«کنت جان مونتاگو» هیچ‌گاه فکرش را هم نمی‌کرد که غذای ابداعی ساده و خوشمزه‌اش یک روز تبدیل به یکی از محبوب‌ترین جذابیت‌های بشر شود. اصلا می‌دانستید «ساندویچ» نام شهری در انگلستان است؟ ۳ نوامبر هر سال روز جهانی ساندویچ است. اما ایده اختراع غذایی ساندویچ اصلا چطور و چه زمانی به ذهن «کنت جان مونتاگو» رسید. تاریخچه جالب اختراع غذایی به نام ساندویچ به عنوان یکی از انواع سریع غذای نونی به همراه مشهورترین ساندویچ‌های دنیا را از دو سایت ایندیپندنت و Food Timeline در مجله کوروش بخوانید.
ساندویچ چه زمانی به عنوان غذا اختراع شد
به نظر می‌رسد تاریخچه غذایی به عنوان ساندویچ با نان پر شده با گوشت و پنیر و انواع سس به دوران تمدن باستان برمی‌گردد. با این‌همه غذایی به نام ساندویچ به شکل امروزی در قرن ۱۸ میلادی توسط «جان مونتاگو» به عنوان یکی از کنت‌های شهری کوچک به نام ساندویچ در کشور انگلستان و اتفاقا از روی تنبلی و علاقه بیش از حدش به بازی اختراع شد. ظاهرا این اشراف زاده آن‌قدر به بازی علاقمند بوده که اصلا دوست نداشته روال بازی را به خاطر غذا خوردن مختل کند و به همین دلیل معمولا دستور می‌داد به جای سفره کشیدن و سر میز غذا خوردن تکه‌ای گوشت گاو نمک زده و برشته شده لای دو برش نان تست برایش بیاورند، غذایی که هم سریع آماده می‌شد و هم پادشاه می‌توانست آن را با یک دست بخورد بدون این‌که اختلالی در جریان بازی به وجود آید. این اتفاق در زمانه‌ای رخ داد که تشریفات غذا خوردن در میان اشراف‌زادگان اروپایی آن‌قدر دست و پاگیر بود که گاهی خدمه را برای به جا آوردن این تشریفات به کمک می‌طلبیدند.
کم کم آوازه این غذا آسان و خوشمزه در شهر ساندویچ از دربار به سرتاسر شهر رسید و همه مردم «غذایی مثل ساندویچ» می‌خواستند اما کم کم برای این‌که یک اصالت هم به آن بدهند تصمیم گرفتند اسم این غذا را مختصر کنند و نام شهر خودشان یعنی «ساندویچ» را روی آن بگذارند. اگر چه غذاهایی شبیه ساندویچ از قرن‌ها پیش از این میان مردم رایج بودند اما بعد از محبوبیت ساندویچ میان درباریان انگلیس بود که این غذای راحت و خوشمزه شهرت جهانی پیدا کرد. با این‌همه دستور پخت ساندویچ تا سال‌ها در کتاب‌های آشپزی نوشته نشد. چرا؟ چون برای مثال در انگلیس گمان می‌کردند این کار باعث ورشکستگی رستوران‌ها می‌شود. در آمریکا هم بسیاری از آشپزها تا اواخر قرن هجدهم میلادی مایل به تقلید از سبک آشپزی انگلیسی نبودند.
مشهورترین ساندویچ‌های دنیا از سراسر دنیا
۱- ساندویچ انگلیسی Chip Butty
در حالی‌که نام‌های مختلفی مثل رول، کب، کلاب و … برای فست‌فود ساندویچ وجود دارد ساندویچ کلاسیک انگلیسی chip butty یک دستور‌العمل کاملا انگلیسی دارد. دو تکه نان تست سفید، سیب‌زمینی سرخ شده، سس کچاپ یا سس قهوه‌ای و تمام.
پیشنهاد می‌کنیم این مطالب را هم مطالعه کنید:
طرز تهیه مرحله به مرحله خوراک زبان گوساله با سس قارچ و پوره سیب‌زمینی
چگونه پیتزا محبوب‌ترین فست‌فود دنیا شد؛ طرز تهیه مشهورترین چیکن پیتزا
۲- ساندویچ هندی Vada Pav
یکی از مشهورترین ساندویچ‌های دنیا ساندویچ هندی و گیاهی Vada Pav است. این ساندویچ محبوب گیاهخواران یکی از مشهورترین غذاهای خیابانی هندوستان و شامل سیب‌زمینی پخته و سپس سرخ شده است. ابتدا روی نان باگت ترشی تند و مخصوص هندی به نام chutney می‌ریزند و سپس توپک‌های سیب‌زمینی را روی آن قرار می‌دهند. ادویه‌های تند و نمک به همراه ترشی تند chutney چاشنی اصلی این ساندویچ هستند.
۳- ساندویچ سنتی شیلی، Chacarero
یکی دیگر از مشهورترین ساندویچ‌های دنیا ساندویچ کلاسیک و سنتی کشور شیلی به نام Chacarero است. ترکیب این ساندویچ شامل نان باگت گرد، برش‌های نازک گوشت کبابی گاو یا گوساله به صورت استیک، گوجه‌فرنگی، انواع فلفل چیلی و لوبیا سبز است یعنی دقیقا ترکیب یک ساندویچ سنتی بومی آمریکای جنوبی.
۴- ویتنام؛ ساندویچ Bánh mì
ساندویچ Bánh mì به عنوان یکی از محبوب‌ترین غذاهای خیابانی کشورهای جنوب‌شرق آسیا و اصالتا ویتنام است. Bánh mì به عنوان یکی از مشهورترین ساندویچ‌های دنیا شامل گوشت، سبزیجات مختلف مثل خیار و هویج، فلفل جلاپینو و سبزی گشنیز در یک عدد نان باگت است.
۵- مکزیک؛ ساندویچ Cemita
یکی دیگر از مشهورترین ساندویچ‌های دنیا ساندویچ سنتی کشور مکزیک به نام Cemita است. این ساندویچ خوشمزه در اصل متعلق به ایالت پوئبلا در جنوب مکزیک است. مواد تشکیل دهنده ساندویچ Cemita عبارتند از: آووکادو، پنیر سفید، انواع پیاز خام، جعفری، سس سالسا و یک مدل گوشت انتخابی شامل گوشت قرمز یا گوشت ماکیان به صورت گریل شده است.
۶- ترکیه؛ ساندویچ دونر کباب
احتمالا کمتر کسی است که نام «دونر کباب» ترکیه را نشنیده باشد. دونر کباب به عنوان یکی از محبوب‌ترین ساندویچ‌های سبک خیابانی در ایران هم طرفداران فراوانی دارد. دونر کباب به عنوان مشهورترین فست‌فود ترکی شامل سبزیجاتی مثل کلم و کاهو، گوجه‌فرنگی، پیاز کاراملی شده یا خام و گوشت فیله یا راسته گوسفند یا گوساله است که به صورت برش‌های باریک و نازک بریده می‌شوند و در نان باگت سرو می‌شود یا نان پیده سرو می‌شود.
۷- سنگاپور؛ ساندویچ Kaya toast
Kaya toast به عنوان ساندویچ سنتی سنگاپور یکی دیگر از مشهورترین ساندویچ‌های دنیاست. در حقیقت ساندویچ‌هایی که با نان تست سرو می‌شوند در سنگاپور بسیار محبوبند. این ساندویچ پرطرفدار که به سبک ساندویچ‌های فرانسوی در نان تستی شبیه نان‌های تست فرانسوی سرو می‌شود و در اصل ساندویچ کره و مربا و از انواع ساندویچ سرد است، البته مربای این ساندویچ مربای معمولی و مرسوم نیست. مربای ساندویچ Kaya toast شامل تخم‌مرغ و شیرنارگیل است. همراه ساندویچ «کایا تست» در وعده صبحانه معمولا یک عدد تخم‌مرغ آب‌پز هم میل می‌کنند.
۸- فرانسه؛ ساندویچ Jambon beurre
مشهورترین ساندویچ فرانسوی شامل یک عدد نان باگت کلاسیک برشته، ژامبون گوشت، کره و گاهی هم مقداری پنیر و خیارشور ریز است.
۹- بلژیک؛ ساندویچ Mitraillette
ساندویچ بلژیکی Mitraillette یکی دیگر از مشهورترین ساندویچ‌های دنیاست. یک عدد نان باگت پر شده با سیب‌زمینی سرخ شده که روی چند تکه گوشت قرمز سرخ شده چیده شده‌اند. روی سیب‌زمینی‌ها هم سس مایونز مخصوص و سنتی بلژیکی‌ها می‌ریزند که زرد رنگ است. بد نیست بدانید سس مایونز اصالتا یک سس بلژیکی است. در تهیه سس مایونز اصل بلژیکی تخم‌مرغ استفاده نمی‌شود و نسخه اصلی آن شامل روغن گیاهی مایع، شیر سویا، سرکه سیب، خردل، نمک و فلفل است.
۱۰- ژاپن؛ ساندویچ Katsu-sando
نسل جدید ژاپنی‌ها به خوردن نوشابه و فست‌فودهای مختلف به خصوص انواع ساندویچ مشهورند پس عجیب نیست که یکی از مشهورترین ساندویچ‌های دنیا ژاپنی باشد. تکه‌های گوشت سرخ شده گاو میان دو عدد نان تست سفید به همراه سس خردل و مایونز که جز انواع ساندویچ برای ناهار و گاهی هم وعده شام در کشور ژاپن محسوب می‌شود.
۱۲- آرژانتین؛ ساندویچ Choripán با سس چیمیچوری
این ساندویچ تند و پر از فلفل در حقیقت یک ساندویچ سوسیس پوشانده شده با سس سالسا مشهور آرژانتینی‌ها یعنی «چیمیچوری» و به همراه سبزیجاتی مثل کلم بنفش و کاهو و سبزیجات دیگر است. گاهی یک تخم‌مرغ نیمرو هم به مخلفات این ساندویچ اضافه می‌شود. سس چیمیچوری یکی از مشهورترین سس‌ها برای سرد در کنار گوشت کبابی است. مواد لازم برای سس چیمچیوری عبارتند از:
یک فنجان گشنیز تازه، یک فنجان برگ جعفری تازه، سه حبه سیر، سه قاشق غذاخوری پونه تازه، ۲/۱ فنجان پیاز، دو قاشق غذاخوری لیمو تازه، فلفل سیاه و نمک به مقدار لازم، ۴/۱ قاشق چای‌خوری تکه‌های فلفل قرمز، ۲/۱ فنجان روغن زیتون، ۲ قاشق غذاخوری سرکه سیب. برای تهیه این سس ابتدا جعفری, پونه, گشنیز, سیر, پیاز و آبلیمو را در میکسر بریزید تا مواد یک‌دست شوند سپس نمک و فلفل سیاه و تکه‌های فلفل قرمز را اضافه کنید و در انتها روغن زیتون و سرکه سیب را روی مواد میکس شده بریزید و با هم مخلوط کنید.
۱۲- برزیل؛ ساندویچ Bauru
این ساندویچ برزیلی به عنوان یکی از خوشمزه‌ترین ساندویچ‌های دنیا شامل یک عدد نان باگت برشته پر شده با گوشت گوساله کبابی، پنیر موزارلا، خیارشور یا خیار ترشی کوچک، گوجه‌فرنگی و پونه کوهی است.
۱۳- مک دونالد، ساندویچ محبوب آمریکایی‌ها
«ساندویچ همبرگر» محبوب‌ترین ساندویچ در سرتاسر دنیاست. اصلا می‌دانستید همبرگر به خصوص همبرگر مک دونالد محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین غذا در میان آمریکایی‌هاست؟ سالانه ۱۰۰ میلیارد ساندویچ همبرگر در سرتاسر دنیا فروخته می‌شود که از این تعداد ۴۰ میلیارد آن را آمریکایی‌ها می‌خرند. اگر چه این فست‌فود گرد، چرب و خوشمزه در نگاه اول غذایی دم دستی و مدرن محسوب می‌شود اما بد نیست بدانید که همبرگر یکی از غذاهای اسطوره‌ای با پیشینه‌ای به قدمت تاریخ است. ساندویچ معروف مک دونالد آمریکایی مثل تمام ساندویچ‌های معروف آمریکایی پر و پیمان است. ساندویچ مک دونالد شامل گوشت چرخکرده گوساله چرب گریل شده، خیارشور، گوجه فرنگی، پیاز حلقه شده، سس مایونز و کاهو و سس کچاب در یک نان باگت گرد است.
