سریال مستند «یک سیاره بی نقص» تازه ترین مستند دیوید اتنبرو، مستندساز کهنه کار بریتانیایی است که زمستان ۱۳۹۹ از شبکه بی بی سی ۱ پخش شد. اتنبرو در مستند سیاره ای بی نقص بینندگان را همراه خود به برخی از بعیدترین مکان های سیاره برده تا ضمن نشان دادن شگفتی های کره زمین به همه گوشزد کند، آخرین فرصت ها برای نجات خانه خود را از دست ندهند. امروز در سرویس فیلم و سریال مجله کوروش از مستند بسیار تماشایی و جذاب یک سیاره بی نقص نوشته ایم. اگر از دوستداران مستندهای طبیعت هستید، این مطلب را از دست ندهید.
مستند سیاره ای بی نقص سریال پنج قسمتی است که در مجموع در طول چهار سال و در ۳۱ کشور دنیا فیلمبرداری شد. عوامل و دست اندرکاران برای فیلمبرداری این مستند به برخی از دورافتاده ترین مکان های جهان با آب و هواهای مختلف سفر کردند و روند تدوین مستند نیز برای مدت مدیدی تحت شعاع کرونا به تعویق افتاد.
مستند یک سیاره بی نقص در پنج قسمت تهیه شده و هر قسمت نیز عناوینی همچون آتشفشان ها، خورشید، آب و هوا و اقیانوس ها و انسان ها را بر خود دارد. پخش این سریال مستند نیز از ۳ ژانویه ۲۰۲۱ آغاز و تا ۳۱ ژانویه (۱۴ دی تا ۱۲ بهمن ۹۹) ادامه داشت و با واکنش بسیار مثبت مخاطبان و منتقدان تلویزیونی و همینطور روزنامه نگاران، دانشمندان و فعالان محیط زیست قرار گرفت.
مشخصات سریال مستند «یک سیاره بی نقص (A Perfect Planet)»
ژانر: مستند طبیعت، مستند علمی
گوینده: دیوید اتنبرو
کارگردان: اِد چارلز، هاو کوردی، نیک شولینگین جردن
موسیقی: ایلان اشکری
فیلمبرداری: رولف اشتاینمن، راجر هوراکس
مدیر اجرایی تولید: آلستر فوترگیل
تهیه کننده: هاو کوردی
شرکت سازنده: سیلوربک فیلمز
محصول کشور: بریتانیا
زبان اصلی: انگلیسی
تعداد فصل ها: ۱ فصل
تعداد قسمت ها: ۵ قسمت
مدت زمان هر قسمت: ۵۰-۶۰ دقیقه
زمان پخش: ژانویه ۲۰۲۱
شبکه اصلی: بی بی سی ۱ (BBC One)
امتیاز آی ام دی بی (IMDb): ۹،۱
راتن تومیتوز: ۱۰۰٪
خلاصه داستان:
سریال مستند یک سیاره بی نقص نشان می دهد که چطور نیروهای طبیعی از جمله خورشید یا انسان ها زندگی در کره زمین را شکل داده و پیش می برند.
مختصری درباره دیوید اتنبرو، مستندساز مشهور بریتانیایی
دیوید اتنبرو با نام کامل سِر دیوید فردریک اتنبرو متولد ۸ مه ۱۹۲۶ (۹۵ ساله) در لندن، انگلستان است. او یکی از مشهورترین گوینده ها و مجری های تلویزیونی در دنیا به حساب می آید. اتنبرو علاوه بر اینکه دارای مدرک کارشناسی رشته جانورشناسی است، در رشته اقتصاد و علوم سیاسی نیز تحصیل کرده است.
عمده شهرت اتنبرو به دلیل برنامه های تلویزیونی آموزشی و مبتکرانه او به خصوص مستندهای مشهوری همچون «مجموعه زندگی« است. دیوید اتنبرو که از اوایل دهه ۱۹۵۰ مشغول به کار در بی بی سی بوده، دهه هاست که با ساخت مستندهای حیات وحش و طبیعت بینندگانی از سرتاسر جهان را با ناشناخته ها و شگفتی های کره زمین آشنا می کند.
اتنبرو که در ایران به خصوص با دوبله های خاطره انگیز داوود نماینده، دوبلر با سابقه شناخته می شود، در دهه های اخیر تغییر رویه جدی در مستندسازی های خود داده و هر چه بیشتر خود را وقف هشدارهای زیست محیطی و به خصوص مسئله گرمایش جهانی کرده است. از جمله مستندهای مشهور اتنبرو که بیشتر با مسئله تغییرات آب و هوایی سروکار دارند می توان از «سیاره آبی (۲۰۰۱)»، «وضعیت سیاره (۲۰۰۰)» و «آیا سیاره زمین را تغییر می دهیم؟ (۲۰۰۶)» نام برد.
اتنبرو برای مستندهای تماشایی خود جوایز بی شماری از جمله جایزه اِمی، بفتا و همینطور جایزه پیبادی را برده است. دیوید اتنبرو در سال ۱۹۸۵ نشان شوالیه را نیز از دست ملکه انگلستان دریافت کرد تا به صورت رسمی صاحب لقب سِر شود. اتنبروی ۹۵ ساله با وجودی که مدت هاست بازنشست شده، همچنان به ساخت برنامه ها و مستندهای تلویزیونی می پردازد و هنوز از هر فرصتی برای آگاهی بخشی به مردم سرتاسر دنیا درباره مسائل زیست محیطی و خطر گرم شدن کره زمین استفاده می کند.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی مینی سریال «نه غریبه کامل (Nine Perfect Strangers)»
نقد و بررسی سریال مستند یک سیاره بی نقص
دیوید اتنبرو به دلیل ساخت برنامه هایی با محتوای آموزشی در عین حال جذاب و سرگرم کننده شهرت دارد، آخرین کار او، مستند سیاره ای بی نقص نیز از این قاعده مستثنی نیست. دیوید اتنبرو با اینکه مدت هاست در حال گذراندن دوران بازنشستگی خود است، با این حال به نظر می رسد که بیش از هر زمان دیگری ذهنش درگیر سیاره زیبایمان زمین است.
مستندساز پرسابقه بریتانیایی اخیرا در مصاحبه ای با «نیویورک تایمز» اذعان کرده بود که ما باید نگران مسائل زیادی به خصوص زندگی در سیاره مان باشیم. با این حال، سریال مستند یک سیاره بی نقص به نوعی همچون پادزهری در برابر این نگرانی ها عمل می کند.
در هر قسمت این سریال مستند به انعطاف پذیری طبیعی و شگفتی های خارق العاده زندگی-حتی انسان که پتانسیل تبدیل شدن به نیروی خوبی را نیز دارد-در سیاره زیبایمان پرداخته شده است. برنامه های تلویزیونی کمی هستند که بتوانند توجه کامل مخاطبان را به خود جلب کنند و بی شک سریال مستند سیاره ای بی نقص یکی از آن برنامه ها است.
صدای مأنوس و موقر اتنبرو که روی برخی از شگفت انگیزترین صحنه های دنیای طبیعی نشسته روی هر بیننده ای قدرت مسحورکننده ای دارد. هرگز کمبودی برای جذابیت های طبیعی نبوده و مستند سیاره ای بی نقص هم از لحاظ چشم اندازهای وحشی و فیلمبرداری های چشم نواز هیچ کم و کاستی ندارد. این تصاویر مبهوت کننده یادآور آشکاری هستند که ما انسان ها چقدر خوش شانس هستیم که در سیاره ای به این شگفت انگیزی زندگی می کنیم.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال بوجک هورسمن
بی نقصی سیاره زمین در گروی نقش ما انسان ها است
با صداپیشگی منحصر به فرد اتنبرو هر کلمه حقیقی و دارای وزن و در همین حال پرمغز است. موسیقی دلنواز مستند نیز آنقدر با حال و هوای کار سازگار است که در بسیاری از مواقع باعث می شود شنیدن صداهای طبیعت لذت بخش تر نیز شود. صداهای جذاب مستند از وزیدن بادها و جیغ پرندگان تا نوشیدن آب توسط حیوانات و بسیاری دیگر نه تنها گوش نواز بلکه مجذوب کننده هستند.
اتنبرو خیلی زود به پیام اصلی مستند رجوع کرده و گوشزد می کند که بی نقصی سیاره ما بیش از هر چیزی در گروی نقش ما انسان است. ما انسان ها می توانیم توازن گازهایی که توسط پدیده های طبیعی همچون آتشفشان ها پدید می آیند را در طبیعت برقرار کنیم. ما انسان الگوهای مهاجرت تمام موجودات زنده و فصول را با گرم کردن کره زمین غیرقابل پیش بینی کرده ایم.
ما رویدادهای آب و هوایی همچون طوفان ها، بارش برف و باران و غیره را وخیم تر، شدیدتر و به همان نسبت غیرقابل پیش بینی کرده ایم که باعث شده تا در کنار تخریب اکوسیستم های جانوری، زیستگاه های خود انسان ها نیز آسیب ببینند. الگوهای جزر و مد نیز برای تداوم زندگی در سیاره ما ضروی هستند نیز در نتیجه فعالیت های انسان ها تغییر پیدا کرده اند.
ما انسان ها توان استفاده از زمین را داریم، اما در همان حال وظیفه مراقبت از این سیاره نیز برعهده ماست.
زنگ بیدارباش برای نجات زمین
اتنبرو مستندسازی است که در طول دوران کاری خود از یک مجری به یک فعال محیط زیست تغییر پیدا کرد. باید اذعان کرد که ساخت مستند طبیعی در این دوره بحرانی زیست محیطی بدون اشاره به این مسائل ناممکن است. اتنبرو که هم اکنون از او به عنوان یک گنجینه ملی در بریتانیا نام برده می شود در دهه های اخیر تبدیل به شخصیت تاثیرگذاری شده که از احترام بسیار بالایی در میان مردم کشورهای مختلف برخوردار است.
دیوید اتنبرو مهم ترین پیام خود را در قسمت پنجم سریال مستند یک سیاره بی نقص که «انسان ها» نام دارد با بینندگان در میان می گذارد. آنچه اتنبرو می گوید، یکی از آخرین زنگ های بیدارباش در میان جریان ممتدی از هشدارها از سوی فعالان و دانشمندان محیط زیست است که امیدوارند این پیام به موقع و به گوش کسانی که باید برسد. اتنبرو در بخش پایانی از حضور کارشناسان خبره ای استفاده می کند تا یک گام مهم برای رساندن صدای کارشناسان آگاه در مورد مسائل زیست محیطی بردارد.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال بازی مرکب
تلویزیون ابزاری قوی برای آگاهی بخشی درباره مسائل زیست محیطی
اتنبرو در طول پنج قسمت مستند سیاره ای بی نقص استدلال می کند که نشستن و منتظر ماندن برای اینکه مشکلات کره زمین خود به خود حل شوند، جنایتی نابخشودنی است. او در ادامه می گوید که همه ما باید ضمن تلاش و کوشش برای آینده سیاره خود مبارزه کنیم.
این بزرگ ترین آرزوی اتنبرو است که متأسفانه فرصت دیدن اجرای کامل آن را نخواهد داشت، اما دستکم می توان به او و بسیاری از فعالان و دانشمندان محیط زیست ثابت کرد که درست می گویند. حال به نظر شما مستندهایی مانند سیاره ای بی نقص ابزارهای موثری برای آگاهی رسانی به مردم هستند؟
نیازی به گفتن نیست که تلویزیون قدرت تاثیرگذاری بالایی دارد. تلویزیون با نشان دادن گوشه هایی از جهان به بینندگان عادی که قبلا ندیده بودند برخلاف هر رسانه دیگری قدرت ایجاد همدلی را دارد. فیلم و سریال های مستند با خود بلایا و فجایع طبیعی را به خانه ما می آورند و خوشبختانه برنامه های تلویزیونی که دیوید اتنبرو در سال های اخیر تهیه کرده همگی پتانسیل تاثیرگذاری قابل توجهی روی طیف گسترده ای از مخاطبان را داشته اند، کسانی که قدرت محافظت و حفظ سیاره زیبای ما دارند.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال Money Heist/ خانه کاغذی
نظر منتقدان درباره سریال مستند یک سیاره بی نقص
سریال مستند یک سیاره بی نقص یکی از محبوب ترین برنامه های تلویزیونی در سرویس اینترنتی «بی بی سی آی پلیر» در هفته اول سال ۲۰۲۱ بود. این مستند حتی رکورد بیشترین بازدید این پلتفرم اینترنتی را نیز شکست. کارول میدگلی از «تایمز» ضمن دادن پنج ستاره (از پنج) به قسمت اول مستند سیاره ای بی نقص برخی از صحنه های آن را «حیرت انگیز» و «نفس گیر» خواند.
با این حال، این منتقد حال و هوای کلی مستند را با توجه به اوضاع بحرانی مبارزه با گرم شدن کره زمین «شکنجه و عذاب آور» دانست. آنیتا سینگ از «تلگراف» نیز به قسمت اول مستند بی بی سی ۱ چهار ستاره داد و از کیفیت بالای فیلمبرداری و روایت جذاب و پرشور اتنبرو تمجید کرد.
یوان فرگوسن از «گاردین» نیز به ستایش از اتنبرو پرداخت. شان اوگریدی از «ایندیپندنت» نیز تصاویر مستند سیاره ای بی نقص را به اندازه باقی کاری های اتنبرو «پرشکوه» دانست و «هوشمندی و نوآوری ها» این سریال مستند را تحسین کرد. ابراهیم ساوال، روزنامه نگار علمی از نشریه «نیوساینس» سریال مستند دیوید اتنبرو را «ترکیبی عالی از تاریخ طبیعی و علم زمین» دانست و محتوای تغییرات آب و هوایی مستند را با وصف«شاید دراماتیک ترین صحنه های سریال» ستود.
منابع: wikipedia، theboar، britannica
