کریسمس ایو چیست و چرا جشن گرفته می‌شود؟

احتمالا شما هم اسم کریسمس ایو به گوش‌تان خورده است ولی شاید هنوز ندانید که کریسمس ایو، دقیقا چه معنایی دارد و به چه مراسمی کریسمس ایو گفته می‌شود. اما حتما می‌دانید که مسیحیان در شب کریسمس برای جشن تولد عیسی جمع می‌شوند. حتی غیر مسیحی‌ها هم این روز را به عنوان روزی برای گذراندن تعطیلات در کنار خانواده، هدیه دادن به نزدیکان، صرف یک وعده غذایی خاص و … جشن می‌گیرند. در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش درباره تاریخچه و معنای کریسمس ایو و همچنین رسوم و غذاهای سنتی شب کریسمس به شما خواهیم گفت.

کریسمس ایو چیست؟

شب کریسمس یا کریسمس ایو که «Heiligabend» یا «شب مقدس» هم به آن گفته می‌شود، شب قبل از کریسمس است. در بعضی از کشورها، کل روز قبل را شب کریسمس می‌نامند. در اواخر بعد از ظهر یا عصر، در آلمان، اتریش، سوئیس و سایر کشورها، هدایای سنتی رد و بدل می‌شود و اعضای خانواده دور هم جمع می‌شوند و به یکدیگر هدایایی می‌دهند.

در شب کریسمس هم بسیاری از خانواده‌‌ها دور هم جمع می‌شوند تا از صرف شام خانوادگی لذت ببرند و وقتی بچه‌‌ها خواب هستند، والدین و پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها یواشکی هدایایی از بابانوئل را برای بچه‌ها زیر درخت می‌گذارند.

تاریخچه و اهمیت کریسمس ایو

بنا بر باور مسیحیان، در کریسمس، خداوند پسرش را به شکل عیسی به زمین فرستاده است. در شب کریسمس، مسیحیان تولد عیسی را جشن می‌گیرند که به عنوان پسر خدا و نجات دهنده بشر، به جهان آمده است تا انسان‌ها را از گناهانش نجات دهد. تاریخ تولد عیسی مسیح به طور دقیق مشخص نیست و در اناجیل نیز اشاره‌ای به آن نشده است.

منشا احتمالی کریسمس ایو

همان‌ طور که گفته شد، هر چند تاریخ دقیقی برای تولد عیسی مسیح در متون کهن ذکر نشده ولی در حدود سال ۳۰۰ در روم، تاریخ تولد عیسی مسیح و روز کریسمس، روز ۲۵ دسامبر تعیین شد.

از یک طرف، این تاریخ نشان‌دهنده انقلاب زمستانی است، یعنی زمانی که روزها دوباره طولانی‌تر می‌شوند. از سوی دیگر، اناجیل روز ۲۵ مارس را به عنوان روز «اعلام تولد عیسی به مریم مقدس» توسط فرشته جبرئیل – دقیقا ۹ ماه قبل از آن- معرفی می‌کنند.

نظریه دیگری هم وجود دارد که بر اساس آن، روز ۲۵ دسامبر به عنوان جشن سنتی خدای خورشید رومی، «سول»، تعیین شده است. مسیحیان اولیه به جای جشن بت پرستی، این روز را به عنوان روز تولد مسیح تعبیر کرده‌اند.

داستان کریسمس در کتاب مقدس

بر اساس کتاب مقدس، یوسف از ناصره با همسر باردارش مریم، به بیت لحم سفر می‌کند. وقتی درد زایمانش شروع می‌شود و آن دو، جایی برای ماندن پیدا نمی‌کنند، مریم پسرشان را در اصطبل به دنیا می‌آورد.

طبق سنت، فرشته خداوند، تولد عیسی منجی را به شبانان اعلام می‌کند. آنها به بیت‌لحم می‌روند و در آنجا عیسی را در آخور می‌بینند. سپس این پیام را به جهان اعلام می‌کنند.

غذاهای معمول و متداول در شب کریسمس

وعده‌های غذایی در شب کریسمس ارتباط زیادی با سنت و آداب و رسوم قدیمی مردم دارد. به عبارت دیگر، بسیاری از خانواده‌ها هر سال در شب کریسمس یک غذا را سرو می‌کنند. بر اساس یک نظرسنجی، آلمانی‌ها بیشتر دوست دارند سوسیس همراه با سالاد سیب‌زمینی (۳۴ درصد)، اردک کبابی (۲۸ درصد)، غاز کبابی (۲۳ درصد)، راکلت (۲۳ درصد) و فوندو (۱۳ درصد) بخورند.

البته غذاهای کریسمس در کشورهای دیگر تفاوت‌هایی دارد. مثلا برخی مسیحیان سعی می‌کنند در کریسمس ایو، از خوردن گوشت پرهیز کنند و غذاهایی که بیشتر از سبزیجات تهیه شده‌اند، سرو می‌کنند. به هر حال، عوامل زیادی علاوه بر فرهنگ و سنت، بر لیست غذاهای کریسمس ایو تاثیر می‌گذارند.

کریسمس ایو چگونه جشن گرفته می‌شود؟

همان طور که گفتیم، کریسمس ایو، در شب قبل از کریسمس جشن گرفته می‌شد، اما به مرور زمان به یک مراسم برای تمام روز تبدیل شد. شب کریسمس یا کریسمس ایو، در اصل هیچ ارتباطی با هدایا یا درخت مخصوص کریسمس نداشت، هر چند این‌ها، امروزه بخش بزرگی از سنت‌های کلاسیک کریسمس را تشکیل می‌دهند.

ولی مارتین لوتر به عنوان یک اصلاح طلب، در تغییر این سنت‌ها نقش زیادی داشت. در قرن شانزدهم، او از تولد عیسی مسیح به عنوان مناسبتی برای یک جشن خانوادگی که در آن مردم به یکدیگر هدایایی می‌دادند، استفاده و از این ایده، حمایت کرد.

از آن زمان به بعد، هدایایی توسط مسیح کودک – نه سنت نیکلاس- از طرف کلیسای کاتولیک داده می‌شد و زیر درخت کریسمس قرار می‌گرفت. از آن زمان سنت هدیه دادن در شب کریسمس باب شد و در اصل، تاریخچه این سنت به چند صد سال پیش برمی‌گردد.

کاتولیک‌ها هم مراسم عشای شب کریسمس را برگزار می‌کنند. Mass از کلمه لاتین «matutinus» (در لاتین به معنای صبح) گرفته شده است و در اصل به دعای بین نیمه شب و صبح زود گفته می‌شود.

به همین دلیل است که جشن کریسمس هم به طور سنتی در نیمه شب انجام می‌شود. ولی مسیحیان پروتستان، کریسمس را در شب کریسمس جشن می‌گیرند. کلمه لاتین «vespers» نشان می‌دهد که چه زمانی مراسم جشن گرفته می‌شود. آنها معمولا این جشن را ساعت ۶ بعد از ظهر برگزار می‌کنند.

رسم کریسمس ایو و تقدیم هدایا

در شب کریسمس، کودکان در سراسر جهان برای هر کسی که به خانه آنها می‌‌آید و برای آنها هدیه می‌‌آورد، غذا و نوشیدنی می‌گذارند. این که چه کسی برای شب کریسمس برای کودکان هدیه می‌آورد، بستگی به این دارد که در کدام قسمت از جهان زندگی می‌کنید.

ممکن است هدیه‌ آورنده، بابانوئل یا پدر کریسمس باشد که هدایا را تحویل می‌دهد. در «سوئیس»، هدیه آورنده «کریستچایلد» یا عیسی کودک است. در دانمارک، «جن کریسمس»، در سوئد، «یک مرد کوچک» و در فنلاند، «بز کریسمس» هدیه‌ها را می‌آورند.

در «لتونی» هم رسم بر این است که می‌توانید هدایا را بعد از شام شب کریسمس، با کمی چرخش در زیر درخت کریسمس باز کنید. به این صورت که قبل از گرفتن هدیه، کسی که آن را دریافت می‌کند، باید شعر کوچکی بخواند و بعد هدیه را بگیرد و باز کند.

تفاوت شب کریسمس و روز کریسمس چیست؟

کریسمس یکی از مهم‌ترین جشن‌های کلیسا بعد از مراسم «عید پاک» است. دو روز کریسمس در ۲۵ و ۲۶ دسامبر تعطیلات رسمی در آلمان است. شب ۲۴ تا ۲۵ دسامبر به «شب مقدس» معروف است. به بیان دقیق، این روزها، پایان فصل ظهور را نشان می‌دهند، که قبلا توسط مسیحیان مؤمن به عنوان دوره روزه‌داری قبل از شروع کریسمس شناخته می‌شدند.

به طور دقیق‌تر، این یعنی روز ۲۴ دسامبر هنوز کریسمس نیست، بلکه شب کریسمس است. با این وجود، اکثر مردم دیگر این تفاوت را در نظر نمی‌گیرند.

آیا کریسمس ایو تعطیل رسمی است؟

شب کریسمس یا کریسمس ایو، در آلمان، اتریش و سوئیس مثل روز کریسمس و روز باکسینگ، تعطیل رسمی نیست. بلکه مردم در آن روز، به صورت عادی سر کار می‌روند. یعنی اگر می‌خواهید شب کریسمس را در خانه و با خانواده خود بگذرانید تا به آماده‌سازی مقدمات جشن کریسمس مثل نصب درخت کریسمس کمک کنید، باید یک روز مرخصی بگیرید.

با این حال، بسیاری از شرکت‌ها توافق کرده‌اند که کار فقط تا ظهر انجام شود. علاوه بر این، شب کریسمس به عنوان «زمان آرامش» قبل از کریسمس شناخته می‌شود. بنابراین همه مغازه‌ها ساعت ۲ بعد از ظهر تعطیل می‌شوند تا خانواده‌ها بتوانند در خانه یا آپارتمان خود جمع شوند و با هم جشن بگیرند.

سوالات متداول

اهمیت کاه در شب کریسمس چیست؟

در برخی از مناطق آلمان، لهستان و شمال و جنوب شرق اروپا، برخی افراد شب کریسمس برای بازسازی صحنه تولد عیسی مسیح، اتاق نشیمن خانه خود را با کاه می‌پوشانند. این رسم به نشانه بزرگداشت تولد عیسی مسیح در اصطبل است.

کریسمس ایو چه زمانی است؟

شب کریسمس در ۲۴ دسامبر و قبل از کریسمس است که در چهارمین یکشنبه، قبل از شب کریسمس شروع می‌شود. در حال حاضر، مردم کریسمس ایو را در شب قبل از روز کریسمس جشن می‌گیرند.

کریسمس ایو یعنی چه؟

کلمه eve‌ در اصل به معنای «روز» یا «دوره زمانی قبل از یک مناسبت یا رویداد» است. بنابراین شب کریسمس در لغت به معنای «روز قبل از کریسمس» است.

منابع: nationaltoday/ lignoma