درباره دارک استور و اهمیت آن در تجارت الکترونیک و خرده فروشی

فروشگاه های تمام اینترنتی دارک استور تحولی گسترده در صنعت خرده فروشی جهان ایجاد کرده اند. با رشد و توسعه تکنولوژی روز به روز بر تعداد این فروشگاه ها افزوده می شود. حالا بیشتر خرده فروشان مطرح جهان پس از راه اندازی پلتفروهای تجارت الکترونیک، برای جلب رضایت مشتری و در عین حال کاهش هزینه ها گزینه دارک استور را نیز در برنامه توسعه خود قرار داده اند. در بخش خرده فروشی مجله کوروش به بررسی دارک استورها و اهمیت و ضرورت آن پرداخته ایم.

دارک استور چیست؟

اصطلاح فروشگاه دارک استور به دات کام نیز معروف است. دارک استور یک خرده فروشی یا مرکز توزیع اختصاصی و منحصر برای خرید آنلاین کالا و خدمات است. دارک استور یک انبار بزرگ است که برای خدمات سفارش آنلاین مورد استفاده قرار می گیرد. جایی که مشتری کالایی که آنلاین سفارش داده را  حضوری دریافت کرده و یا با حداقل هزینه برای او ارسال می شود.

فضای داخلی دارک استور

درب مراکز توزیع خرده فروشی دارک استور به روی خریداران باز نیست. چرا که باید فضای بیشتری برای فراهم کردن سفارش مشتریان در محل دارک استور وجود داشته باشد تا سفارش ها با دقت آماده شود. پس از ثبت سفارش اقلام در دارک استور چیده و بسته بندی می شوند. این اقلام برای تحویل به مشتریان محلی آماده می شوند. مشتریان می توانند اقلام مورد نظر خود را از دارک استورها تحویل بگیرند. فروشگاه های دارک استور گاهی ممکن است همانند یک سوپرمارکت محلی به نظر برسند. معمولا درون آن ها به شکل راهروهای بزرگ با قفسه های حاوی محصولات خرده فروشی است. نیازی نیست تا دارک استورها در خیابان های پر رفت و آمد و یا مراکز خرید واقع شوند. معمولا فروشگاه ها در مراکزی قرار می گیرند که از نظر دسترسی به مسیرهای مختلف کاملا مناسب باشند. ساختمان و مراکز این نوع فروشگاه ها کاملا عادی هستند و شرایطی برای تبلیغات مهیا نشده است. چرا که هدف آن ها چیز دیگری است. معمولا در این فروشگاه ها خبری از نمایشگرهای فروش نیست و داخل فروشگاه بازاریابان محصولات خاص حضور ندارند.

پردازش سفارش ها در دارک استورها

پس از پردازش سفارش های دریافت شده از طریق اینترنت، کار آماده سازی محصولات شروع می شود. سفارش های آماده شده به صورت الکترونیکی پردازش و مسیریابی می شوند. این سفارش ها توسط خریداران شخصی یا به اصطلاح جمع کننده ها، آماده دریافت هستند. گاهی اوقات مشتریان در بعضی از فروشگاه های خرده فروشی می توانند مراحل آماده سازی سفارش خود را مشاهده کنند.

چرا فروشگاه های دارک استور در حال توسعه هستند؟

پاندمی کرونا تاثیر زیادی بر صنعت خرده فروشی داشته است. حالا رعایت فاصله اجتماعی به یک امر عادی تبدیل شده است. در چنین شرایطی خرده فروشان از برخی فروشگاه های آفلاین خود به عنوان دارک استورها استفاده می کنند. آن ها از این فضا برای فراهم سازی سفارشات بدون نیاز به ورود مشتری به محیط شلوغ بهره وری می کنند. فروشگاه های دارک استور در انگلستان، فرانسه، چین و آمریکا رایج هستند.

تبدیل خرده فروشی فیزیکی به دارک استورها

بسیاری از فروشگاه های خرده فروشی از فضای فیزیکی خود به عنوان دارک استور استفاده می کنند. این کار علاوه بر تسهیل خرید مشتری باعث صرف هزینه کمتر و سرعت بخشیدن به پروسه آماده سازی و تحویل کالا می شود.

راه حل های تحویل سریع

فروشگاه های دارک استور نه تنها فرصتی برای فروش کالاهای درون فروشگاهی بدون تماس ایجاد می کنند، بلکه گزینه های تحویل بدون تنش و سریع را نیز ارایه می دهند. خریداران مجبور نیستند وقت خود را برای پیدا کردن مکان پارک مناسب و نزدیک به فروشگاه تلف کنند. نیازی به ایستادن در صف های طولانی صندوق نیست. این مراکز امکان تحویل سریع کالا برای مشتریان محلی را فراهم می کنند. آن ها گاهی حتی خدمات تحویل و حمل و نقل مقرون به صرفه به مشتریان ارایه می دهند.

کارآمدی فروشگاه های خرده فروشی دارک استور

دارک استورها معمولا با ذخیره حجم زیادی از کالا در فضایی کوچک به جای انبارهای بزرگ عمل می کنند. با این تفاوت که فرآیند چیدن و بسته بندی در این فروشگاه ها بسیار راحت تر از انبار است. فضای چینش در این فروشگاه ها بهینه سازی شده و ردیابی موجودی کالا در آن ها آسان تر است.

بیشتر بخوانید » چالش های بزرگ تجارت الکترونیک برای استارت آپ ها «

ایجاد گزینه های بیشتر برای مشتریان

دارک استورها باعث تسهیل پروسه خرید و سفارش آنلاین برای مشتریان شده اند. آن ها سفارش های آنلاین را بسیار سریع و مقرون به صرفه در اختیار خریداران قرار می دهند. دارک استورها باعث شده اند تا کالاهای ضروری چون مواد غذایی و کالاهای مراقبت شخصی سریع تر به دست مشتری برسند.

پاندمی کرونا و افزایش چشمگیر دارک استور ها

خرده فروشان بزرگی مانند: والمارت، بِدبَست، کروگر که انبارهای بزرگی برای مهیا کردن کالاهای سفارشی دارند همزمان با پاندمی کرونا تصمیم گرفتند تا دارک استورهای خود را راه اندازی کنند. در سپتامبر ۲۰۲۰ «هول فودز» اولین فروشگاه جدید فقط آنلاین خود را در بروکلین نیویورک افتتاح کرد.

چهار مزیت استفاده از دارک استور ها برای خرده فروشی تجارت الکترونیک

استفاده از دارک استور ها برای پلتفرم های خرده فروشی بر مبنای تجارت الکترونیک مزیت زیادی دارد. بسیاری از پلتفرم های آنلاین خرده فروشی همانند آمازون به دارک استور روی آورده اند.

ذخیره سازی طیف گسترده ای از محصولات

از آنجایی که مشتریان اجازه ورود به دارک استور ها را ندارند این فروشگاه ها فضای مناسبی برای افزایش قابلیت ذخیره سازی محصولات فراهم کرده اند. این فروشگاه ها به گونه ای طراحی شده اند که مشتریان فقط می توانند وارد یک منطقه مشخص شده و سفارش خود را تحویل بگیرند. بهبود ظرفیت ذخیره سازی در دارک استور ها باعث می شود تا سفارشات که از طریق پلتفرم های آنلاین تجارت الکترونیک انجام می شود، سریع تر آماده دریافت شود.

ردیابی راحت تر محصولات

از آنجا که دارک استور ها بسیار کوچک تر از انبارهای سنتی هستند، بررسی موجودی کالا بسیار آسان تر است. بسیاری از دارک استور ها به ابزارهای مدیریت موجودی مجهز هستند. این کار باعث می شود تا کالاهای ناموجود را سریع تر فراهم کنند. این فروشگاه ها از طریق بهینه سازی فرایند کنترل موجودی می توانند همیشه در وضعیت مطلوب تامین قرار داشته باشند.

افزایش کارایی انبار

در برخی موارد دارک استورها از چندین فروشگاه در یک منطقه جغرافیایی پشتیبانی می کنند. از آن جایی که این فروشگاه ها بدون مشتری هستند، مهیا کردن سفارشات مشتری ساده تر است. بنابراین فروشگاه ها قادر به مدیریت حجم زیادی از سفارش ها هستند. با این حال اگر دارک استورها مجهز به فناوری نباشند، چندان کارایی ندارند. این نوع فروشگاه ها می توانند با فناوری گزینه های بیشتری برای تحویل کالا به مشتریان فراهم کنند.

افزایش سفارشات

وقتی مشتریان به تحویل سریع، قابل اعتماد و دقیق کالاهای برند شما عادت کردند، احتمالا به مشتریان بلند مدت و وفادار تبدیل می شوند. شما می توانید گزینه های بیشتری به مشتریان خود ارائه دهید. گزینه هایی چون حمل و نقل کالا و ارایه تاریخ تهیه کالا. همین موضوع باعث افزایش ماندگاری مشتری در فروشگاه خرده فروشی شما می شود.

بیشتر بدانید » اهمیت CRM در خرده فروشی و تجارت الکترونیک «

نحوه انجام سفارشات در دارک استور

برای همه اشکال خرده فروشی ایجاد پروسه فروش دارک استور یک انتخاب استراتژیک و پر سود است. با این حال فضا برای انجام این کار کاملا رقابتی شده است. بسیاری از خرده فروشان گزینه های مختلفی برای دریافت کالا در دارک استورها ارائه می دهند. مشتریان می توانند کالاهای خود را پس از سفارش در فضای خاصی از دارک استورها تحویل بگیرند. گاهی اوقات گزینه تحویل درب منزل نیز برای مشتریان مهیا شده است. با این حال دلایل زیادی برای محبوبیت دارک استور ها وجود دارد.

تحویل در حاشیه

مشتریان به راحتی می توانند سفارش های خود را در نزدیک ترین محدوده مشخص شده توسط دارک استور تحویل بگیرند. این محدوده معمولا پارکینگ های مشخص شده ای هستند. این فضا به گونه ای تعبیه شده که مشتریان نیازی به پارک کردن وسیله نقلیه خود نداشته باشند. آن ها می توانند وارد پارکینگ های مشخص شوند و از کارمند خرده فروشی سفارش خود را تحویل بگیرند. این فضاهای مشخص شده در دوران پاندمی کرونا مورد استقبال مشتریان زیادی قرار گرفت.

تحویل در داخل فروشگاه

مشتریان و مصرف کنندگان می توانند وارد دارک استورها شوند اما این ورود به معنی چرخیدن در این انبارهای کوچک خرده فروشی نیست. معمولا فضایی در ورودی فروشگاه تعبیه شده که آن ها در همان فضا به آسانی می توانند سفارش خود را از کارکنان خرده فروشی تحویل بگیرند.

تحویل در درب منزل

تحویل در درب منزل از سوی دارک استورها محبوبیت زیادی دارد. مشتریان می توانند از مزایای تحویل سریع، ساده و بدون تماس بهره مند شوند. اگر سفارشات در مورد کالاهای ضروری باشد مورد استقبال بیشتری قرار می گیرد. شما می توانید به عنوان یک فروشگاه خرده فروشی یک دارک استور راه اندازی کنید و در صورت نداشتن شرایط برای تحویل سفارشات آنلاین از یک کسب و کار ثالث در زمینه تحویل بهره مند شوید. علاوه بر این می توانید با راه اندازی پلتفرم آنلاین فروش و بهره گیری از یک فروشنده شخص ثالث در زمینه لجستیک یک خرده فروشی دارک استور راه اندازی کنید.

بیشتر بخوانید » ترندهای حمل و تحویل کالا در خرده فروشی « 

افتتاح اولین فروشگاه دارک استور در دنیا

فروشگاه های دارک استور برای اولین بار در انگلستان راه اندازی شدند. پس از آن محبوبیت آن ها به فرانسه رسید. به دنبال آن بقیه کشورهای عضو اتحادیه اروپا مشتاق به راه اندازی فروشگاه های خرده فروشی دارک استور شدند. در مرحله بعد دارک استورها در ایالات متحده گسترش پیدا کردند.

تسکو و دات کام

فروشگاه خرده فروشی تسکو (Tesco) نسل چهارم فروشگاه های دات کام یا دارک‌ استور را در اکتبر ۲۰۱۳ در اریت با محدوده محصول بزرگ تر راه اندازی کرد. رنج تولید محصول ۳۰ هزار لاین بود. در این فروشگاه بیشتر فعالیت های جمع آوری دستی محصولات به تدریج مکانیزه شدند. معمولا تامین محصول در ساعت مشخصی از روز صورت گرفته و تامین مجدد آن در همان ساعات اولیه صبح انجام می شود.

Toys”R”Us در آمریکا

در ایالات متحده  Toys “R” Us که در زمینه تولید و عرضه اسباب بازی، لباس و محصولات مرتبط با کودکان فعالیت می کند برای اولین بار نسخه ای از مدل فروشگاهی دارک استور را باب کرد. با این حال حالا محبوب ترین فروشگاه های دارک استور در ایالات متحده معمولا مربوط به مواد غذایی هستند.

سینز بوریز، آسدا و والمارت

شرکت خرده فروشی سینز بوریز (Sainsbury’s) از جمله شرکت هایی بود که در انگلستان اقدام به راه اندازی دارک استور کرد. پس از آن شرکت آسدا (ASDA) نیز در زمینه دارک استور اقدامات چشمگیری انجام داد. آستا خرده فروشی بریتانیایی است که زیر مجموعه شرکت والمارت به حساب می آید. آسدا در سال ۱۹۹۹ به ارزش ۶.۷ میلیارد پوند توسط والمارت آمریکایی خریداری شد. بنابراین والمارت را نیز باید در مجموعه کمپانی های خرده فروشی که به سمت استفاده از دارک استور روی آورده اند، قرار دارد.

بیشتر بخوانید » پروسه تحویل مواد غذایی در والمارت «

رشد دارک استور های آمازون

پاندمی کرونا باعث شد تا فروش دیجیتال نسبت به سال گذشته تقریبا معادل ۲۳۳ درصد در شرکت آمازون افزایش پیدا کند. اگر آمازون مجهز به دارک استور «prime now» نبود، قطعا نمی توانست از عهده تحویل فوری کالای مشتریان برآید. آمازون برای کارکنان خود ساعت کاری اضافه مقرر کرد. کارکنان آمازون پرایم دستمزدی معادل ساعتی ۲ دلار دریافت می کردند.

سرویس هیجان انگیز آمازون برای صنایع خرده فروشی

تعداد دارک استور ها

در ایالات متحده بیش از ۱۰۰ فروشگاه دارک استور مشغول به فعالیت هستند. این در حالی است که این آمار اصلا قابل مقایسه با کشوری چون چین نیست. در چین تعداد فروشگاه های خرده فروشی که در زمینه دارک استور فعالیت می کنند رقمی معادل ۲۰۰۰ فروشگاه است.

فروشگاه تمام اینترنتی دارک استور افق کوروش

در ایران هم شرکت فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای افق کوروش در اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ اولین شعبه دارک استور خود را افتتاح کرد. هدف از راه اندازی فروشگاه تمام اینترنتی کوروش، افزایش؛ بهینه سازی و تنوع خدمات به مشتریان و بالابردن سرعت ارسال سفارشات مشتریان است. از دیگر دلایل راه اندازی این فروشگاه تمام  اینترنتی درک الزامات شرایط ناشی از اپیدمی کرونا و گسترش روش‌های خرید غیرحضوری است.

دکتر حسین صبوری، قائم مقام شرکت فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای افق کوروش در این رابطه می گوید که تحولات عرصه خرده فروشی در چندسال اخیر و بویژه رشد بالای این شرکت در صدور ۵۰  هزار درخواست فروش اینترنتی به صورت روزانه در شرایط  گسترش ویروس کرونا، بر ضرورت توسعه و مدرن سازی فروشگاه‌ های زنجیره‌ ای افزوده است. او از برنامه ریزی افق کوروش در توجه جدی‌ تر و مدرن‌ تر به فروش اینترنتی خبر داده است. دکتر صبوری این مژده را می دهد که چشم انداز افق کوروش، ارسال سریع‌ تر و باکیفیت‌ تر خریدهای اینترنتی و تحقق چشم انداز ۲۰۰ الی ۳۰۰ هزار درخواست فروش اینترنتی به صورت روزانه است.

منابع: shipbob , retailspacesevent, capillarytech, medium,