علل و عوامل و روش های درمان بیماری و آسم | تفاوت آسم و آلرژی

آسم یک بیماری مزمن است که مجاری تنفسی را تحت تاثیر قرار می دهد و با آلرژی متفاوت است. آسم باعث خس خس می شود و تنفس را دشوار می کند. برخی از عوامل تحریک کننده چون قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا و ویروس ها باعث آسم می شوند. ورزش، استرس عاطفی و سایر عوامل نیز در ابتلا به آسم تاثیرگذار هستند. در سرویس سلامت مجله کوروش به بررسی علل و عوامل ایجاد کننده بیماری آسم و همچنین نحوه درمان و تفاوت آن با آلرژی پرداخته ایم.

بیماری آسم چیست؟

بیماری آسم با آلرژی متفاوت است. آسم باعث تورم و التهاب دیواره های داخلی مجاری تنفسی یا لوله های برونش می شود. در حمله آسم، راه های عبور هوا متورم می شوند. عضلات اطراف مجاری تنفسی سفت می شوند و حرکت هوا به داخل ریه دشوار می شود. حدود ۷.۹ درصد از مردم ایالات متحده در سال ۲۰۱۷ به آسم مبتلا بودند. انواع مختلفی از آسم وجود دارد و عوامل مختلفی می توانند باعث آسم شوند.

آسم یک بیماری طولانی مدت

آسم یک بیماری طولانی مدت است که بر مجاری تنفسی تاثیر می گذارد. فرد مبتلا به آسم علایمی چون تنگی قفسه سینه، خس خس و به نفس افتادن را تجربه می کند. گاهی اوقات بیمار به سرفه می افتد و با افزایش مخاط روبرو می شود. هنگامی که علایم شدید می شود، می گویند که حمله آسمی رخ داده است. حمله های آسم می توانند به طور ناگهانی شروع شوند و یا از حالت خفیف به شدت یافته برسند.

عدم دسترسی به اکسیژن

در برخی موارد تورم در مجاری تنفسی می تواند از رسیدن به ریه ها جلوگیری کند. در این صورت اکسیژن نمی تواند وارد جریان خون شود و به اندام های حیاتی بدن برسد. افرادی که علایم شدید آسم را تجربه می کنند، نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارند.

بیشتر بخوانید » ۱۸ روش درمان آلرژی فصلی « 

انواع بیماری آسم

آسم می تواند به روش ها و دلایل مختلف رخ دهد. معمولا عوامل تحریک کننده در بیماری آسم و آلرژی یکسان هستند. این عوامل شامل آلاینده های موجود در هوا، ویروس ها، شوره حیوانات خانگی، کپک و دود سیگار هستند.

بیماری آسم در دوران کودکی

بیماری آسم شایع ترین بیماری مزمن در کودکان است. این بیماری ممکن است در هر سنی ایجاد شود. با این حال در کودکان کمی بیشتر از بزرگسالان است. برخی از عوامل بروز بیماری آسم در کودکان شامل عفونت های تنفسی و سرماخوردگی است. گاهی دود سیگار، مواد حساسیت زا و آلاینده های هوا نیز بسیار تاثیرگذار هستند. تغییرات ناگهانی دما و قرار گرفتن در معرض هوای سرد را نیز می توان از جمله علایم این بیماری در کودکان یاد کرد. هیجان، فشار و ورزش هم بسیار تاثیرگذار هستند. اگر کودکی دچار آسم شد، مراجعه به پزشک ضروری است چرا که این بیماری می تواند زندگی او را تهدید کند. در برخی موارد، با رسیدن کودک به سن بزرگسالی، ممکن است بیماری او بهبود یابد. در بسیاری افراد نیز این بیماری مادام العمر است.

بیماری آسم در بزرگسالان

بیماری آسم می تواند در هر سنی از جمله بزرگسالی بروز پیدا کند. بر اساس مطالعات بزرگسالان بیشتر از کودکان علایم مداوم دارند. عوامل تهدید کننده در این بیماری، آلرژی، قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا و حتی عوامل هورمونی است. چاقی، فشار خون و سیگار کشیدن نیز بسیار تاثیرگذار هستند.

بیماری آسم شغلی

آسم شغلی ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد حساسیت زا یا تحریک کننده در محل کار است. مواد حساسیت زا ممکن است در افرادی که حساسیت یا آلرژی دارند، آسم ایجاد کند. نانوایی ها، آشپزخانه ها و کارخانه های تولید آرد از جمله مشاغل حساسیت زا هستند. بیمارستان ها و آرایشگاه ها تعمیرگاه ها و استخرهای سرپوشیده نیز پتانسیل مشاغل حساسیت زا را دارند. حتی افرادی که در نجاری کار می کنند و یا شغل شان فلزکاری و مونتاژ است در خطر بیشتری قرار دارند.

بیماری آسم شدید

تحقیقات نشان می دهد که حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد، مبتلا به بیماری آسم شدید هستند. برخی از افراد به دلایلی که مستقیما به آسم ربط ندارد علایم شدیدی دارند. به عنوان مثال آن ها ممکن است هنوز روش درست استفاده از دستگاه تنفسی را یاد نگرفته باشند. برخی دیگر از افراد ممکن است مبتلا به آسم مقاوم باشند. در این موارد آسم به درمان پاسخ نمی دهد. حتی گاهی استفاده از دوزهای بالای دارو نیز جوابگو نیست. این نوع آسم در ۳.۶ درصد افراد مبتلا دیده شده است. آسم ائوزینوفیلیک نوع دیگری از بیماری آسم شدت یافته است. در این بیماری بدن به داروهای معمولی پاسخ نمی دهد. برخی افراد مبتلا با استفاده از داروهای استاندارد می توانند بیماری را مدیریت کنند. با این حال برخی ممکن است از درمان های خاص بیولوژیک استفاده کنند.

بیشتر بخوانید » آلرژی فصلی دارم یا کرونا؟ «

بیماری آسم فصلی

آسم فصلی در واکنش به مواد حساسیت زا در برخی اوقات از سال اتفاق می افتد. به عنوان مثال هوای سرد در زمستان یا گرده گیاهان در بهار ممکن است باعث بیماری آسم فصلی شوند. افراد مبتلا به آسم فصلی در بقیه سال هم دچار این بیماری هستند. اما معمولا علایمی را تجربه نمی کنند؛ با این حال آسم همیشه ناشی از آلرژی نیست.

تفاوت بیماری آسم با آلرژی

آلرژی یک مکانیزم است اما آسم یک بیماری است. آلرژی حساسیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن در واکنش به برخی عوامل بی خطر در محیط طبیعی ماست. این عوامل می توانند گرده های درختان باشند یا گرد و غبار خانه. حتی گاهی آلرژی ناشی از مواد غذایی، داروها و یا مواد آرایشی است. واکنش های آلرژیک بدن شامل کهیر، اسهال و استفراغ و آسم هستند. واکنش های آلرژیک در ریه باعث التهاب و باریک شدن مجاری تنفسی می شوند. بنابراین آلرژی اصطلاح گسترده تری است. آلرژی شامل بسیاری از بیماری ها از جمله آسم می شود. همچنین همه آسم ها ناشی از آلرژی نیستند.

علل و عوامل تحریک کننده در ابتلا به بیماری آسم

متخصصان دقیقا نمی دانند چه چیزی باعث بیماری آسم می شود. با این حال به نظر می رسد عوامل ژنتیکی و محیطی چون آلرژی نقش مهمی دارد.

بارداری و آسم

طبق مطالعات انجام شده به نظر می رسد سیگار کشیدن در دوران بارداری احتمال ابتلا آسم به جنین را افزایش می دهد. در برخی زنان دوران بارداری باعث تشدید علایم آسم می شود. گاهی اوقات زنان در دوران بارداری دچار بیماری آسم می شوند.

چاقی و آسم

بر اساس مطالعات انجام شده سطح آسم در افراد چاق، نسبت به افراد لاغر شدت بیشتری دارد. کودکان مبتلا به چاقی که وزن کم کرده اند، معمولا علایم آسم آن ها بهبود یافته است.

آلرژی و آسم

آلرژی وقتی ایجاد می شود که بدن فرد نسبت به ماده خاصی حساس شود. پس از حساسیت، فرد مستعد واکنش آلرژیک در زمان تماس با آن ماده است. هر فرد مبتلا به آسم آلرژی ندارد. بر اساس مطالعات انجام شده، ۶۰ تا ۸۰ درصد کودکان و بزرگسالان مبتلا به آسم حداقل به یک ماده حساسیت دارند.

سیگار کشیدن

طبق اعلام انجمن ریه آمریکا، سیگار کشیدن می تواند علایم آسم را تحریک کند. آسم حتی بدون سیگار کشیدن، می تواند به ریه ها آسیب برساند. اما استفاده از تنباکوهای مختلف می تواند خطر ابتلا به انسداد ریوی و بیماری های مختلف ریه را شدت بخشد.

بیشتر بدانید » عوارض جبران ناپذیر سیگار و قلیان «

فاکتورهای محیطی

آلودگی هوا چه در داخل خانه و چه در خارج از آن در ابتلا به آسم تاثیرگذار است. برخی از این آلودگی ها شامل گرد و خاک، موی حیوانات، دود، سوسک و پر حیوانات است. گرده گل، آلودگی هوا ناشی از ترافیک، اوزون سطح زمین نیز بسیار تاثیرگذار هستند.

استرس و آسم

استرس می تواند باعث ایجاد علایم آسم شود. با این حال در بروز آسم، علایمی چون شادی، عصبانیت، هیجان، خنده و گریه نیز تاثیرگذار هستند. این عوامل گاهی باعث حمله آسمی نیز می شوند.

عوامل ژنتیکی

بر اساس مطالعات انجام شده، بیماری آسم می تواند خانوادگی باشد. تغییرات ژنتیکی در پیشرفت و انتقال آسم تاثیر دارند. گاهی اوقات برخی عوامل محیطی باعث تغییر در ژن می شوند. این تغییر باعث ابتلا به بیماری آسم شده و ممکن است از نسلی به نسل بعد انتقال پیدا کند.

عوامل هورمونی

حدود ۵.۵ درصد از مردان و ۹.۷ درصد از زنان آسم دارند. علائم آسم ممکن است در زنان بسته به مرحله تولید مثل زن و چرخه قاعدگی او متفاوت باشد. در طول سال های باروری و در دوران قاعدگی علایم معمولا شدیدتر هستند. پزشکان شدت علایم در دوران قاعدگی را آسم قاعدگی می نامند. گفته می شود در دوران یائسگی علائم آسم ممکن است بهبود یابد. برخی دانشمندان معتقدند فعالیت های هورمونی ممکن است بر فعالیت ایمنی بدن تاثیر بگذارد. در نتیجه باعث حساسیت بیش از حد در مجاری تنفسی شود.

آموزش ۱۰ حرکت ساده یوگا برای کاهش استرس

روش های تشخیص بیماری آسم

در مرحله مشاهده علایم، پزشک برای تشخیص بیماری آسم به بررسی سابقه پزشکی خانوادگی و شخصی افراد می پردازد. برخی معاینات جسمی نیز انجام می شود. از افراد در مورد آلرژی سوال می شود. در این زمان است که پزشک تشخیص می دهد که فرد مبتلا به آسم خفیف، متناوب، متوسط یا شدید است. افراد می توانند از علایم و عوامل محرک احتمالی خود با پزشک صحبت کنند. این موضوع باعث تشخیص دقیق تر نوع آسم می شود. گاهی پزشک دستگاه تنفسی فوقانی، قفسه سینه و پوست را نیز معاینه می کند. گوش کردن به علایم خس خس نیز تاثیرگذار است. آبریزش بینی، تورم در مجاری بینی و یا اگزما و کهیر نیز در بدن بیمار بررسی می شود.

بیشتر بدانید » انواع بیماری خودایمنی و روش درمان آن ها «

آزمایش های آسم

پزشک برای تشخیص بیماری آسم آزمایش ریه می دهد. با این آزمایش عملکرد ریه ارزیابی می شود. اسپیرومتری یکی از این آزمایش ها است. فرد باید نفس عمیق بکشد و به سپس در یک لوله نفس بکشد. این لوله به دستگاهی به نام اسپیرومتر متصل است. اسپیرومتر نشان می دهد که فرد چقدر از هوا را دم (استنشاق) و بازدم می کند.

آزمایش های دیگر

گاهی اوقات برای بررسی ابتلای فرد به بیماری آسم، آزمایش های دیگری تجویز می شود. ارزیابی با هوای سرد و یا وزش باد در مقابل سیستم تنفسی افراد یکی از این آزمایش ها است. پزشک برای تشخیص آسم ناشی از آلرژی نیز نمونه برداری از پوست انجام می دهد. آزمایش هایی چون خلط، اشعه ایکس نیز در تشخیص آسم تاثیرگذار هستند.

منابع: medicalnewstoday , acac