فیلم گربه سیاه دومین تجربه «کریم امینی» در عرصه کارگردانی سینما است. امینی که تجربه زیادی در نویسندگی و بازیگری سینما و تئاتر دارد با یک داستان اجتماعی سراغ شاخهای مجازی رفته است. «بهرام رادان» به عنوان تهیهکننده و بازیگر و «ترلان پروانه»، «بهاره کیان افشار» و «حسین پورکریمی» از دیگر بازیگران گربه سیاه هستند. فیلم گربه سیاه هر چند ظاهرا نگاهی آسیبشناسانه و دغدغهمند به فضای مجازی دارد، اما آنطور که باید مورد توجه مخاطبان قرار نگرفته است. برای نقد و بررسی و خلاصه فیلم گربه سیاه با سرویس هنر و سینما در مجله کوروش همراه باشید.
مشخصات فیلم گربه سیاه
ژانر: درام، اجتماعی
کارگردان: کریم امینی
فیلمنامه: علی اصغری
بازیگران: بهرام رادان، ترلان پروانه، بهاره کیان افشار، حسین پورکریمی، کیا رکنی، پیام احمدی نیا
موسیقی متن: بامداد افشار
فیلمبرداری: مرتضی هدایی
تدوین: بهرام دهقانی
تهیهکننده: بهرام رادان
اکران: ۲۴ آذر ۱۴۰۰ (اکران محدود)، بهمن-اسفند ۱۴۰۰ (اکران سراسری)
مدت زمان: ۱۱۳ دقیقه
محصول کشور: ایران
سال ساخت: ۱۳۹۸
زبان: فارسی
بودجه: –
فروش گیشه: ۲،۵ میلیارد تومان
امتیاز سینما تیکت: ۳،۵ (از پنج)
خلاصه داستان:
گربه سیاه در مورد چند جوان دهه هشتادی از جمله شخصیتهای «رها» و «وحید» است که میخواهند به واسطه فضای مجازی به رؤیاهای خود برسند، اما نقشهای که برای شهرت در فضای مجازی کشیدهاند خیلی زود نقش بر آب میشود و پای آنها به ماجراهای تازهای باز میشود. «بهرام» (بهرام رادان) نیز که نقش مجری یک برنامه تلویزیونی را بازی میکند نیز ناخواسته وارد ماجرای آنها میشود.
نقد و بررسی گربه سیاه
گربه سیاه میخواهد در سینمای انتقادی و اجتماعی حرف تازهای بزند، اما متأسفانه با جهتگیریهای اشتباهی که به نفع هنرمندان و بازیگران دارد خیلی راحت سوژهی نابی که دارد را قربانی میکند. «گربه سیاه» احتمالا نخستین فیلم ایرانی است که به ماجرای «اینفلوئنسرها» در شبکههای اجتماعی به خصوص اینستاگرام یا «شاخهای مجازی» میپردازد.
گربه سیاه محصول سال ۱۳۹۸ است، اما با وقفهای حدودا ۲ ساله و پس از کش و قوسهای فراوان اکران شد. اکران سراسری فیلم احتمالا تا حد زیادی به دلیل اصلاحیههای زیادی بود که باعث حذف و کنار گذاشته شدن برخی پلانهای فیلم شد.
گربه سیاه در حالی روانه سینماها میشود که کمدیهای پرستاره گیشهی سینمای ایران را قبضه کردهاند و به این جهت، حتی ظاهرا موضوع شاخهای مجازی نیز برای فروش بالای یک فیلم اجتماعی کافی نیست.
داستان گربه سیاه به زندگی چند شاخ مجازی میپردازد که با شهرتی که از راه شبکههای اجتماعی به دست میآورند حتی گوی سبقت را از بازیگران و چهرههای ورزشی و هنری میربایند و میتوانند تنها با یک تلفن همراه و حساب کاربری به شهرتی افسانهای دست پیدا کنند.
این در حالی است که بازیگران، ورزشکاران و هنرمندان دیگر برای اینکه بتوانند به جایگاهی برسند باید سالها تلاش کنند. اما شاخهای مجازی در مدتی کوتاه و به واسطه فعالیتهای بعضا نامتعارف معروف میشوند.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم بی همه چیز
ایدهای ناب که با کارگردانی ضعیف هدر میرود
فیلم گربه سیاه ایده دستنخورده و جذابی را انتخاب کرده است. اما پرداخت این موضوع در فیلم با جهتگیریهایی انجام شده که باعث شده سوژه ناب فیلم هدر برود. در واقع، پیام نهایی فیلم در آخرین صحنهها این است که گربه سیاهها که همان شاخهای نوظهور مجازیاند، بازیگران و هنرمندان اصیل را به حاشیه رانده و باعث بیکاری و فراموشی آنها میشوند.
گربه سیاه علیرغم اینکه با این شعار روانهی سینماها شده که نگاهی بیطرفانه یا به گفته کریم امینی، کارگردان فیلم «نگاهی ناظر» داشته باشد، اما کاملا از همان پلانها و سکانسهای اول فیلم میتوان فهمید که گربه سیاه اصلا نگاه مثبتی به زندگی شاخهای مجازی ندارد و حتی پا را از این فراتر گذاشته و میخواهد پشتپرده زندگی آنها را برملا کند.
در واقع، در گربه سیاه میبینیم که ظاهر و باطن شاخهای مجازی کاملا از زمین تا آسمان با هم فرق دارد و آنها را افرادی تنگنظر و مادیگرا و به شدت خودبین معرفی میکند که از شبکههای اجتماعی برای به تصویر کشیدن وجههای دروغین از خود استفاده میکنند.
اما هر چند واقعیت زندگی برخی از شاخهای مجازی ممکن است چیزی جز این نباشد، اما نمیتوان این موضوع را به راحتی به تمام کسانی که در شبکههای اجتماعی نامشان بر سر زبانها افتاده تعمیم داد.
در حالی که در فیلم گربه سیاه زندگی شاخهای مجازی چرک و کثیف و پر از حماقت و دیوانگی است، از سوی دیگر بازیگران سینما و تلویزیون که «بهرام» (بهرام رادان) نماینده آنهاست افرادی به شدت خاکی، متواضع و آرمانگرا هستند که از دسترنج خود به جایگاهی که حالا دارند رسیدهاند. این نگاه قطبی آشکارا به نفع بازیگران و سینماگران است.
گربه سیاههایی که هنرمندان واقعی را حاشیهنشین میکنند
فیلم گربه سیاه بیشتر به بهانه نقد شاخهای مجازی نگاهی به زندگی بازیگران دارد که به واسطه فعالیت اینفلوئنسرهای مجازی به تدریج به حاشیه رانده میشوند. اما این نگاه جانبدارانه به شدت به سوژه خوب فیلم ضربه میزند.
از سوی دیگر در حالی که شاخهای مجازی فیلم گربه سیاه شهرستانیهایی هستند که زندگی اسفباری و پر از بدبختی و بیچارگی دارند، اما بر کسی پوشیده نیست که اکثر شاخهای مجازی پر سر و صدا ثروتمندان و آقازادهها هستند که از شبکههای اجتماعی خود برای به رخ کشیدن زندگی لاکچری خود با قایقهای تفریحی، ماشینهای آخرین مدل و سفرهای آنچنانی به سواحل آفتابی و غیره استفاده میکنند.
در همین حال، قدرت خارقالعادهای که شبکههای اجتماعی دارند این است که میل سیریناپذیری برای شهرت در فرد به وجود میآورند و اصلا هم ربطی به پیشینهی خانوادگی و ثروتمند و فقیر ندارد. اما این موارد اصلا در فیلم دیده نمیشود و کارگردان و نویسنده خیلی راحت نگاهی جامعنگر و واقعبینانه را فدای پیام مغرضانهی خود کردهاند.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی سریال اهل جهنم (Hellbound) که رکورد بازی مرکب را شکست
عطش شهرت و دیوانگی شبکههای اجتماعی
در آخرین لحظات فیلم گربه سیاه، وحید، شاخ مجازی که توانسته با حضور در اینستاگرام به شهرت زیادی برسد خطاب به دنبالکنندگان خود میگوید: «بدون شما هیچی نیستم، شما هم بدون من هیچی نیستید.» وحید آدم سادهای است که توانسته در تلاطم شبکههای اجتماعی نام خود را بر سر زبانها بیندازد و حتی تا قبل از این تنها بخش اول این جمله را در پستهای خود به کار میبرد.
هر چند گربه سیاه توانسته تا حدی عطش شهرت بدون فرهنگ را در جامعه نقد کند، اما با گره زدن این معضل به زندگی هنرمندان به بیراهه رفته است. گربه سیاه در کنار این اشارات نخنمای زیادی دارد که تبدیل به مضامین رایج فیلمهای اجتماعی شدهاند، از خانوادههای سنتی و متعصب که نظر خود را به فرزندان خود دیکته میکنند تا مادر زندانی و دختری که در خانهی ناپدری معتاد خود به دام افتاده و معضلات دیگری که ظاهرا نشان میدهد فیلمساز تلاش داشته تا تمام معضلات اجتماعی مورد نظرش را در یک فیلم جا دهد!
اما تماشاگران سینما به اندازه کافی از تماشای هر کدام از این نماهای سیاه در یک فیلم دلزده و خسته هستند، چه برسد به اینکه بخواهند گلچینی از آنها را در تنها یک فیلم تحمل کنند.
سوالات متداول
۱- خلاصه داستان فیلم گربه سیاه درباره چیست؟
گربه سیاه درباره زندگی چند جوان دهه هشتادی از جمله «رها» و «وحید» است که سعی دارند به واسطه فضای مجازی به رؤیاهای خود برسند.
۲- بازیگران گربه سیاه چه کسانی هستند؟
ترلان پروانه، بهرام رادان و بهاره کیان افشار از جمله بازیگران شناخته شدهای هستند که در فیلم سینمایی گربه سیاه بازی کردهاند.
۳- فیلم سینمایی گربه سیاه چه زمانی اکران شد؟
در ابتدا قرار بود گربه سیاه ۲۴ آذر ۱۴۰۰ اکران شود، اما برخی مشکلات باعث شد تا اکران آن تا اواخر بهمن به تأخیر بیفتد.
۴- گربه سیاه از چه میگوید؟
فیلم سینمایی گربه سیاه ایده خوبی دارد. گربه سیاه به میل بیحد و حصر جوانان به شبکههای اجتماعی و شهرت پرداخته است. اما نحوهی پرداخت این معضلات باعث شده تا ایدهای تازه و خوب دستمایه فیلمی سطحی و غیرقابل باور شود.
Bm . 23 شهریور 1402
خونه ای که در این فیلم به عنوان خانه بهرام رادان نشون می دادند واقعا خونه خود شخص اونه؟یعنی اون واقعا خونه بهرام رادانه؟؟ادرس دقیقش کجاس؟خونه خود بهرام رادان در زعفرانیه است اره یا نه؟؟؟