لکنت زبان یک اختلال گفتاری است که با تکرار صدا، هجا و کلمات خاص در صحبت کردن مشخص میشود. لکنت زبان معمولاً با طولانی شدن صدا و وقفه در گفتار شناخته میشود. فردی که لکنت زبان دارد دقیقا میداند که چه چیزی میخواهد بگوید. اما در تولید جریان طبیعی گفتار مشکل دارد. این اختلال گفتاری ممکن است با رفتارهایی همچون پلکزدن سریع و لرزش لب همراه باشد. لکنت زبان میتواند ارتباط با دیگران را دشوار کند. و حتی بر کیفیت زندگی و روابط بین فردی افراد تاثیر گذارد. اختلال گفتاری لکنت زبان همچنین در صورت عدم درمان میتواند بر فعالیتهای فرد تاثیر منفی بگذارد. علاوه بر این باید گفت که معمولاً پروسه درمان لکنت، زمانبر و با هزینه مالی بالایی همراه است. در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش به بررسی اختلال گفتاری لکنت زبان و روش های درمان آن میپردازیم.
برخی کودکان در دوره ای از زندگی دچار لکنت زبان می شوند. این دوره ممکن است خیلی کوتاه و گذرا باشد، اما در خیلی مواقع لکنت زبان کودکان شدید شده و برای روابط آنها و اعتماد به نفسشان مشکلاتی را ایجاد می کنند. خیلی مواقع خانواده ها در مورد لکنت کودکان و نحوه برخورد درست با آن ها نگرانی هایی دارند.
علائم اختلال گفتاری لکنت زبان
علائم لکنت زبان میتواند به طور قابل توجهی در طول روز برای فردی که به این اختلال گفتاری مواجه است، متفاوت باشد. به طور کلی صحبت کردن در جمع و یا پشت تلفن باعث افزایش علائم لکنت زبان میشود. اما آواز خواندن و یا با یک تن ثابت صحبت کردن باعث کمتر شدن اختلال گفتاری در افراد مبتلا به لکنت میشود. لکنت زبان با اصطلاح گفتار ناپایدار هم شناخته میشود.
یک آمار ساده از اختلال گفتاری لکنت زبان
تقریباً سه میلیون آمریکاییو ۷۰ میلیون نفر در سرتاسر دنیا دچار لکنت زبان هستند. اختلال گفتاری لکنت زبان در افراد مختلف و در هر سنی وجود دارد. این بیماری بیشتر در کودکان بین ۲ تا ۶ سال بروز پیدا میکند. تقریباً ۵ تا ۱۰ درصد از کل کودکان در دورهای از زندگی دچار لکنت زبان میشوند. گاهی این اختلال گفتاری چند هفته و یا چند سال طول میکشد. معمولاً پسرها دو تا سه برابر بیشتر از دختران دچار اختلال گفتاری لکنت زبان میشوند.
هر چه سن بالاتر میرود، این رقم بر اساس اختلاف جنسیت افزایش پیدا میکند. تعداد پسرانی که لکنت زبان تا سنین بالا را تجربه میکنند ۳ تا ۴ برابر بیشتر از دختران است. تقریبا ۷۵ درصد کودکان پس از ابتلا به لکنت زبان بهبود مییابند. اما ۲۵ درصد باقیمانده همچنان دچار اختلال لکنت زبان در طول عمر هستند.
علل لکنت زبان و انواع آن
مکانیسمهای دقیقی که باعث ایجاد لکنت زبان در افراد میشوند، قابل درک نیستند. لکنت معمولاً به دو دسته رشد و نوروژنیک تقسیمبندی میشود.
بیشتر بخوانید: اختلال آگورافوبیا یا ترس از مکانهای شلوغ | علل و نشانه ها و روشهای درمان آن
اختلال گفتاری لکنت رشد
لکنت رشد معمولاً در کودکان خردسالی رخ میدهد که هنوز مهارتهای گفتاری و زبانی را یاد نگرفتهاند. این نوع لکنت رایجترین نوع لکنت زبان است. برخی از دانشمندان و پزشکان معتقدند که لکنت رشد وقتی رخ میدهد که توانایی گفتاری و زبانی کودکان نتواند خواستههای آنها را برطرف کند. دانشمندان معتقدند که لکنت رشد به دلیل فعل و انفعالات پیچیده در مغز ایجاد میشود.
مطالعات اخیر بر روی تصویربرداری از مغز اختلالات مداوم را در افرادی که لکنت زبان دارند نسبت به همسالان غیر لکنت نشان داده است. تحقیقات نشان داده که عوامل ژنتیکی در بروز اختلال گفتاری لکنت رشد بسیار موثر است.
لکنت زبان از نوع نوروژنیک
لکنت نوروژنیک ممکن است پس از سکته مغزی و یا ضربه به سر و یا هر نوع آسیب مغزی اتفاق بیافتد. اختلال گفتاری لکنت از نوع نوروژنیک در نتیجه صدمه به مغز و ناهماهنگی در مناطق مختلف مغز ایجاد میشود. این صدمه در بخش گفتار خلل ایجاد میکند. زمانی اعتقاد بر این بود که همه لکنتها ریشه روانی داشته و ناشی از مشکلات و عوامل عاطفی هستند. اما اکنون بسیاری از پزشکان به این نتیجه رسیدهاند که تعداد بسیار نادری از افراد هستند که دچار لکنت زبان در نتیجه عوامل عاطفی و روحی میشوند.
روش های درمان لکنت زبان
در حال حاضر درمان قطعی برای برطرف کردن اختلال گفتاری لکنت زبان وجود ندارد. روشهای درمانی متنوعی در دسترس است که بسیار کمک کننده هستند. ماهیت این روشهای درمانی بر اساس سن فرد، اهداف ارتباطی و سایر عوامل متفاوت است. اگر شما و یا فرزندانتان دچار لکنت زبان هستید، بهتر است پیش از هر چیز با یک گفتار درمان مشاوره کنید. مشاوران گفتار درمانی بهترین گزینههای درمان را در اختیار شما قرار میدهند.
درمان اختلال لکنت زبان برای کودکان
بهتر است به محض اینکه متوجه لکنت زبان در کودکان شدید، نسبت به درمان آن اقدام کنید. چرا که تعویق در درمان این اختلال باعث بروز مشکلات به صورت مادامالعمر در زندگی کودک میشود. برخی استراتژیها از جمله نگرش مثبت نسبت به ارتباطات، تسلط گفتاری را بهبود میبخشد. متخصصان به طور کلی معتقدند که اگر کودک سه تا شش ماهه لکنت داشته باشد، دچار اختلال گفتاری لکنت زبان شده است.
این بیماری میتواند ارثی هم باشد. پزشک مشاور در پروسه تشخیص و درمان، قبل از هر چیز تمام این عوامل را بررسی میکند. توصیه میشود تا کودکان را هر سه ماه یکبار مورد ارزیابی گفتاری قرار دهید. پروسه درمان اختلال گفتاری لکنت زبان در کودکان اغلب شامل آموزش والدین است. به والدین در مورد روشهای حمایت از حرف زدن کودک آموزش داده میشود. والدین تشویق میشوند تا یک محیط آرام در خانه فراهم کنند.
به آنها آموزش داده میشود که فرصتهای زیادی برای کودک فراهم کنند تا راحت صحبت کند. والدین باید زمان زیادی را برای گفتگو با کودک اختصاص دهند. زمانی که کودک هیجان زده است با آرامش در کنار او نشسته و به گفتگوی او گوش دهند. همچنین به والدین آموزش داده میشود تا به دقت به صحبتهای کودک گوش کنند. والدین نباید پیام و یا گفتار کودک را قطع کنند. چرا که تمرکز او از بین میرود. همچنین گفته میشود زمانی که کودک در مورد اختلال گفتاری لکنت زبان سوالی پرسید، باید صریح و صادقانه در مورد آن با او صحبت کرد.
لکنت درمانی برای اختلال گفتاری
روشهای درمانی زیادی برای نوجوانان و بزرگسالان برای درمان اختلال گفتاری لکنت زبان وجود دارد. برخی موارد ممکن است اختلال کامل برطرف نشود اما یادگیری روشهای مناسب باعث به حداقل رساندن لکنت زبان در هنگام مکالمه میشود. معمولا انجام تمریناتی چون تنظیم تنفس، گفتگوی آرام بسیار توصیه میشود. اکثر این روشهای درمانی به رفع اضطراب فردی که در هنگام قرار گرفتن در موقعیتهای گفتاری رخ میدهد، بسیار کمک میکند.
بیشتر بخوانید: اختلال مه مغزی چیست و چه علائمی دارد؟
دارو درمانی برای لکنت زبان
سازمان و غذای غذا و داروی ایالات متحده هیچ دارویی را برای درمان اختلال یادگیری لکنت زبان، تایید نکرده است. با این حال از برخی داروهای تجویز شده برای بیماریهایی چون اضطراب و افسردگی برای درمان اختلال لکنت زبان هم استفاده میشود. این داروها اغلب عوارض جانبی دارند و استفاده از آنها برای مدت طولانی چندان مناسب نیست.
همچنین برخی از افراد مبتلا به لکنت زبان از دستگاههای الکترونیکی خاصی استفاده میکنند. آنها یک نوع دستگاه خاص در کانال گوش قرار میدهند. دستگاه دقیقاً مانند سمعک عمل میکند. این دستگاه الکترونیکی ممکن است مدت زمان نسبتا کودک کوتاهی به بهبود عملکرد گفتاری کمک کند.
سیاستمدارانی مبتلا به اختلال گفتاری لکنت زبان
بسیاری از افراد تصور میکنند کسانی که دچار اختلال گفتاری لکنت زبان هستند، نمیتوانند فعالیت و یا موقعیت مهم اجتماعی داشته باشند. اما کم نیستند تعداد رهبرانی که علیرغم دستوپنجه نرم کردن با این مشکل پا به عرصه سیاست گذاشتهاند و بسیار موفق نیز عمل کردهاند.
جوزف بایدن
رئیسجمهور منتخب مردم آمریکا که بعد از دونالد ترامپ کرسی ریاست جمهوری را از آن خود کرد، دچار اختلال گفتاری لکنت زبان است. او برای اولین بار در سال ۱۹۷۳ در سن ۳۰ سالگی موفق شد تا وارد سنا شود و به ششمین سناتور جوان تاریخ آمریکا تبدیل شد. اختلال گفتار لکنت زبان تاثیری در روند رشد مسیر اجتماعی و دستاوردهای سیاسی بایدن نداشت.
وینستون چرچیل
چرچیل که به مدت دو دوره ( ۱۹۴۰ تا ۱۹۴۵ و ۱۹۵۱ تا ۱۹۵۵) نخست وزیر انگلیس بود، مبتلا به اختلال گفتاری لکنت زبان بود. چرچیل یک دولتمرد و سخنور بر برجسته در تاریخ بریتانیا محسوب میشود. نام او در ارتش انگلیس به عنوان یک نویسنده شناخته شده مطرح بود. چرچیل در سال ۱۹۵۳ به عنوان نویسنده تاریخی، برنده جایزه نوبل ادبیات شد.
کامیل دسمولین
دسمولین روزنامه نگار و سیاستمدار فرانسوی است که نقش مهمی در طوفان باستیل و انقلاب فرانسه داشت. اختلال گفتاری لکنت زبان در زندگی سیاسی و اجتماعی دستمولین تاثیری نداشت و حرفهای را انتخاب کرد که نقش کلام و گفتار در این بسیار پر رنگ بود.
بیشتر بخوانید: انواع اختلال شخصیت دو قطبی و علائم و روش های مختلف درمان
منبع: nidcd.nih