبل از اقدام به روزه گرفتن حتما با پزشک مشورت کنید تا بر اساس نوع و درجه شدت بیماری، درباره داروهای مناسب و زمان مصرف آن، شما را راهنمایی کند.
سوالات متداول
قرص تیروئید را در ماه رمضان چگونه استفاده کنیم؟
برای استفاده از قرصهای درمانی کم کاری یا پرکاری تیروئید، حتما با پزشک خود مشورت کنید ولی معمولا توصیه میشود که قرص را ۳۰ دقیقه تا یک ساعت قبل از خوردن سحری یا بعد از خوردن افطاری مصرف کنید. اگر قرص را بعد از افطار بخورید، باید به مدت ۴ ساعت از خوردن غذا بپرهیزید. قبل از خواب هم زمان مناسبی برای خوردن قرص است که با نظر پزشک باید انجام شود.
تیروئید و روزه داری برای چه افرادی مضر است؟
کسانی که قبل از ماه رمضان، تیروئیدشان کنترل و درمان نشده است، به دلیل احتمال اختلال در عملکرد و به خطر افتادن سلامتیشان، نباید روزه بگیرند. بعد از کنترل شدن وضعیت و مصرف دارو، میتوانند بدون مشکل به روزه گرفتن ادامه دهند.