قند یک ماده غذایی شیرین است اما اگر بیش از حد مصرف شود تبدیل به یک زهر تلخ و سیاه میشود. بسیاری از مردم بر این باورند که مصرف بیش از حد مواد قندی و شکر فقط سبب ابتلا به چاقی و انواع دیابت میشود. اما بد نیست بدانید که مصرف بیش از حد مواد قندی و خوراکیهای شیرین باعث بروز بیماریها و مشکل جسمی و روحی میشود. ۱۳ آسیب جدی مصرف مواد قندی و اینکه روزانه چند گرم قند بدن لازم دارد را از سرویس سلامت در مجله کوروش بخوانید.
قند افزوده تلختر از زهر است
قند شیرین است اما مصرف بیش از حد آن کام شما را تلخ کرده و سلامتتان را به خطر میاندازد. غذاهای کامل و طبیعی مثل انواع میوه و سبزی، لبنیات و غلات حاوی مقادیری قند طبیعی هستند. بدن قند مورد نیاز خود را با مصرف این مواد تامین میکند. مصرف بیش از حد قند و شکر به غذا آسیبهای جبرانناپذیری به سلامت بدن شما وارد میکند. ذکر این نکته ضروری است، همانطور که قسمت اعظم نمکی که روزانه به بدن شما وارد میشود از نمکدان سفره شما نیست قند ورودی به بدنتان را هم معمولا به صورت مصرف قند و شکر خالص نیست. هم نمک و هم شکر بصورت پنهان و از طریق مواد غذایی بخصوص مواد غذایی که بصورت صنعتی تهیه شدهاند به بدن ما وارد میشوند.
روزانه چند گرم قند و شکر برای بدن لازم است
آیا اصلا لازم است قطع مصرف قند و شکر صورت گیرد؟ حقیقت این است که خیر. پس روزانه چند گرم قند و شکر برای بدن لازم است ؟ انجمن قلب آمریکا مصرف روزانه ۶ قاشق چایخوری شکر برای زنان و ۹ قاشق چایخوری برای مردان را مجاز دانسته و مصرف بیش از حد آن را آسیب زننده میداند. این در حالی است که آمریکاییها به طور میانگین روزانه ۲۲ قاشق چایخوری شکر مصرف میکنند. چطور؟ کافی است یک قوطی سودا بخورید، هر قوطی سودا ۱۰ قاشق چایخوری شکر دارد. اما مصرف بیش از حد قند و شکر چه آسیبهایی به بدن شما وارد میکند؟
۱- اضافه وزن و چاقی
نوشیدنیهای شکردار این روزها مصرف بالایی در میان افراد دارند. مصرف بیش از حد نوشابه، آب میوههای صنعتی در طول سه سال حداقل هفت و نیم کیلو به وزن شما اضافه میکند ،اضافه وزن زیاد هم منجر به بروز بیمارهای قلبی و سرطان میشود. اگر عادت به مصرف نوشابه دارید از نوشابههای بدون قند که به «زیرو» معروفند و آن هم در حد اعتدال استفاده کنید.
۲- بیماریهای قلبی
از هر ۱۰ آمریکایی یک نفر حدود ¼ کالری مورد نیاز بدنش را از قندها تامین میکند. اگر رژیم غذایی شما هم به همین ترتیب است باید بدانید که شما دو برابر بیش از فردی که نیمی از این مقدار قند را در طول روز دریافت میکند در معرض حمله قلبی هستید. دلیل این امر مشخص نیست. اما احتمالا قند، فشار خون شما را بالا میبرد یا چربی بیشتری را در جریان خون شما آزاد میکند. هر دو این عوامل خطر بروز سکته قلبی، حمله قلبی و سایر بیماریهای قلب و عروق را در شما افزایش میدهد.
۳- انواع دیابت
قند موجود در نوشیدنیهای صنعتی احتمال ابتلا شما با دیابت نوع ۲ را افزایش میدهد. علت این امر چیست؟ زمانی که قند در جریان خون شما باقی میماند، بدن شما از طریق ترشح کمتر هورمون انسولین به این امر واکنش نشان میدهد تا انرژی مورد نیاز بدن را از طریق غذایی که شما خوردهاید تامین کند. زمانی که هورمون انسولین به درستی ترشح نشود شما دچار اضافه وزن و چاقی میشوید. اگر اضافه وزن دارید حتی با کم کردن ۵ تا هفت کیلو از وزن بدن میتوانید به راحتی مشکل قند خون خود را کنترل کنید.
۴- فشار خون بالا
اگر چه نمک، عامل اصلی بالا رفتن فشار خون است اما نتایج برخی تحقیقات حاکی از آن است که شکر و قند حتی بیشتر از نمک باعث بالا رفتن فشار خون میشوند. علت این امر این است که سطح بالای قند خون باعث میشود که بدن ما انسولین بیشتری تولید کند که همین مسئله سبب تسریع ضربان قلب و بالا رفتن فشار خون میشود. از سوی دیگر محققان آمریکایی معتقدند که سطح بالای قند بر منطقه مهمی از مغز به نام هیپوتالاموس تاثیر میگذارد که باعث سریع شدن ضربان قلب و افزایش فشار خون میشود.
۵- کلسترول بالا
یک رژیم غذایی پر از قند تاثیر سویی بر سلامت قلب شما میگذارد. علت این امر چیست؟
*افزایش میزان کلسترول بد خون یا LDL و پایین آمدن سطح کلسترول خوب خون یا HDL.
* بالا رفتن میزان چربی موجود در خون موسوم به تری گلیسیرید و نیز اختلال در کار آنزیمی که مسئول شکسته شدن مولکولهای تریگلیسرید موجود در خون است.
۶- بیماریهای کبد
غذاهای آماده، انواع اسنک و نوشیدنیهای شیرین شده با فروکتوز. اما فروکتوز چیست؟ فروکتوز تقریبا در تمام میوهها و سبزیجاتی مثل ذرتموجود است؛ فروکتوز حتی داخل قهوه نیز ریخته می شود. البته این به آن معنا نیست که دیگر نمی توان میوه خورد یا نمیتوان قهوه را شیرین کرد، زیرا این نوع فروکتوز برای بدن خطری ندارد. مشکل آن نوع فروکتوزی است که در غذاهای فرآوری شده ریخته میشود. یکی از اثرات سوء فروکتوز موجود در غذاهای فراوری شده، بزرگ شدن سلولهای قلب و البته چرب شدن کبد است. اگر شما به طور مرتب این فروکتوز را به بدن وارد کنید مثل این است که با یک قطرهچکان چربی را وارد کبد خود میکنید. این کبد چرب در واقع کبد چرب غیر الکلی نامیده میشود. برای پیشگیری از ابتلا به این بیماریها باید از مصرف فروکتوزِ موجود در غذاهای فرآورده شده خودداری کنید. در واقع، مصرف غذاهای حاویِ شربت ذرت با فروکتوز بالا می تواند احتمال افزایش مشکلات قلبی و کبدی را بیشتر کند.
این مطلب را هم بخوانید: بهترین و بدترین غذاها برای درمان فوری و قطعی کبد چرب در طب سنتی
۷- پوسیدگیهای وسیع دندان
قطعا همه میدانند که مواد قندی و شکر باعث پوسیدگی دندانها میشوند، اما چطور؟ باکتریهای موجود در دهان از مواد قندی تغذیه کرده و اسیدهای مخرب تولید میکنند. این اسیدها مینای دندان را تخریب کرده و از بین میبرند. در نتیجه پوسیدگیها همان عفونتهای باکتریایی هستند که بهواسطه فعالیت اسیدهای مخرب ایجاد میشوند و درنهایت میتوانند دندانها را سوراخ کنند.شیرینی و شکلات، میوهها و خوراکیهای شیرین عامل اصلی این مسئله هستند. یادتان باشد بعد از خوردن خوراکیهای شیرین، دندانهای خود را مسواک بزنید، آدامس بدون قند بجوید یا حداقل، یک لیوان آب ساده در دهان خود بچرخانید.
۸- کمخوابی و بدخوابی
مصرف بیش از حد قند در طول روز سطح گلوکز خون را مختل کرده و سبب سطح انرژی شما را بیش از حد بالا میبرد. این امر سبب میشود که در طول شب خوابتان نبرد و باعث چرت زدن در سر کار و کلاس در روز بعد شود. خوردن بستنی و شیرینی را به بعد از ظهر موکول نکنید چون قطعا شب بیدار میمانید.
۹- اختلال کمتوجهی و بیش فعالی در بزرگسالان
یک پیشبینی عمومی این است که نشانههای اختلال کمتوجهی و بیش فعالی در بزرگسالان با مصرف بالای قند افزایش مییابد. اما دلیل اصلی این امر هنوز به طور واضح مشخص نیست. نظریههای زیادی ارتباط میان این دو مسئله را رد میکنند. اما احتمالا در این میان ژنها نقش پر رنگی ایفا میکنند.
۱۰- افسردگی
احساس شکست و افسردگی میکنید؟ شاید دلیل آن مصرف بیش از حد قند باشد.نتایج برخی تحقیقات حاکی از آن است که میان مصرف قند و شکر و سلامت روح و روان رابطه وجود دارد. یکی از آخرین تحقیقات صورت گرفته در این زمینه نشان میدهد که مردانی که در طول روز بیش از ۶۶ گرم شکر و قند مصرف میکنند، یعنی دو برابر میزان مجاز، ۲۳ درصد بیش از مردانی که روزانه کمتر از ۴۰ گرم قند و شکر مصرف میکنند با مشکلات عصبی و افسردگی روبرو هستند. دلیل این امر ایجاد التهاب و تورم در مغز در اثر مصرف زیاد قند است که در افراد مبتلا به افسردگی بیشتر از سایر افراد است.
این مطلب را هم بخوانید: راههای نجات از افسردگی ؛ برای کمک به فرد افسرده این ۷ جمله را به او بگویید
۱۱- نقرس
احتمالا شما هم تا به حال تصور میکردید دلیل اصلی بیماری نقرس مصرف بیش از حد گوشت قرمز و میگو است. اما ظاهرا فروکتوز هم در این زمینه بیتاثیر نیست. زمانی که مولکولهای فروکتوز در بدن شما شکسته میشوند یک ماده شیمیایی به نام «پورین» آزاد میشود. پورین میتواند سبب ساخته شدن اسید اوریک در خون میشود. اسید اوریک هم سبب ساخته شدن کریستالهای سخت در انگشت بزرگ پا، زانوها و سایر مفاصل بدن میشود.
۱۲- سنگ کلیه
مصرف زیاد قند و نیز مصرف بیش از حد و طولانی مدت شیرینکنندههای مصنوعی عملکرد کلیهها را با مشکل مواجه میکنند. بنابراین بهتر است به جای این نوع ترکیبات مصنوعی از عسل که یک شیرینکنندهی طبیعی و مفید است برای شیرین کردن نوشیدنیهایی مانند چای، قهوه یا شیر و غیره استفاده کنید. از سوی دیگر مصرف زیاد قند سبب اسیدی شدن ادرار شده و خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد.
۱۳- پیری
نوشیدنیهای شیرین با قند افزوده سن بیولوژیکی بدن شما را اضافه کرده و باعث پیرتر به نظر رسیدن شما میشوند. در حقیقت مولکولهای قندها به پروتئینها میچسبند و با پوشاندن آن ها از عملکردشان جلوگیری می کنند. قند ها پروتئینها را بیاثر میکنند و محصولات نهایی این فرآیند گلیکوزیله شدن، تشکیل ترکیباتی به نام (AGEs) است. این مولکولها در جاهای مختلفی از جمله پوست، مغز، سیستم عصبی، اندامهای حیاتی و سیستم عروقی تجمع کرده و همانطور که از اسم آنها مشخص است فرآیند پیری را تسریع می کنند. همچنین در طی این اثرات مخرب، شکر منجر به چسبناک شدن فیبرهای کلاژنی نیز می شود و به پوست شما آسیب می رساند.
منبع: سایت پزشکی WebMD
