هیپنوتراپی یا هیپنوتیزم درمانی یکی از روش‌های درمانی برای درمان مشکلاتی چون لاغری، فراموشی و خواب است. در این مقاله از مجله کوروش در مورد هیپنوتراپی توضیح می‌دهیم.
هیپنوتراپی چیست؟
درمانگرانی که به صورت خاص بر روی روش درمانی هیپنوتراپی کار می‌کنند،معتقدند که هیپنوتیزم، ناخودآگاه و خودآگاه مخاطب را برای تغییرات آماده می‌کنند. گفته می شود که در هیپنودرمانی ذهن به صورت خودآگاه و ناخودآگاه در مسیر تمرکز بیشتر قرار می‌گیرد. تمرکزی که با تکرار کلامی و حتی تصویرسازی ذهنی ایجاد می‌شود. در نتیجه ذهن در مسیر این تمرکز، برای تغییرات مثبت آمادگی پیدا می‌کند.
از دهه ۱۷۰۰ هیپنوتراپی به شیوه‌های مختلف توسط افراد مختلف انجام شده است. در اکثر مواقع از این روش برای ترک عاداتی چون جویدن ناخن، سیگار کشیدن و یا … استفاده می‌شده است. اما در دهه‌های اخیر از روش هیپنوتراپی بیشتر برای موضوعاتی چون لاغری، فراموشی و حتی کنترل خواب استفاده می‌شود. درمانگران در روش درمانی هیپنوتراپی، از قابلیت تمرکز و انعطاف‌پذیری ذهن برای تغییرات عادت‌های نادرستی چون پرخوری و یا بیداری بیش از حد و حتی خوابیدن زیاد استفاده می‌کنند. بیشتر افرادی که از هیپنوتراپی استفاده می‌کنند معمولا نتایج رضایت‌بخشی گرفته‌اند. تحقیقات بسیار زیادی در مورد درمان‌های مختلفی که با هیپنوتراپی انجام می‌شود، صورت گرفته است. اینکه چرا عده‌ای از این روش درمانی جواب نمی‌گیرند. یا در مقابل عده‌ای خیلی سریع تغییرات را احساس می‌کنند.
انواع هیپنوتراپی
هیپنوتیزم درمانی یا همان هیپنوتراپی انواع مختلفی دارد و معمولاً برای عادت‌های بدی چون سیگار کشیدن، ناخن جویدن و اختلالات مربوط به خواب، فراموشی و یا پرخوری بیشتر استفاده می‌شود. درمانگر ممکن است از هیپنوتراپی در کنار سایر روش‌های درمانی استفاده کند. مثلاً برای درمان بیماران مبتلا به چاقی درمانگر علاوه بر هیپنوتراپی در کنار رژیم غذایی استفاده می‌کند.
میزان تاثیر هیپنوتراپی در لاغری و کنترل پرخوری
استفاده از هیپنوتیزم درمانی یا همان هیپنوتراپی برای افرادی که قصد لاغر شدن و کاهش وزن دارند موثر است. اما در کنار آن رژیم و ورزش هم باید در نظر گرفت. چرا که در روش هیپنوتراپی برای درمان چاقی، درمانگر بر روی برخی از عادات افراد چاق تمرکز می‌کند. سعی می‌شود تا بر روی عادات نادرستی چون پرخوری تمرکز شود. این تغییر با استفاده از تکنیک‌های هیپنوتیزم انجام می‌شود.
با این حال همچنان این سوال مطرح است که استفاده از هیپنوتراپی در لاغری چقدر موثر است؟
بر اساس آخرین تحقیقات که برای بررسی تاثیرات هیپنوتراپی در درمان چاقی صورت گرفته است، تاثیرات مثبت این روش درمانی تایید شده است.
اما باید به این نکته اشاره کرد که تاثیر شگرفی هم در نتایج مشاهده نشده است.
در تحقیقات مشخص شده است کاهش وزنی در کسانی که از رژیم غذایی مناسب استفاده می‌کنند، در مقایسه با کسانی که از روش هیپنوتراپی برای لاغری استفاده می‌کنند، تفاوت چندانی ندارد. با این حال تحقیقات در مورد میزان تاثیر استفاده از روش هیپنوتراپی در درمان بسیاری از مسائل دیگر چون بی‌خوابی، فراموشی و غیره همچنان ادامه دارد.
هیپنوتراپی برای فراموشی و خواب
اکثر کسانی که از روش هیپنودرمانی برای درمان مشکلات مربوط به خواب و فراموشی استفاده کرده‌اند، معمولا از این روش درمانی رضایت داشته‌اند.
در جلسه اول، درمانگر در مورد نحوه عملکرد هیپنوتراپی به بیمار توضیح می‌دهد. اینکه چرا از این روش برای درمان مسائلی مختلف که بیشتر ریشه ذهنی دارند، استفاده می‌شود. مشکلاتی چون پرخوری، یا فراموشی، عادات نادرست و مشکلات مربوط به خواب. درمانگر با صدای آرام و ملایم شروع به صحبت می‌کند تا به بیمار آرامش بدهد. اینکه مراجع احساس امنیت کند. احساس امنیت باعث می‌شود تا بیمار، راحت‌تر وارد پروسه هیپنوتراپی شود. هنگامی که بیمار ذهنی آزاد و پذیرا پیدا کرد، درمانگر از روش‌های مختلف برای تغییرات مثبت در ذهن استقاده می‌کند.
روش‌هایی که به تغییر عادات نادرست از عادات غذایی گرفته تا فکری و ذهنی منجر می‌شود. عبارات تکرار می‌شوند و برخی عبارات ممکن است چندین بار تکرار شوند تا در ذهن مراجع تثبیت شوند. درمانگر حتی در برخی موارد چون مشکلات مربوط به فراموشی، برای بیمار تصویرسازی می‌کند. تصاویر ذهنی که کمک به تمرکز و یادآوری می‌کند. در روش هیپنوتراپی برای لاغری، درمانگر به سمت تعیین اهداف ذهنی برای رسیدن به وزن ایده آل می‌رود. اهدافی چون غذاخوردن متناسب. اما در مشکلات مربوط به خواب، درمانگر معمولا روی مقاوت‌های ذهنی بیمار کار می‌کند. جلسات هیپنوتراپی و تعداد آن برای افراد متفاوت است. برخی از افراد ممکن است طی تا ۱ تا ۳ جلسه نتیجه بگیرند.
هزینه هیپنوتراپی برای درمان بیماری‌های جدی مثل فراموشی
هزینه هیپنوتراپی بستگی به شهر و کشور محل زندگی دارد. معمولاً شرکت‌های بیمه هزینه هیپنوتراپی را در کشورهای حوزه آسیا تقبل نمی‌کنند. در این میان استثناهایی برای بیماری‌های جدی و پررنگی چون فراموشی و چاغی مفرط هم وجود ندارد. اما در کشورهای حوزه اسکاندیناوی ۵۰ تا ۸۰ درصد از هزینه درمان هیپنوتراپی لاغری گرفته تا مشکلات جدی مرتبط با خواب و فراموشی و حتی ترک اعتیاد را بیمه پوشش می‌دهد.
فواید هیپنوتراپی
مهمترین مزیت استفاده از روش درمانی هیپنوتیزم یا همان هیپنوتراپی این است که افراد پذیرای تغییر می‌شوند. در درمان فراموشی در تصیمیم ناخودآگاه ذهن در فراموش کردن تغییر ایجاد می‌شود. در هیپنوتراپی برای لاغری افراد می‌پذیرند که تغییر کنند و عادت‌های نادرست خوردن خود را تغییر دهند. بعد از جلسات هیپنوتراپی افراد معمولا یک روحیه آرام پیدا می‌کنند. ممکن است نتایج هیپنوتراپی بسیار دیر نمایان شوند. اما در برخی از افراد این نتایج بسیار سریع بروز پیدا می‌کند.
زنان برای خواب و لاغری و فراموشی بیشتر هیپنوتراپی می‌کنند
مطالعات مختلف نشان داده که برخی از ویژگی های رفتاری و شخصیتی مانند از خود گذشتگی و گشودگی در رفتار، باعث می‌شوند تا برخی بیماران سریعتر از هیپنوتراپی نتیجه بگیرند. بر اساس تحقیقات، زنان بیشتر از روش درمانی هیپنوتراپی استقبال می‌کنند.
میانگین سنی افرادی که از این روش استفاده می‌کنند بالای ۴۰ سال است. هیپنوتراپی یک روش درمانی ایمن تلقی می‌شود. این نوع درمان ربطی به شستشوی مغزی و کنترل ذهن ندارد و درمانگر در هیپنوتراپی نمی‌تواند شخص را به سمتی بکشاند که کاری شرم آور و یا خلاف میل خود انجام دهد.
خطرات هیپنوتراپی
هیپنوتراپی معمولاً در اکثر مواقع برای افراد بی خطر است. اما می‌توان به برخی از واکنش‌های جانبی نادر اشاره کرد. سردرد، سرگیجه، خواب آلودگی، اضطراب، احساس پشیمانی و پریشانی جزو واکنش‌های نادر هستند. برخی از افراد پس از تجربه هیپنوتراپی دچار توهم یا هذیان می‌شوند و به همین دلیل باید قبل از انجام هیپنوتیزم درمانی با پزشک مشورت کنند.
