هوایی که هر روز استشمام میکنیم و در ریههای خود فرو میبریم، مهمترین شاخص سلامت ما محسوب میشود. فراگیر شدن استفاده از ماشین آلات صنعتی، افزایش جمعیت و آلایندههای صنعتی روز به روز بیشتر هوا را در معرض آلوده قرار میدهد. دنیا در مسیر از دست دادن مهمترین عنصر طبیعت یعنی هوا وجود دارد، و ما انسانها همچنان به آن بیتوجه هستیم. دی ۲۹ روز ملی هوای پاک است که به ما یادآوری میکند مطالبه هوای پاک یک نیاز اساسی برای بشر است. باید راهی برای نجات دنیا پیدا کنیم و همه برای تنفس هوایی پاک تلاش کنیم. در این مقاله از مجله کوروش میتوانید با اهداف روز ملی هوای پاک آشنا شوید و با هم نگاهی به عوارض آلودگی هوا بیندازیم.
روز ملی هوای پاک چه روزی است؟
درست در حوالی سال ۱۳۷۴ بود که آلودگی هوا در کلانشهرهای ایران شدت گرفت و مسئولین را به این فکر واداشت تا برای جلوگیری از آلودگی هوا و اهمیت به استشمام هوایی پاک، روزی را تحت عنوان روز ملی هوای پاک در تقویم کشور نام گذاری کنند. آمارها نشان میدهد که از هر ۱۰ نفر ۹ نفر در هوای ناپاک زندگی میکنند و افزایش بیماریهای قلبی، سکته مغزی، سرطان ریه و بیماریهای تنفسی تا میزان زیادی با این موضوع در ارتباط است. این روز که مصادف با ۲۹ دی ماه است، به ما یادآوری میکند که همه ما باید با هم برای تمیز شدن هوایی که تنفس میکنیم، قدمی برداریم.
مطالعات نشان میدهد که بزرگترین خطر هوای آلوده، مرگ زودرس است. از هر ۹ نفر ۱ نفر در اثر بیماریهای مرتبط با آلودگی هوا جان خود را از دست میدهد. آمارها نشان میدهد که سالانه حدود ۷ میلیون نفر در اثر بیماریهایی که با آلودگی هوا در ارتباط هستند به کام مرگ کشیده میشوند و این موضوع نشان میدهد که عوارض آلودگی هوا تا چه میزان میتواند بر سلامت ما تأثیر بگذارد.
مهمترین اهداف روز ملی هوای پاک
*پیدا کردن راه حلهایی نوین برای بهبود کیفیت هوا
*یادآوری این موضوع مهم که آلودگی هوا چه عوارض خطرناکی برای سلامت ما دارد.
*ایجاد آگاهی عمومی در تمام سطوح فردی و جمعی در مورد اهمیت هوای پاک و تأثیر آن بر سلامت، بهرهوری و محیط زیست
*آشنایی با عوارض آلودگی هوا و تأثیرات منفی آن بر محیط زیست
*یادآوری این موضوع که هوای پاک حق همه موجودات این زمین است و همه حیوانات، گیاهان و طبیعت حق استفاده از آن را دارند.
مهمترین عوامل مؤثر بر آلودگی هوا
آلودگی هوا در اثر عوامل متعددی ایجاد میشود که مهمترین آن تولید انرژی است. سوزاندن سوختهای فسیلی موجب آزاد شدن گازهایی سمی و شیمیایی در هوا میشود که بیشترین تأثیر را در آلوده کردن هوا دارند. به طور کلی زیاد شدن مقدار دی اکسید کربن و متان موجب افزایش دمای زمین میشود و این افزایش گرما به طور مستقیم بر تشدید آلودگی هوا را تأثیر دارد. جالب است بدانید که هر فرد در طول زندگی خود حدود ۲۵۰ میلیون لیتر هوا را به داخل ریههای خود وارد میکند و آلوده بودن این هوا به طور مستقیم موجب بروز بیماریهای مختلف در انسان میشود.
بیشتر از ۹۰ درصد جمعیت جهان در مکانهایی زندگی میکنند که میزان آلودگی هوای آن بیشتر از حدی است که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده است. هند نیمی از ۵۵۰ شهر آلوده جهان را در خود جای داده است و چین با داشتن ۸ شهر و ایران ۳ شهر جز کشورهای آلوده دنیا محسوب میشوند. آفریقا یکی از آلودهترین کشورهای دنیا است و در سال ۲۰۱۵ پاریس به عنوان یکی از آلودهترین شهرهای دنیا شناخته شد.
باید قبول کنیم که هر چقدر بنزین کمتری بسوزانیم، مقدار آلودگی هوا کمتر خواهد شد. در کنار همه عوامل صنعتی، بخش عظیمی از آلودگی هوا به علت تردد بیش از اندازه ماشینها است. استفاده از سیستم حمل و نقل عمومی، پیادهروی و دوچرخه سواری بیشتر میتواند به طور مستقیم روی کاهش آلودگی هوا تأثیر بگذارد.
عوارض آلودگی هوا
آلودگی هوا میتواند بروز بیماریهای زیادی را در انسان افزایش دهد. مطالعات نشان میدهد که قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا میتواند موجب تخریب سیستم ایمنی بدن شود و بیماریهای ریوی و مربوط به معده را تا میزان زیادی افزایش دهد. طبق تحقیقات انجام شده در اروپا سرطان معده به طور مستقیم با آلایندههای موجود در هوا ارتباط دارد. از طرف دیگر سکته مغزی، اختلالات مربوط به خواب، ایجاد انواع آلرژی و احساس ضعف و خستگی نیز از عوارضی هستند که در اثر آلودگی هوا ایجاد میشوند.
قرار گرفتن در معرض آلودگی هوا موجب تسریع روند پیری پوست و بدن میشود و از طرفی عمر بدن ما را تا میزان زیادی کاهش میدهد. از طرف دیگر آلودگی هوا باعث از بین رفتن طبیعت و جانوران میشود و طبیعت را به سمت انقراض برخی از گونهها سوق میدهد.
آلودگی هوا میتواند در مادران باردار مشکلاتی جدی ایجاد کند و موجب شود تا نوزادانی با وزن پایین و مشکلات تنفسی و پوستی به دنیا بیایند. قرار گرفتن مادر باردار در معرض آلودگی هوا میتواند رشد مغز جنین را دچار اختلال کند و از طرفی اختلالاتی همانند اوتیسم و آسم را در کودکان افزایش دهد.
هر ساله حدود ۵۴۳ هزار کودک زیر ۵ سال در اثر بیماریهای تنفسی جان خود را از دست میدهند و به بیماریهایی نظیر سرطان مبتلا میشوند. آلودگی هوا در کودکان زیر ۵ سال موجب میشود تا مغز کودک درست رشد نکند و از طرفی ریه و سیستم تنفسی کودک دچار مشکل شود.
چطور اثرات آلودگی هوا بر بدن را کاهش دهیم؟
*به منظور کاهش اثرات منفی ناشی از آلودگی هوا بهتر است از رژیم غذایی کم چربی، سالم و متعادلی استفاده کنید.
*تقویت سیستم ایمنی بدن و مصرف آنتی اکسیدانها میتواند برای سلامت بدن شما بسیار مؤثر باشد. سعی کنید روزانه چند وعده از میوه و سبزی تازه مصرف کنید. از خوردن ویتامین C و میوهها و سبزیهای تازه مثل فلفل دلمه، گشنیز، جعفری، شلغم، پرتقال، کیوی و کلم غافل نشوید.
*برای جذب ویتامین E که از آسیب دیدن بافتهای بدن جلوگیری میکند، روزانه حتماً از انواع دانهها، بادام، ماهی سالمون، روغن زیتون، تخم مرغ، ریحان، جعفری و توتها استفاده کنید.
*مصرف ویتامین A و بتاکاروتن را فراموش نکنید. این ماده مغذی موجب کنترل التهاب در بدن میشود و در مواد غذایی نظیر گشنیز، اسفناج، برگ تربچه، کدو حلوایی و هویج یافت میشود.
*سعی کنید در روزهایی که مقدار آلودگی هوا زیاد است در فضای باز ورزش نکنید و تا حتماً از ماسک استفاده کنید.
*به اندازه کافی آب بنوشید و بدانید که خوردن آب فراوان میتواند از کدر شدن پوست جلوگیری کند و جذب آلودگی در بدن را کاهش دهد.
*اگر باردار هستید و یا فرد سالمند و کودک در خانه شما زندگی میکند، میتوانید از دستگاه تصفیه هوا در خانه استفاده کنید تا مقدار خطر آلودگی هوا را کاهش دهد و هوای داخل ساختمان را پاکسازی کنید.
*پیشنهاد میکنیم مقاله نمونه از بهترین نوشیدنیهای طب سنتی برای تقویت بدن در روزهای آلودگی هوا را بخوانید.
