همه چیز درباره شیر پاستوریزه و شیر هموژنیزه و تفاوت آن‌ ها

همه چیز درباره شیر پاستوریزه و شیر هموژنیزه و تفاوت آن‌ ها


19 اردیبهشت 1400 . زمان مطالعه: 10 دقیقه

خیلی بد »»»»»»»»»»»»»» خیلی خوب
شیر پاستوریزه و هموژنیزه

در زمان خرید شیر معمولاً با دو اصطلاح پاستوریزه و هموژنیزه روبرو می‌شویم. دو فرآیند مهم اما متفاوت در تهیه شیر. اما آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که شیر پاستوریزه و هموژنیزه چه تفاوت هایی با هم دارند؟ مصرف کدام یک از این شیرها بهتر است؟ برای اینکه بتوانید در زمان خرید شیر راحت تر تصمیم بگیرید، لازم است با تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه به خوبی آشنا شوید. در این مقاله از مجله کوروش قصد داریم تا شما را با هر آن چیزی که لازم است در مورد شیر پاستوریزه و هموژنیزه بدانید و تفاوت های آن ها آشنا کنیم.

 

 

شیر پاستوریزه چیست؟

 

شیر پاستوریزه چیست؟

 

برای اینکه بدانید شیر پاستوریزه چیست، باید فرآیند پاستوریزاسیون شیر را به زبان ساده یاد بگیرید. پاستوریزاسیون از نام دانشمندی به نام لوئی پاستور گرفته شده است. این فرد برای اولین بار متوجه شد که گرم کردن می تواند فساد را به تأخیر بیندازد. گرم کردن شیر برای از بین بردن باکتری های بالقوه بیماری زا و افزایش ماندگاری شیر، پاستوریزه کردن آن نام دارد. برای این کار شیر برای چند ثانیه تا دمای بیشتر از ۱۶۱ درجه فارنهایت گرم می شود.

در بسیاری از مواقع امکان پاستوریزه کردن شیر خام در خانه و کارخانه های کوچک نیز وجود دارد. برای این کار باید شیر را با دمای پایین تر و در حدود ۱۴۵ درجه فارنهایت برای ۳۰ دقیقه بجوشانید. فرآیند پاستوریزاسیون به هیچ عنوان روی ارزش غذایی شیر تأثیر ندارد. تنها موجب از بین رفتن باکتری های مضر می شود. از همین رو مدت زمان نگهداری شیر پاستوریزه نسبت به شیر خام بیشتر است.

 

 

شیر فوق پاستوریزه چیست؟

 

شیر فوق پاستوریزه چیست؟

 

اگر برای پاستوریزه کردن شیر از دمایی بسیار بالاتر از ۱۶۱ درجه فارنهایت استفاده شود، شیر فوق پاستوریزه می شود. برای این کار شیر را توسط دستگاه های مخصوص برای ۲ تا ۳ ثانیه تا حدود ۳۰۰ درجه فارنهایت گرم می کنند. در این روش همه میکروارگانیسم ها و عوامل بیماری زا کاملاً از بین می روند. زمانی که شیر تحت فرآیند فوق پاستوریزاسیون قرار می گیرد، دیگری نیازی نیست آن را در یخچال نگهداری کنید. ماندگاری این شیر معمولاً ۶ تا ۹ ماه است. مهم ترین مشکلی که شیرهای فوق پاستوریزه دارند این است که دمای خیلی بالا موجب می شود تا رنگ شیر کمی تیره تر از سایر شیرها شود. از طرف دیگر معمولاً عطر و طعم شیر فوق پاستوریزه کمی با شیر پاستوریزه متفاوت است.

 

 

شیر هموژنیزه چیست؟

 

شیر هموژنیزه چیست؟

 

حالا که با مفهوم شیر پاستوریزه آشنا شدید، باید بدانید که شیر هموژنیزه چیست. هموژنیزاسیون یا همگن سازی یک فرآیند کاملاً متفاوت نسبت به پاستوریزاسیون است. در هموژنیزه کردن شیر به طور مکانیکی تحت فرآیندی خاص قرار می گیرد. زمانی که شیر هموژنیزه نمی شود، چربی ها به صورت خامه روی شیر قرار می گیرند. اما در شیر هموژنیزه با حرارت دادن و قرار گرفتن شیر تحت فشار زیاد، ذرات چربی تجزیه می شوند و به طور یکنواخت در تمام شیر پخش می شوند. این کار موجب می شود تا بتوان شیر را با درصد چربی مشخصی تولید کرد. از همین رو بسیاری از تولید کنندگان ترجیح می دهند با هموژنیزاسیون شیر درصد چربی آن را کم تر کنند و یا شیر بدون چربی تولید کنند. در این فرآیند هیچ ماده شیمیایی به شیر اضافه نمی شود.

حتما بخوانید  5 طرز تهیه شیر بلال کبابی و آب پز با انواع سس و چاشنی

جالب است بدانید که هموژنیزه کردن شیر در اواخر قرن بیستم توسط یک فرد فرانسوی ابداع شد. او با اختراع یک دستگاه امولسیون کننده توانست شرایطی ایجاد کند که با صرف انرژی کمتر، چربی به ذرات ریزتری تبدیل شود.

 

 

بیشتر بخوانید » طرز تهیه خامه فرم گرفته قنادی « 

 

 

مهم ترین ویژگی های شیر هموژنیزه

 

مهم ترین ویژگی های شیر هموژنیزه

 

در ادامه به مهم ترین ویژگی های شیر هموژنیزه اشاره شده است:

 

  • شیر هموژنیزه معمولاً ظاهر جذاب تری نسبت به شیر پاستوریزه دارد و از آن جایی که چربی شیر در آن پخش شده است، معمولاً غلیظ تر است.
  • ماندگاری شیر هموژنیزه از شیر پاستوریزه بیشتر است و در حدود ۱۱ روز است.
  • برای هموژنیزه کردن شیر، تولید کننده می تواند از همان ابتدا شیر گاوهای مختلف را ترکیب کند. که این امکان برای شیرهای پاستوریزه وجود ندارد.

 

 

فرآیند هموژنیزه کردن شیر چطور انجام می شود؟

 

تخفیفات لبنیات افق کوروش

فرآیند هموژنیزه کردن شیر چطور انجام می شود؟

 

برای هموژنیزه کردن شیر، آن را به وسیله لوله هایی کوچک فشرده می سازند. سپس با این کار ذرات چربی از هم جدا می شوند. با افزایش فشار ذرات ریزتر می شوند و سپس همگی در یک نقطه جمع می شوند. سپس توده های چربی توسط فرآیند هموژنیزاسیون می شکنند و به صورت ذرات ریز در تمام قسمت های شیر پخش می شوند.

 

 

بیشتر بدانید » طرز تهیه شیر برنج مجلسی و خوشمزه « 

 

 

تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه

 

تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه

 

حالا که دانستید شیر پاستوریزه چیست و با روش هموژنیزاسیون شیر نیز آشنا شدید، باید تا حدودی نیز متوجه تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه شده باشید.

 

 

در پاستوریزه کردن شیر تنها گرم می شود

 

پاستوریزه کردن شیر فرآیند گرم کردن و سریع خنک کردن آن برای از بین بردن باکتری هایی خاص است.

 

 

در هموژنیزه کردن مولکول های چربی تجزیه می شوند

 

یک تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه این است که هموژنیزه کردن به معنی تجزیه مولکول های چربی در شیر است. مکانیسمی که توسط فرآیندهای مکانیکی انجام می شود و نیاز به افزودن هیچ ماده افزودنی ندارد.

 

 

امکان جذب چربی در هموژنیزه کردن افزایش پیدا می کند

 

تجزیه مولکول های چربی در روش هموژنیزاسیون موجب می شود تا شیر ماندگاری بیشتری داشته باشد. برخی افراد مدعی هستند که کاهش اندازه مولکول های چربی موجب می شود تا سریع تر و راحت تر جذب بدن شوند و این موضوع برای بسیاری از افراد نگران کننده است. اما با این حال هنوز مطالعات قطعی در این زمینه انجام نشده است.

 

 

پاستوریزه کردن برای سلامت شیر و هموژنیزه کردن برای بهبود طعم شیر است

 

پاستوریزه کردن برای سلامت شیر و هموژنیزه کردن برای بهبود طعم شیر است

 

به طور معمول اهمیت پاستوریزه کردن شیر از هموژنیزه کردن آن بیشتر است. اما فرآیند هموژنیزاسیون بیشتر برای بهبود طعم و ظاهر شیر انجام می شود.

 

 

فرآیند هموژنیزه کردن برای تولید کننده راحت تر است

 

حتما بخوانید  برنامه پیشنهادی غذاهای یک ماهه سحری، افطار و شام ماه رمضان

هموژنیزه کردن شیر معمولاً برای تولید کنندگان راحت است و موجب تسریع بخشیدن به فرآوری شیر می شود. زیرا تولید کننده می تواند شیر چندین دام را با هم ترکیب کند و بعد آن را فرآوری نماید.

 

 

ماندگاری شیر هموژنیزه بیشتر است

 

پاستوریزه کردن شیر و هم هموژنیزه کردن آن موجب می شود تا شما شیری بدون هیچ ماده مضر و عامل بیماری زا را مصرف کنید. اگر ماندگاری شیر برایتان مهم است بهتر است از شیرهای هموژنیزه استفاده کنید. در غیر این صورت برای استفاده روزانه می توانید از شیرهای پاستوریزه استفاده نمایید.

 

 

هموژنیزه کردن امکان تولید شیر با درصد چربی مشخص را فراهم می کند

 

یک تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه این است که شما با خرید شیر هموژنیزه می توانید شیر را با درصد چربی مشخصی بخرید. در این روش امکان استفاده از شیر بدون چربی نیز وجود دارد. اما شیر پاستوریزه یا مقدار چربی مشخصی به فروش می رسد و امکان تغییر آن وجود نخواهد داشت.

 

 

بیشتر بدانید » طرز تهیه فرنی به ۳ روش « 

 

 

آیا پاستوریزه کردن خواص شیر را از بین می برد؟

 

آیا پاستوریزه کردن خواص شیر را از بین می برد؟

 

در پاستوریزاسیون تمام میکروارگانیسم های موجود در شیر از بین نمی رود. هدف از این کار تنها از بین بردن برخی باکتری ها و غیر فعال کردن برخی آنزیم ها است. FDA ادعا می کند که پاستوریزه کرده شیر به هیچ عنوان از ارزش غذایی آن کم نمی کند. در حالی که CDC اظهار می کند که پاستوریزاسیون شیر برخی از آنزیم های مفید را غیر فعال می کند و ویتامین C موجود در شیر را به شدت کاهش می دهد. به هر حال FDA و CDC هر دو بر این اعتقاد هستند که خوردن شیر خام می تواند خطرات جدی برای سلامت داشته باشد. از همین رو مصرف شیر خام در بسیاری از ایالت های آمریکا نیز غیرقانونی است و قوانین سخت گیرانه ای برای آن وجود دارد.

 

 

چرا برخی از شیرها هم پاستوریزه و هم هموژنیزه هستند؟

 

چرا برخی از شیرها هم پاستوریزه و هم هموژنیزه هستند؟

 

در فروشگاه ها ممکن است با شیرهایی مواجه شوید که هم پاستوریزه و هم هموژنیزه هستند. زمانی که شیر ابتدا پاستوریزه شود و سپس تحت هموژنیزاسیون قرار بگیرد، گرمای حاصل از پاستوریزاسیون، تجزیه مولکول های چربی را آسان تر می کند. در نتیجه فرآیند هموژنیزه کردن بسیار راحت تر صورت می گیرد. از همین رو بسیاری از تولید کنندگان برای سهولت و تسریع فرآیند هموژنیزاسیون ابتدا آن را پاستوریزه و بعد هموژنیزه می کنند.

 

 

بیشتر بخوانید » ۱۵ ماده ارزان که شیر مادر را زیاد می کنند « 

 

 

جمع بندی نهایی

 

پاستوریزه کردن و هموژنیزه کردن شیر دو فرآیند متفاوت هستند که هر کدام به روش مختلفی انجام می شوند. در این مقاله سعی کردیم تا به شما بگوییم شیر پاستوریزه چیست و شیر هموژنیزه چطور آماده می شود. معمولاً شیر خام حاوی مواد مضر و باکتری های بیماری زایی است که اگر به همان صورت مصرف شود، می تواند بدن را با مشکلاتی جدی روبرو کند. از همین رو بهتر است حتماً از شیر پاستوریزه و هموژنیزه استفاده کنید. آشنا بودن با تفاوت شیر پاستوریزه و هموژنیزه به شما کمک می کند تا علت تفاوت ماندگاری و تفاوت در طعم این دو شیر را بدانید و راحت تر بتوانید در مورد انتخاب نوع شیر مورد نظرتان تصمیم بگیرید.

 

 

منابع: theweek، huffpost، medium

کالابرگ الکترونیک