شیر عسلی یکی از مواد اصلی در شیرینی‌پزی و کیک‌پزی است که با چند قلم مواد در دسترس به راحتی در خانه قابل تهیه است. این ماده شیرینی‌پزی از ترکیب شیر و شکر، طی فرآیند تغلیظ به‌دست می‌آید و دارای طعمی غلیظ، شیرین و بافتی کرمی است. شیر عسلی نه‌تنها به انواع کیک، شیرینی و دسر طعم می‌دهد، بلکه به بهبود بافت، ماندگاری و کیفیت محصول نهایی هم کمک می‌کند. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به آموزش طرز تهیه شیر عسلی غلیظ و فوری به چند روش مختلف می‌پردازیم و فوت و فن‌های تهیه آن را با شما در میان خواهیم گذاشت.
طرز تهیه شیر عسلی در یک نگاه
برای تهیه شیر عسلی خانگی، کافی است شیر کامل و شکر را با هم مخلوط کرده و روی حرارت ملایم بجوشانید. ترکیب شیر و شکر را آنقدر هم بزنید تا حجم آن کاهش یافته و غلیظ شود. در پایان می‌توانید کمی کره و وانیل برای عطر و لطافت بیشتر به آن اضافه کنید. سپس شیر عسلی را از روی حرارت بردارید و پس از خنک شدن، شیر عسلی را در ظرف درب‌دار بریزید و در یخچال نگهداری کنید و در تهیه کیک و شیرینی خانگی به کار ببرید.
برای مطالعه جزییات، مواد لازم و مراحل طرز تهیه شیر عسلی به چند روش ادامه این مطلب را بخوانید.
مواد لازم برای تهیه شیر عسلی ساده
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر کامل | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر سفید | ۲/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کره (اختیاری برای لطافت بیشتر) | ۱ قاشق غذاخوری |
| وانیل (اختیاری برای عطر بیشتر) | چند قطره |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیر عسلی: ۴۵ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیر عسلی ساده به روش خانگی (روش اول)
شیر عسلی را به راحتی در خانه تهیه کنید و آن را در بسیاری از دستورهای حرفه‌ای و خانگی کیک و شیرینی به عنوان جایگزین مناسبی برای شیر معمولی و شکر استفاده کنید.
مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه شیر عسلی، شیر و کره را از یخچال بیرون بیاورید و در دمای محیط قرار دهید تا با آن هم‌دما شود. مقدار لازم از شکر را نیز اندازه کنید و کنار بگذارید.
برای تهیه شیر، کره و شکر به روش‌های حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله دوم: شیر و شکر را مخلوط کنید
در یک قابلمه با دیواره بلند، شیر و شکر را بریزید. قابلمه حاوی شیر و شکر را روی حرارت متوسط قرار دهید و به طور مداوم هم بزنید تا شکر کاملاً در شیر حل شود. هم زدن را به طور مداوم ادامه دهید تا قبل از به جوش آمدن شیر، شکر در آن حل شده باشد.
مرحله سوم: مخلوط شیر و شکر را روی حرارت نگهدارید
بعد از آنکه شکر در شیر حل شد و شیر به جوش آمد، حرارت را کم کنید تا شیر به‌آرامی بجوشد. اجازه دهید به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه به‌آرامی بجوشد. مرتب کف‌های روی آن را بگیرید و هر چند دقیقه یک‌بار هم بزنید تا ته نگیرد.
مرحله چهارم: کره و وانیل را اضافه کنید
پس از این‌که شیر حدود نصف شد و حالت غلیظ و رنگ کرم پیدا کرد، قابلمه را از روی حرارت بردارید. در صورت تمایل، کره و وانیل را اضافه کرده و هم بزنید تا به طور کامل در شیر عسلی حل شوند.
مرحله آخر: شیر عسلی را نگهداری کنید
بعد از آنکه شیر عسلی را از روی حرارت برداشتید، اجازه دهید تا کاملاً خنک شود، سپس آن را در ظرف شیشه‌ای درب‌دار بریزید و در یخچال نگهداری کنید. از شیر عسلی خانگی تا ۷ روز در تهیه کیک و شیرینی و دسر می‌توانید استفاده کنید.
شما می‌توانید شیر عسلی آماده را هم از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های حضوری و اینترنتی خریداری کنید.
مواد لازم برای تهیه شیر عسلی با عسل
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر کامل | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| عسل طبیعی | ۱/۴ تا ۱/۳ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کره (اختیاری) | ۱ قاشق غذاخوری |
| وانیل (اختیاری) | چند قطره |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیر عسلی با عسل: ۴۵ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیر عسلی بدون شکر (روش دوم)
در تهیه شیر عسلی بدون شکر، به جای استفاده از شکر سفید، از شیرین‌کننده‌های طبیعی و سالم‌تری مانند عسل، استفاده می‌شود. این نسخه برای کسانی که به دنبال رژیم کم‌قند یا طبیعی‌تری هستند، گزینه مناسبی است.
مرحله اول: شیر و عسل را ترکیب کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه شیر عسلی با عسل، در یک قابلمه کوچک، شیر و عسل را بریزید. قابلمه را روی حرارت کم تا متوسط قرار دهید و به طور مداوم هم بزنید تا عسل به‌خوبی در شیر حل شود. حتما پیش از آنکه شیر به جوش بیاید عسل را در شیر حل کنید.
برای تهیه عسل به روش‌های حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله دوم: شیر و عسل را تغلیظ کنید
بعد از آنکه شیر به جوش آمد، حرارت را کم کنید و اجازه دهید ترکیب شیر و عسل به‌آرامی روی حرارت بجوشد. حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان لازم است تا حجم شیر کاهش یافته و غلیظ شود. هر چند دقیقه هم بزنید تا ته نگیرد و کف‌های روی آن را جمع کنید.
مرحله سوم: کره و وانیل را اضافه کنید
در پایان پخت و زمانی که شیر عسلی به غلظت دلخواه رسید، آن را از روی حرارت بردارید و در صورت تمایل کره و وانیل را اضافه کرده و هم بزنید تا کاملا در ترکیب شیر عسلی حل شود. این مرحله باعث لطافت و عطر بهتر شیر عسلی خواهد شد.
مرحله آخر: شیر عسلی را نگهداری و استفاده کنید
قابلمه حاوی شیر عسلی را از روی حرارت بردارید. کمی زمان بدهید تا از داغی بیفتد و خنک شود. پس از خنک شدن، شیر عسلی را در ظرف شیشه‌ای بریزید و در یخچال نگهداری کنید. این شیر عسلی طبیعی را ۷ روز بعد می‌توانید استفاده کنید.
مواد لازم برای تهیه شیر عسلی با شیر خشک
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر خشک بدون قند (پرچرب یا نیم چرب) | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آب جوشیده ولرم | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر سفید یا پودر قند | ۳/۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| کره آب شده | ۲ قاشق غذاخوری |
| وانیل (اختیاری) | چند قطره |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیر عسلی: ۱۵ دقیقه
مراحل طرز تهیه شیر عسلی با شیر خشک (روش سوم)
این مدل شیر عسلی برای درست کردن باقلوا یک گزینه عالی است.
مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه شیر عسلی با شیر خشک، تمام مواد را اندازه‌گیری کرده و شیر خشک را داخل یک کاسه بریزید. کره را در دمای محیط قرار دهید تا ذوب شود. آب را به جوش بیاورید، در لیوان بریزید و زمان بدهید تا از داغی بیفتد. آب جوشیده باید کمی ولرم شده باشد، نه کاملا داغ.
مرحله دوم: همه مواد را با هم ترکیب کنید
در طرز تهیه شیرعسلی برای باقلوا، مقدار لازم از شیر خشک، شکر و کره را داخل مخلوط‌کن یا غذاساز بریزید. آب ولرم را کم‌کم اضافه کنید. دستگاه را روشن کنید و همه مواد را با هم مخلوط کنید. مخلوط کردن را تا جایی که مخلوطی یکدست، کرمی و نسبتاً غلیظ به دست آید، ادامه دهید.
مرحله سوم: وانیل را اضافه کنید
در صورت تمایل و برای آنکه شیر عسلی طعم بهتری داشته باشد، چند قطره وانیل اضافه کنید. دستگاه را مجددا روشن کنید و مخلوط را دوباره هم بزنید تا وانیل نیز به خوبی با دیگر مواد ترکیب شود.
مرحله چهارم: شیر عسلی را نگهداری و استفاده کنید
شیر عسلی آماده را داخل شیشه تمیز بریزید. درب شیشه را ببندید، آن را در یخچال نگهداری کنید و طی یک هفته مصرف نمایید.
مواد لازم برای تهیه شیر عسلی کاراملی
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر پرچرب | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر قهوه‌ای | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| خامه صبحانه | ۳ قاشق غذاخوری |
| کره | ۱ قاشق غذاخوری |
| عصاره وانیل | نصف قاشق چای‌خوری |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۱۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای تهیه شیر عسلی کاراملی: ۱۵ دقیقه
طرز تهیه شیر عسلی کاراملی خوشمزه (روش چهارم)
این ترکیب شیر عسلی طعمی نزدیک به کارامل دارد و برای افزودن به قهوه، دسرها یا حتی برای وعده صبحانه بسیار جذاب و خوش‌طعم است.
مرحله اول: شیر و شکر قهوه‌ای را با هم ترکیب کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه شیر عسلی، شیر و شکر قهوه‌ای را در یک قابلمه بریزید. قابلمه را روی حرارت ملایم قرار دهید و مرتب هم بزنید تا شکر کاملاً در شیر حل شود.
مرحله دوم: ترکیب شیر و شکر قهوه‌ای را روی حرارت قرار دهید
بعد از آنکه شکر قهوه‌ای به طور کامل در شیر حل شد و زمانی که مخلوط شروع به جوشیدن کرد، حرارت را کم کنید و بگذارید به‌آرامی بجوشد. اجازه دهید حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بجوشد تا حجم آن کمتر و بافت آن غلیظ شود. هر چند دقیقه یک‌بار آن را هم بزنید تا ته نگیرد.
مرحله سوم: کره و خامه را اضافه کنید
وقتی شیر کمی غلیظ شد، کره را اضافه کنید و هم بزنید تا کاملاً ذوب شود. سپس خامه را اضافه کرده و دوباره خوب مخلوط کنید تا ترکیب یکنواختی حاصل شود. بعد از آنکه همه مواد به خوبی با هم مخلوط شدند حرارت را خاموش کنید.
می‌توانید برای تهیه خامه به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله چهارم: افزودن وانیل را اضافه کنید
در مرحله آخر و بعد از خاموش کردن حرارت، وانیل را به ترکیب شیر عسل کاراملی اضافه کنید. وانیل باعث می‌شود طعم شیر عسلی طبیعی‌تر و دلپذیرتر شود.
مرحله آخر: شیر عسل کاراملی را نگهداری و استفاده کنید
بعد از آنکه قابلمه را از روی حرارت برداشتید، اجازه دهید شیر عسلی کمی خنک شود. سپس آن را داخل شیشه تمیز بریزید و در یخچال نگهداری کنید و در تهیه کیک و شیرینی استفاده کنید.
موارد استفاده از شیر عسلی در شیرینی‌پزی و کیک‌پزی
شیر عسلی به دلیل ساختار غلیظ و ترکیب پایدار شیر و قند، در بسیاری از فرمول‌های حرفه‌ای کیک و دسر نقش یک مرطوب‌کننده، پایدارکننده بافت و افزایش‌دهنده ماندگاری را ایفا می‌کند. این شیرین‌کننده طبیعی جایگزین مناسبی برای شکر در بسیاری از دستورهاست و طعمی ملایم و کاراملی به دسرها می‌بخشد.
در کیک‌ها، به‌ویژه در کیک‌های اسفنجی از شیر عسلی برای تزریق رطوبت بدون از دست رفتن ساختار استفاده می‌شود. در تهیه دسرهایی مانند موس، فاج، یا بستنی خانگی، شیر عسلی بافتی لطیف و یکنواخت ایجاد می‌کند، چون چربی و قند موجود در آن به امولسیون شدن بهتر مواد کمک می‌کند.
همچنین، در شیرینی‌پزی حرفه‌ای می‌توان از آن به‌عنوان پایه‌ای برای تهیه کارامل غلیظ، گاناش‌های خاص یا خامه‌های فرم‌گرفته شیرین استفاده کرد، بدون نیاز به اضافه کردن شکر جداگانه. به‌طور کلی، شیر عسلی عملکردی فراتر از یک شیرین‌کننده دارد و در کنار طعم‌دهی، در تثبیت و بهبود بافت محصولات پختی و سرد بسیار مؤثر است.
نکات مهم در تهیه شیر عسلی کارخانه‌ای
- در تهیه شیر عسلی، از شیر پرچرب استفاده کنید تا بافت نهایی آن غلیظ‌تر و طعم آن غنی‌تر باشد. شیر کم‌چرب یا بدون چربی باعث آبکی شدن بافت می‌شود.
- حرارت را ملایم نگه دارید تا شیر نسوزد یا ته نگیرد. حرارت بالا باعث بریدگی شیر یا ته‌گرفتن سریع آن می‌شود.
- همچنین باید به طور مداوم مایه شیر عسلی را روی حرارت، هم بزنید تا ته نگیرد و نسوزد. به‌ویژه در نیمه دوم پخت که مخلوط غلیظ می‌شود، هم زدن را فراموش نکنید.
- قابلمه ضخیم انتخاب کنید؛ قابلمه‌هایی با کف سنگین یا چندلایه کمک می‌کنند حرارت به‌صورت یکنواخت پخش شود و مانع از سوختن شیر می‌شوند.
- استفاده از شکر قهوه‌ای باعث طعم کاراملی طبیعی‌تر می‌شود؛ البته در صورت نبود می‌توانید از شکر سفید هم استفاده کنید، اما طعم متفاوت خواهد بود.
- خامه را بعد از جوشیدن شیر اضافه کنید تا از بریده شدن آن جلوگیری شود و بافتی نرم و یکدست داشته باشید.
- افزودن کره باعث لطافت و براق شدن شیر عسلی می‌شود و طعم آن را نیز دلپذیرتر می‌کند.
- وانیل را پس از خاموش کردن حرارت اضافه کنید تا عطر آن حفظ شود. حرارت زیاد، رایحه وانیل را از بین می‌برد.
- اگر بافت نهایی خیلی غلیظ شد، می‌توانید کمی شیر گرم به آن اضافه و هم بزنید تا به غلظت دلخواه برسید.
- برای نگهداری حتماً آن را در ظرف شیشه‌ای تمیز و خشک و دردار بریزید و بعد از آنکه از بسته شدن در ظرف مطمئن شدید، در یخچال قرار دهید.
- مدت نگهداری شیر عسلی خانگی در یخچال حدود ۷ تا حداکثر ۱۰ روز است. اگر زودتر از این زمان بوی ترش یا تغییر رنگ مشاهده کردید، از مصرف آن خودداری کنید.
- اگر بعد از سرد شدن کمی دانه‌های شکر حس کردید، می‌توانید آن را کمی گرم کنید و هم بزنید تا دوباره یکدست شود.
- برای طعم‌های متنوع می‌توانید از پودر کاکائو، دارچین، قهوه فوری یا حتی اسانس نارگیل استفاده کنید و شیر عسلی طعم‌دار بسازید.
- هر چه زمان جوشیدن بیشتر باشد، بافت شیر عسلی کاراملی غلیظ‌تر و رنگ آن تیره‌تر خواهد شد.
- استفاده از شکر قهوه‌ای باعث ایجاد طعم کاراملی طبیعی و رنگ طلایی جذاب می‌شود.
- با گذشت زمان و بعد از سرد شدن شیر عسلی، غلظت آن بیشتر و سفت‌تر می‌شود که کاملا طبیعی است.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن تهیه شیر عسلی در خانه
چگونه می‌توان شیر عسلی خانگی را غلیظ و کشدار تهیه کرد؟
- برای به‌دست آوردن بافتی غلیظ و کشدار، باید سر صبر و حوصله شیر را با شکر روی حرارت ملایم به مدت طولانی بجوشانید تا حجم آن تقریباً به نصف برسد.
- همچنین استفاده از شیر پرچرب و خامه هم به غلیظ شدن انواع مختلف شیر عسلی کمک می‌کند.
آیا می‌توان شیر عسلی را بدون شکر تهیه کرد؟
بله، شما می‌توانید با جایگزین کردن عسل یا شیره‌های مختلف مانند شیره افرا، شیره خرما یا شیره انگور به جای شکر یک شیر عسلی رژیمی تهیه کنید.
چه جایگزینی برای خامه در طرز تهیه شیر عسلی وجود دارد؟
اگر خامه در دسترس ندارید، می‌توانید از شیر خشک یا کمی کره استفاده کنید تا بافت نرمی ایجاد شود. اما خامه باعث طعمی لطیف‌تر و بافتی کرمی‌تر می‌شود.
آیا می‌توان شیر عسلی را فریز کرد؟
بله، شیر عسلی را می‌توان در ظرف دربسته تا یک ماه در فریزر نگهداری کرد. برای استفاده مجدد، اجازه دهید تا شیر عسلی کاملا یخ‌زدایی شود و سپس از آن استفاده کنید.
چرا گاهی شیر عسلی طعم سوختگی یا تلخی می‌گیرد؟
این مشکل معمولاً به دلیل استفاده از حرارت بالا یا هم نزدن مداوم پیش می‌آید. اگر شیر ته بگیرد یا شکر کاراملی بیش از حد شود، طعم سوختگی ایجاد می‌شود.
چطور می‌توان از ته گرفتن شیر عسلی روی حرارت جلوگیری کرد؟
- از قابلمه ضخیم استفاده کنید؛
- حرارت را پایین نگه دارید و مرتب آن را هم بزنید.
محصولات مرتبط
