انتخاب نوع خامه بستگی به این داره که چه استفاده‌ای بخواید ازش بکنید. خامه یکی از خوشمزه‌ترین و پرکاربردترین فرآورده‌های لبنیه که به شکل‌های مختلفی مثل خامه عسلی، خامه میوه‌ای، خامه قنادی، خامه صبحانه و شکلات خامه‌ای در بازار موجوده. هر نوع خامه ویژگی‌ها، کاربردها و طعم خاص خودش رو داره و انتخاب درست اون می‌تونه تجربه غذایی شما رو چند برابر لذت‌بخش‌تر کنه. اوی این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش راهنمای خرید خامه صبحانه و انواع دیگر خامه، به همراه نکات مهم خرید، نگهداری و هر چیزی رو که برای خرید خامه باید بدونین، میگیم.
خامه با چی درست میشه؟
خامه از قسمت چرب شیر گاو به‌دست میاد. وقتی شیر تازه مدتی در حالت سکون بمونه، چربی موجود در شیر به‌صورت طبیعی به سطح میاد و جدا میشه، همون لایه‌ای که بهش خامه می‌گن. در فرآیند صنعتی، این جداسازی با استفاده از دستگاه‌های سانتریفیوژ انجام میشه تا چربی شیر با دقت بیشتری جدا بشه.
خامه‌ای که به دست میاد بسته به میزان چربی، می‌تونه به انواع مختلف تقسیم بشه: خامه سبک، خامه سنگین، خامه صبحانه، خامه قنادی و غیره. بعضی خامه‌ها بعداً با مواد دیگه مثل شکر، عسل، شکلات یا پوره میوه ترکیب می‌شن تا طعم‌دار بشن. همچنین برای افزایش ماندگاری یا بافت بهتر، ممکنه پایدارکننده‌هایی مثل ژلاتین یا صمغ گیاهی هم به خامه اضافه بشه.
شما می‌تونین انواع خامه رو به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش خریداری کنین.
انواع خامه
خامه‌ها انواع مختلفی دارن که هر کدوم برای کاربرد خاصی طراحی شدن؛ از انواع صبحانه گرفته تا تزئین انواع کیک و تهیه دسرهای حرفه‌ای. بسته به ترکیب، درصد چربی و بافت، می‌تونین خامه‌ای انتخاب کنین که دقیقاً با نیازتون جور باشه. در ادامه انواع خامه رو به شما معرفی می‌کنیم.
۱- خامه صبحانه
«خامه صبحانه» یکی از ساده‌ترین و پرمصرف‌ترین انواع خامه‌ست که معمولاً با چربی متوسط بین ۲۰ تا ۳۰ درصد تولید میشه. بافتش نرم، یکنواخت و طعمش ملایمه و بیشتر برای مصرف مستقیم در وعده صبحانه استفاده میشه. ترکیب خامه صبحانه با نان، مربا، عسل یا شیره انگور یه صبحونه کلاسیک و خوش‌طعم رو می‌سازه.
این خامه برای پخت‌وپز یا شیرینی‌پزی مناسب نیست چون فرم نمی‌گیره و در برابر حرارت مقاومت کمی داره، البته می‌تونین باهاش خامه فرم گرفته (طرز تهیه خامه فرم گرفته) درست کنین. معمولاً به‌صورت پاکتی، قوطی یا ظرف‌های کوچک پلاستیکی بسته‌بندی و روانه بازار میشه و باید در یخچال نگهداری بشه.
۲- خامه عسلی
«خامه عسلی» ترکیبیه از خامه صبحانه و عسل که آماده مصرفه و برای وعده‌های سبک مثل صبحانه یا میان‌وعده خیلی محبوبه. طعمش شیرین و دل‌پذیره و بافتش لطیف و یکنواخته. این نوع خامه برای کسایی که دنبال یه خامه خوشمره و راحت هستن، انتخاب مناسبیه و معمولاً در بسته‌بندی‌های کوچک و قابل حمل عرضه میشه. ترکیب خامه و عسل باعث میشه این خامه هم انرژی‌زا باشه، هم طعم سنتی و آشنایی داشته باشه.
۳- خامه میوه‌ای
«خامه میوه‌ای» با پوره یا اسانس میوه‌هایی مثل توت فرنگی، موز، هلو یا آناناس ترکیب شده و بیشتر برای تهیه دسرهای رنگی، تزئین کیک‌ها یا میان‌وعده‌های کودکانه استفاده میشه. رنگ و طعمش باید طبیعی و متعادل باشه و بافتش لطیف و کرمی باقی بمونه. این نوع خامه معمولاً توی بسته‌بندی‌های آماده مصرف عرضه میشه و به خاطر تنوع طعمی، برای کسایی که دنبال تجربه‌های جدید هستن، جذابه.
۴- خامه قنادی
«خامه قنادی»، یه خامه پرچرب با چربی بالای ۳۵ درصده که قابلیت فرم‌گیری داره و برای تزئین کیک، شیرینی و دسرهای حرفه‌ای استفاده میشه. این خامه با همزن برقی یا دستگاه فرم‌دهنده زده میشه تا بافتی حجیم، سبک و پایدار پیدا کنه. خامه فرم گرفته در دو نوع لبنی و گیاهی تولید میشه؛ نوع گیاهی برای افراد وگان یا کسایی که به لاکتوز حساسیت دارن مناسبه. بعد از فرم‌گیری، باید در مدت کوتاهی مصرف بشه تا بافتش حفظ بشه.
۵- خامه فرم‌گرفته (Whipped Cream)
«خامه فرم‌گرفته» یکی از محبوب‌ترین انواع خامه برای تزئین دسرها، کیک‌ها و نوشیدنی‌های سرد مثل شیک و قهوه سرده. این خامه با همزن یا دستگاه مخصوص، هواگیری میشه و بافتی سبک، پف‌دار و ابریشمی پیدا می‌کنه. همچنین معمولاً با شکر، وانیل یا طعم‌دهنده‌های دیگه ترکیب میشه تا طعم دل‌پذیرتری داشته باشه.
برخی برندها این نوع خامه رو به‌صورت آماده در قوطی‌های اسپری یا بسته‌بندی‌های فرم‌گرفته عرضه می‌کنن که برای استفاده سریع و راحت بسیار مناسبن. خامه فرم‌گرفته باید توی یخچال نگهداری بشه و بعد از باز شدن، در مدت کوتاهی مصرف بشه تا بافتش حفظ بشه.
۶- شکلات خامه‌ای
«شکلات خامه‌ای» ترکیبیه از خامه و شکلات یا پودر کاکائو که طعمی شیرین و شکلاتی و بافتی کرمی و لطیف داره. برای تهیه دسرهای فوری، تزئین کیک یا مصرف مستقیم به‌عنوان میان‌وعده، این خامه بسیار محبوبه. بسته به نوع شکلات استفاده‌شده، طعم شکلات خامه‌ای می‌تونه تلخ، شیری یا ترکیبی باشه. این خامه معمولاً در بسته‌بندی‌های آماده مصرف عرضه میشه و برای دوستداران شکلات یه انتخاب جذابه.
۷- خامه ترش (Sour Cream)
«خامه ترش» یه نوع خامه تخمیریه که با استفاده از باکتری‌های خاص، طعم اسیدی و متفاوتی پیدا می‌کنه. این خامه معمولاً چربی متوسطی داره و بافتش غلیظ، کرمی و کمی کش‌دار هست. طعمش خاصه، نه مثل خامه صبحانه ملایم، نه مثل ماست ترش، یه چیزی بین این دو، که باعث میشه با بعضی غذاها، ترکیب جذابی بسازه.
این خامه بیشتر توی غذاهای مکزیکی، دیپ‌ها، سس‌های سرد یا سالادهایی مثل سالاد سیب زمینی استفاده میشه. خامه ترش هم به‌صورت لبنی تولید میشه، هم نوع گیاهی‌ش موجوده که برای رژیم‌های خاص مثل وگان یا بدون لاکتوز مناسبه.
۸- خامه گیاهی
«خامه گیاهی» جایگزینیه برای خامه‌های لبنی که پایه‌شون از منابع گیاهی مثل نارگیل، سویا، بادام یا جو تهیه میشه. این نوع خامه برای کسایی مناسبه که رژیم وگان دارن، به لاکتوز حساسیت دارن یا ترجیح می‌دن محصولات حیوانی مصرف نکنن.
خامه‌های گیاهی در انواع مختلفی تولید می‌شن؛ از خامه صبحانه‌ای با طعم ملایم گرفته تا خامه‌های قنادی و فرم‌گرفته که قابلیت تزئین و استفاده در شیرینی‌پزی رو دارن. بافت این خامه‌ها معمولاً سبک‌تره و طعمشون بسته به نوع پایه گیاهی می‌تونه متفاوت باشه، مثلاً خامه نارگیلی یه ته‌طعم شیرین و استوایی داره، در حالی که خامه سویا یا بادام طعم خنثی‌تری دارن.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید انواع شیر طعم دار
نکات مهم در زمان خرید خامه
اگه بخواین یه خامه سالم و کاربردی بخرین، بهتره چند نکته مهم رو در نظر بگیرین تا خامه‌ای که می‌خرین دقیقاً همون چیزی باشه که نیاز دارین. نکات راهنمای خرید خامه رو در ادامه دنبال کنین و موقع خرید این خوراکی مد نظر داشته باشین.
۱- نوع خامه رو با کاربردتون هماهنگ کنین
اگه قصد دارین کیک تزئین کنین، سراغ خامه قنادی یا فرم‌گرفته برین که قابلیت فرم‌گیری داره. برای صبحونه، خامه صبحانه یا عسلی مناسب‌تره. خامه‌های میوه‌ای و شکلاتی هم بیشتر به درد دسر و میان‌وعده می‌خورن.
۲- به درصد چربی خامه توجه داشته باشین
چربی خامه روی بافت، طعم و نوع استفاده‌ش تأثیر می‌ذاره. بنا به توصیه راهنمای خرید خامه، خامه‌های پرچرب برای فرم‌دهی و تزئین بهتر عمل می‌کنن، در حالی که خامه‌های کم‌چرب، سبک‌ترن و برای مصرف روزانه مناسب‌ترن.
۳- نوع بسته‌بندی خامه رو بشناسین
خامه‌ها ممکنه به‌صورت پاکتی، قوطی فلزی، ظرف پلاستیکی یا اسپری عرضه بشن. هر نوع بسته‌بندی یه سری ویژگی خاص خودش رو داره که روی راحتی مصرف و ماندگاری محصول اثر می‌ذاره.
۴- فرق خامه‌های لبنی و گیاهی رو بدونین
خامه‌های لبنی از شیر گاو تهیه می‌شن و طعم طبیعی‌تری دارن، ولی خامه‌های گیاهی از پایه‌هایی مثل نارگیل، سویا یا بادام ساخته می‌شن و برای کسایی که رژیم خاص دارن یا به لاکتوز حساسیت دارن، گزینه بهتری محسوب می‌شن.
۵- قابلیت فرم‌گیری خامه رو بشناسین
طبق راهنمای خرید خامه، اگه قراره خامه رو برای تزئین استفاده کنین، باید مطمئن باشین که قابلیت فرم‌گیری داره. خامه‌هایی که چربی بالایی دارن و مخصوص قنادی هستن، بهتر فرم می‌گیرن و حالتشون رو حفظ می‌کنن.
۶- طعم و بافت خامه رو در نظر بگیرین
خامه باید بافتی یکنواخت، بدون دونه‌های چربی و طعمی تازه داشته باشه. خامه‌هایی که طعم مصنوعی یا بافت آب‌افتاده دارن، معمولاً کیفیت پایینی دارن و توی غذا یا دسر خوب عمل نمی‌کنن.
۷- روی ترکیبات اضافه‌شده به خامه حساس باشین
بعضی خامه‌ها با طعم‌دهنده، رنگ، پایدارکننده یا شیرین‌کننده ترکیب شدن. بنا بر راهنمای خرید خامه، اگه دنبال خامه طبیعی‌تر هستین، بهتره خامه‌هایی رو انتخاب کنین که ترکیبات ساده‌تری دارن.
۸- تاریخ تولید و انقضا رو بررسی کنین
خامه یه محصول لبنی حساسه و باید تازه باشه. تاریخ تولید و انقضا رو حتماً چک کنین تا مطمئن باشین محصولی که می‌خرین سالم و قابل مصرفه.
۹- برند و اعتبار تولیدکننده خامه مهمه
بر اساس راهنمای خرید خامه، خامه‌هایی که توسط برندهای معتبر تولید می‌شن، معمولاً کیفیت بالاتری دارن و استانداردهای بهداشتی رو بهتر رعایت می‌کنن. این موضوع مخصوصاً برای خامه‌های ترکیبی مثل عسلی یا میوه‌ای مهمه.
۱۰- شرایط نگهداری خامه رو رعایت کنین
خامه‌ها باید همیشه در یخچال نگهداری بشن. بعضی‌ها مثل خامه صبحانه بعد از باز شدن فقط چند روز قابل مصرفن، ولی خامه‌های فرم‌گرفته یا قنادی ممکنه کمی بیشتر دوام بیارن، البته اگه درست نگهداری بشن.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید ماست و بررسی انواع آن
شرایط نگهداری انواع خامه
خامه یه محصول حساسه و اگه درست نگهداریش نکنین، خیلی زود کیفیتش رو از دست می‌ده یا حتی فاسد میشه. هر نوع خامه شرایط خاص خودش رو برای نگهداری داره، پس بهتره باهاشون آشنا باشین:
۱- خامه صبحانه
باید همیشه توی یخچال نگهداری بشه و بعد از باز شدن، نهایتاً تا ۳ روز مصرفش کنین. اگه بافتش آب‌افتاده یا طعمش تغییر کرده بود، دیگه قابل استفاده نیست.
۲- خامه عسلی و میوه‌ای
توی این خامه ترکیب‌شده‌‌ست ولی نسبت به خامه ساده حساس‌ترن. بعد از باز شدن، بهتره ظرف ۲ تا ۳ روز مصرفشون کنین. در یخچال نگهداری بشن و از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم یا گرما دور نگهشون دارین.
۳- خامه قنادی و فرم‌گرفته
قبل از فرم‌دادن خامه باید کاملاً سرد باشه، پس حتماً توی یخچال نگهشون دارین. بعد از فرم‌گیری، بهتره همون روز مصرفشون کنین چون بافتشون به مرور شل میشه. اگه باقی موند، می‌تونین تا یکی، دو روز در ظرف دربسته نگهش دارین.
۴- شکلات خامه‌ای
این نوع خامه هم باید در یخچال نگهداری بشه. چون شکلات داره، ممکنه نسبت به گرما حساس‌تر باشه و بافتش تغییر کنه. بعد از باز شدن، تا چند روز قابل مصرفه ولی بهتره زودتر استفاده‌ش کنین.
۵- خامه ترش
خامه ترش به‌خاطر تخمیر، نسبت به فساد مقاوم‌تره ولی همچنان باید در یخچال نگهداری بشه. بعد از باز شدن، تا ۵ روز قابل استفاده‌ست. اگه بوی غیرعادی یا کپک دیدین، دیگه نباید مصرفش کنین.
۶- خامه گیاهی
خامه‌های گیاهی معمولاً ماندگاری بیشتری دارن ولی همچنان باید توی یخچال نگهداری بشن. بسته به نوع پایه‌شون (نارگیل، سویا، بادام)، ممکنه بافتشون سریع‌تر تغییر کنه. بعد از باز شدن هم بهتره تا ۳ روز مصرفشون کنین.
چطور بفهمیم خامه فاسد شده؟
برای اینکه بفهمین خامه فاسد شده یا نه، چند نشونه واضح وجود داره که بهتره همیشه حواستون بهشون باشه:
- تغییر رنگ: خامه سالم معمولاً سفید یا کرم‌رنگه. اگه رنگش زرد، خاکستری یا مایل به سبز شد، احتمال فساد وجود داره.
- بوی غیرعادی: خامه تازه بوی ملایم و لبنی داره. اگه بوی ترش، تند یا شبیه بوی کپک حس کردین، نباید مصرفش کنین.
- تغییر بافت: خامه باید بافت یکنواخت و کرمی داشته باشه. اگه دَلَمه‌ای شد، آب انداخت یا حالت لخته پیدا کرد، یعنی خراب شده.
- طعم ناخوشایند: اگه شک دارین، مقدار خیلی کمی بچشین. طعم ترش، تلخ یا فلزی نشونه فساد خامه‌ست.
- کپک‌زدگی یا لکه‌های مشکوک: وجود لکه‌های سبز، خاکستری یا سیاه روی سطح خامه یا اطراف درب ظرف، نشونه رشد کپکه و باید سریعاً دور ریخته بشه.
اگه هر کدوم از این علائم رو دیدین، بهتره ریسک نکنین و خامه رو مصرف نکنین. چون محصولات لبنی فاسد می‌تونن باعث مسمومیت غذایی بشن.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید پنیر صبحانه و بررسی انواع آن
خامه مناسب برای رژیم‌های خاص
اگه رژیم غذایی خاصی دارین، مثل وگان، کم‌چرب یا بدون لاکتوز، انتخاب خامه مناسب می‌تونه یه چالش باشه، اما خوشبختانه گزینه‌های متنوعی وجود داره که می‌تونین با خیال راحت ازشون استفاده کنین.
۱- برای رژیم وگان
اگه محصولات حیوانی مصرف نمی‌کنین، باید سراغ خامه‌های گیاهی برین که پایه‌شون از نارگیل، سویا، بادام یا جو تهیه شده. این خامه‌ها توی انواع صبحانه‌ای، قنادی و فرم‌گرفته تولید می‌شن و بعضی برندها حتی نوع بدون شکر یا بدون افزودنی‌شون رو هم عرضه می‌کنن. خامه نارگیلی معمولاً طعم شیرین‌تری داره، در حالی که خامه سویا یا بادام طعم خنثی‌تری دارن و برای پخت‌وپز یا تزئین مناسب‌ترن.
۲- برای رژیم کم‌چرب
اگه دنبال خامه‌ای سبک‌تر هستین، می‌تونین از خامه‌های کم‌چرب یا سبک استفاده کنین که درصد چربی‌شون زیر ۲۰ درصد باشه. این خامه‌ها برای مصرف روزانه، صبحونه یا ترکیب با میوه مناسبن، ولی معمولاً برای فرم‌دهی یا تزئین کیک جواب نمی‌دن، چون بافتشون سبک‌تره و پایداری کمتری دارن.
۳- برای رژیم بدون لاکتوز
اگه به لاکتوز حساسیت دارین، خامه‌های بدون لاکتوز یا گیاهی گزینه‌های خوبی هستن. بعضی برندها خامه لبنی بدون لاکتوز تولید می‌کنن که طعم و بافتش خیلی نزدیک به خامه معمولیه. همچنین خامه‌های گیاهی مثل نارگیلی یا بادامی به‌طور طبیعی فاقد لاکتوز هستن و می‌تونین با خیال راحت ازشون استفاده کنین.
بهترین نوع خامه برای تهیه انواع دسر
برای اینکه انواع دسر مثل موس، تیرامیسو، کرم شکلاتی یا تزئین کیک ظاهر و طعم خوبی داشته باشن، انتخاب نوع خامه خیلی مهمه. بر اساس راهنمای خرید خامه، خامه‌هایی که چربی بالا و بافت پایداری دارن، بهترین عملکرد رو در دسرها دارن.
۱- خامه قنادی با چربی بالا (بیش از ۳۵٪)
- قابلیت فرم‌گیری عالی با همزن
- مناسب برای تزئین کیک، لایه‌گذاری و دسرهای حجیم
- بافت سبک، پف‌دار و ماندگار
۲- خامه فرم‌گرفته (Whipped Cream)
- مناسب برای دسرهای سرد مثل تیرامیسو، موس، یا تزئین نوشیدنی
- آماده مصرف در برخی برندها به‌صورت اسپری یا بسته‌بندی‌شده
۳- خامه شکلاتی یا میوه‌ای فرم‌گرفته
- مناسب برای دسرهای طعم‌دار و رنگی
- ظاهر جذاب و طعم متنوع برای دسرهای کودکانه یا فانتزی
۴- خامه گیاهی فرم‌گرفته (برای رژیم‌های خاص)
- مناسب برای وگان‌ها یا افراد حساس به لاکتوز
- فرم‌گیری مناسب در برخی برندهای حرفه‌ای
- طعم متفاوت ولی قابل استفاده در دسرهای سبک
سالم ترین و رژیمی‌ترین خامه‌ها کدام هستند؟
اگه بخواین سالم‌ترین و رژیمی‌ترین نوع خامه رو انتخاب کنین، باید به چند عامل توجه کنین مثل میزان چربی، ترکیبات افزودنی، نوع پایه (لبنی یا گیاهی) و کاربرد موردنظرتون. بر اساس این معیارها، گزینه‌های زیر مناسب‌ترین انتخاب‌ها برای رژیم‌های سبک و سالم محسوب می‌شن. خامه‌های سالم و رژیمی، شامل موارد زیر هستن:
۱- خامه گیاهی کم‌چرب
خامه‌هایی که از پایه‌های گیاهی مثل بادام، سویا یا جو تهیه می‌شن و چربی پایینی دارن، برای رژیم‌های وگان، بدون لاکتوز و کم‌چرب مناسب‌ترین گزینه‌ان. این خامه‌ها معمولاً سبک‌ترن، طعم خنثی‌تری دارن و برای مصرف روزانه یا ترکیب با میوه عالی‌ان.
۲- خامه لبنی سبک (Light Cream)
اگه رژیم خاصی ندارین ولی دنبال گزینه‌ای کم‌چرب‌تر هستین، خامه‌های لبنی سبک با چربی زیر ۲۰ درصد انتخاب خوبی هستن. این نوع خامه برای صبحانه یا دسرهای ساده مناسبه، ولی برای فرم‌دهی یا پخت‌وپز محدودیت داره.
۳- خامه بدون لاکتوز
برای کسایی که به لاکتوز حساسیت دارن، خامه‌های لبنی بدون لاکتوز یا خامه‌های گیاهی جایگزین خوبی هستن. این خامه‌ها طعم و بافتی نزدیک به خامه معمولی دارن ولی بدون ایجاد مشکل گوارشی مصرف می‌شن.
سوالات متداول در راهنمای خرید خامه
۱- فرق خامه صبحانه با خامه قنادی چیه؟
خامه صبحانه چربی متوسطی داره و برای مصرف مستقیم مناسبه، ولی خامه قنادی چربی بالاتری داره و قابلیت فرم‌گیری داره، برای تزئین کیک و شیرینی استفاده میشه.
۲- آیا می‌تونیم خامه صبحانه رو برای تزئین کیک استفاده کنیم؟
نه. چون خامه صبحانه فرم نمی‌گیره و بافتش برای تزئین مناسب نیست. برای این کار باید از خامه قنادی یا فرم‌گرفته استفاده کنین.
۳- خامه‌های گیاهی واقعاً جایگزین خوبی برای خامه لبنی هستن؟
بله. مخصوصاً برای کسایی که رژیم وگان دارن یا به لاکتوز حساسیت دارن، مناسبن. البته طعم و بافتشون ممکنه کمی متفاوت باشه.
۵- آیا خامه رو میشه فریز کرد؟
خامه‌های فرم‌گرفته یا قنادی رو می‌تونین فریز کنین، ولی خامه صبحانه بعد از فریز شدن بافتش خراب میشه و مناسب مصرف نیست.
۶- خامه مناسب برای رژیم کم‌چرب کدومه؟
بنا بر راهنمای خرید خامه، خامه‌های سبک یا گیاهی با چربی پایین، مثل خامه بادامی یا سویا، برای رژیم‌های کم‌چرب مناسب‌ترن.
۷- آیا خامه‌های طعم‌دار مثل عسلی یا میوه‌ای برای پخت‌وپز مناسبن؟
نه. این خامه‌ها بیشتر برای مصرف مستقیم یا دسر استفاده می‌شن و ممکنه در حرارت بالا بافتشون تغییر کنه.