آش شنگ یک غذای بسیار خوشمزه و مقوی و ساده است که اصالت آن به لرستان برمی‌گردد. این آش ایرانی با نوعی سبزی محلی به نام «شنگ» درست می‌شود که بومی این استان بوده و از ابتدای بهار تا اواسط اردیبهشت، در دسترس است. درست کردن آش شنگ در دورهمی‌ها و کمپ کردن در طبیعت نیز یک رسم قدیمی بین لرها است. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش ما طرز تهیه آش شنگ لرستانی و فوت و فن‌ها و رازهای خوشمزه شدن آش با شنگ را به شما آموزش خواهیم داد.
طرز تهیه آش شنگ لری در یک نگاه
برای تهیه آش شنگ به روش لرستانی‌ها، حبوبات شامل لوبیا و نخود را بعد از خیساندن با مقداری آب روی حرارت بپزید. سبزی شنگ را هم بعد از پاک و خرد کردن، به حبوبات اضافه کنید. اجازه دهید نخود، لوبیا و شنگ‌ها، با هم به مدت ۱ ساعت بپزند و نرم شوند. سپس عدس‌های خیسانده و آبکش شده را اضافه کنید.
در ادامه سیرها را رنده کرده و به آش بیفزایید. در یک ظرف جداگانه، پیاز داغ بگیرید و با نصف کشک رقیق شده، در قابلمه بریزید. صبر کنید تا آش جا بیفتد و لعاب بیندازد. سپس آش شنگ را در ظرف سرو بریزید و با بقیه کشک، پیاز داغ و نعناع داغ تزیین و میل کنید.
مواد لازم اولیه برای تهیه آش شنگ (برای ۴ تا ۶ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| لوبیا چیتی | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| نخود آبگوشتی | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| عدس | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| سبزی شنگ تازه | نیم کیلوگرم |
| سیر (برای سیر داغ) | ۳ حبه |
| پیاز (برای پیاز داغ) | ۲ عدد |
| نعناع خشک | به مقدار دلخواه |
| کشک | به مقدار دلخواه |
| نمک، فلفل سیاه و زردچوبه | به مقدار کافی |
| روغن سرخ کردنی | به مقدار کافی |
مدت زمان آماده‌سازی و استراحت مواد اولیه: ۲ تا ۸ ساعت
مدت زمان مورد نیاز برای پخت آش شنگ: ۱ و نیم ساعت
مراحل طرز تهیه آش شنگ لرستانی
آش شنگ یک آش ساده با مواد در دسترس است که اگر یک بار طعم آن را بچشید، طرفدار پر و پا قرص آن خواهید شد. در ادامه طرز تهیه آش با شنگ به صورت مرحله به مرحله را به روش زیر دنبال کنید.
مرحله اول: مواد آش شنگ را آماده کنید
در ابتدا برای تهیه آش شنگ لرستانی، نخود و لوبیا را پاک کنید و بشویید. این حبوبات را در یک ظرف بریزید و رویشان را در حدی که یک بند انگشت آنها را بپوشاند، آب بریزید. حدود ۲ تا ۸ ساعت حبوبات را بخیسانید تا نفخ آنها گرفته شود و چند بار آبشان را عوض کنید.
در صورت تمایل انواع حبوبات مانند لوبیا، نخود و عدس را به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله دوم: سبزی شنگ را آماده کنید
سبزی محلی شنگ را پاک کنید. در یک ظرف آب کمی بخیسانید تا گل و لای آنها ته‌نشین شود و سپس سبزی‌ها را آبکش کنید. سبزی‌های شنگ هم که آب خودشان را از دست دادند، به صورت درشت خرد کنید.
مرحله سوم: مواد آش را در قابلمه بریزید
برای شروع آشپزی، نخود و لوبیاهای خیس خورده را آبکش کنید و در یک قابلمه مناسب بریزید. سبزی‌ها را هم به حبوبات بیفزایید. کمی زردچوبه و فلفل سیاه در قابلمه بریزید و به آنها آب اضافه کنید، در حدی که به اندازه ۴ انگشت روی حبوبات و سبزی‌ها را بگیرد.
برای خرید انواع ادویه معطر غذا از جمله زردچوبه و فلفل سیاه از فروشگاه‌های افق کوروش به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی می‌توانید اقدام کنید.
مرحله چهارم: حبوبات و شنگ را بپزید
قابلمه را روی حرارت بگذارید و اجازه دهید آب داخل قابلمه، شروع به جوشیدن کند. سپس شعله را کم کنید، درب قابلمه را بگذارید و حدود ۱ ساعت صبر کنید تا حبوبات و سبزی شنگ بپزد.
مرحله پنجم: بقیه مواد آش شنگ را آماده کنید
در فاصله‌ای که حبوبات و سبزی، در حال پختن است، عدس‌ها را پاک کنید و با مقداری آب بخیسانید. حدود ۳۰ دقیقه تا ۱ ساعت خیساندن عدس‌ها، کافی است. وقتی حبوبات و سبزی شنگ پختند و نرم شدند، عدس‌ها را به قابلمه اضافه کنید. سیرها را پوست بگیرید و له یا ریز رنده کنید. پیازها را هم به صورت خلالی باریک خرد کنید.
مرحله ششم: پیاز داغ و سیر داغ درست کنید
در این مرحله از روش درشت کردن آش شنگ، سپس در یک تابه مقداری روغن بریزید و روی حرارت بگذارید تا داغ شود. پیازها را در روغن داغ بریزید و مدام تفت بدهید تا سبک و طلایی شوند. بعد سیرها را اضافه کنید و تفت دهید تا عطرشان خارج شود. پیاز داغ (طرز تهیه پیاز داغ مجلسی) و سیر داغ (طرز تهیه سیر داغ) را از تابه بیرون بیاورید.
شما می‌توانید روغن سرخ کردنی، سیر داغ و پیاز داغ آماده را به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش تهیه کنید.
مرحله هفتم: نعناع داغ و کشک را آماده کنید
بعد از خارج کردن پیازها، نعناع خشک را در تابه بریزید و تفت دهید تا طعم خام آن گرفته شود. مراقب باشید نعناع‌ها نسوزند، چون تلخ می‌شوند. شعله را خاموش کنید و نعناع داغ (طرز تهیه نعنا داغ مجلسی) را کنار بگذارید. کشک را با مقداری آب رقیق کنید.
انواع سبزی خشک معطر و کشک را به روش‌های خرید حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
مرحله هشتم: پیاز داغ و کشک را اضافه کنید
در این مرحله از طرز تهیه آش شنگ، نصف پیاز داغ و سیر داغ و نصف کشک را در قابلمه آش شنگ بریزید. مواد را هم بزنید تا طعم‌ها یکنواخت شوند. شعله گاز را کم کنید تا آش شنگ جا بیفتد و طعم کشک و پیاز داغ به خورد آن برود. وقتی آش شنگ، به غلظت کافی رسید و لعاب انداخت، نمک غذا را بچشید و در صورت لزوم، نمک اضافه کنید. سپس شعله را خاموش کنید.
مرحله نهم: آش شنگ لرستان را سرو کنید
در آخر، آش شنگ را در ظرف سرو یا کاسه‌های تک نفره بریزید و روی آن را با بقیه پیاز داغ، نصف دیگر کشک و نعناع داغی که آماده کرده بودید، تزیین و به صورت گرم میل کنید. نوش جان!
نکات مهم در طرز تهیه آش با شنگ
- سبزی شنگ یکی از سبزی‌های دیرپز است و باید همراه با حبوبات، پخته شود. یعنی زمان پخت آن مشابه حبوبات و زیاد است.
- برای پخت آش شنگ، سبزی آن را به صورت ریز خرد نکنید.
- شنگ یک گیاه پرخاصیت و مفید برای سلامتی بوده ولی ممکن است باعث ایجاد حساسیت در برخی افراد شود. مصرف شنگ یا غذاهای با سبزی شنگ برای خانم‌های باردار و شیرده مناسب نیست و بهتر است این افراد، از خوردن آن بپرهیزند.
- حبوبات مناسب برای استفاده در آش شنگ شامل نخود، لوبیا و عدس می‌شود اما می‌توانید از دیگر حبوبات مثل ماش یا انواع لوبیا در آن استفاده کنید.
- برای خوشمزه‌تر شدن آش شنگ، مقداری از پیاز داغ و کشک را همراه با مواد آش، بپزید.
- در زمان درست کردن نعناع داغ، اگر روغن داغ بود، حدود ۱۵ ثانیه نعناع‌های خشک و پودر شده را در آن تفت دهید و شعله را خاموش کنید.
- مقدار کشک، سیر، پیاز داغ، نعناع داغ و ادویه‌ها، اختیاری است و می‌توانید بنا به سلیقه خود تغییر دهید.
- خواص سبزی شنگ برای سلامتی بسیار زیاد است و می‌توان به ضد عفونی کننده کبد و کلیه، درمان کم‌خونی، بواسیر، دفع سنگ کلیه، تقویت سیستم ایمنی بدن، دارای ضد التهاب و … اشاره کرد.
غذا با سبزی شنگ چی درست کنیم؟
با سبزی شنگ می‌توانید شنگ پلو، کوکو یلمیح یا کوکو با شنگ، املت شنگ، ترشی شنگ، نرگسی شنگ (سبزی شنگ پخته و تخم مرغ)، بورانی شنگ، آش شنگ، سوپ شنگ، آبگوشت شنگ و … درست کنید.
فوت و فن خوشمزه و لعابدار شدن آش شنگ
برای لعابدار شدن آش شنگ چه کنیم؟
در حالت کلی، حبوبات بعد از اینکه به آرامی پخته و نرم شوند، لعاب می‌دهند، پس اگر آش را روی شعله ملایم بپزید، لعابدار می‌شود اما برای لعاب بیشتر، می‌توانید در ۱۵ دقیقه پایانی پخت آش، ۱ قاشق چای‌خوری آرد را با کمی آب سرد حل کنید و در قابلمه آش بریزید و هم بزنید.