دندان ها نقش مهمی در زیبایی ظاهری ما دارند. اصلاح طرح لبخند و سفید کردن و مرتب کردن دندان ها می تواند تغییر فوق العاده ای در ظاهر ما ایجاد کند. یکی از روش هایی که بدون تراش دادن دندان های اصلی و برای رفع بد شکلی یا بد رنگی دندان ها انجام می شود، کامپوزیت است. برخلاف تصور عموم استفاده از انواع کامپوزیت و یا لمینت دندان تنها برای زیبایی نیست. گاهی استفاده از این روش ها بیشتر جنبه درمانی دارد و به سلامت لثه و دندان کمک می کند. کامپوزیت و یا لمینت یکی از پرطرفدارترین انواع روش های درمان و حتی زیبایی دندان است اما این روش ها چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از سرویس سلامت مجله کوروش انواع روش های کامپوزیت و لمینت و تفاوت این دو به علاوه عوارض و مزایا و هزینه را توضیح می دهیم.
کامپوزیت دندان چیست؟
کامپوزیت درواقع یک ماده خمیری از جنس رزین است که رنگی سفید و شبیه به رنگ طبیعی دندان دارد. از این ماده هم برای قالب گیری و مرتب نشان دادن دندان های جلویی و هم برای پر کردن دندان ها استفاده می شود. کامپوزیت ها دوام و استحکام بالایی دارند و به دلیل ظاهر جذاب و زیبایی که به دندان می بخشند، امروزه به یکی از رایج ترین ماده برای ترمیم زیبایی دندان تبدیل شده اند. کامپوزیت حالت خمیری و مایع دارد و به راحتی حالت می گیرد و بعد از این که به شکل مورد نظر درآمد به وسیله اشعه و پرتوهای خاصی سفت و محکم می شود و همانند یک روکش روی دندان فرد قرار می گیرد.
مراحل کامپوزیت دندان
برای این که بدانید کامپوزیت دندان چگونه است، باید با مراحل آن تا حدودی آشنا شوید. مراحل کامپوزیت دندان برخلاف لمینت طی یک جلسه انجام می شود. یکی از مهم ترین ویژگی های کامپوزیت این است که پزشک لازم نیست قالب دندان را در آزمایشگاه درست کند. بلکه می تواند با قرار دادن خمیر کامپوزیت روی دندان، در یک جلسه آن را بسازد. مسلم است که هر چقدر پزشک مهارت و دقت بیشتری داشته باشد، کامپوزیت دندان نیز ظاهر زیباتر و طبیعی تری خواهد داشت. بعد از انتخاب نوع کامپوزیت باید انواع رنگ کامپوزیت دندان را نیز انتخاب کنید و سپس مراحل زیبا سازی دندان را انجام دهید. در ادامه به مراحل کامپوزیت دندان به صورت اجمالی اشاره شده است.
- لیفت کردن لثه در صورت نیاز
- آماده کردن دندان ها که معمولاً با کمی خراش سطحی روی دندان انجام می شود.
- انتخاب رنگ کامپوزیت دندان
- ایزوله کردن، شستن و خشک کردن دندان ها
- قرار دادن ماده کامپوزیت روی دندان
- پولیش کردن
- شستشوی دندان
انواع کامپوزیت دندان
کامپوزیت ها انواع متفاوتی دارند. اولین نوعی از انواع ونیر کامپوزیت ها که وارد بازار شدند، کامپوزیت های درشت دانه یا ماکروفیل بودند. بعد از آن کامپوزیت های ریز دانه یا میکروفیل مورد استفاده قرار گرفتند که دوام کمتری نسبت به سایر کامپوزیت ها دارند. نوع دیگری از کامپوزیت ها ویژگی هایی مابین میکروفیل و ماکروفیل دارند و به آن ها هیبرید، میکروهیبرید و نانو هیبرید گفته می شود. این کامپوزیت ها مقاومت بالایی دارند. اما مهم ترین مشکل این کامپوزیت ها این است که سطح آن ها زیاد صاف و یک دست نیست و خاصیت بازتاب کنندگی دارند.
نوع دیگری از کامپوزیت ها نانو کامپوزیت ها هستند. نسل جدید کامپوزیت دندان که هم مقاومت بالایی دارند و هم ظاهر زیباتری نسبت به سایر کامپوزیت ها دارند.
بیشتر بخوانید: بهترین مواد غذایی برای سفید کردن دندان ها در خانه
لمینت دندان چیست؟
لمینت دندان که به آن کامپوزیت و سرامیکی نیز گفته می شود، روکشی است که با ظرافت تمام ساخته می شود و برای اصلاح لبخند فرد و زیباتر نشان دادن ظاهر دندان ها روی دندان های اصلی او قرار می گیرد. برای ساخت لمینت هم از کامپوزیت و هم از جنس پرسلن استفاده می شود. لمینت های ساخته شده از جنس پرسلن معمولاً به لکه ها مقاوم تر است و حالت طبیعی تری دارند. به لمینت هایی که از جنس کامپوزیت هستند، «ونیر» و به لمینت هایی که از پرسلن ساخته می شوند، لمینت «سرامیکی» گفته می شود.
تفاوت کامپوزیت و انواع لمینت دندان
کمی بیشتر از ده سال است که استفاده از انواع کامپوزیت دندان و یا حتی لمینت دندان باب شده است. اما در کامپوزیت دندان دقیقاً چه کاری انجام میشود؟ یکی از متداول ترین روش های ترمیم دندان های جلویی استفاده از کامپوزیت است. از کامپوزیت برای پوشاندن عیب های ظاهری و جزئی دندان استفاده می شود. کسانی که دندان های آن ها دچار پریدگی، ساییدگی و یا تغییر رنگ شده است، می توانند از روش کامپوزیت دندان استفاده کنند. در ادامه به رایج ترین تفاوت های کامپوزیت و لمینت اشاره شده است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره بلیچینگ و سفید کردن دندان
کامپوزیت بیشتر برای رفع مشکلات جزئی دندان کاربرد دارد
کاربرد کامپوزیت دندان بیشتر در ترمیم دندان های خرگوشی کج است. یا دندان هایی که مشکلات ظاهری نداشته باشند و تنها فرد قصد داشته باشد رنگ آن ها را روشن کند. فاصله جزئی که بین دندانها ایجاد می شود و نیاز به پر کردن دارد هم جزو مواردی است که برای رفع آن، از کامپوزیت دندان استفاده میکنند. همچنین یکی دیگر از کاربردهای کامپوزیت دندان برطرف کردن پریدگی جزئی دندانهاست.
مراحل نصب لمینت پیچیده تر از کامپوزیت است
لمینت دندان بیشتر برای انواع دندان های شکسته و یا ترک خورده استفاده می شود. همچنین دندانهایی که بد رنگ هستند و با روش های عادی چون سفید کردن دندان و یا بلیچینگ تغییر نمی کنند. از لمینت دندان برای برطرف کردن معایب دندان هایی که دچار ساییدگی شده اند هم استفاده می شود. ساییدگی دندان باعث کوتاه شدن دندان می شود که استفاده از انواع لمینت این عیب را برطرف می کند. برای لمینت دندان دندانپزشک لازم است تا مراحل آماده سازی دندان ها را انجام دهد و عملیات قالب گیری انجام شود. قالب گیری حداقل دو هفته زمان نیاز دارد. پس از آن در یک جلسه، لایه نازک لمینت بر روی دندان ها چسبانده میشود. از طرف دیگر در لمینت دندان پزشک باید دندان های فرد را بتراشد و سپس قالب دندان آماده شده را روی آن قرار دهد.
فرق کامپوزیت با لمینت؛ لمینت دندان بیشتر زمان می برد
اگر دندانها فاصله زیادی با هم داشته باشند، از روش لمینت استفاده می شود. بهتر است بگوییم مهم ترین فرق استفاده از کامپوزیت دندان و یا لمینت در مدت زمان نصب آنها بر روی دندان و فرآیند کاشت است. کامپوزیت دندان تنها طی یک جلسه بر روی دندان ها نصب می شود و به آن ها شکل می دهد. اما برای استفاده از انواع لمینت، حداقل ۲ تا ۳ جلسه زمان نیاز است.
کامپوزیت ها و لمینت ها بر اساس چه معیاری طبقه بندی میشوند؟
کامپوزیت های دندان بر اساس اندازه ذرات آن ها، فیلرهای به کار رفته در آن ها، محل استفاده، قوام آن ها و نوع درمان تقسیم بندی می شوند. برخی کامپوزیت ها برای دندان های جلویی کاربرد دارند و برخی دیگر با تراکم بیشتر برای دندان های عقب. ترمیم کامپوزیت های درشت دانه با مقاومت بالا کمی دشوار است. این در حالیست که کامپوزیت های ریز دانه سهولت بیشتری در سطح ترمیم دارند. اما در مقابل فشارهای وارده به دندان مقاومت کمتری دارند.
لمینت های دندان هم انواع مختلفی دارند که شامل لمینت سرامیکی دندان، و لمینت کامپوزیتی می شود. لمینت سرامیکی از جنس سرامیک است و از یک پوسته نازک سرامیکی ساخته شده است که بر روی سطح دندان چسبانده می شود. اما لمینت کامپوزیتی مواد همرنگ دندان هستند که غالباً در مطب ساخته و بر روی دندان چسبانده می شوند. این لمینت ها که به روش مستقیم نیز معروف هستند از جنس پلیمر هستند.
بیشتر بخوانید: بهترین روش های درمان خانگی دندان درد
لمینت بهتر است یا کامپوزیت؟
مقاومت لمینت های سرامیکی بسیار بالاتر از لمینت های کامپوزیتی است. اما باید دقت داشته باشیم که اگر در خواب عادت نادرست دندان قروچه داریم و دچار به هم ریختگی شدید دندانی هستیم و یا مینای دندان ما ضخامت کافی ندارد، نمی توانیم از هیچ یک از انواع لمینت دندان استفاده کنیم.
از دیگر تفاوت های لمینت و کامپوزیت دندان، می توان به دوام و طول عمر آن اشاره کرد. طول عمر لمینت سرامیکی بسیار بیشتر از انواع کامپوزیت دندان است. در صورت مراقبت از لمینت ها آن ها می توانند ۱۲ سال روی دندان ها باقی بمانند. در حالی که طول عمر کامپوزیت حدود هفت سال است. همچنین مقاومت لمینت سرامیکی بیشتر از کامپوزیت است.
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره مزایا و عوارض و هزینه انواع ایمپلنت
مراقبت های بعد از لمینت و کامپوزیت دندان
بعد از کامپوزیت و یا لمینت دندان، باید مراقبت ویژه از دندان هایتان را انجام بدهید. رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده مرتب از مسواک های مخصوص، یکی از روش های مراقبت از کامپوزیت و لمینت است. در ادامه به برخی از مراقبت های مهم بعد از لمینت و کامپوزیت دندان اشاره شده است.
- اگر دندان خود را لمینت یا کامپوزیت کرده اید نباید از مواد غذایی استفاده کنید که دندان ها را لکه دار می کنند.
- مصرف دخانیات و موادی که دندان را تیره می کنند، به هیچ وجه توصیه نمی شود.
- کسانی که دندان های خود را لمینت و یا کامپوزیت کرده اند باید چای و قهوه کمتر مصرف کنند.
- در طول مدت استفاده از کامپوزیت باید بعد از هر وعده غذایی دندان ها را شسته و تمیز نگه دارید.
- مسواک زدن یک بار صبح و یک بار در شب توصیه می شود.
- بعد از لمینت دندان امکان حساسیت به نوشیدنیهای گرم و سرد وجود دارد. اما نگران نباشید این حساسیت در مدت کوتاهی رفع می شود.
- نخ دندان را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
- سعی کنید چکاپ های دوره ای هر شش ماه یک بار داشته باشید.
- بعد از لمینت یا کامپوزیت دندان از خوردن و گاز زدن غذاهای سخت پرهیز کنید.
- بعد از لمینت و کامپوزیت نباید از آبنبات و شکلات های چسبنده استفاده کنید.
بهترین مارک کامپوزیت
به طور معمول برای کامپوزیت دندان از برندهای متفاوتی استفاده می شود. اما از معروف ترین و شناخته شده ترین برندها می توان به ایویکولار، آی پی اس، کازمادنت و اولترادنت اشاره کرد.
چه کسانی نباید از کامپوزیت و لمینت دندان استفاده کنند؟
استفاده از کامپوزیت و لمینت دندان برای اکثر افراد هیچ مشکلی ندارد. اما باید بدانید که این روش های زیبایی تنها باید روی دندان های کاملاً سالم انجام شود. افرادی که دندان های خراب و آسیب دیده دارند و یا مشکلات مربوط به دهان و لثه دارند، ابتدا باید مشکل خود را برطرف کنند و بعد اقدامات زیبایی را انجام دهند. معمولاً پوسیدگی های دندان نیز باید قبل از کامپوزیت یا لمینت برطرف شود و سپس مراحل درمان زیبایی انجام شود. افرادی که کجی دندان آن ها شدید است، ابتدا باید با استفاده از روش های دیگر مقداری از مشکلات دندان را برطرف نمایند و سپس از روش کامپوزیت و لمینت استفاده کنند. در ادامه می توانید با افرادی که کاندیدای خوبی برای کامپوزیت و لمینت نیستند آشنا شوید:
- افرادی که دندان قروچه می کنند.
- افرادی که دندان های آن ها دارای سایش شدید است.
- افرادی که دندان های به شدت کجی دارند.
- افرادی که بیماری لثه دارند.
- افرادی که به بهداشت دندان اهمیت نمی دهند.
قیمت کامپوزیت دندان در سال ۱۴۰۰
انواع کامپوزیت دندان و قیمت آن رابطه تنگاتنگی با هم دارند. قبل از هر چیزی شما باید ببینید که قرار است از چه نوع کامپوزیتی و با چه برندی استفاده کنید. هر نمونه کامپوزیت قیمت مشخصی دارند که بعد از مشخص شدن تعداد دندان هایی که باید کامپوزیت کنید، می توانید هزینه کلی را برآورد نمایید. برای مشخص کردن تعداد دندان ها باید لبخند بزنید و ببینید که کدام دندان های شما مشخص می شود. اگر تنها چند دندان جلویی مشخص است، پس قیمت کامپوزیت دندان جلو را محاسبه کنید. اگر برایتان سوال ایجاد شده که هر واحد کامپوزیت چند دندان است، باید بدانید که هر واحد کامپوزیت شامل یک دندان است که به صورت مجزا و بعد از انتخاب بهترین رنگ کامپوزیت دندان روی هر دندان شما کار می شود.
به طور کلی هزینه هر واحد کامپوزیت از ۳۰۰ هزار تومان تا ۱ میلیون تومان متفاوت است و این موضوع به عوامل مختلفی بستگی دارد. یکی از بهترین ویژگی های کامپوزیت دندان این است که در طی یک جلسه انجام می شود و هزینه آن نیز از لمینت کردن دندان بسیار پایین تر است. این موضوع حتی در مورد ترمیم دندان نیز صدق می کند. به طوری که هزینه ترمیم کامپوزیت نیز از لمینت کمتر است.
معایب کامپوزیت دندان
کامپوزیت دندان در کنار همه مزیت هایی که دارد، دارای معایبی نیز هست. هر چند که در این روش هیچ آسیبی به دندان های فرد وارد نمی شود، اما به هر حال انجام این کار نیز با معایبی همراه است. در ادامه به مهم ترین معایب و عوارض کامپوزیت دندان اشاره شده است.
- ظاهر کامپوزیت نسبت به لمینت کمی غیر طبیعی است و این موضوع به این دلیل است که کامپوزیت بدون تراش دندان روی آن قرار می گیرد.
- افرادی که دندان های خود را کامپوزیت می کنند، بیشتر در معرض التهابات لثه و تجمع پلاک های دندانی قرار دارند.
- اگر پزشکی که کار کامپوزیت دندان را انجام می دهد، به اندازه کافی ماهر نباشد، ظاهر دندان های کامپوزیت بسیار غیر طبیعی و بد خواهد شد.
- دندان های کامپوزیت شده نسبت به دندان های لمینت درخشندگی کمتری دارند.
- امکان تغییر رنگ دندان ها بعد از مدتی وجود دارد.
- بعد از کامپوزیت فرد نمی تواند هر چیزی که دوست دارد بخورد و باید بیشتر از دندان هایش مراقبت کند.
آیا افرادی که دارای ایمپلنت یا روکش دندان هستند می توانند از کامپوزیت استفاده کنند؟
اگر دندان شما ایمپلنت یا روکش است و قصد دارید که کامپوزیت انجام دهید، ابتدا باید شرایط دندان خود را بررسی کنید. اگر دندان ایمپلنت یا روکش شده شما در وضعیت مناسبی قرار داشته باشد، می توانید روی آن کامپوزیت انجام دهید. در غیر این صورت باید روکش یا ایمپلنت را تعویض نمایید و بعد روی آن کامپوزیت کنید.
آیا کامپوزیت دندان درد دارد؟
کامپوزیت دندان معمولاً روی دندان های فرد انجام می شود و برخلاف روش لمینت کردن که نیاز به تراشیدن دندان دارد، بسیار ساده است. اگر نگران درد کامپوزیت دندان هستید، باید بدانید که این روش درمانی درد ندارد و روکش ها با ظرافت و بدون درد و ناراحتی روی لثه قرار می گیرند.
آیا کامپوزیت به دندان آسیب وارد می کند؟
همان طور که گفته شد، کامپوزیت برخلاف لمینت به صورت یک روکش روی دندان ها قرار می گیرد. درواقع مواد کامپوزیت با استفاده از اشعه هایی خاص روی دندان محکم می شوند و آسیبی به دندان های فرد وارد نمی کنند. برای انجام کامپوزیت هیچ نیازی به انجام مراحل آماده سازی و تراش دادن دندان ها نیست و فرآیندهای آن هیچ گونه آسیبی به دندان های فرد وارد نمی کنند.
برای افراد سیگاری لمینت مناسب تر است یا کامپوزیت؟
سیگار کشیدن نه تنها موجب آسیب دیدن به دندان های طبیعی می شود، بلکه عمل لمینت و کامپوزیت دندان را نیز تا میزان زیادی کاهش می دهد. افرادی که به سیگار کشیدن یا قلیان کشیدن عادت دارند، بهتر است از لمینت به جای کامپوزیت استفاده کنند. لمینت از جنس سرامیک است و رنگ پذیری پایین تری نسبت به کامپوزیت دارد. در شرایط عادی شاید کامپوزیت دندان تا ۸ سال عمر کند. اما در افراد سیگاری کامپوزیت بعد از ۴ تا نهایتاً ۵ سال از بین می رود.
بیشتر بخوانید: علت و علائم پوسیدگی دندان و روش های پیشگیری از آن
جمع بندی نهایی
زیبایی دندان ها می تواند لبخندی جذاب تر به شما هدیه دهد. امروزه بسیاری از افراد برای اصلاح طرح لبخند از کامپوزیت و لمینت دندان استفاده می کنند. هر چند که استفاده از کامپوزیت متحرک دندان نیز روش مناسبی برای اصلاح ظاهری دندان ها است، اما این روش به هیچ عنوان همانند روش های دیگر نیست و کمی غیر طبیعی به نظر می رسد. به یاد داشته باشید که دندان کامپوزیت شده نیاز به مراقبت دارد. پس برای اینکه مدت زمان بیشتری از زیبایی دندان هایتان لذت ببرید، حتماً نکات بهداشتی را به خوبی رعایت کنید.