سالهاست که صنعت خرده فروشی در خاورمیانه در مسیر یک رشد چشمگیر قرار گرفته است. حالا صنعت خرده فروشی در خاورمیانه به یک بلوغ رسیده است. بلوغی که با تغییر شرایط شکل گرفته است. رشد این صنعت در شرایطی صورت گرفته که بسیاری از خرده فروشان بزرگ جهانی شاهد روندی منفی و یا حتی سربهسر هستند. در این مقاله از مجله کوروش به بررسی بازار خرده فروشی در خاورمیانه میپردازیم.
واکنش مثبت خرده فروشی خاورمیانه به حرکت در مسیر تجارت الکترونیک
۲۰۱۹ سال یک تحول بزرگ در صنعت خرده فروشی در خاورمیانه بود. تحولی که با تعامل تکنولوژی مصرفکننده شکل گرفت. اکثر غولهای صنعت خرده فروشی در منطقه خاورمیانه در تلاش هستند تا خود را با پویش جدید فناوری سازگارتر کنند. خرده فروشان آفلاین اکنون با سرمایهگذاری بر بستر تجارت الکترونیک در این مسیر حرکت کردهاند. در این میان برخی از خرده فروشان حتی بر روی استارتاپهای مبتنی بر فناوری در صنعت خرده فروشی سرمایهگذاری کردهاند. تمایل به توسعه در زمینه تجارت الکترونیک و در مسیر دیجیتالی شدن به وضوح دیده میشود.
خرده فروشی های متنوع اما متمرکز در خاورمیانه
صنعت خرده فروشی در منطقه خاورمیانه بسیار متنوع اما در عین حال متمرکز است. در حال حاضر یک انقلاب بزرگ در زمینه تنوع برندها در خاورمیانه شکل گرفته است. از دیگر سو برندهای خردهفروشان بزرگ هم در منطقه خاورمیانه حضور پیدا کردهاند. در حالی که برند های بینالمللی همچنان در بخشهای لوکس بازار دیده میشوند، اما فروشندگان محلی سهم بیشتری از بازار این منطقه را در دست گرفتهاند.
سهم ۲۷میلیارد دلاری تجارت الکترونیک در صنعت خرده فروشی خاورمیانه
به یک آمار جالب در زمینه رشد تجارت الکترونیک در صنعت خرده فروشی در خاورمیانه توجه کنید. این آمار متعلق به سال ۲۰۲۰ است. ارزش تجارت الکترونیک خاورمیانه در سال ۲۰۲۰ حدود ۱۷ میلیارد دلار ارزیابی شده است. در این میان ۵.۵ میلیارد دلار آن سهم عربستان سعودی است و بازار امارات متحده عربی حدود ۴.۵ میلیارد دلار را از آن خود کرده است. پیشبینی میشود ارزش تجارت الکترونیک منطقه در این صنعت تا سال ۲۰۲۵ به بیش از ۲۷ میلیارد دلار برسد.
تاثیر مثبت کرونا بر صنعت خرده فروشی در خاورمیانه
بررسی بازار صنعت خرده فروشی در منطقه خاورمیانه نشان میدهد که حتی در شرایط بحرانی این بازار بسیار مقاوم و منطقی عمل کرده است. به جرأت میتوان گفت پیشرفت فناوری و آمادگی برای فعالیت نظام آنلاین در کشورهای این منطقه چشمگیر است. پس از اتفاقاتی که در دوران بحران پاندمی کرونا رخ داد، صنعت خرده فروشی در خاورمیانه حتی در شرایط رشد قرار گرفت.
حرکت به سمت هوشمصنوعی و رباتیک
صنعت خرده فروشی در حال حاضر در مسیر تاثیر فناوریهایی چون هوش مصنوعی و رباتیک و اینترنت اشیا قرار گرفته است. بر اساس آمار تحلیلی منتشر شده در زمینه فناوری زنجیره تامین از سوی شرکت پیچ بوک، در سال ۲۰۲۰ سرمایهگذاری در شرکتهای نوپا در زمینه رباتیک انبار ۳۸۱ میلیون دلار بوده است. این میزان سرمایه گذاری در صنعت خرده فروشی کشورهای منطقه خاورمیانه ۵۷ درصد نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۱۹ رشد داشته است. شرکتهای فروشگاه های خرده فروشی که در بحران کرونا با یک چالش جدی روبرو شدهاند، به دنبال راه حلی برای استفاده هوشمندانهتر از فناوری در کنار نیروی کار انسانی هستند. این موضوع خود یک قدم رو به جلو است.
مواد غذایی در راس لیست خرید آنلاین مشتریان خرده فروشی در خاورمیانه
بر اساس مطالعات اخیر در مورد بازار خرده فروشی در منطقه خاورمیانه، در کشورهایی چون امارات و عربستان بیش از ۴۰ درصد از مشتریان از قبل از شیوع ویروس کرونا هم اینترنتی خرید میکردند. ۴۸ درصد خریداران فروشگاه های خرده فروشی آفلاین در امارات حالا دیگر آنلاین خرید میکنند. همچنین ۶۹ درصد از مشتریان در عربستان سعودی که پیش از پاندمی کرونا خرید آفلاین انجام میدادند، به سمت خرید آنلاین روی آوردند. در این میان بر اساس آمار خریدهای آنلاین در بازار صنعت خرده فروشی در منطقه خاورمیانه بیشتر بر روی مواد غذایی متمرکز است.
مالهای بزرگ، همچنان پر رفت و آمد
اگرچه تجربه بازار آنلاین در صنعت خرده فروشی پس از بحران پاندمی کرونا تجربه جذابی بود، اما بسیاری از فروشگاههای آفلاین و فیزیکی در این منطقه همچنان بر روی تمایل مشتری به حضور فیزیکی تاکید دارند. آنها میگویند محیط مجازی همچنان برای خریدار یک محیط نا آشناست. برخی از مشتریان تمایل دارند جنس و نوع کالا را از نزدیک ببینند. بنابراین ترجیح بر آن است تا فروشگاه های آفلاین و مالهای بزرگ این منطقه حفظ شوند. اما تجربه خرید آنلاین میتواند در ماههای گرم تابستان بسیار جذاب باشد. چرا که خرید برای بسیاری در روزهای گرم دشوار است. همین گرما شاید به اندازه بحران کووید ۱۹ در رشد حرکت خرید بر بستر آنلاین بسیار تاثیرگذار باشد.