بعد از قطع شیردهی، افزایش وزن در نوزادان و کودکان یکی از بزرگترین چالشهایی است که مادران جدید با آن روبهرو هستند و این مشکل میتواند تا کودکی و حتی در دوران مدرسه گسترش یابد. اما از کجا باید بفهمید که وزن کودکتان کم است؟ و اگر کم است، غذا های مفید و راههای سریع برای افزایش وزن کودک چه هستند؟ در مجله کوروش ما به همه سوالات از جمله غذا های مفید برای کودک و تشخیص کم وزن بودن کودک پاسخ دادهایم.
آیا کودک شما واقعا کم وزن است؟
توصیه متخصصان و پزشکان در این خصوص این است که «به کودک نگاه کنید، نه به ترازو.» بسیاری از مادران، نوزادانی دارند سالم به نظر میرسند و خوب تغذیه میکنند؛ اما هنوز هم بیدلیل نگران وزن کودک خود هستند. جای هیچ گونه نگرانی نیست.
وزن کودک باید در طول ماهها در نظر گرفته شود و اندکی افت از یک ماه به ماه دیگر، نیازی به توجه ندارد. علاوه بر این، وزن کودک نیز به ساختار ژنتیکی والدین بستگی دارد. وزن کودکان معمولا در محدودهای اندازهگیری میشود و نه بهعنوان یک عدد. میتوانید از اطلاعات زیر استفاده کنید.
بیشتر بخوانید: ۹ مورد از بهترین غذاهای مقوی در رژیم غذایی کودک به توصیه پزشکان
افزایش وزن کودک با توجه به سن
- از تولد تا ۳ ماهگی: افزایش ۱۷۵ تا ۲۱۰ گرم وزن در هفته
- ۵ ماهگی: ۲برابر وزن تولد
- ۵ ماهگی تا ۱سالگی: هر ماه ۴۰۰ گرم وزن اضافه میشود
- ۱ سالگی: ۳ برابر وزن تولد
- ۲ سالگی: ۴ برابر وزن تولد
- ۳ سالگی: ۵ برابر وزن تولد
- ۵ سالگی: ۶ برابر وزن تولد
- ۷ سالگی: ۷ برابر وزن تولد
- ۱۰ سالگی: ۱۰ برابر وزن تولد
بهطور متوسط، هر کودک بین ۳ تا ۷سالگی، هر سال ۲ کیلوگرم اضافه میکند و پس از آن ۳ کیلوگرم در سال اضافه میکند تا زمانی که رشد بلوغ آغاز شود. لطفا به یاد داشته باشید که این اعداد، فقط حالتی عمومی است و متخصص اطفال کودک شما بهترین فرد برای ارزیابی موارد فردی فرزند شما است. برای اطمینان بیشتر، نمودار استاندارد قد و وزن سازمان بهداشت جهانی (WHO) را برای نوزادان بررسی کنید تا بدانید آیا رشد کودک شما در محدوده طبیعی پیش میرود یا خیر.
بیشتر بخوانید: بهترین برخورد والدین با کودک و نوجوان بد غذا؛ درمان بد غذایی کودکان
تغذیه مناسب برای کودکان کم وزن
چگونه نوزاد چاق میشود؟ سعی کنید هر هفته یک غذای جدید برای کودکتان آماده کنید و برای مراقب حساسیتهای غذایی او نیز باشید. میتوانید تا ۶ ماهگی به نوزاد شیر دهید و سپس رژیم غذایی دیگر را شروع کنید. هنگام شیردادن به نوزاد، نباید استرس داشته باشید؛ زیرا این استرس به کودکتان منتقل میشود. باید صبور باشید و انتظار افزایش فوری وزن را نداشته باشید.
۱. شیر مادر بهترین منبع افرایش وزن کودک
شیر مادر بهترین منبع افزایش وزن برای نوزادان تا ۱سالگی است. توصیه WHO را برای شیردهی کودک خود بهطور انحصاری در شش ماه اول و پس از آن دنبال کنید. هنگام شیردهی، اطمینان حاصل کنید که قبل از انتقال به سینه دیگر، یک سینه را کاملا خالی کردهاید. این بدان دلیل است که شیری که کودک در ابتدای تغذیه دریافت میکند، شیر سبکتری است و شیر عقب غنی از چربی، پس از آن میآید.
۲. گلابی اولین غذای جامد برای کودک
گلابی را میتوان همراه با سیب، بهعنوان یکی از اولین غذاهای جامد برای کودک و جزو غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک معرفی کرد. گلابی ضمن کمک به افزایش وزن در حالی که مواد مغذی مهمی مانند آهن، ویتامینهای B6 و C و همچنین فیبر غذایی زیادی را فراهم میکند که کودک را سیر نگه میدارد. شما میتوانید گلابی را بهصورت پوره گلابی ساده یا پوره گلابی با سیب و دارچین تهیه کنید. بعد از ۸ ماه میتوانید آن را بهعنوان فینگرفود یا پنکیک به کودکتان بدهید.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه انواع پوره مقوی و خوشمزه برای کودک و نوزاد بالای ۶ ماه
۳. موز؛ میوه محبوب نوزادان
به دلایل مختلف موز از محبوبترین غذاهای اولیه برای نوزادان است. موز بهطور طبیعی شیرین است، بهراحتی له میشود و نیازی به پخت ندارد. موز همچنین یک غذای عالی مسافرتی برای نوزادان و کودکان است. موز همچنین انرژی زیادی دارد و به افزایش وزن کودکان کمک میکند و فیبر، پتاسیم و همچنین سایر مواد معدنی و ویتامینها را تأمین میکند.
بهترین راه برای معرفی موز به نوزادان بالای ۶ ماه، پوره موز است. موز را میتوان به پورههای میوهای دیگر مانند توتفرنگی یا کیوی نیز اضافه کرد. بعد از ۸ ماه میتوان آن را به صورت پنکیک موز به نوزادان داد یا در فرنی مخلوط کرد. بعد از ۱سالگی نیز میتوانید از کلوچه موز، املت موز و نان تست فرانسوی با موز و نارگیل به او بدهید.
۴. آووکادو؛ یکی از غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک
آووکادو امروزه برای رژیمهای غذایی بسیار محبوب شده است و یکی از غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک به شمار میآید. این میوه دارای فواید بیشماری برای سلامتی است؛ به همین دلیل متخصصان تغذیه در سراسر جهان آن را توصیه میکنند. بافت کرهای آن را برای نوزادان خوشطعم کرده و چربیهای سالم آن رشد و نمو را تشویق میکنند. آووکادو را می توان بعد از ۶ماهگی به عنوان پوره، و بعد از ۱سالگی به عنوان میلک شیک و اسموتی به کودکان داد.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه ۳۰ میلک شیک از جمله میلک شیک نوتلا ، شکلاتی ، موز و …
۵. نخودفرنگی؛ یک مغذی خوشمزه برای کودک
نخودفرنگی از جمله مغذیترین سبزیجاتی است که پس از عبور از ۶ماهگی، میتواند بهعنوان اولین غذای جامد برای کودک معرفی شود. نخودفرنگی سرشار از فیبر غذایی، تیامین، ویتامین C و سرشار از منیزیم، نیاسین، فسفر و ویتامینهای Aو B6 است.
نخودفرنگی را می توان به صورت پوره نخودفرنگی و در سوپ سبزیجات داد به کودک خوراند.
۶. سیبزمینی اولین غذای عالی برای نوزادان
سیبزمینی اولین غذای عالی برای نوزادان و جزو غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک است. این ماده دارای قوام نرم است، بهراحتی هضم میشود و همچنین کمترین میزان حساسیتزایی را دارد.
سیبزمینی سرشار از مواد معدنی، ویتامینها و همچنین مجموعهای از مواد شیمیایی مانند کاروتنوئیدها و فنولهای طبیعی است. سیبزمینی بیشتر به دلیل محتوای کربوهیدرات شناخته میشود؛ یک سیبزمینی با اندازه متوسط حاوی حدود ۲۶ گرم کربوهیدرات است.
۷. خشکبار برای افزایش وزن کودکان
خشکباری مثل بادام، پسته، انجیر، بادام هندی و غیره نیز برای افزایش وزن کودکان مفید هستند. خشکبارها را میتوان تقریبا در تمام غذاها به صورت پودر درآورد و مخلوط کرد، فرمهای دیگری که میتوان از آن استفاده کرد شیر بادام، شیر پسته و غیره است.
لطفا توجه داشته باشید که بعضی از تنقلات و خشکبار ممکن است در برخی از نوزادان حساسیت ایجاد کنند، بنابراین باید حین استفاده از آنها احتیاط کنید.
بیشتر بخوانید: بهترین راهکارها و مواد غذایی برای افزایش قد کودکان و نوجوانان
۸. شیر گاو برای کودکان بالای ۱سال
شیر یکی از غذاهای سالم برای کودکان بالای ۱سال است و یکی از غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک به حساب میآید. لطفا به یاد داشته باشید که نوزادان زیر ۱۲ ماه نمیتوانند شیر گاو را هضم کنند. شیر کامل تا ۲ سالگی کودک توصیه میشود، زیرا چربی آن برای رشد مناسب جسمی ضروری است. مصرف روزانه حدود ۲ وعده شیر گاو برای کودکان زیر ۲ سال ایدهآل است؛ یعنی حدود یک فنجان شیر یا ماست.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره شیر پاستوریزه و شیر هموژنیزه و تفاوت آن ها
۹. تخممرغ سرشار از پروتئین و چربی اشباع برای کودک
یکی دیگر از غذاهای مفید برای افزایش وزن کودک، تخممرغ است. تخممرغ میتواند بعد از ۸ ماهگی به کودک داده شود. یک تخم مرغ حاوی مقدار زیادی پروتئین، آهن، کولین، چربی و سایر ویتامینها و مواد معدنی است که کودک شما برای رشد و نمو کلی نیاز دارد. از آنجا که احتمال ایجاد حساسیت در سفیده تخممرغ بیشتر است، بهتر است ابتدا با زرده شروع کنید و سپس سفیده تخممرغ را به تدریج وارد رژیم غذایی او کنید.
یکی از مزایای بزرگ تخم مرغ این است که بسیار آسان طبخ میشود و میتواند در دستورالعملهای مختلفی گنجانده شود. تخممرغ سرشار از پروتئین و چربی اشباع است. تخممرغ را میتوان آبپز یا سرخ کرد، به مایه نان تست یا پنکیک اضافه کرد و در سالادها ریخت. برای افزایش وزن کودک ۲ و ۳ و ۴ سال تخم مرغ یک غذا کامل و عالی است.
۱۰. میوههای گرمسیری برای افزایش وززن کودک
میوهها و سبزیجات یکی از مهمترین و اصلیترین رژیم غذای کودکان را تشکیل میدهند. اضافه کردن سبزیجات بخار پز یا سرخ شده به وعدههای غذای کودکان، کودک را برای غذا خوردن ترغیب میکند. پاپایا، انبه، آناناس و دیگر میوهها سرشار از قند طبیعی هستند، که مصرف آن ها به بدن انرژی زیادی را تزریق کرده و به افزایش وزن سالم در فرزند شما کمک خواهد کرد. سالاد میوه یا یک لیوان آب میوههای تازه برای رشد و سلامتی کودک نوپای شما می تواند بسیار مفید باشد.
به یاد داشته باشید،که غذا خوردن کودک شما، به تنهایی باعث افزایش وزن او نخواهد شد. اگر کودک شما بیمار بوده یا دچار سوء تغذیه است، پس بهتر است با یک دکتر که قادر خواهد بود یک برنامه رژیم غذایی سالم برای کودک شما تنظیم کند، مشورت کنید.
امیدوارم جواب همه سولات شما داده شده باشد. همچنین میتوانید در سرویس سبک زندگی مقالات دیگر مربوط به مادر و کودک را بخوانید.
منبع: my little moppet