از خامه می‌تونم کره بگیرم؟ کره یکی از خوش‌خوراک‌ترین غذاهاییه که همیشه جای خودش رو تو سفره صبحونه حفظ کرده. اگه تا حالا فکر می‌کردین درست کردن کره با خامه فقط کار کارخانه‌هاست، وقتشه که نظرتون رو عوض کنین. با یه مقدار خامه پرچرب و صرف کمی زمان، می‌تونین تو خونه، کره تازه و خوش‌عطر تهیه کنین. این کار نه‌تنها آسونه، بلکه یه حس خوب هم با خودش میاره. توی این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ما طرز تهیه کره از خامه به ۲ روش خانگی و راه‌های خوشمزه و باکیفیت شدن کره خامه رو به شما یاد میدیم.
طرز تهیه کره از خامه در یک نگاه
برای تهیه کره از خامه به روش خونگی، اول خامه پرچرب رو از یخچال بیرون بیارین و بذارین به دمای محیط برسه تا راحت‌تر هم بخوره. بعد اون رو داخل یه کاسه بزرگ بریزین و با همزن برقی با سرعت متوسط تا زیاد بزنین تا اول فرم بگیره و بعد چربی‌اش جدا بشه. وقتی تکه‌های زردرنگ کره از مایع سفید جدا شدن، دوغ رو کنار بذارین و کره رو جمع کنین.
در ادامه باید کره رو چند بار با آب سرد یا یخ‌دار بشورین تا دوغ باقی‌مونده خارج بشه. در صورت تمایل کمی نمک یا سبزی خشک اضافه کنین تا طعم‌دار بشه و موندگاریش بیشتر بشه. بعد کره رو با پارچه تنظیف فشار بدین تا آب اضافیش خارج بشه و فرم دلخواه بهش بدین. در نهایت، کره رو داخل ظرف درب‌دار بذارین و توی یخچال نگهداری کنین تا آماده مصرف باشه.
شما می‌تونین جزییات مربوط به مقدار مواد اولیه و مراحل تهیه کره خامه رو توی این مطلب بخونین.
مواد اولیه برای تهیه کره خامه
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| خامه (پرچرب پاستوریزه) | نیم کیلوگرم (۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار) |
| آب سرد یا یخ | برای شستشوی کره |
| نمک (اختیاری) | حدود ۱/۴ قاشق چای‌خوری |
| سبزی خشک یا فلفل سیاه | برای طعم دار کردن کره |
وسایل مورد نیاز برای تهیه کره از خامه
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| کاسه بزرگ | برای نگهداری خامه و کره در مراحل مختلف |
| همزن برقی یا دستی | برای هم زدن خامه |
| ظرف آب سرد و یخ | برای شستشوی کره |
| پارچه تنظیف یا صافی ریز | برای جدا کردن کره از مایع باقی مانده |
| دستکش آشپزخانه | برای ورز دادن کره |
| کاردک یا قاشق چوبی | برای فرم دهی کرده |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۴۵ دقیقه
مدت زمان آماده‌سازی کره از خامه: ۲ تا ۳ ساعت
میزان کالری کره خامه در ۱ قاشق غذاخوری: ۱۰۲ کیلوکالری
مراحل طرز تهیه کره از خامه به روش خانگی و با همزن
این مقدار خامه، حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ گرم کره میده که می‌تونین با طی کردن مراحل زیر اون رو درست کنین.
مرحله اول: خامه رو از یخچال بیرون بیارین
اول از همه برای طرز تهیه کره از خامه، باید خامه‌تون رو از یخچال بیرون بیارین و بذارین حدود نیم ساعت تا یک ساعت در دمای محیط بمونه. این کار باعث می‌شه خامه کمی نرم‌تر بشه و چربی‌اش راحت‌تر جدا بشه. اگه خامه خیلی سرد باشه، همزدنش سخت‌تر می‌شه و زمان بیشتری می‌بره تا کره شکل بگیره.
در صورت تمایل می‌تونین خامه پرچرب رو از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی تهیه کنین.
مرحله دوم: خامه رو توی کاسه بریزین
وقتی خامه به دمای محیط رسید، اون رو داخل یه کاسه بزرگ بریزین. بهتره از ظرفی استفاده کنین که موقع همزدن مواد بیرون نریزه. اگه همزن برقی دارین، کارتون خیلی راحت‌تره، چون باید خامه رو با سرعت متوسط تا زیاد بزنین تا اول فرم بگیره و بعد شروع کنه به جدا شدن.
مرحله سوم: خامه رو با همزن بزنین
در مراحل اولیه همزدن، خامه حالت پف‌کرده و سبک پیدا می‌کنه، مثل خامه‌ای که برای تزئین کیک استفاده می‌شه. اما شما باید ادامه بدین و از این مرحله عبور کنین. بعد از چند دقیقه، خامه شروع می‌کنه به شکستن و تکه‌های زردرنگ چربی از مایع سفید جدا می‌شن، اون لحظه‌ایه که کره داره شکل می‌گیره.
مرحله چهارم: کره رو از دوغ جدا کنین
توی این مرحله از کره گیری از خامه، وقتی دیدین تکه‌های کره به دیواره‌های ظرف یا تیغه‌های همزن چسبیدن و مایع سفیدرنگی ته ظرف مونده، یعنی به مرحله جدا شدن دوغ رسیدین. اون مایع همون دوغ تازه‌ست که می‌تونین نگه دارین و بعداً برای نوشیدنی یا پخت‌وپز استفاده کنین. حالا باید کره رو از دوغ جدا کنین.
مرحله پنجم: آب سرد رو اضافه کنین
تکه‌های کره رو با قاشق یا دستکش آشپزخانه جمع کنین و داخل یه ظرف دیگه بریزین. حالا نوبت شست‌وشوی کره‌ست. چند بار کره رو داخل آب سرد یا یخ‌دار بذارین و با دست ورز بدین تا باقی‌مونده دوغ ازش خارج بشه. این مرحله خیلی مهمه چون اگه دوغ داخل کره بمونه، باعث می‌شه زود خراب بشه.
مرحله ششم: افزودنی‌های دلخواهتون رو اضافه کنین
اگه می‌خواین کره‌تون طعم‌دار بشه یا موندگاری بیشتری داشته باشه، می‌تونین کمی نمک بهش اضافه کنین. نمک علاوه بر طعم، خاصیت نگهدارندگی داره و جلوی فساد زودهنگام کره رو می‌گیره. فقط حواستون باشه که مقدارش زیاد نشه تا کره شور نشه و طعمش طبیعی بمونه.
انواع نمک رو به صورت خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌تونین تهیه کنین.
مرحله هفتم: کره رو صاف کنین
بعد از شست‌وشوی کره، باید کره رو به خوبی فشار بدین تا آب اضافی‌اش خارج بشه. می‌تونین از پارچه تنظیف یا صافی استفاده کنین و کره رو داخلش بذارین و فشار بدین. هرچی آب کمتری داخل کره بمونه، ماندگاریش بیشتر می‌شه و بافتش هم بهتر درمیاد.
مرحله هشتم: کره رو فرم بدین
توی این مرحله از طرز تهیه کره از خامه، وقت فرم‌دادن به کره‌ست. می‌تونین با قاشق یا کف دست کره رو به شکل دلخواه دربیارین یا از قالب‌های سیلیکونی استفاده کنین. اگه دوست دارین کره‌تون خاص باشه، می‌تونین سبزی خشک مثل شوید، پونه، یا حتی سیر خشک و فلفل سیاه هم اضافه کنین تا یه کره طعم‌دار خونگی داشته باشین.
انواع ادویه معطر غذا و سبزی خشک معطر رو از فروشگاه‌های افق کوروش به صورت حضوری و اینترنتی می‌تونین خریداری کنین.
مرحله آخر: کره خامه رو نگهداری کنین
در نهایت، کره به دست آمده رو داخل ظرف درب‌دار بذارین و توی یخچال نگهداری کنین. بهتره ظرف شیشه‌ای باشه تا بو نگیره و طعمش حفظ بشه. این کره تا حدود یک هفته در یخچال سالم می‌مونه، البته اگه خوب آب‌گیری شده باشه. برای نگهداری طولانی‌تر، می‌تونین کره رو فریز کنین.
انواع کره رو به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنین.
روش تهیه کره از خامه با شیشه نوشابه
اگه همزن برقی یا غذاساز در دسترستون نیست، می‌تونین با یه بطری شیشه‌ای یا بطری نوشابه هم کره درست کنین؛ یه روش ساده و سنتی که فقط نیاز به کمی حوصله و انرژی داره. اول خامه پرچرب که به دمای محیط رسیده رو داخل بطری بریزین. دقت کنین که فقط تا نیمه بطری پر بشه، چون باید فضای کافی برای تکون دادن داشته باشه. در بطری رو محکم ببندین و شروع به تکون دادن مداوم بطری کنین. این کار ممکنه حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه طول بکشه.
در این مدت، ابتدا خامه فرم می‌گیره، ولی با ادامه تکون دادن، چربی از مایع جدا می‌شه و تکه‌های کره به دیواره‌های بطری می‌چسبن. وقتی دیدین مایع سفید ته بطری جمع شده و کره جدا شده، بطری رو باز کنین و محتویاتش رو داخل یه ظرف بریزین. سپس مثل روش‌های دیگه تهیه کره محلی، کره رو با آب سرد بشورین تا دوغ باقی‌مونده خارج بشه و بعد فشارش بدین تا آب اضافی خارج بشه. می‌تونین نمک یا سبزی خشک هم اضافه کنین تا کره‌تون طعم‌دار بشه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه کره از ماست به چند روش
نکات مهم در طرز تهیه کره از خامه
- خامه باید به دمای محیط برسه تا چربی‌اش راحت‌تر جدا بشه. خامه سرد همزدنش سخت‌تره و زمان کره‌گیری رو زیاد می‌کنه.
- اگه خامه‌تون پاستوریزه و صنعتی نیست، بذارین چند ساعت در دمای محیط بمونه تا باکتری‌های مفید فعال بشن. این کار باعث می‌شه کره طعم عمیق‌تری، شبیه کره‌های محلی پیدا کنه.
- خامه‌هایی که برای استفاده یا تزیین قهوه یا دسر طراحی شدن معمولاً شیرین هستن و برای کره‌گیری مناسب نیستن. خامه باید خالص، بدون افزودنی یا پایدارکننده و پرچرب باشه.
- از خامه پرچرب پاستوریزه برای تهیه کره از خامه استفاده کنین. خامه‌هایی با چربی بالای ۳۰ درصد بهترین گزینه برای کره‌گیری هستن.
بیشتر بخوانید: چطور از شیر کره بگیریم؟
نکات مربوط به هم زدن خامه
- همزدن خامه رو به صورت مرحله‌ای انجام بدین؛ یعنی اول با سرعت پایین شروع به همزدن کنین تا خامه فرم بگیره، بعد سرعت رو بالا ببرین تا چربی جدا بشه. این کنترل سرعت باعث می‌شه کره بافت لطیف‌تری داشته باشه و از حالت دانه‌دانه خارج بشه.
- وقتی کره خامه جدا شد، هم زدن رو متوقف کنین. ادامه همزدن باعث می‌شه بافت کره خراب بشه یا به شکل خمیر دربیاد.
- بعد از جدا شدن کره، حتماً چند بار با آب سرد یا یخ‌دار بشورینش تا دوغ کاملاً خارج بشه. باقی‌مونده دوغ باعث فساد و بوی نامطبوع می‌شه.
بیشتر بخوانید: طرز تهیه خامه فرم گرفته قنادی
نکات نگهداری کره خامه
- اضافه کردن مقدار کمی نمک (حدود ۱ گرم به ازای هر ۱۰۰ گرم کره) باعث می‌شه کره دیرتر خراب بشه. نمک از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها جلوگیری می‌کنه و یه طعم سنتی هم به کره میده.
- اگه مقدار زیادی کره درست کردین، می‌تونین اون رو به قطعات کوچک تقسیم کنین، هر قطعه رو در کاغذ مومی یا سلفون بپیچین و داخل ظرف درب‌دار بذارین.
- کره خامه در فریزر تا ۶ ماه قابل نگهداریه.
- برای مصرف خامه فریز شده، شب قبل اون رو داخل یخچال بذارین تا یخ‌زدایی بشه، نه در دمای محیط.
- دوغی که از کره‌گیری باقی می‌مونه، یه نوشیدنی سالم و کم‌چربه. می‌تونین با کمی نمک و نعناع خشک، یه دوغ خونگی خوش‌طعم درست کن
چطور بفهمیم کره خامه ای خراب شده؟
تشخیص فساد کره خامه‌ای خونگی خیلی مهمه، چون این نوع کره مواد نگهدارنده نداره و زودتر از کره‌های صنعتی خراب می‌شه. برای اینکه مطمئن بشین کره‌تون سالمه، باید به چند نشونه ظاهری، بویایی و طعمی دقت کنین:
- اگه رنگ کره از زرد روشن به زرد تیره، خاکستری یا سبز متمایل شد، احتمال فساد بالاست. وجود لکه‌های سفید یا سبز هم نشونه کپک‌زدگیه.
- کره سالم بوی ملایم و خامه‌ای داره. اگه بوی تُرش، کپک‌زده یا شبیه روغن سوخته حس کردین، احتمالاً کره فاسد شده.
- کره باید بافتی نرم و یکنواخت داشته باشه. اگه حالت دانه‌دانه، چسبناک یا خیلی خشک پیدا کرد، یعنی کیفیتش پایین اومده.
- طعم تُرش، تلخ یا فلزی نشونه اکسید شدن چربی‌هاست. اگه طعم کره با حالت معمول فرق داشت، بهتره مصرفش نکنین.
- اگه روغن زیادی از کره جدا شده و روی سطحش جمع شده، یعنی کره فاسد شده.
برای شفاف شدن رنگ کره خامه‌ای چه کنیم؟
- استفاده از خامه تازه و پرچرب؛ خامه‌ای که تازه و با چربی بالا باشه، کره‌ای روشن‌تر و براق‌تر تولید می‌کنه. خامه کهنه یا کم‌چرب معمولاً کره‌ای کدر و مات میده.
- تغذیه دام تأثیر داره؛ شیر گاوی که از علف تازه تغذیه کرده باشه (مخصوصاً در فصل بهار)، رنگ کره رو طلایی و شفاف‌تر می‌کنه. این موضوع در کره‌های محلی کاملاً محسوسه.
- شست‌وشوی کامل با آب سرد و یخ‌دار؛ بعد از جدا شدن کره، چند بار با آب سرد یا یخ‌دار بشورینش. این کار باعث خروج کامل دوغ و ناخالصی‌ها می‌شه و رنگ کره رو روشن‌تر می‌کنه.
- ورز دادن و صاف‌سازی نهایی؛ بعد از شست‌وشو، کره رو خوب ورز بدین تا بافتش یکنواخت بشه. کره‌ای که خوب ورز داده شده، نور رو بهتر بازتاب میده و ظاهر شفاف‌تری پیدا می‌کنه.
بیشتر بخوانید: چطور از دوغ کره بگیریم؟
سوالات متداول درباره طرز تهیه کره خامه ای
فرق کره خامه با دیگر کره‌های محلی چیه؟
کره خامه، طعم ملایم و خامه‌ای داره، بدون تُرشی یا عطر قوی؛ در حالی که کره‌های محلی معمولاً تُرش‌مزه‌تر و معطرترن چون از شیر یا ماست تخمیرشده تهیه می‌شن. همچنین بافت کره خامه نرم و یکنواخته، ولی کره محلی ممکنه دانه‌دانه یا کمی سفت‌تر باشه. در ضمن رنگ کره خامه معمولاً کرم یا زرد روشنه، اما کره محلی بسته به تغذیه دام و فصل تولید، رنگ طلایی‌تر یا تیره‌تری داره.
هر کیلو خامه چقدر کره میده؟
میزان کره‌ای که از ۱ کیلو خامه به دست میاد، بستگی به درصد چربی خامه داره. اما به‌طور میانگین، از هر ۱ کیلوگرم خامه پرچرب حدود ۳۵۰ تا ۴۵۰ گرم کره به دست میاد. اگر خامه‌تون چربی بالای ۳۰٪ داشته باشه، مقدار کره بیشتر می‌شه. بنابراین برای تهیه ۱ کیلو کره، معمولاً به حدود ۲/۵ تا ۳ کیلو خامه نیاز دارین.