در ژانویه ۲۰۲۰ و پیش از آغاز بحران کرونا، صحبت از چگونگی تغییر در بازار صنعت خرده فروشی بود. صنعتی که با سرعت هر چه تمامتر با موج تحولات همراه میشد و البته این تغییرات در صنعت خرده فروشی مربوط به تمام کشورها بود. بسیاری از کشورهای دنیا از جمله انگلیس و برخی کشورهای منطقه خاورمیانه این تغییرات را محسوستر احساس کرده بودند. این در حالی بود که هنوز خبری از کرونا و تاثیرات آن بر روی بازار خرده فروشی نبود. حالا با گذشت یک سال پر از تغییر و تحولات ناشی از شیوع جهانی یک ویروس و سپس دوران گذار از کرونا با کشف واکسنهای موثر، باید عمیقتر به این موضوع و آینده صنعت خرده فروشی نگاه کرد. در این مقاله از مجله کوروش به بازار صنعت خرده فروشی، تغییر سیاستهای فروش آنلاین صنعت خردهفروشی در دوران پاندمی کرونا و نکات مهم در مدیریت و آینده صنعت خرده فروشی بعد از بحران کرونا نگاهی انداختهایم.
آمار و ارقام صنعت خرده فروشی کشور انگلیس پیش از کرونا
انگلیس، از جمله کشورهایی بود که در سال ۲۰۱۹ به تکاپو برای تغییرات در بازار خرده فروشی افتاد. عدم اطمینان به سرنوشت «برگزیت» باعث شده بود تا رشد هزینهها کند شود. صنعت خرده فروشی این کشور به یک بازسازی و تغییر و تحول بزرگ احتیاج داشت. ۸۵ هزار نفر تحت تاثیر برگزیت و حواشی آن شغل خود را از دست داده بودند. نه هزار و ۱۶۹ فروشگاه بسته شدند. مدیران زیادی تغییر کردند. در آن زمان انگلیسیها هنوز نمیدانستند که این تازه شروع ماجراست. اینکه بحرانی بزرگتر به نام ویروس کرونا کووید ۱۹ در پیش است.
همه چیز یک شبه تغییر نمیکند. بحران کرونا شوک عظیمی برای صنعت خرده فروشی بود. این شوک نه تنها برای کشوری چون انگلیس، بلکه برای تمام کشورهای دنیا بود. در این میان مهمترین سوالی که مطرح میشود، این است که راهکار در مقابل برخورد با تحولات صنعت خرده فروشی چیست. قطعا حرکت همگام با تغییرات، چالش کشیدن آنها و تغییرات سریع در راستای تحولات مهمترین راهکار است. شاید بهتر باشد برای سیاستگذاری در صنعت خرده فروشی ابتدا به یک سوال پاسخ دهیم. ترندهای اصلی که دنیای خرده فروشی را در سال ۲۰۲۰ شکل داد، چه چیزهایی بودند؟
تغییر سیاستهای خردهفروشی؛ فروش اینترنتی همیشه، همه جا
رفتار مصرف کننده تغییر کرده است. بنابراین خرده فروشان باید به دنبال یافتن راههای جدید برای جلب و خدمت به مشتریان باشند. آنها باید خود را با رفتار مشتری سازگار کنند. رسیدن به یک فرمول مناسب در استفاده از از کانالهای دیجیتال، فرصتهای زیادی را برای ترغیب مشتریان و رشد در این صنعت فراهم میکند.
بسیاری از برندها مجبور شدهاند به سرعت بخش دیجیتال خود را فعال کنند و تمرکز بیشتری بر روی این بخش داشته باشند. آنها به فروشگاههای خود خدمات تحویل کالا را اضافه کردند. این کار خیلی سریع در بسیاری از فروشگاههای مختلف دنیا انجام شد. نتایج هم کاملا مثبت و چشمگیر بود. در مراحل بعد حتی خدمات پرداخت در محل رونق گرفت. مشتریان توانستند در دوران بحران کرونا با مراکز خریدی که همیشه به آنها مراجعه میکردند، به صورت آنلاین در ارتباط باشند. فروشگاهها هم وفاداری خود به مصرف کننده را ثابت کردند.
زنجیره تامین پایدار در بازار صنعت خرده فروشی
دوره اوج بحران پاندمی کرونا درسهای زیادی به صنایع خرده فروشی داد. یکی از مهمترین این درسها برای خرده فروشان، بازنگری دوباره در زنجیره تامین پایدار کالا بود. نقاط ضعف در این زمینه کم نبودند. تنوع در زنجیره تامین کالاها، ارتباط خوب و نزدیک با تولیدکنندهگان و استفاده بیشتر از منابع محلی، مانع بروز نقطه ضعف در بازار خرده فروشی خواهد شد. زنجیره تامین کالا در صنعت خرده فروشی جدید باید همکاری، پایداری و چابکی بیشتری شکل بگیرد. این زنجیره باید در مقابل نوسانات احتمالی عرضه و تقاضا در مواقعی چون بحران کرونا آمادگی کامل داشته باشد.
تاب آوری صنعت خرده فروشی در بحرانهایی مثل کرونا
اولین اولویت بسیاری از خرده فروش ها تامین موقعیت مالی بیزینس است. اما باید گفت که یکی از مهمترین مسائل، تمرکز بر بحث مدیریت و رهبری است. یکی از مواردی که در دوره بحران کرونا بسیار پر اهمیت جلوه کرد و در برنامهریزی برای آینده صنعت خرده فروشی باید مورد توجه مدیران قرار بگیرد «فرهنگ تابآوری و قدرت تصمیم گیری سریع» است.
مدیریت سریع برای تابآوری در شرایط بحران. رهبران قوی در شرایط سخت آزمون و خطا میکنند و نتیجه میگیرند. آنها ذهنیت آزمون و خطا دارند. آنها همانهایی هستند که به سرعت در شرایط بحران کرونا به سمت بازار دیجیتال حرکت کردند. آنها با تمرکز بر شرایط و نیاز مشتری تغییر ایجاد کردند. کسانی که از آنها تحت عنوان «کلید شتاب صنعت خرده فروشی در بازار دیجتال» هم یاد میشود.
امنیت و ایمنی برای وفادارسازی مصرف کننده
در فروشگاهها، انبارها و هنگام تحویل محصولات، باید از ایمنی شرایط، اطمینان حاصل شود. درصنعت خرده فروشی باید نکات ایمنی برای محافظت از مشتریان، کارمندان و تامین کنندگان در نظر گرفته شده است. علاوه بر اهمیت ایمنی در زنجیره داخل مجموعه، مشتریان را باید کاملا لحاظ کرد.
این موضوع از نحوه عملکرد و ارتباط با مشتری گرفته تا تصمیم گیریها در فروش و تحویل را شامل میشود. رهبران صنایع خرده فروشی باید مشتریان را به خود وفادار کنند. مصرفکننده باید آنقدر تجربه خوب و ایمنی از خرید داشته باشد که بار دیگر با اطمینان بیشتر از شما خرید کند.
تجدید نظر در اولویتهای سازمانی صنعت خرده فروشی
در ماه آوریل، سازمان ملل تخمین زد که از هر ۴ نفر کارگر، در سراسر جهان پنج نفر آنها تحت تأثیر کرونا قرار گرفتند. بسیاری از کارگران از وضعیت موجود خسته شده بودند. بسیاری هم مجبور بودند اضافه کار اجباری داشته باشند. علیرغم تاثیر مخرب کرونا بر کارکنان صنعت خرده فروشی، از این موضوع میتوان به عنوان یک اتفاق خوب یاد کرد.
کرونا و تمام این اتفاقها یک درس خوب برای برای خرده فروشان داشت. آنها باید در اولویتهای جدید سازمانی خود تجدید نظر کنند. مهمترین تصمیم شاید آموزش مجدد نیروی کار در صنعت خرده فروشی باشد. حتی شاید نیاز است تا فضای کاری مجددا طراحی شود.
منبع: deloitte