«خواب» یکی از اساسیترین نیازها برای حفظ سلامت بدن است. با اینهمه در زندگی مدرن و شلوغ امروز اهمیت داشتن خواب کافی در بسیاری مواقع از قلم میافتد و فراموش میشود. این در حالی است که اهمیت بهرهمندی خواب کافی و با کیفیت به اندازه خوردن غذای سالم و ورزش کردن روی سلامت انسان تاثیر میگذارد. اما سوال اینجاست که چند ساعت در طول شبانهروز باید بخوابیم؟ راهنمای کامل محاسبه میزان ساعت خواب کافی و مورد نیاز بدن در سنین مختلف را از سرویس سلامت و در مجله کوروش بخوانید.
خواب کافی یک نیاز اساسی است
پیش از آنکه به شما بگوییم که در طول روز چند ساعت باید بخوابیم و میزان ساعت خواب لازم برای سنین مختلف چقدر است بهتر است برخی حقایق را در مورد فواید یک خواب باکیفیت و کافی بدانید. خواب بیشتر از اینکه زمانی برای استراحت ذهن و جسم باشد، در حقیقت ساعاتی برای بازسازی بدن است.
در طول زمان خواب بدن شروع به بازسازی ماهیچهها میکند و سموم و مواد اضافی را از بدن دفع میکند. این فعالیتها سبب میشود که ذهن و جسم شما عملکرد درست و سالمی داشته باشد. علاوه بر این در طول زمان خواب احساسات شما نظم و ترتیب پیدا میکنند. یک خواب خوب و کامل سبب میشود که واکنش بدن نسبت به احساسات منفی تا ۶۰ درصد کاهش پیدا کند.
بیشتر بخوانید: ۶ نوشیدنی خوابآور با شیر برای درمان بیخوابی که پایه علمی دارند
زمانی که خواب هستید کالری میسوزانید
زمانی که شما میزان ساعت خواب لازم برای سنین مختلف را رعایت نکنید اصول اساسی مثل کنترل اشتها، قدرت سیستم ایمنی بدن و عملکرد صحیح متابولیسم بدن و در نتیجه توانایی برای کنترل وزن بدن تا حد زیادی کاهش پیدا میکند. برخلاف تصور عموم زمانی که شما در خواب هستید در اثر فعالیتهای بازسازی کننده بدن در حال سوزاندن کالری هستید.
در این زمان شما کالری دریافت نمیکنید و فقط در حال سوزاندن مقداری کالری هستید و همین امر سبب کاهش وزن و تناسب اندام در شما میشود.
چرا نداشتن خواب کافی شما را بیمار میکند
طبق آمار به دست آمده ۱/۳ بزرگسالان و ۲/۳ دانشآموزان دبیرستانی در طول شبانهروز خواب کافی ندارند. طبق نتایج یک تحقیق که در این زمینه صورت گرفته اگر به مدت چند شب فقط ۵ ساعت بخوابید در نهایت عملکرد حافظه شما کاهش پیدا میکند. این تقلیل حافظه به قدری شدید است که انگار شما به میزان زیادی الکل وارد جریان خون خود کردهاید.
در مجموع نداشتن میزان خواب کافی و رعایت نکردن الگوی میزان ساعت لازم خواب برای سنین مختلف برای بدن مضر و بیماریهایی مثل افزایش خطر بیماریهای قلبی، چاقی بیش از حد، دیابت و آلزایمر را به همراه دارد.
محاسبه میزان ساعت خواب کافی و مورد نیاز برای بدن
میزان ساعت خواب لازم برای سنین مختلف با توجه به نیازهای مختلف متفاوت است. در حقیقت میزان لازم و کافی خواب شبانه با به سن و سال شما بستگی دارد. توصیههای علمی و ثابت شده برای میزان ساعت لازم خواب برای سنین مختلف به عبارت زیر است:
*افراد بالای ۶۵ سال: ۷ الی ۸ ساعت
*بزرگسالان (سنین ۱۸ تا ۶۴ سال): ۷ الی ۹ ساعت
*نوجوانان (۱۴ تا ۱۷ سال): ۸ الی ۱۰ ساعت
دانشآموزان (۶ تا ۱۳ سال): ۹ الی ۱۱ ساعت
کودکان پیش دبستانی (۳ تا ۵ سال): ۱۰ الی ۱۳ ساعت
خردسالان (۱ تا ۲ سال): ۱۱ الی ۱۴ ساعت
نوزادان (۴ تا ۱۱ ماه): ۱۲ الی ۱۵ ساعت
نوزادان تازه متولد شده (۰ تا ۳ ماه): ۱۴ الی ۱۷ ساعت
با اینهمه برخی افراد به دلایل برخی فاکتورهای جانبی ممکن است به تعداد خواب کمتر یا بیشتری نیاز داشته باشند، برخی از این فاکتورها عبارتند از:
ژنتیک موثر در کیفیت خواب
ژنتیک یکی از عوامل تعیین کننده در میزان ساعت خواب لازم برای سنین مختلف است. جهش ژنتیکی میتواند روی مدت زمان خواب شما، زمانی از شبانهروز که ترجیح میدهید بخوابید و واکنشهایی که شما به کمبود خواب نشان میدهید تاثیر بگذارد. برای مثال جهش ژنتیکی در برخی افراد سبب میشود با ۶ ساعت خواب در شبانهروز احساس سرحال بودن کنند و برخی افراد برای اینکه سرحال باشند باید حداقل ۸ ساعت در شبانهروز بخوابند.
برخی از جهشهای ژنتیکی هم روی کیفیت و عمق خواب اثر مثبت و منفی میگذارند و سبب عمیق یا سبک شدن خواب در طول شب میشوند. متاسفانه در مسائل ژنیتیکی نمیتوان دخالت کرد و هنوز هم راهی برای گذر از این جهشهای ژنتیکی وجود ندارد.
کیفیت خواب
کیفیت خواب شما یکی از عواملی است که بر روی نیاز شما به ساعات کمتر یا بیشتر خواب اثر میگذارد. اگر معمولا خواب باکیفیتی ندارید و مرحله عمیق خواب را تجربه نمیکنید احتمالا حتی بعد از تعداد کافی ساعت خواب همیشه احساس خستگی میکنید.
از سوی دیگر اگر معمولا خواب با کیفیت و عمیق را تجربه میکنید بهتر میتوانید در برخی روزها تعداد ساعات کمتر خواب را مدیریت کنید و از پس آن برآیید. کیفیت پایین خواب سبب بسیاری از تاثیرات منفی مربوط به کمخوابی میشود. بنابراین بیشتر از اینکه تعداد ساعات خواب بیشتر باشد کیفیت خواب مهم است.
بیشتر بخوانید: ۹ اشتباه رایج در چیدمان و رنگ اتاق خواب که آرامش را از آن میگیرد
نکاتی برای داشتن یک خواب خوب و باکیفیت
برای اینکه میزان ساعت خواب لازم برای سنین مختلف از الگوی درستی پیروی کنید و خواب باکیفیتی را تجربه کنید، رعایت برخی نکات مهم است:
*یک برنامه زمانی مشخص و منظم داشته باشید تا خواب مناسب داشته باشید
هر شب سر ساعت مشخصی به رختخواب بروید به این ترتیب ساعت خواب بدن شما به صورت منظم درمیآید. رعایت نکردن یک برنامه زمانی منظم برای خواب یکی از مهمترین علل خواب بیکیفیت و سبک است.
*یک روتین خواب آرامبخش داشته باشید
داشتن یک روتین خواب آرامبخش قبل از خواب به شما کمک میکند که یک خواب بهتر داشته باشید. برای مثال گوش دادن به یک موزیک آرامبخش در بسیاری از اطراف کیفیت خواب را اصلاح و بهتر کرده است.
*یک محیط راحت برای خواب آماده کنید تا خواب مناسب داشته باشید
اتاقی که برای خواب انتخاب میکنید باید تاریک، ساکت و آرام با درجه حرارت خنک باشد. محیط خواب گرم و پر سرو صدا با نور زیاد مانع یک خواب عمیق و با کیفیت میشود.
*کافئین و نیکوتین را کم کنید تا خواب مناسب داشته باشید
از ساعت ۳ بعد از ظهر مصرف کافئین (چای و قهوه) را قطع کنید. کافئین، نیکوتین و الکل کیفیت خواب را پایین میآورد.
*لوازم الکترونیک را کنار بگذارید تا خواب مناسب داشته باشید
موبایل و سایر لوازم الکترونیک مانع ترشح هورمون ملاتونین یا هورمون خواب میشود.
بیشتر بخوانید: ۱۴ راهکار کاهش استرس و داشتن خواب راحت و سریع در شب
*ورزش کنید تا خواب راحتی داشته باشید
انجام فعالیتهای فیزیکی در طول روز سبب بهبود کیفیت خواب در طول شب میشود. کسانی که در طول روز فعالیت فیزیکی ندارند معمولا خواب عمیقی را در طول شب تجربه نمیکنند.
*مدیتیشن کنید تا خواب عمیقی داشته باشید
مدیتیشن و ریلکس کردن باعث بهبود عملکرد مغز و بهبود کیفیت خواب در فرد میشود، اگر دلیل این امر هنوز به وضوح مشخص نیست.
منبع: healthline
شاهین . 28 اسفند 1401
خواب زیاد هم برای بدن خوب نیست