فیلم ماشین مرا بران (Drive My Car) برنده جایزه گلدن گلوب ۲۰۲۲ برای بهترین فیلم خارجی زبان، درام ژاپنی به نویسندگی و کارگردانی «ریوسوکی هاماگوچی» است که بر اساس داستان کوتاهی به همین نام نوشته «هاروکی موراکامی» ساخته شده است. فیلم Drive My Car در جشنواره کن فرانسه برنده ۳ جایزه از جمله بهترین فیلمنامه شد و به عنوان یکی از نامزدهای نهایی جایزه اسکار نیز انتخاب شده است. امروز در مجله کوروش به نقد و بررسی و خلاصه داستان فیلم ماشین مرا بران پرداخته‌ایم، با سرویس هنر و سینما همراه ما باشید.
مشخصات فیلم ماشین مرا بران (Drive My Car)
ژانر: درام
کارگردان: ریوسوکی هاماگوچی
فیلمنامه‌نویس: ریوسوکی هاماگوچی، تاکاماسا اوئه
بر پایه: داستان «ماشین مرا بران» از مجموعه داستان «مردان بدون زن» اثر هاروکی موراکامی
بازیگران: هیده‌توشی نیشیجیما، توکو میورای ماساکی اوکادا، ریکا کیریشیتا، توکو میورای
موسیقی: ایکو ایشیباشی
فیلمبرداری: هیده‌توشی شینومیا
تدوین: آزوسا یامازاکی
تهیه‌کنندگان: تسویویوشی گورو، میساکی کاوامورا، اوسامو کوبوتا، ساچیئو ماتسوشیتا، یوشیتو ناکابه، کیجی اوکومورا، جین سوزوکی، آکیهیسا یاماموتو
شرکت تولیدکننده: سی‌اندآی انترتینمنت، کالچر انترتینمنت، بیترز اند
توزیع‌کننده: بیترز اند
اکران: ۲۰ اوت ۲۰۲۱
مدت زمان: ۱۷۹ دقیقه
محصول کشور: ژاپن
زبان: ژاپنی
فروش گیشه: ۲،۳ میلیون دلار
آی‌ام‌دی‌بی (IMDb): ۷،۹
راتن تومیتوز: ۹۸٪
متاکریتیک: ۹۰٪
خلاصه داستان:
یوسوکه کافوکو، بازیگر و کارگردان تئاتر است که با یک زن نمایش‌نامه‌نویس ازدواج کرده بود. «یوسوکه» که همسرش را به تازگی از دست داده خود را برای به روی صحنه بردن نمایشنامه «دایی وانیا» از آنتوان چخوف آماده می‌کند.
نقد و بررسی فیلم ماشین مرا بران
شاهکار آرام کارگردان ژاپنی «ریوسکی هاماگوچی» با عنوان ماشین مرا بران داستانی است که در غم، عشق، توازن بین زندگی هنری و خصوصی خلاصه شده است. شخصیت اصلی این فیلم یوسوکه (هیده‌توشی نیشیجیما)، یک بازیگر و کارگردان تئاتر است که هر آنچه زندگی بر سرش آورده را تاب می‌آورد.
وقتی فیلم شروع می‌شود، مدت زیادی از مرگ همسرش او نگذشته است. اما او همچنان با روحیه قوی خود را برای به روی صحنه بردن نمایش «دایی وانیا» اثر آنتوان چخوف، نویسنده و نمایشنامه مشهور روس آماده می‌کند. نویسنده‌ای که بارها با شاهکارهایش نشان داده بود زندگی در تقلید از هنر درخشان است. در حالی که بسیاری از فیلم‌ها درس زندگی می‌دهند، درام ژاپنی «هاماگوچی» درس ادامه‌ی زندگی می‌دهد.
در ابتدای فیلم «یوسوکه» را در زندگی پرشور و عاشقانه‌ای با همسرش، «اوتو» (ریکا کیریشیما)، نویسنده تئاتر و تلویزیون می‌بینیم. این زوج که دیوانه‌وار یکدیگر را دوست دارند ظاهرا پیوند ناگسستنی برقرار کرده‌اند.
فیلم Drive My Car بر اساس داستان کوتاهی از هاروکی موراکامی ساخته شده است. از این رو، ریوسوکی هاماگوچی و تاکاماسا اوئه برای نوشتن فیلمنامه نقطه‌ی محوری داستان یعنی جایی که یوسوکه با راننده جوان برخورد می‌کند را تا حد بسیار زیادی گسترش داده‌اند.
در فیلم ماشین مرا بران، «یوسوکه» به دلیل اجرای نمایش‌های چندزبانه‌ای همچون «در انتظار گودو» که در آن بازیگران به زبان‌های مختلف صحبت می‌کند از ژاپنی تا کره‌ای و چینی ماندارین و سایر زبان‌ها شهرت دارد.
درس ادامه‌ی زندگی در فیلم Drive My Car
فیلم ماشین مرا بران به طور کلی به چهار قسمت تقسیم شده است. در قسمت اول که پیش‌درآمد غیررسمی است، زندگی مشترک «یوسوکه» و «اتو» را می‌بینیم. زندگی پر از صمیمیت و رابطه‌ای که با وجود تمام دلبستگی‌ها و عشق‌هایش بر شالوده‌ای لرزان بنا شده است. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های زندگی مشترک این دو جایی است که اتو نمایش‌نامه‌ای که همسرش روی آن کار می‌کند را در نوارهای کاست ضبط می‌کند تا او حین رانندگی با اتومبیل ساب قرمز رنگ قدیمی‌اش گوش کند.
هاماگوچی ظاهرا علاقه خاصی به ماشین‌ها و اصولا تمام فضاهای تنگ و محصور آشنا دارد. بخش زیادی از فیلم در ماشین قرمز یوسوکه می‌گذرد، جایی که به نظر به آخرین پناه و گریزگاه او از زندگی تبدیل شده است، جایی که مرد غمگین در آن فکر می‌کند، کار می‌کند و بدل به بخشی از وجودش شده است.
گاهی‌اوقات ماشین او را در نمای دوربین چشم پرنده و در کنار بزرگراه در میان دریایی از وسایل نقلیه رنگارنگ می‌بینیم. جایی که رنگ قرمز ماشین او ممکن است نشان از غرور صاحب ظاهرا بی‌ادعایش داشته باشد. به مرور ماشین به محلی برای اعتراف و کاناپه‌‌ی درمان برای راننده و مسافر و محلی برای اعتماد و معاشرت تبدیل می‌شود.
اینکه یوسوکه دستگاه پخش قدیمی ماشین‌اش را هیچ‌وقت عوض نکرده، جنبه دیگری از شخصیت او را آشکار می‌کند که در ادامه فیلم ماشین مرا بران برملا می‌شود. دومین و طولانی‌ترین بخش فیلم به روی صحنه بردن نمایشنامه «دایی وانیا» برمی‌گردد که برای این کار یوسوکه باید در هیروشیما اقامت داشته باشد.
در آنجا، برخلاف میل او، راننده‌ای به نام «میساکی» (توکو میورای)، زن جوان آرامی با چشمانی غمگین به او داده می‌شود تا بر سر تمرین‌ها حاضر شود. روند پیش‌تولید نمایش به آهستگی پیش می‌رود، جایی که او را اغلب در حالی می‌بینیم که به بازیگران گیج اصرار می‌کند تمرکز خود را بیشتر روی متن بگذارند. بازیگرانی که با خواندن سطرهای نمایش گویی خط به خط زندگی یوسوکه و دنیای او را بازگو می‌کنند.
تلاقی دنیای چخوف و موراکامی
ماشین همچنان نقطه تلاقی و صحنه‌ی اصلی زندگی یوسوکه است، جایی که زندگی او ابتدا توسط یکی از بازیگرانش، «کوشی» (ماساکی اوکادا)، ستاره تلویزیونی به‌هم می‌ریزد. این بازیگر تلویزیون زمانی با «اتو» همکار بود و در همان زمان با او رابطه عاشقانه گنا‌ه‌آلودی نیز داشت.
«هاماگوچی» دلبستگی خاصی به چیدن صحنه‌های روایی مختلف روی هم دارد و از انباشتن تخیل‌های مختلف روی هم ابایی ندارد. یوسوکه از این رابطه خبر دارد، اما بازیگر نمی‌داند که او از ماجرا خبر دارد. یوسوکه تصمیم می‌گیرد برخلاف نظر بسیاری از «کوشی» در نقش وانیا، مرد غمگین ۴۷ ساله عصبانی استفاده کند، نقشی که دقیقا به درد خود یوسوکه می‌خورد.
فیلم Drive My Car با وجود روایتی پیچیده، تصویربرداری کاملا ساده و سرراستی دارد. دوربین با حرکت‌های نرم و روان خود همیشه حاضر است تا تمام قسمت‌ها و زوایای آدم‌ها و فضاها را با وضوح کامل نشان دهد. فیلم به خوبی نورپردازی و تدوین شده و هیچ جزئیات فنی اضافی نیز ندارد که بخواهد توجه مخاطب را از داستان دور کند.
این مینیمالیسم غیرتحمیلی باعث می‌شود که ضربه‌های کاری فیلم اثرگذارتر نیز شوند. برای مثال جایی که دو تصویر مختلف را در آیینه‌ی اتومبیل قرمز رنگ یوسوکه می‌بینیم. در اولی «اتو» را در حال نزدیک شدن به ماشین می‌بینیم و در درگیری در آغوش «کوشی».
فیلم ماشین مرا بران ظاهرا ۳ ساعت زمان دارد، اما آنقدر جذاب است که گذر زمان حس نمی‌شود. رویکرد «هاماگوچی» در فیلم ظریف، دقیق و ملایم است. فیلم بدون داشتن نقطه عطف دراماتیکی هر چه بیشتر واقع‌گرایانه پیش می‌رود. هاماگوچی حتی احساسات و عواطف فیلم را نیز تحت کنترل دارد و اجازه می‌دهد همه چیز در سکوت‌های معناداری پیش رود که همچون فضای منفی تابلوهای نقاشی روایت را تکمیل می‌کنند.
واکنش منتقدان به فیلم ماشین مرا بران
فیلم Drive My Car نقدهای بسیار مثبتی را از منتقدان دریافت کرد. وب‌سایت گرداوری دیدگاه «راتن تومیتوز» بر اساس ۱۱۳ نقد و بررسی خود امتیاز ۹۸ از ۱۰۰ را به فیلم ماشین مرا بران داد. در جمع نقدهای این وب‌سایت آمده است «فیلم ماشین مرا بران، با مدت زمان طولانی خود، درام غنی و پرحوصله اما جذابی است که داستانی درباره پذیرش خویش و پشیمانی را روایت می‌کند.»
«متاکریتیک» نیز نمره ۹۰ از ۱۰۰ را به ماشین مرا بران داد که نشان‌دهنده «تحسین جهانی» در این وب‌سایت جمع‌آوری دیدگاه است. منتقدانی مختلفی از جمله «مانوهلا داگریس» از «نیویورک تایمز» از فیلم ماشین مرا بران تمجید کردند. «پیتر برادشاو» در مقاله‌ای برای «گاردین» پنج ستاره به فیلم داد و آن را «تجربه‌ای گیرا و متعالی» وصف کرد. نشریه «هالیوود ریپورتر» نیز فیلم را تحسین کرد اما آن را «بسیار آهسته و حجیم» دانست.
فیلم Drive My Car برای رقابت نخل طلای جشنواره فیلم کن نیز انتخاب شده بود و در مجموع برنده ۳ جایزه از جمله بهترین فیلمنامه شد که به طور مشترک به هاماگوچی و تاکاماسا اوئه رسید. این اولین باری بود که ژاپنی‌ها برنده جایزه بهترین فیلمنامه جشنواره کن می‌شدند.
«ماشین مرا بران» همچنین به عنوان یکی از نامزدهای نهایی نود و چهارمین دوره جوایز اسکار در بخش بهترین فیلم بین‌المللی نیز برگزیده شده است. «ماشین مرا بران» همچنین به ششمین فیلم (و اولین غیرانگلیسی زبان) تبدیل شد که برنده جایزه بهترین فیلم از سوی هر ۳ گروه منتقدان اصلی فیلم آمریکا (انجمن منتقدان فیلم لس‌آنجلس، حلقه منتقدان فیلم نیویورک و انجمن ملی منتقدان فیلم) می‌شد.
منبع: nytimes
