فال گردو، یا همون گردو شور فالی، یکی از خوراکی‌های خوش‌طعم و سنتی ایرانیه که با گردوی تازه و یه محلول ساده نمک درست میشه. این خوراکی خوش‌خوراک، مخصوصاً تو فصل برداشت گردو، حسابی طرفدار داره و معمولاً کنار نون و پنیر، به‌عنوان یه میان‌وعده سالم و دلچسب سرو میشه. درست‌کردن فال گردو فقط یه روش نگهداری نیست؛ یه طعم نوستالژیکه که خیلی‌ها رو یاد خاطرات قدیمی می‌ندازه. تو این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش، قراره با مراحل طرز تهیه فال گردو آشنا بشیم، نکاتی درباره انتخاب گردوی مناسب بگیم و روش‌هایی برای خوش‌طعم‌تر کردنش معرفی کنیم. اگه دنبال یه خوراکی ساده، سالم و پرطرفدار هستین، فال گردو یه انتخاب عالیه که حتما باید امتحانش کنین.
طرز تهیه فال گردو در یک نگاه
برای درست کردن فال گردو خانگی، گردوهای تازه و سبز رو انتخاب کنین؛ بهتره اونایی باشن که پوست سبزشون هنوز نرمه و راحت جدا میشه. حتما دستکش بپوشین چون پوست سبز گردو رنگ دست رو سیاه می‌کنه. با چاقوی تیز یا ابزار مناسب، پوست سبز رو جدا کنین بدون اینکه به پوسته سخت آسیب بزنین. بعد از اون، گردوها رو با گردوشکن یا ضربه، آروم بشکنین تا مغز سالم و کامل دربیاد. حالا نوبت خیسوندن گردوها توی آب و نمک می‌رسه. ۲ بار و هر بار حدود نیم ساعت، گردوها رو خیس کنین تا تلخی‌شون گرفته بشه و مزه‌دار بشن. در آخر، گردوها رو آبکشی کنین، بذارین خشک بشن و اگه خواستین، پوست نازک قهوه‌ای رنگ روی مغز رو جدا کنین تا طعم لطیف‌تری داشته باشن. فال گردو آماده‌ست و خوردنش با نون و پنیر و یه ذره نمک، حسابی می‌چسبه.
شما می‌تونین مقدار مواد اولیه، مراحل و جزییات طرز تهیه گردو شور فالی رو توی این مقاله بخونین.
مواد لازم برای تهیه فال گردو
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| گردو سبز تازه | حدود ۱۰ عدد (یا بیشتر) |
| نمک | به مقدار لازم |
| آب سرد | برای خیساندن گردوها |
| آبلیمو، نان و پنیر | برای سرو با فال گردو |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۲۰ دقیقه
مدت زمان آماده‌سازی گردو فالی: ۱ ساعت
مراحل طرز تهیه گردو شور فالی
فال گردو همون گردو نمکی یا گردو شوره که معمولا با گردوهای تازه و نوبرانه درست میشه. برای اینکه گردو فالی سالم و بهداشتی رو خودتون توی خونه درست کنین، مراحل زیر رو انجام بدین.
مرحله اول: گردوها رو آماده کنین
برای طرز تهیه گردو فالی، گردوهای تازه و سبز رو انتخاب کنین؛ بهتره اونایی باشن که پوست سبزشون هنوز نرمه و راحت جدا میشه. یادتون نره حتما دستکش بپوشین، چون پوست سبز گردو رنگ دست رو سیاه می‌کنه و ممکنه چند روزی بمونه (روش های پاک کردن سیاهی گردو از دست و لباس).
با یه چاقوی تیز یا ابزار مخصوص، پوست سبز گردوها رو جدا کنین؛ تقریبا مثل پوست کندن پرتقال. فقط مراقب باشین که به پوسته سخت گردو آسیبی نرسه، چون قراره بعدا بشکنینش.
مرحله دوم: گردوها رو بشکنین
وقتی پوست سبز گردو رو گرفتین، گردوها رو با گردوشکن یا یه ضربه آروم با چکش بشکنین. هدف اینه که مغز گردو سالم و کامل دربیاد، پس خیلی فشار نیارین که له نشه. اگه مغز گردو سالم بمونه، هم خوش‌طعم‌تره و هم موقع سرو ظاهرش قشنگ‌تره.
مرحله سوم: گردوها رو توی آب و نمک خیس کنین
توی این مرحله از طرز تهیه فال گردو، گردوهای شکسته شده رو توی یه ظرف بزرگ بریزین و روشون آب سرد اضافه کنین تا کامل پوشیده بشن. بعد به گردوها نمک اضافه کنین؛ نه خیلی زیاد، نه خیلی کم، در حدی که مزه‌دار بشن. بذارین گردوها حدود نیم ساعت توی آب نمک استراحت کنن. بعد آبش رو خالی کنین، دوباره آب و نمک تازه بریزین و نیم ساعت دیگه صبر کنین. این کار باعث میشه تلخی گردوها گرفته بشه و یه طعم شور و دلچسب پیدا کنه.
نمک رو به صورت حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌تونین خریداری کنین.
مرحله چهارم: گردوها رو آبکشی و آماده کنین
بعد از خیساندن، گردوها رو خوب بشورین و آبکش کنین. بذارین یه کم هوا بخورن تا خشک بشن. موقع خوردن، می‌تونین اون پوست نازک قهوه‌ای رنگی که روی مغز گردو هست رو با ناخن یا دست جدا کنین. این پوست یه کم تلخه و اگه بردارین، طعم گردو خیلی لطیف‌تر و خوشمزه‌تر میشه.
مرحله پنجم: گردوها رو سرو کنین
فال گردو آماده‌ست! می‌تونین با کمی نمک، نون تازه و پنیر سرو کنین. اگه دوست دارین طعمش خاص‌تر بشه، کمی گلپر یا سبزی خشک کنارش بریزین، حتی چند قطره آبلیمو هم می‌تونه طعمش رو متفاوت کنه. این خوراکی ساده و سنتی، مخصوصاً تو فصل پاییز، یه حس نوستالژیک و دلچسب داره که خیلیا رو یاد خاطرات قدیمی می‌ندازه.
برای خرید آبلیموی تازه، انواع پنیر و انواع نان از فروشگاه‌های افق کوروش به صورت خرید حضوری و اینترنتی می‌تونین اقدام کنین.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های خشک کردن گردو سبز و تازه
نکات مهم در طرز تهیه فال گردو
- طرز تهیه فال گردو با گردوی تازه سبز، هم بافت نرم‌تری داره، هم طعمش لطیف‌تره.
- اگه گردوی تازه در دسترس ندارین، می‌تونین از گردوی خشک استفاده کنین. در این صورت حتما گردوها رو حداقل ۱۲ ساعت در آب نمک بخوابونین و در یخچال نگه دارین تا نرم بشن و تلخی‌شون گرفته بشه.
- برای گرفتن تلخی بیشتر و جلوگیری از سیاه شدن مغز گردو، می‌تونین چند قطره سرکه یا آبلیمو به آب نمک اضافه کنین.
- برای گرفتن تلخی گردو، بهتره آب نمک رو حداقل دو بار عوض کنین. بعضی‌ها حتی سه بار این کار رو انجام می‌دن تا طعم گردو کاملاً متعادل بشه.
- پوست نازک روی مغز گردو معمولاً تلخه. موقع خوردن، با ناخن یا دست جداش کنین تا طعم نهایی فال گردو لطیف‌تر و دلچسب‌تر بشه.
- فال گردو بهتره همون روز یا نهایتا تا یکی، دو روز بعد مصرف بشه. چون گردوی تازه خیلی زود تغییر رنگ و طعم می‌ده. اگه خواستین نگه دارین، حتماً در ظرف دربسته و داخل یخچال بذارین.
- موقع سرو فال گردو، می‌تونین کمی گلپر، نعناع خشک یا حتی پودر لیمو عمانی (طرز تهیه پودر لیمو عمانی) روی گردوها بپاشین. اینا هم طعم رو خاص‌تر می‌کنن، هم ظاهر رو جذاب‌تر.
بهترین روش پوست کندن گردو تازه
گرفتن پوست سبز گردوی تازه ممکن است کمی سخت به نظر برسد اما با روش‌های زیر می‌توانید کار را راحت‌تر کنید.
استفاده از دستکش و چاقو: دستکش بپوشین تا دست‌هاتون سیاه نشه. بعد با چاقوی تیز، پوست سبز را شکاف بدین و جدا کنین.
ضربه زدن با جسم سخت: گردو رو روی یه سطح سخت قرار بدین و با چکش یا سنگ، ضربه‌ای ملایم بزنین تا پوست ترک بخوره. بعد پوست گردو رو جدا کنین.
خیس کردن توی آب: گردوها رو به مدت ۲۴–۴۸ ساعت در آب قرار بدین. بعد پوست نرم شده را با دست یا برس جدا کنید.
استفاده از دستگاه پوست‌گیر یا دریل با برس سیمی: برای حجم زیاد گردو تازه، می‌تونین از دریل با برس سیمی یا دستگاه‌های مخصوص استفاده کنین. این کار معمولا سرعت پوست‌گیری رو بالا می‌بره و برای باغدارها مناسبه.
خشک‌کردن پوست برای راحت‌تر جدا شدن: گردوها را چند روز توی آفتاب بذارین تا پوستشون خشک و شکننده بشه. بعد با دست یا ابزار، پوست گردو رو جدا کنین.
نکات مهم برای خوش‌نمک شدن گردو فالی
نمک می‌تونه هم به ماندگاری بیشتر فال گردو کمک کنه و هم طعم بسیار جذابی اون بده. اما برای خوش طعم شدن گردو فالی، بهتره به توصیه‌های زیر دقت کنین.
۱- نوع نمک: چرا نمک دریا یا معدنی؟
نمک دریا و نمک معدنی نسبت به نمک تصفیه‌شده صنعتی، مواد معدنی بیشتری مثل منیزیم، پتاسیم و کلسیم دارن. این نوع نمک‌ها طعم طبیعی‌تری دارن و باعث می‌شن مزه گردو بهتر حفظ بشه. نمک تصفیه‌شده ممکنه طعم گردو رو کمی مصنوعی یا تند کنه، مخصوصا اگه گردو خیلی تازه باشه.
۲- تنظیم مقدار نمک بر اساس چربی گردو
گردوهای تازه و چرب معمولا طعم قوی‌تری دارن، پس برای تعادل مزه، مقدار نمک رو کمی بیشتر در نظر بگیرین. برای گردوهای خشک یا کم‌چرب، نمک کمتر کافیه تا طعمشون لطیف‌تر بمونه. نسبت پیشنهادی: برای هر ۱ کیلوگرم گردو، حدود ۱ قاشق غذاخوری نمک معدنی یا دریاست.
۳- شست‌وشوی نهایی با آب خنک
بعد از خیساندن گردو در آب نمک، حتما با آب سرد و تمیز بشورین تا نمک اضافی گرفته بشه. این کار باعث میشه گردوها برای پذیرایی یا مصرف روزانه، طعم ملایم‌تری داشته باشن و فشار خون رو بالا نبرن. مخصوصا برای افراد مسن یا کسانی که رژیم کم‌نمک دارن، این مرحله خیلی مهمه.
روش صحیح نگهداری فال گردو
برای نگهداری فال گردو (مخصوصا اگر با گردوی تازه تهیه شده باشه)، رعایت چند نکته کلیدی باعث میشه طراوت و طعمش حفظ بشه و از فساد جلوگیری بشه:
۱- دمای مناسب: بهترین دما برای نگهداری گردو بین ۰ تا ۵ درجه سانتی‌گراد هست. اگه قصد دارین فال گردو رو تا چند روز نگه دارین، یخچال بهترین گزینه‌ست.
۲- رطوبت کنترل شده: گردوها به شدت به رطوبت حساسن و در محیط مرطوب ممکنه کپک بزنن. از ظروف درب‌دار و خشک استفاده کنین و می‌تونین یه بسته کوچک جاذب رطوبت داخل ظرف بذارین.
۳- نور و هوا: نور مستقیم باعث اکسید شدن چربی‌های گردو میشه. فال گردو رو در ظروف مات یا شیشه‌ای تیره نگه دارین و دور از نور خورشید بذارین.
۴- جلوگیری از جذب بو: گردوها خیلی سریع بوهای محیط رو جذب می‌کنن. اون‌ها رو دور از مواد غذایی با بوی قوی مثل سیر، پیاز یا پنیر نگه دارین.
۵- نگهداری طولانی مدت: اگه می‌خواین فال گردو رو برای مدت طولانی نگه دارین، توی یخچال تا ۶ ماه قابل نگهداریه و توی فریزر تا ۱ سال هم کیفیتش حفظ میشه.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن فال گردو
نسبت آب و نمک برای تهیه فال گردو چقدر باید باشه؟
نسبت آب و نمک بستگی به مقدار گردو داره، ولی یه نسبت استاندارد و خوش‌طعم اینه که برای هر ۱ کیلوگرم گردو (مغز یا با پوست)، حدود ۲ تا ۳ قاشق چای‌خوری نمک یا ۱ قاشق غذاخوری نمک بریزید و مقدار آب هم به اندازه‌ای باشه که کاملا روی گردوها رو بپوشونه.
طبع فال گردو و مصلحات آن چیست؟
طبع فال گردو، مثل خود گردو، گرم و خشکه و در طب سنتی برای افراد سردمزاج بسیار مفید شناخته می‌شود. این طبع باعث افزایش حرارت بدن و تقویت عملکرد اندام‌هایی مثل معده، کلیه و مغز می‌شود. اما برای کسانی که مزاج گرم دارند، مصرف زیاد گردو ممکنه باعث جوش، خشکی دهان یا التهاب بشه، پس باید با احتیاط مصرف بشه.
مصلحات گردو در طب سنتی شامل سکنجبین، انار ترش یا ترشی‌های طبیعی، پنیر تازه است.