فسنجان لوبیا و بادمجان یکی از خوشمزه‌ترین و قدیمی‌ترین انواع غذاهای شمالی و از انواع خورشت فسنجان است که اصالتا به شهر لاهیجان تعلق دارد. خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان از نظر کلی شباهت زیادی با خورش فسنجان معمولی و خورش تیل قاتق فسنجان بادمجان مازندرانی دارد؛ با این تفاوت که در پخت آن علاوه بر مواد اولیه رایج در خورش فسنجان از بادمجان، لوبیا چشم بلبلی یا لوبیا چیتی نیز استفاده می‌شود. این خورش لذیذ را به دلخواه می‌توانید با گوشت مرغ یا کوفته قلقلی یا اصلا بدون گوشت و به صورت کاملا گیاهی برای شام و ناهار یا در مناسبت‌هایی مثل غذای عید نوروز درست کنید. با ما در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش همراه باشید تا طرز تهیه فسنجان لوبیا و بادمجان را به شما آموزش دهیم.
مواد لازم برای تهیه خورش لوبیا فسنجان گیلانی (برای ۴ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| گوشت مرغ | ۱ عدد |
| پیاز (برای پیاز داغ) | ۱ عدد بزرگ |
| مغز گردو | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| بادمجان | ۲ عدد |
| لوبیا چشم بلبلی | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| رب گوجه فرنگی | ۱ قاشق غذاخوری |
| رب انار | ۲ قاشق غذاخوری |
| زردچوبه، نمک و فلفل سیاه | به مقدار لازم |
| روغن | به مقدار لازم |
| برنج | برای سرو خورش لوبیا فسنجون |
مدت زمان لازم برای آماده‌سازی مواد اولیه: ۳۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت خورش لوبیا فسنجان: ۹۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه فسنجان لوبیا و بادمجان
طرز تهیه فسنجان لوبیا و بادمجان با استفاده از لوبیا چشم بلبلی یا لوبیا چیتی و ترکیب با گوشت مرغ، کوفته قلقلی یا بدون گوشت قابل انجام است.
مرحله اول: لوبیا چشم بلبلی را بخیسانید
پیش از هر کاری، در اولین مرحله از طرز تهیه فسنجان لوبیا و بادمجان باید لوبیا چشم بلبلی را از شب قبل به خوبی بشویید و همراه با آب در ظرف مناسبی بریزید تا برای ۱۲ ساعت خیس بخورد. مقدار آب باید به اندازه‌ای باشد که سطح لوبیاها را کاملا بپوشاند. در این فاصله، چند بار آب لوبیا را عوض کنید تا نفخ آن کاملا برطرف شود.
در صورت تمایل، برای خرید انواع حبوبات مانند لوبیا چشم بلبلی می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله دوم: لوبیا چشم بلبلی را بپزید
پس از گذشت این مدت، وقت آن است که لوبیاها را آبکشی کنید. سپس، لوبیا چشم بلبلی خیس خورده را همراه با مقداری آب تازه در قابلمه مناسبی بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید تا آب داخل قابلمه بجوشد. در ادامه، درب قابلمه را ببندید و حرارت را ملایم کنید تا لوبیاها برای ۴۵ الی ۵۰ دقیقه روی شعله کم بپزند.
مرحله سوم: باقی مواد اولیه خورش لوبیا فسنجان را آماده کنید
در فاصله پخته شدن لوبیاها، گوشت سینه مرغ را به خوبی بشویید و در آبکش بریزید تا آب اضافی آن خارج شود. سپس، گوشت سینه مرغ را در ابعاد خورشتی خرد کنید. پیاز شسته شده و بدون پوست را هم رنده کنید و کنار بگذارید. بادمجان‌ها را نیز به خوبی بشویید و پوست بگیرید. سپس، بادمجان‌ها را به صورت نگینی درشت یا حلقه‌ای خرد کنید.
مغز گردو را نیز پاک کرده و همه قسمت‌های سخت و چوبی را دور بریزید. سپس، مغز گردو را در دستگاه غذاساز بریزید و کاملا پودر کنید یا با استفاده از چرخ گوشت، مغز گردوی پاک شده را چرخ کنید.
برای خرید مغز گردو و گوشت مرغ می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله چهارم: پیاز را تفت دهید
در این مرحله از طرز تهیه فسنجون با بادمجان، مقداری روغن سرخ کردنی را در تابه مناسبی بریزید و روی حرارت متوسط بگذارید تا داغ شود. سپس، پیاز را که قبلا رنده کردید در تابه بریزید و تفت دهید تا کاملا سبک شود. در ادامه، مقداری زردچوبه را به پیاز رنده شده اضافه کنید و برای یک دقیقه همراه با پیاز تفت دهید تا عطر زردچوبه آزاد شود.
برای خرید روغن سرخ کردنی، پیاز داغ آماده و زردچوبه می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله پنجم: تکه‌های مرغ را اضافه کنید
پس از سبک شدن پیاز و آزاد شدن عطر زردچوبه، وقت آن است که قطعات مرغ را نیز در تابه بریزید و همراه با پیاز تفت دهید. مواد داخل تابه را هم بزنید تا همه قسمت‌های مرغ تفت ببینند.
مرحله ششم: مرغ فسنجون را بپزید
در این مرحله از طرز تهیه خورشت فسنجون گردو بادمجان، ابتدا مقداری نمک و فلفل سیاه را به تابه حاوی پیاز و مرغ اضافه کنید. این مواد را به خوبی هم بزنید تا ادویه‌ها به صورت یکنواخت در تابه پخش شوند.
سپس، به اندازه نصف لیوان آب جوش در تابه بریزید. درب تابه را ببندید و حرارت را ملایم کنید تا قطعات مرغ برای ۱۵ الی ۲۰ دقیقه به آرامی پخته و طعم‌دار شوند.
برای خرید نمک و فلفل سیاه می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله هفتم: بادمجان را سرخ کنید
در فاصله پخته شدن مرغ، مقداری روغن را در تابه دیگری بریزید و روی حرارت متوسط بگذارید تا داغ شود. سپس، قطعات بادمجان را که قبلا به صورت نگینی یا حلقه‌ای برش زدید در تابه بریزید. حرارت را ملایم کنید تا قطعات بادمجان با حرارت کم تفت ببینند و کاملا طلایی شوند.
مرحله هشتم: گردو و لوبیا را اضافه کنید
پس از سرخ شدن قطعات بادمجان، گردوی چرخ شده را نیز در تابه بریزید و برای یکی دو دقیقه همراه با بادمجان تفت دهید. سپس، لوبیاهای پخته شده را نیز به این تابه اضافه کنید. همه مواد را به خوبی هم بزنید تا با یکدیگر مخلوط شوند.
مرحله نهم: رب انار و ادویه‌ها را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان، مقدار کمی نمک، فلفل سیاه و زردچوبه را به ترکیب بادمجان، گردو و لوبیا چشم بلبلی اضافه کنید. رب انار (طرز تهیه رب انار) را هم در این تابه بریزید و این مواد را به خوبی هم بزنید تا کاملا با یکدیگر ترکیب شوند. در ادامه، به اندازه نصف لیوان آب خیلی سرد هم به مایه خورشت اضافه کنید تا گردوها حسابی روغن بیندازند.
برای خرید رب انار می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله دهم: رب گوجه فرنگی را تفت دهید
حالا، مقدار کمی روغن را در تابه کوچکی بریزید و روی حرارت ملایم بگذارید تا داغ شود. رب گوجه فرنگی را به این تابه اضافه کنید و برای یکی دو دقیقه تفت دهید تا رنگ باز کند. سپس، رب گوجه تفت داده شده را نیز به تابه حاوی مایه خورشت فسنجون اضافه کنید.
برای خرید رب گوجه فرنگی می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی به فروشگاه‌های افق کوروش مراجعه کنید.
مرحله یازدهم: مرغ پخته شده را اضافه کنید
تا الان، مطمئنا گوشت سینه مرغ حسابی پخته و آب آن کشیده شده است. بنابراین، وقت آن است که محتویات تابه حاوی مرغ را به ترکیب بادمجان و باقی مواد اضافه کنید. حالا، خورشت را هم بزنید تا همه مواد به صورت یکنواخت با یکدیگر ترکیب شوند.
در این مرحله، چند قطعه یخ هم در تابه بیندازید. سپس، درب تابه را ببندید و حرارت را ملایم کنید تا خورش گردو بادمجان شما برای چند دقیقه روی شعله کم باقی بماند و کاملا جا افتاده شود و روغن بیندازد.
مرحله آخر: خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان را سرو کنید
پس از جا افتادن خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان، آن را در ظرف سرو بریزید و همراه با برنج زعفرانی یا چلو آبکش نوش جان کنید. برای تزیین خورش لوبیا فسنجان می‌توانید از دانه‌های انار، مغز گردو یا چند برش بادمجان سرخ شده استفاده کنید.
برنج را می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
نکات مهم در طرز تهیه فسنجون لوبیا و بادمجان
- در صورت تمایل، می‌توانید خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان را با کوفته قلقلی یا بدون گوشت و به صورت کاملا گیاهی درست کنید.
- بسته به ذائقه، می‌توانید رب گوجه فرنگی را از دستور طبخ خورش لوبیا فسنجان حذف کنید.
- بسته به ذائقه، می‌توانید یک قاشق چای‌خوری پودر گلپر هم به خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان اضافه کنید.
- در صورت تمایل، می‌توانید فسنجون با بادمجان را به جای لوبیا چشم بلبلی با لوبیا چیتی درست کنید.
- در برخی از رسپی‌ها، خورشت گردو بادمجان در ترکیب با سیب زمینی سرخ کرده تهیه می‌شود.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن فسنجان لوبیا و بادمجان
خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان با کوفته قلقلی خوشمزه می‌شود؟
در صورت تمایل، می‌توانید خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان را با گوشت قلقلی درست کنید. در این صورت، ابتدا باید گوشت چرخ کرده را با تفاله پیاز رنده شده و مقداری نمک، زردچوبه و فلفل سیاه ورز دهید. سپس، کوفته قلقلی‌ها را آماده کنید و تفت دهید. پس از آماده شدن مایه خورشت، کوفته‌ها را در خورش بریزید و حدود ۱۰ دقیقه صبر کنید تا همه مواد در کنار یکدیگر بپزند و جا افتاده شوند.
برای روغن انداختن خورشت فسنجان لوبیا و بادمجان چه کنیم؟
برای روغن انداختن خورش فسنجان لوبیا بادمجان گیلانی، حتما باید مغز گردوی چرخ شده را حسابی تفت دهید. به علاوه، پس از اضافه کردن گردو به مایه خورشت، باید هر چند دقیقه یک‌بار چند قطعه یخ یا مقدار کمی آب خیلی سرد به خورشت اضافه کنید تا گردو دچار شوک حرارتی شود و روغن طبیعی خودش را آزاد کند.