گرگرفتگی یکی از نشانههای رایج در شروع دوران یائسگی در زنان است. بر اساس آمار بیش از دو سوم زنان آمریکای شمالی که در شروع دوران یائسگی هستند، دچار گرگرفتگی میشوند. گرگرفتگی در زنانی که پس از شیمی درمانی یا جراحی و برداشتن تخمدان یائسه میشوند، بسیار زیاد است. علیرغم اینکه گر گرفتگی درمان قطعی ندارد، اما با روشهای متفاوت میتوان تا حدودی عوارض آن را کاهش داد. در این مقاله از مجله کوروش به بررسی علائم و عوارض گرگرفتگی در دوران یائسگی و نحوه درمان آن میپردازیم.
گرگرفتگی یائسگی چیست
گرگرفتگی یائسگی احساس ناگهانی گرما و گاهی اوقات قرمز شدن صورت و برافروخته شدن بدن و تعریق زیاد است. اما تمام این علائم گرگرفتگی در حالی بروز میکند که هنوز دقیقاً علت آن معلوم نیست. برخی از پزشکان میگویند ممکن است این علائم مربوط به تغییرات در گردش خون باشد. گرگرفتگی زمانی شروع میشود که رگهای خونی نزدیک سطح پوست خنک میشوند و شما شروع به تعریق میکنید. برخی از خانمها در دوران یائسگی علاوه بر بر گرگرفتگی احساس لرزش شدید دارند. ضربان بالای قلب هم یکی از علائم گرگرفتگی در دوران یائسگی است.
معمولاً گرگرفتگی در دوره یائسگی در هنگام خواب اتفاق میافتد. عرق شب یک نمونه واضح این موضوع است. از عوارض گرگرفتگی یائسگی این است که میزان تعرق گاهی به اندازهای بالاست که میتواند شما را از خواب بیدار کند و خوابیدن مجدد و یا استراحت را تقریباً برایتان غیرممکن کند.
چه مدت علائم گرگرفتگی را خواهید داشت
جواب قطعی به این موضوع که علائم گرگرفتگی تا چه مدت ماندگار است، نمی توان داد. تقریبا از هر ده زن، دو نفر از آنها هرگز دچار علائم گرگرفتگی یائسگی نمیشوند. برخی دیگر فقط در یک بازه زمانی کوتاه دچار گرفتگی یائسگی میشوند. این در حالی است که علائم گرگرفتگی یائسگی برای برخی تا ۱۱ سال و یا حتی بیشتر طول میکشد.
با این حال به طور متوسط زنان حدود ۷ سال دچار گرگرفتگی و علائم بعد از یائسگی از جمله تعریق شبانه میشوند. بهترین راه یافتن راهی یرای تعدیل این علائم است.
درمان یا پیشگیری از گرگرفتگی پس از یائسگی
برای پیشگیری و یا درمان گرگرفتگی در دوران یائسگی کاری نمیتوان انجام داد. این صادقانهترین جملهای است که معمولاً پزشکان به زنان یائسه میگویند. اما شاید مواردی باشد که باعث شود تا علائم گرگرفتگی بیشتر و شدیدتر نشوند. بهتر است از مصرف کافئین، الکل، غذاهای ادویهدار و سیگار پرهیز کنید. همچنین بهترین راه مبارزه با شدیدتر شدن حس گرگرفتگی عدم استفاده از لباسهای تنگ است. سعی کنید در شب شرایط خواب خود را خنک نگه دارید. یک بالش خنک برای خواب انتخاب کنید و آب و یا سایر نوشیدنیهای خنک در کنار خود قرار دهید.
در طول روز لباسهای سبک گشاد و تهیه شده از الیاف طبیعی مثل پنبه بپوشید. درمان شدت گرگرفتگی تنها تنفس شکمی عمیق و آرام است. این کار را با روش ۶ تا ۸ مرتبه تنفس در دقیقه انجام دهید. تنفس عمیق به مدت ۱۵ دقیقه در صبح و ۱۵ دقیقه در عصر یکی دیگر از راههای درمان شدت گرگرفتگی است. سعی کنید تا روزانه ورزش کنید. پیادهروی، شنا، دوچرخه سواری و رقص گزینههای بسیار خوبی برای مبارزه با علائم گرگرفتگی هستند.
استروژنهای گیاهی که در محصولاتی مثل سویا یافت میشوندرا در رژیم غدایی خود قرار دهید. گرچه آنها دارای میزان ضعیفی از استروژن هستند، اما میتوانند یک روش درمان برای مقابله با شدت گرگرفتگی در در دوران یائسگی باشند. پزشکان توصیه میکنند که سویا را از مواد غذایی دریافت کنید. چرا که مکملهای آن در درمان گرگرفتگی ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. بنابراین بدون توصیه پزشک از آنها استفاده نکنید.
درمان دارویی گرگرفتگی یائسگی
همانطور که پیشتر هم گفتیم برای گرگرفتگی یائسگی در بسیاری از موارد درمان قطعی وجود ندارد. تنها میتوانید با پزشک خود در مورد استفاده از درمان جایگزینی هورمونی HRT برای مدت زمان محدود مشورت کنید. منظور از مدت زمان محدود کمتر از ۵ سال است. این نوع درمان تقریباً میتواند از بروز علائم گرگرفتگی در بسیاری از خانمها جلوگیری کند.
همچنین HRT میتواند به سایر علائم یائسگی از جمله خشکی واژن و اختلالات خلقی هم کمک کند. با قطع مصرف HRT گرگرفتگی معمولاً دوباره برمیگردد. البته استفاده از روش درمان HRT علائم و مضراتی هم دارد. استفاده زیاد از این روش درمانی میتواند شما را دچار لخته شدن خون، سرطان پستان، آندومتر و التهاب کیسه صفرا کند.
روش های متفاوت درمان علائم گرگرفتگی یائسگی
اگر استفاده از روش درمانی HRT برای شما مناسب نیست سایر روشهای درمان میتوانند تسکین دهنده علائم و عوارض گرگرفتگی یائسگی باشند. یکی این درمانها شامل استفاده از داروهای افسردگی با دوز کم است. همچنین شما میتوانید از داروهایی برای متعادل نگه داشتن فشار خون و یا داروهای ضد تشنج استفاده کنید. استفاده از ویتامینهای ب کمپلکس و ویتامین E و ایبوپروفن نیز در درمان نسبی گرگرفتگی یائسگی موثر است. اما به خاطر داشته باشید که قبل از مصرف هر دارو یا مکمل جدید حتما با پزشک متخصص مشورت کنید.