اختلال اضطراب فراگیر همان اضطراب مزمن و غیرقابل کنترل است که درمان آن کاملاً ارتباط مستقیم با تغییر سبک زندگی دارد. افرادی که مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر یا همان GAD هستند، معمولاً دچار اضطرابهای غیر قابل کنترل میشوند. این اضطرابها در شرایط خاص بسیار شدید میشوند. افراد مبتلا به این بیماری معمولاً رنجور میشوند. GAD با اضطراب طبیعی بسیار متفاوت است. بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر، ممکن است چندین بار در روز و یا ماهها به طور غیرقابل کنترل نگران و مضطرب باشند. حتی در مواقعی بدون اینکه دلیلی برای نگرانی وجود داشته باشد،اضطراب به سراغ بیمار میآید. افراد مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر معمولاً دلیلی برای نگرانی ندارند. گاهی اوقات بیماران مبتلا فقط نگران هستند. اما در مورد دلیل نگرانی خود چیزی ندارند که بگویند. آنها احساس میکنند ممکن است اتفاق بدی رخ دهد و با این احساس آرامش خود را از دست میدهند. این اضطراب بیش از حد غیر واقعی است و در برخی موارد بسیار ترسناک است. حتی گاهی باعث ایجاد اخلال در روابط و فعالیتهای روزمره بیماران میشود. بنابراین پیشگیری از ابتلا به این بیماری و درمان آن بسیار پر اهمیت است. در این مقاله از مجله کوروش به بیماری اختلال اضطراب فراگیر یا GAD و علائم و روشهای درمان آن میپردازیم.
علائم اختلال اضطراب فراگیر
پیش از پرداختن به درمان اختلال اضطراب فراگیر، بهتر است ابتدا با علائم این بیماری آشنا شوید. معمولاً بیمارانی که دچار بیماری اختلال اضطراب فراگیر هستند به سختی تمرکز میکنند. آنها دچار مشکلات شدید در خوابیدن هستند. خستگی و تنش عضلانی و حتی معده درد و اسهال از علائم اصلی این بیماری است. به این مجموعه معده درد و عرق کردن کف دست و تکان دادن اعضای بدن و بالارفتن ضربان قلب را هم اضافه کنید. بیماران مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر معمولاً علائم عصبی مانند بیحسی یا گزگز شدن برخی از قسمتهای مختلف بدن را نیز تجربه می کنند.
بیماری اختلال اضطراب فراگیر با افسردگی کاملاً متفاوت است. بنابراین درمان اختلال اضطراب فراگیر نیز کاملاً متفاوت با روشهای درمانی برای افسردگی است. افراد مبتلا به افسردگی ممکن است گاهی اوقات احساس اضطراب کنند. اما نگرانی و اضطراب در بیماران مبتلا به GAD معمولاً طولانی مدت است و اینکه هیچ منبع نگرانی برای اضطراب وجود ندارد.
علل و عوامل ابتلا به بیماری اختلال اضطراب فراگیر
عوامل ابتلا به بیماری اختلال اضطراب فراگیر میتواند خانوادگی و حتی ژنتیکی باشد. ممکن است افراد یک سابقه خانوادگی اضطراب را تجربه کرده باشند. در معرض استرس های طولانی مدت قرار گرفتن، میتواند یکی از عوامل بروز این بیماری باشد. همچنین استفاده بیش از حد از کافئین و تنباکو نیز یکی دیگر از دلایل ابتلا به این بیماری است. کودک آزاری یکی از عوامل احتمالی ابتلا به اختلال اضطراب فراگیر است. طبق تحقیقات اخیر زنان ۲ برابر مردان تجربه ابتلا به این بیماری را دارند.
روش تشخیص GAD
چنانچه دچار اضطرابهای شدید و مزمن شدید، بهتر است به یک پزشک مشاور و یا روانپزشک مراجعه کنید. پزشکان برای شناسایی علائم و ارائه درمان، ابتدا با آزمایشهای پزشکی شروع میکنند. آنها بعضی از علائم مانند رفلاکس معده، اختلالات تیروئید، بیماریهای قلبی و یائسگی را در بیمار چک کرده و اگر مشکوک شوند، آزمایشهای بیشتری میدهند. برای تشخیص درست، اولین آزمایش، خون است. در آزمایش خون سطح هورمونی بدن را بررسی میشود و اختلالات تیروئیدی را نشان داده میشود. آزمایش ادرار برای چک کردن عفونتها و مصرف مواد توصیه میشود. تمامی این روشها از سوی پزشک در مراحل مختلف انجام میشود تا بتواند نظری قطعی برای ابتلا به این بیماری ارائه دهد.
درمان اختلال اضطراب فراگیر یا GAD
اولین توصیه برای درمان در بیماری اختلال اصطراب فراگیر یا GAD صحبت و مشاوره با متخصصین بهداشت روان است. بیمار باید تغییرات شگفتانگیزی در سبک زندگی خود ایجاد کند. بنابراین مراجعه به روانشناس و روانکاو بسیار توصیه میشود. در جلسات درمان بیمار یاد خواهد گرفت که چگونه افکار اضطرابآور را تشخیص داده و کنترل کند. درمانگر به بیمار میآموزد چگونه افکار منفی و ناراحت کننده خود را آرام کند. پزشکان اغلب برای درمان اختلال اضطراب فراگیر داروهایی هم تجویز میکنند. داروهایی که برای این بیماری تجویز میشوند معمولاً کوتاه مدت هستند.
این داروها بیشتر برای جلوگیری از علائم جسمی اضطراب است. این داروها را داروهای ضد اضطراب مینامند. داروهای ضد اضطراب قرار نیست مصرفی طولانیمدت داشته باشند و تنها برای درمان موقت در اختلال اضطراب فراگیر تجویز میشوند. همچنین گاهی ممکن است داروهای ضد افسردگی هم برای درمان بیماران تجویز شود. داروهایی چون فلوکسیتین، سرترالین و سیتالوپرام که باید حتما با تجویز پزشک مصرف شوند و تهیه آنها از داروخانه هم بدون نسخه پزشک ممکن نیست.
تاثیرگذاری این داروها ممکن است چندین هفته زمان ببرد. همچنین این داروها ممکن است عوارض جانبی چون خشکی دهان، حالت تهوع و اسهال به همراه داشته باشند. اما برای قرار گرفتن در پروسه درمان، مصرف این داروها ضروری است. پزشک متخصص تنها کسی است که میتواند این داروها را برای بیمار تجویز کند.
تغییر سبک زندگی
برای درمان اختلال اضطراب فراگیر، توصیه میشود سبک زندگی بیمار تغییر کند. بیمار باید شرایطی را مهیا کند تا احساس آرامش بیشتری داشته باشد. تغییر سبک زندگی شامل ورزش منظم و رژیم غذایی سالم و خواب زیاد است. همچنین یوگا و مراقبه میتواند به بیمار کمک کند. در درمان این بیماری توصیه میشود تا از مصرف خوراکیهای محرکی چون قهوه و قرصهای کافئیندار جلوگیری شود. صحبت با یک دوست و یا یکی از اعضای خانواده بسیار تاثیرگذار است. پزشکان در روشهای درمان برای اختلال اضطراب فراگیر، نوشیدن الکل را منع میکنند. چراکه نوشیدن الکل علاوه بر ضرر داشتن برای جسم در تغییر حالات روحی بیمار نیز تاثیرگذار است و پروسه درمان را به تعویق میاندازد.