نقد و خلاصه فیلم وحشت در آمیتی ویل (The Amityville Horror)

فیلم وحشت در آمیتی ویل (The Amityville Horror)  به کارگردانی «استوارت روزنبرگ» و بازی «جیمز برولین» و «مارگوت کیدر» یکی از مشهورترین فیلم‌های ژانر وحشت است. این فیلم بر اساس کتابی به همین نام نوشته «جی آنسون» ساخته شد. کتاب آنسون تجربیات خانواده «لوتز» از زندگی در خانه‌ای تسخیر شده که قبلا خانواده‌ای در آن قتل‌عام شده بودند را دنبال می‌کرد. وحشت در آمیتی ویل پس از اکران در تابستان ۱۹۷۹ گیشه موفقی داشت و توانست سود هنگفت بیش از ۸۰ میلیون دلاری را برای استودیوی فیلمسازی «آمریکن اینترنشنال پیکچرز» به ارمغان بیاورد. هر چند در مقابل منتقدان چندان از فیلم استقبال خوبی نکردند. با این حال، برخی از منتقدان و مورخان سینمایی هم‌اکنون فیلم وحشت در آمیتی ویل را یکی از کلاسیک‌های ژانر وحشت می‌دانند. با نقد و خلاصه داستان فیلم وحشت در آمیتی ویل در سرویس هنر و سینما با مجله کوروش همراه باشید.

مشخصات فیلم وحشت در آمیتی ویل (The Amityville Horror)

ژانر: ترسناک، ماوراءطبیعه

کارگردان: استوارت روزنبرگ

فیلم‌نامه‌: ساندور استرن

بازیگران: جیمز برولین، مارگوت کیدر، راد استایگر، موری همیلتون

موسیقی: لالو شیفرین

 فیلم‌برداری: فرد جی کوئنکامپ

تدوین‌: رابرت براون جونیور

توزیع‌: آمریکن اینترنشنال پیکچرز

اکران: ۲۷ ژوئیه ۱۹۷۹

 مدت زمان: ۱۱۸ دقیقه

محصول کشور: ایالات متحده

زبان: انگلیسی

بودجه: ۴،۷ میلیون دلار

فروش گیشه: ۸۶،۴ میلیون دلار

آی‌ام‌دی‌بی (IMDb): ۶،۲

راتن تومیتوز: ۳۰٪

متاکریتیک: ۲۸٪

خلاصه داستان:

«جورج لوتز» (جیمز برولین) که به تازگی با «کَتی لوتز» (مارگوت کیدر) ازدواج کرده به همراه سه فرزند کتی از ازدواج قبلی‌ا‌ش به منزل بزرگی در لانگ‌آیلند، نیویورک نقل مکان می‌کنند. اما خانواده لوتز خیلی زود متوجه اتفاقات ناخوشایندی در خانه می‌شوند.

 

با روشن شدن تسخیرشدگی خانه خانواده لوتز که وضع مالی چندان خوبی ندارند سعی می‌کنند به هر ترتیب ممکن از شَر شیاطین و ارواح خبیثه خانه خلاص شوند. اما ظاهرا نیروهای مخوف علاقه‌ای به ترک خانه ندارند، بلکه ترجیح می‌دهند میهمانان ناخوانده را به ورطه‌ی نابودی و مرگ بکشانند.

نقد و بررسی فیلم وحشت در آمیتی ویل

بامداد ۱۳ نوامبر سال ۱۹۷۴ بود که خانواده «دِفو» به طرز وحشتناکی در خانه خود در «لانگ‌ آیلند» به قتل رسیدند. «رونالد» فرزند ارشد خانواده «دفو» بعدا به قتل فجیع مادر، پدر و چهار خواهر و برادرش اعتراف کرد. رونالد ادعا می‌کرد که صداهای فراواقعی هراسناکی به او دستور قتل‌عام داده‌اند. چند سال بعد نیز خانه‌ سابق خانواده «دفو» با چاپ کتاب پرفروشی تبدیل به یکی از مشهورترین خانه‌های تسخیر شده در کشور آمریکا شد.

این کتاب همان «وحشت در آمیتی ویل» نوشته جی آنسون  بود که در سال ۱۹۷۷ روانه کتاب‌فروشی‌ها شد. نویسنده کتاب ادعا می‌کرد تمام محتوای کتاب بر اساس داستان واقعی است. آنسون می‌گفت که تمام وقایع کتاب از خاطرات جورج و کتی لتز که بعد از قتل‌ها خانه را خریده بودند اقتباس شده است.

این زوج پس از نقل مکان وقایع ماورایی زیادی را تجربه کرده‌اند. چهار سال پس از فاجعه‌ قتل خانواده «دفو» بود که فیلمی با اقتباس از کتاب وحشت در آمیتی ویل به کارگردانی استوارت روزنبرگ روانه سینماها شد.

فیلم وحشت در آمیتی ویل به سرعت به یکی از سودآورترین فیلم‌های مستقل و همین‌طور بزرگ‌ترین موفقیت استودیو فیلمسازی آمریکن اینترنشنال پیکچرز تبدیل شد. موفقیت آمیتی ویل باعث ساخته یک دنباله «آمیتی ویل ۲: تسخیر (۱۹۸۲)» و یک دنباله و پیش‌درآمد رسمی با عنوان «آمیتی ویل سه بعدی (۱۹۸۳)» شد و علاوه بر آن دنباله‌های غیر رسمی زیادی نیز با الهام از وقایع خانواده لوتز ساخته شدند.

داستان‌های دروغین کتاب وحشت در آمیتی ویل

مدت کوتاهی پس از اکران فیلم وحشت در آمیتی ویل مشخص شد که داستانی که جورج و کتی لوتز گفته‌اند دروغین بوده است. ظاهرا این‌طور به نظر می‌رسد که کتاب وحشت در آمیتی‌ ویل نقشه‌ آنسون و خانواده لوتز بود تا بتوانند سود زیادی به جیب بزنند.

تنها ماجرای واقعی کتاب قتل خانواده‌ «دفو» است و باقی داستان‌های ماورایی تماما زائیده ذهن خانواده لوتز و نویسنده کتاب بوده‌اند. ساکنان بعدی خانه نیز از جعلی بودن داستان خبر داده‌اند. در واقع، پس از اینکه خانواده لوتز خانه را فروختند، ساکنان بعدی خانه نیز اعلام کردند هیچ اتفاق غیرعادی در خانه رخ نداده است.

جورج و کتی زوجی هستند که به تازگی با هم ازدواج کرده‌اند و به همراه سه فرزند «کتی» به خانه‌ای جدید نقل مکان می‌کنند. این ساختمان به دلیل گذشته‌ی تاریکی که دارد برای خانواده لوتز که وضع مالی نه چندان خوبی دارند بسیار ارزان تمام می‌شود. خانواده لوتز ظاهرا توجهی به اتفاقاتی که در خانه رخ داده‌اند،‌ ندارند؛ چنانچه جورج می‌گوید: «خانه‌ حافظه ندارد.» اما طولی نمی‌کشد که اتفاقات عجیب شروع می‌شوند.

اولین حادثه زمانی رخ می‌دهد که یک کشیش کاتولیک به نام «پدر فرانسیس دیلینی» (راد استیگر) به درخواست «کتی» برای برکت دادن به خانه می‌آید. وقتی که او به خانه می‌رسد خانواده لوتز مشغول بازی در کنار دریاچه هستند.

پدر «دیلینی» منتظر خانواده لوتز نمی‌ماند و بلافاصله مراسم تبرک را شروع می‌کند. اما نیروی ماورایی شیطان‌صفتی او را در یکی از اتاق‌های ساختمان حبس می‌کند و اتاق پر از مگس می‌شود. صدای خوفناکی نیز به او می‌گوید بهتر است هر چه زودتر خانه را ترک کند. دیلینی هم پس از باز شدن در از خانه فرار می‌کند. او مدتی بعد بیمار می‌شود. دلالی که خانه را فروخته بود نیز به خوبی از مشکلات آن خبر دارد.

کشیش دیلینی می‌خواهد ماجرا به خانواده لوتز اطلاع دهد، اما هر بار اتفاقی برای او می‌افتد. پدر دیلینی حتی نگرانی خود از جان خانواده لوتز را با مقامات کلیسای کاتولیک نیز در میان گذاشته بود، اما نگرانی‌های او را دست‌کم گرفته بودند. به عقیده آن‌ها پدر دیلینی کشیش پا به سن گذاشته‌ای متوهم است که بیش از حد غلو می‌کند.

شاید «کتی» چندان نیازی به هشدارهای پدر دیلینی نداشته باشد، چرا که خود او هم متوجه اتفاقات عجیب و شومی در خانه جدیدش می‌شود. همانطور که معمولا در فیلم‌های مربوط به خانه‌های تسخیرشده دیده می‌شود، رویدادهای ماورایی در ابتدا با اتفاقات کوچک شروع می‌شوند، اما به تدریج اوضاع وخیم‌تر می‌شود.

«جورج لوتز» کم‌کم مریض‌ احوال و رفتار او غیرعادی می‌شود. او احساس سرما می‌کند و مجبور می‌شود هر روز برای تهیه هیزم تبرش را تیز کند. او همچنین هر شب رأس ساعت ۳:۱۵ با بی‌قراری از خواب می‌پرد، این همان زمانی است که «رونالد دفو» خانواده‌اش را قتل‌عام کرده بود.

به مرور تغییراتی در رفتار سایر اعضای خانواده نیز مشاهده می‌شود. «ایمی» (ناتاشا رایان) نیز شروع به صحبت کردن با دوست خیالی به نام «جودی» می‌کند. چند نفر از بستگان خانواده لوتز که مذهبی بوده یا اینکه حس ششم قوی دارند هر بار که به خانه می‌آیند درد مبهمی را در آنجا حس می‌کنند. اوضاع بدتر نیز شده و جورج به آرامی جذب نیروی شیطانی ساکن خانه می‌شود.

وحشت در آمیتی ویل و درخشش هر دو اقتباس‌های آزادی از تسخیرشدگی خانه هیل

در نگاه اول ایده کلی وحشت در آمیتی ویل بسیار شبیه به رمان «درخشش» اثر «استیون کینگ» است. هر دوی این کتاب‌ها در مورد موجود شیطانی هستند که در ساختمانی حضور دارد و باعث می‌شود پدر یا شوهر فیلم تحت تأثیر آن نیرو دستخوش تغییر شوند.

خانه‌ی «وحشت در آمیتی ویل» و هتل «اورلوک» در فیلم «درخشش» هر دو محل وقوع قتل‌های فجیعی بوده‌اند. جالب اینکه هر دوی این کتاب‌ها نیز در سال ۱۹۷۷ به چاپ رسیدند. در واقع وقتی کتاب «جی آنسون» روانه بازار کتاب شد که چند ماهی از چاپ کتاب «درخشش» می‌گذشت. با این فرض می‌توانیم تصور کنیم که هر دوی این کتاب‌ها به نوعی از رمان «تسخیرشدگی خانه هیل» اثر «شِرلی جکسون» الهام گرفته‌اند.

اما در نسخه‌های سینمایی تفاوت زیادی بین وحشت در آمیتی ویل و «درخشش» وجود دارد. تفاوت اصلی در منبع تهدیدگر است. در درخشش تهدید واقعی را می‌توان تنها از «جک توریس» (جک نیکلسون) حس کرد. موجود شریر درون هتل اورلوک مستقیما خانواده جک را تهدید نمی‌کند بلکه ترجیح می‌دهد از طریق جک اقدام کند.

اما در فیلم وحشت در آمیتی ویل نه تنها جورج تغییر ماهیت می‌دهد، بلکه نیروهای شیطانی مستقیما در آشفتگی ساکنان خانه نقش دارند. پایان‌بندی هر دو داستان نیز با یکدیگر تفاوت‌هایی دارد.

اما آنچه باعث شد تا فیلم وحشت در آمیتی ویل در زمان اکران اول گیشه بسیار موفقی داشته باشد برچسب «بر اساس داستان واقعی» آن بود. با این حال، نمی‌توان از کارگردانی بسیار خوب «استوارت روزنبرگ» گذشت که توانسته به خوبی در تمام لحظات فیلم حال و هوای رعب‌آور و ماورایی خانه را به بینندگان منتقل کند.

همین فیلم نیز باعث شهرت خانه «لوتز» شد. موسیقی متن شنیدنی آهنگساز کهنه‌کار «لالو شیفرین» نیز در این امر نقش بسزایی دارد. هر چند وحشت در آمیتی ویل چندان صحنه‌های کشت‌ و کشتار و خونریزی‌های مهیبی همچون اکثر فیلم‌های اخیر ژانر وحشت مثل کشتار اره برقی در تگزاس ندارد، اما کارگردانی استادانه‌ی روزنبرگ باعث شد تا حتی صحنه‌های ساده‌ای همچون تمیز کردن تبر هم به اندازه‌ی کافی اضطراب‌آور باشند.

نظر منتقدان درباره فیلم وحشت در آمیتی ویل

وحشت در آمیتی ویل اگرچه هم‌اکنون یکی از کلاسیک‌های ژانر وحشت به حساب می‌آید، اما هیچ‌وقت از سوی منتقدان استقبال خوبی از آن نشد. «راجر ایبرت» در زمان اکران فیلم آن را «اسفبار و به شدت یأس‌آور» خوانده بود.

منتقد نشریه «پیپل» نیز بازی «راد استایگر» را بیش از حد اغراق‌آمیز و خود فیلم را نیز «مضحک» دانسته بود. «تیم پولین» از «بولتن ماهانه فیلم» برعکس از بازی‌های درخشان بازیگران فیلم به خصوص راد استایگر تمجید کرده بود.

«جان سیمون» از «نشنال رویوو» نیز وحشت در آمیتی ویل را یک فیلم «اسفبار» توصیف کرده بود. «جیمز برودریک» مورخ سینما یکی از ستایشگران فیلم بود که ضمن تمجید از کارگردانی روزنبرگ از بازی پخته بازیگران نیز ستایش کرده و نوشته بود: «فیلم اضطراب‌آور، پرتنش و پر از وقایع عجیب و غریب و ناراحت‌ کننده‌ای که در کتاب نیز شرح داده شدند.»

«جان کنت مویر» نیز در نقد سال ۲۰۱۳ خود وحشت در آمیتی ویل را «فیلم ترسناک صریح و اثرگذاری» دانسته بود. این منتقد به تجزیه‌ و تحلیل‌ استیون کینگ نیز اشاره کرده بود. نویسنده مشهور رمان‌های ترسناک قبلا در اشاره خود به فیلم گفته بود که آشفتگی‌های خانواده لوتز حول مسائل مالی در گردش‌اند و به راحتی می‌توان کابوس مالی که بر سر خانواده خراب می‌شود را در فیلم حس کرد.

وب‌سایت گردآوری دیدگاه «راتن تومیتوز» به فیلم امتیاز ۳۰ از ۱۰۰ داده و عنوان کرده است: «کسل‌کننده و مأیوس‌کننده، تنها نکته خوبی که می‌توان در مورد وحشت در آمیتی ویل گفت این است که انتظارات را برای دنباله‌ها و بازسازی‌ها پایین نگه داشته است.»

سوالات متداول

۱- کدام یک از فیلم‌های وحشت در آمیتی ویل بهتر هستند؟

فیلم‌های وحشت در آمیتی ویل به لحاظ امتیازهای وب‌سایت آی‌آم‌دی‌بی (IMDb) به ترتیب از بهتر به بدتر عبارتند از:

۱- وحشت در آمیتی ویل (۱۹۷۹) با امتیاز ۶،۳

۲- وحشت در آمیتی ویل (۲۰۰۵) با امتیاز ۶،۰

۳- آمیتی ویل ۲: تسخیر (۱۹۸۱) با امتیاز ۵،۵

۴- آمیتی ویل: بیداری (۲۰۱۷) با امتیاز ۴،۸

۵- آمیتی ویل قاتلان (۲۰۱۸) با امتیاز ۴،۷

۲- کدام نسخه از فیلم وحشت در آمیتی ویل بهتر است؟

نسخه اصلی سال ۱۹۷۹ وحشت در آمیتی ویل بی‌شک یکی از کلاسیک‌های ژانر وحشت است، اما بازسازی سال ۲۰۰۵ با بازی «رایان رینولدز» نیز جذابیت‌های خاص خود را دارد.

۳- آیا نسخه بازسازی وحشت در آمیتی ویل فیلم خوبی است؟

نسخه بازسازی وحشت در آمیتی ویل با وجودی که انتظارات زیادی از آن می‌رفت هیچ‌وقت نتوانست تنش و اضطراب نسخه‌ی اصلی را در بینندگان به وجود بیاورد.

منبع: maternaldisaster