خوردن خامه برای چه افرادی ضرر دارد؟ خامه یکی از لذیذترین فرآورده‌های لبنی است که به دلیل بافت لطیف و طعم بی‌نظیرش کاربردهای زیادی در آشپزی و شیرینی‌پزی دارد. خامه اگرچه برای برخی افراد مثل کودکان یک ماده غذایی مفید است اما دارای مضراتی نیز هست. اما خامه برای چه کسانی مضر است؟ در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش به شما می‌گوییم که اصلا خامه چیست، انواع خامه چه ضررهایی دارند و مصرف خامه برای چه افرادی بیشتر مضر است.
خامه در دسته چربی‌ها قرار می‌گیرد یا مواد لبنی؟
خامه به دلیل فرایند تولیدش که همانند مواد لبنی و بر پایه شیر است در باور عموم جزو فرآورده‌های لبنی دسته‌بندی می‌شود اما به گفته کارشناسان و متخصصان خامه در دسته چربی‌ها قرار می‌گیرد. خامه مانند کره و سرشیر به دلیل میزان چربی بالا و وجود ریزمغذی‌ها و موادی که تا حدودی انرژی را از مواد چرب تامین می‌کنند جزو چربی‌ها به حساب می‌آید.
با روشن شدن این حقیقت شاید درک ضرر خامه برای بدن واضح‌تر شود. برای درک میزان چربی بالای خامه، دانستن این نکته خالی از لطف نیست که هر میزان ویتامین محلول در چربی در شیر وجود داشته باشد حدود ۱۰ برابر آن در خامه وجود دارد. به این ترتیب به راحتی می‌توان نتیجه گرفت مضرات مصرف خامه ریشه در چربی بسیار بالای آن دارد.
انواع خامه برحسب مقدار چربی موجود در آن
چربی موجود در خامه بر حسب نوع آن از ۱۲ درصد تا ۴۰ درصد متفاوت است. خامه را با توجه به محتوای چربی‌اش به گروه‌های زیر دسته‌بندی می‌کنند:
- خامه کم چرب با ۱۲ درصد چربی
- خامه زده شده و سفت شده با ۳۰ درصد چربی
- خامه سنگین با ۳۶ درصد چربی
- خامه پر چرب با ۴۰ درصد چربی که در تهیه انواع غذاها و دسرها و کیک‌ها به کار می‌رود.
برای تهیه انواع خامه شما می‌توانید به روش‌های حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مصرف خامه برای چه کسانی مضر است؟
همان‌طور که گفته شد چربی بسیار بالای خامه می‌توانند برای برخی افراد مضر باشد. این ماده غذایی همچنین دارای کالری بسیار بالایی است. البته این موضوع به معنای حذف این ماده غذایی توسط همه افراد نیست اما برای چند گروه از افراد حذف و یا کنترل مصرف خامه اهمیت حیاتی دارد چرا که مضرات خامه برای این گروه از افراد بسیار بیشتر از فواید آن است. مصرف خامه برای این افراد بیشتر از بقیه ضرر دارد:
- افراد دارای چربی خون بالا باید است خامه را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
- افراد دارای وزن بالا باید خامه را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
- افرادی که رژیم لاغری و کاهش وزن دارند بهتر است این ماده غذایی را حذف و یا به صورت کاملا کنترل‌شده از آن استفاده کنند.
- افراد مبتلا به فشار خون بالا باید از مصرف خامه پرهیز کنند.
- افراد دارای دیابت نیز به دلیل قند موجود در خامه باید آن را از رژیم غذایی خود حذف کنند.
- افراد دارای کبد چرب هم باید از مصرف خامه پرهیز کنند.
ضرر خامه صبحانه برای سلامت بدن
اگرچه از خامه در اشکال مختلف و در غذاها و دسرهای مختلف استفاده می‌شود اما پرتکرارترین شکل مصرف آن به عنوان خامه صبحانه است. ضرر خامه صبحانه مانند انواع دیگر آن است و تفاوت چندانی ندارند.
بیشتر متخصصان مصرف خامه‌های صبحانه را توصیه نمی‌کنند چرا که چربی و چربی اشباع بالای آن می‌توانند باعث بالا رفتن چربی خون، افزایش کلسترول بد و در نهایت موجب گرفتگی و انسداد عروق شوند و این در حالی است که بیماری‌های قلبی و عروقی از مهم‌ترین علل مرگ هستند. به همین دلیل افراد دارای فشار خون بالا، چربی خون، دیابت و افراد دارای اضافه وزن در وعده صبحانه نباید از خامه استفاده کنند.
مضرات خامه صبحانه برای افراد بدون بیماری‌های فوق کمتر اتفاق می‌افتد اگر به صورت بی‌رویه مصرف نشود. برای آنکه مضرات خامه در وعده صبحانه به حداقل برسد باید از خامه کم‌چرب استفاده کرد، با این روش هم چربی کمتری مصرف می‌شود و هم کلسیم مورد نیاز دریافت می‌شود. مصرف خامه به تنهایی برای وعده صبحانه توصیه نمی‌شود و می‌بایست حتما با مصلح مثل عسل مصرف شود.
مضرات خامه محلی برای سلامت بدن
«خامه محلی» که معمولا به صورت فله‌ای و آزاد به فروش می‌رسد ممکن است دارای ضررهایی باشد. کیفیت خامه محلی و فله‌ای به نوع آماده‌سازی و شرایط تولید آن بستگی دارد. نکته مهم در خامه محلی و فله‌ای بهداشتی بودن و یا نبودن مراحل تهیه آن است.
مصرف خامه‌ای که در شرایط غیر بهداشتی و با شیر سرد و نجوشیده تهیه شود مشکل‌آفرین خواهد بود. استفاده از خامه‌های بدون نام و نشان و تحت شرایط غیر بهداشتی احتمال ابتلا به تب مالت را به دنبال دارد. بهتر است خامه‌‌هایی خریداری شود که بسته‌‌بندی و پاستوریزه شده باشند. خامه‌ای مصرف کنید که حتما تحت شرایط بهداشتی تهیه شده و شماره پروانه وزارت بهداشت، تاریخ تولید و انقضا داشته باشد.
مضرات خامه برای کودکان
مصرف خامه برای کودکان به ویژه کودکان زیر سه سال توصیه می‌شود. کودکان به ویژه کودکان زیر سه سال در برنامه غذایی خود به انرژی بیشتری نیاز دارند و خامه می‌تواند این انرژی مورد نیاز را تامین کند. خامه برای کودکان و نوجوانانی که با کمبود رشد مواجه هستند بسیار توصیه می‌شود.
برای کودکان بزرگتر از سه سال نیز خوردن خامه توصیه می‌شود اما توجه داشته باشید در برنامه غذایی هرروزه کودکان قرار ندهید؛ در این صورت مضرات خامه بیشتر از فواید آن برای کودکان خواهد بود. بسیاری از خانواده‌ها بر این باورند که کودکان به دلیل فعالیت بدنی زیاد فرزندشان به این انرژی برای سوخت و ساز نیاز دارند و به صورت بی‌رویه در برنامه غذایی کودکان خامه قرار می‌دهند در حالی که بیماری‌هایی مثل تصلب شرایین از چهار سالگی ممکن است رخ دهد، پس باید در مصرف خامه برای کودکان هم دقت و توجه لازم را به عمل آورد.
مضرات خامه قنادی برای سلامت بدن
از آنجایی که «خامه قنادی» هیچ‌گونه ارزش غذایی ندارد هر چقدر کمتر از آن استفاده شود برای سلامت بدن بهتر است. ماده‌ای که تحت عنوان خامه فرم گرفته برای کیک‌ها به مصرف می‌رسد در واقع ترکیبی است از سفیده تخم‌مرغ و شکر بدون کوچکترین ارزش غذایی.
خامه قنادی حتی همان میزان مواد مغذی موجود در خامه معمولی و خامه صبحانه را ندارد و مصرف آن توصیه نمی‌شود و از آن هم چرب‌تر است. از مضرات خامه قنادی می‌توان به کالری بالای آن اشاره کرد؛ تنها ۱۰۰ گرم از شیرینی با خامه قنادی ۲۵۰ کالری را وارد بدن می‌کند در حالیکه با یک ساعت پیاده‌روی حداکثر تا ۲۰۰ کالری را می‌توانید بسوزانید. البته شما می‌توانید خودتان در خانه خامه فرم گرفته با خامه صبحانه درست کنید که تا حدی کالری پایین‌تری دارد.
نکات مهم درباره بایدها و نبایدهای استفاده از خامه
- مضرات خامه برای کبد و مضرات خامه برای قلب به دلیل درصد بالای چربی آن بیش از تمام ضررهای دیگر این ماده غذایی مورد توجه است.
- بد نیست بدانید چربی خامه مانند چربی گوشت قرمز جزو چربی‌های جامد است. از آنجایی که این نوع چربی کلسترول بالایی دارد مصرف بیش از اندازه خامه حتی برای وزن گرفتن افراد لاغر و کودکان بالای سه سال هم توصیه نمی‌شود.
- خامه را باید به صورت محدود مصرف و از گنجاندن آن در برنامه غذایی هرروزه خودداری شود.
- خامه حتما باید در یخچال در دمای ۴ درجه و حداکثر به مدت ۶ روز نگهداری شود.
- در هر ۱۰۰ گرم خامه غلیظ حدود ۳۴۵ کالری وجود دارد، پس اگر تمایل به کنترل و ثابت نگه‌داشتن وزن خود دارید از مصرف آن خودداری نمائید.
- مصرف انواع خامه با طعم‌‌های مختلف مثل خامه عسل و خامه شکلات به دلیل افزایش میزان کالری و قند نسبت به خامه معمولی سبب افزایش کالری دریافتی می‌شود. وجود قند در کنار چربی‌ها مقدار انرژی خامه را دو چندان کرده و به همین دلیل مضرات خامه شکلاتی و خامه عسلی برای افراد چاق یا دارای اضافه وزن چند برابر می‌شود.
- مصرف خامه فله و سرشیر محلی ممکن است باعث ابتلا به بیماری‌هایی تب مالت شود. اگر قصد مصرف خامه دارید از خامه‌های شناسنامه‌دار و از برندهای معتبر استفاده کنید.
- برخی هم بر این باورند که سرشیر مفیدتر از خامه است. اما باید بدانید که چربی سرشیر از خامه هم بیشتر است. درواقع سرشیر یک نوع خامه است که از روی شیر گرفته می‌شود و مقدار بیشتری از چربی شیر را در خود جا داده است. مصرف بیش از حد چربی مثل خامه سبب افزایش کلسترول بد خون شده و نیز در دراز مدت به دیواره عروق آسیب می‌رساند.
سوالات متداول در زمینه ضرر مصرف خامه برای سلامت بدن
افراد سالم و کسانی که بیماری خاصی ندارند تا چه میزان مجاز به مصرف خامه هستند؟
توصیه می‌شود افراد سالم و بدون بیماری خاص تا دو بار در هفته از خامه استفاده کنند.
چربی و چربی اشباع شده در خامه باعث به وجود آمدن چه مشکلاتی می‌شود؟
چربی و چربی اشباع شده خامه می‌تواند باعث بالا رفتن چربی خون، افزایش کلسترول بد خون و در نهایت موجب گرفتگی و انسداد عروق شوند که در نهایت منجر به بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شوند.
تفاوت خامه با شیر که از آن درست می‌شود در چیست؟
اگرچه خامه از ماده مغذی مانند شیر به دست می‌آید اما در خامه با افزایش درجه جداسازی، مقدار ویتامین‌‌های محلول در آب کاهش یافته ولی ویتامین‌ها محلول در چربی افزایش پیدا می‌کند و به این ترتیب میزان چربی این ماده غذایی بالا می‌رود.
خامه نسبت به سایر لبنیات چه مزیت‌هایی دارد؟
خامه نسبت به دیگر لبنیات مزیت خاصی ندارد و برای بهره بردن از مزایای مواد لبنی بهتر است از فرآورده‌هایی مثل شیر، ماست و … استفاده کرد.
محصولات مرتبط
