گردشگری سلامت یا مدیکال توریسم (Medical tourism) را میتوان فرآیند سفر به خارج از کشور محل اقامت، به منظور دریافت مراقبتهای پزشکی تعریف کرد. رشد محبوبیت گردشگری سلامت توجه سیاست گذاران، محققان و رسانهها را به خود جلب کرده است. در اصل این اصطلاح به سفر بیماران از کشورهای کمتر توسعه یافته به کشورهای پیشرفته برای پیگیری درمانهایی که در کشورشان در دسترس نیست، اشاره دارد. در این مقاله از مجله کوروش به مفهوم گردشگری سلامت یا گردشگری پزشکی و اهمیت آن در صنعت پزشکی و گردشگری میپردازیم و انواع مختلف گردشگری سلامت را به شما معرفی میکنیم.
تعریف گردشگری سلامت
در سالهای اخیر شاهد تحولات کمی و کیفی در حوزه درمان بیماران هستیم. برای مثال افرادی برای دسترسی به خدمات بهداشتی از کشورهای ثروتمندتر به کشورهای کمتر توسعه یافته سفر میکنند. چنین جابجایی عمدتاً ناشی از کم هزینه بودن روند درمان در کشورهای کمتر توسعه یافته است. در دسترس بودن پروازهای ارزان قیمت، اطلاعات سودمند و دقیق، بازاریابی و… از جمله دلایل این مدل گردشگری در حوزه سلامت است. گردشگری سلامت نوعی گردشگری است که برای بهبود دستیابی و بازیابی سلامت جسمی و روانی است. در گردشگری سلامت بیمار بیش از ۲۴ ساعت و کمتر از یک سال از یک بیمارستان یا درمانگاه خدمات میگیرد.
آنچه واقعاً کلمه “گردشگری” را در مفهوم گردشگری سلامت قرار میدهد، این است که افراد اغلب پس از طی مراحل پزشکی در کشور خارجی مدتی اقامت میکنند. بنابراین مسافران میتوانند با گشت و گذار، سفرهای یک روزه یا چند روزه داشته باشند. علاوه بر پیگیری روند درمان، گردشگران حوزه سلامت در هرگونه فعالیت گردشگری دیگر نیز شرکت میکنند. یعنی خرید سوغاتی، رونق موزه ها، رشد درآمد مردم محلی، رزرو بیشتر هتل و بسیاری اهداف دیگر که در گردشگری دنبال میشود.
بحث هزینه در گردشگری سلامت
گردشگری سلامت نمایانگر پدیدهای چند میلیارد دلاری در سراسر جهان است که انتظار میرود در دهه آینده رشد چشمگیری داشته باشد. برای فردی که به خدمات بهداشتی علاقهمند است، هزینه عامل اصلی در تصمیمگیری برای دریافت مراقبتهای پزشکی در خارج از کشور است. از آنجا که هزینههای مراقبتهای بهداشتی در ایالات متحده و سایر مناطق جهان بسیار زیاد است، بسیاری از کارفرمایان و شرکتهای بیمه شروع به گردشگری سلامت به عنوان راهی برای کاهش هزینه نگاه میکنند. بیشتر کشورها در سراسر جهان منافع مالی حاصل از این بازار در حال ظهور را درک کرده و به آن تمایل دارند.
دلیل اصلی اینکه کلینیکها و بیمارستانها در کشورهای در حال توسعه قادر به کاهش قیمت خود هستند ، مستقیماً با وضعیت اقتصادی کشور ارتباط دارد. گردشگری سلامت همبستگی مستقیمی با تولید ناخالص داخلی سرانه کشورها دارد. در نتیجه، قیمت جراحی در کشورهایی که در مقایسه با ایالات متحده گردشگری پزشکی را ارائه میدهند ۳۰ تا ۷۰ درصد پایینتر است.
بیشتر بخوانید: ۵ مقصد برتر گردشگری سلامت در دنیا
اهمیت کیفیت خدمات پزشکی در گردشگری سلامت
دو بخش مهم در کیفیت خدمات در بخش مراقبتهای بهداشتی وجود دارد: کیفیت فنی یا تجهیزات پزشکی و کیفیت خدمات و عملکرد. تجهیزات و کیفیت فنی در واقع همان سازوکار و الگوریتم تشخیص بیماری بیماران است که به کمک دستگاههای پزشکی صورت میگیرد. در حالی که کیفیت خدمات و عملکرد با خدمات ارائه شده در مراکز بهداشتی درمانی مانند: خدمات کارکنان، پرستاران و از همه مهمتر پزشکان نسبت به بیمار سنجیده می شود. کیفیت خدمات در صنعت گردشگری سلامت یک بخش اساسی و مهم در جذب بیمار است.
یکی از موانع اساسی در پذیرش گردشگری پزشکی درک کیفیت نامناسب است. نکته اصلی برای غلبه بر آن استفاده از استراتژیهای بازاریابی اصولی و ارزیابی کیفیت از طریق اعتباربخشی از یک موسسه معتبر بین المللی است. چنین اعتبارنامهای برای تقویت اعتماد متقاضیان اساسی است. این اعتبار میتواند حتی بیشتر شود. البته اگر اعتباربخشی با پیوستن به بیمارستانهای معتبر یا سیستمهای مراقبت های بهداشتی در کشورهای صنعتی دنبال شود. هنگامی که ارائه دهندگان خدمات بهداشتی اعتبار کسب کردند و به بخشی از شبکههای بین المللی وصل شدند، میتوان بهتر از آنها خدمات گرفت.
انواع درمانها و خدمات در گردشگری سلامت
دستهبندیهای مختلف درمانی، عامل مهمی در تصمیم گیری برای انجام گردشگری سلامت است. متداول ترین خدماتی که بیماران در طول سفرهای گردشگری سلامت دنبال میکنند جراحی زیبایی، دندان پزشکی، پیوند اعضا، جراحی قلب و جراحی ارتوپدی است. با این وجود، خدمات متنوعی را میتوان از طریق گردشگری پزشکی به دست آورد، از انواع درمانهای ضروری گرفته تا انواع مختلف درمانهای طب سنتی و جایگزین در این نوع گردشگری جای میگیرد. گردشگری سلامت در حوزه درمان ناباروری هم از محبوبیت رو به رشدی برخوردار است.
بیشتر بخوانید: انواع درمانها و خدمات در گردشگری سلامت
دلایل اصلی گردشگری سلامت
علاوه بر هزینه، عامل مهم دیگری در افزایش این نوع گردشگری وجود دارد. فقدان ارائه خدمات پزشکی در برخی زمینه ها یا در دسترس نبودن و یا ممنوعیت در یک کشور میتواند بیمار را به جایی دیگر رهسپار کند. توریسم سلامت امروزه یکی از شکوفاترین بخشهای صنعت بهداشت در سراسر جهان است. مدیکال توریسم یکی از مهمترین شاخه های صنعت گردشگری است و دارای مزایای اقتصادی و اجتماعی بالایی است. مردم برای دستیابی به مراقبت های درمانی، سفر میکنند تا سرویس مد نظر خود را بگیرند. یک گردشگر سلامت میتواند برای بازیابی سلامت جسمی و روانی خود از خدمات پزشکی هدف در تعطیلات استفاده کند. این نوع گردشگری در ایران هم مثل بسیاری از کشورهای جهان رواج دارد و گردشگران زیادی از کشورهای همسایه به کشورمان میآیند و خدمات درمانی به خصوص در زمینه عمل های جراحی زیبایی و سایر عملهای پزشکی میگیرند.
انواع گردشگری سلامت
بخشهای ارائه شده برای توریسم سلامت متفاوت است که میتوان آن را در سه دسته کلی طبقه بندی کرد:
گردشگری تندرستی Wellness Tourism
سفر به مناطقی که دارای منابع آب معدنی و آب گرم هستند برای خلاصی از فشارهای زندگی روزمره بدون مداخله و نظارت پزشکی، گردشگری تندرستی است. بیمارانی که دوران نقاهت خود را سپری می کنند و در صورتی که بیماری جسمی خاصی نداشته باشند، میتوانند با استفاده از امکانات طبیعی و برنامه مراقبت با نظارت درمانگر، پیشرفت روند درمان خود را سرعت بخشند.
بیشتر بخوانید: چگونه میتوان با گردشگری سلامت کسب درآمد کرد؟
گردشگری درمانی Curative Tourism
مسافرت با هدف استفاده از منابع طبیعی (آب معدنی، چشمه آب نمک، گوگرد و غیره) برای درمان برخی بیماریها یا گذراندن دوره نقاهت تحت نظارت و مداخله درمانگر، گردشگری درمانی نامیده میشود.
گردشگری پزشکی Medical Tourism
گردشگری پزشکی نوع دیگری از توریسم سلامت است که این سفر با هدف فیزیوتراپی و انجام نوعی عمل جراحی تحت نظارت درمانگران در بیمارستانها و مراکز درمانی انجام میشود. در این نوع از گردشگری، بیمار ممکن است پس از بهبود و معالجه نیاز به استفاده از فضاهای خدمات گردشگری پزشکی (مانند آب گرم) داشته باشد که در آن سفر وی با سفر به مکانهایی که این امکانات وجود دارد، ممکن است به پایان برسد.
منابع: news-medical / razihos
