فرنی نذری یکی از نذری‌های پرطرفدار برای مناسبت‌های مذهبی، به‌ویژه در ماه رمضان، مراسم عزاداری ماه محرم و صفر و سفره‌های نذری است. تهیه فرنی در حجم بالا برای نذری، علاوه بر رعایت نکات آشپزی، به دقت و برنامه‌ریزی نیاز دارد تا هر نفر سهم مناسبی دریافت کند و طعم و کیفیت فرنی نیز حفظ شود. با رعایت چند نکته ساده به راحتی می‌توانید یک فرنی نذری برای تعداد زیاد تهیه و در مراسم‌های مذهبی مثل نذری محرم آن را سرو کنید. در این مقاله از سرویس آشپزی در مجله کوروش به آموزش طرز تهیه فرنی نذری برای ۲۰ نفر، ۵۰ نفر و ۱۰۰ نفر بدون ترک خوردن آب انداختن می‌پردازیم و نکات مهم در تهیه این نذری ساده و کم هزینه با شما در میان خواهیم گذاشت. فیلم آموزش طرز تهیه فرنی را هم می‌توانید در این مقاله تماشا کنید.
طرز تهیه فرنی نذری در یک نگاه
برای تهیه فرنی نذری، ابتدا زعفران را دم می‌گذارید و خلال پسته و بادام را در گلاب می‌خیسانید. آرد برنج را چند بار الک می‌کنید و به آرامی با شیر سرد مخلوط می‌نمایید تا کاملاً یکدست شود. این مخلوط را روی حرارت ملایم می‌گذارید و مرتب هم می‌زنید تا گلوله نشود و شروع به غلیظ شدن کند. در این مرحله شکر را اضافه می‌کنید و به هم زدن ادامه می‌دهید تا شکر حل شود و فرنی دوباره غلیظ شود. سپس گلاب و زعفران دم‌کرده را اضافه می‌نمایید و بعد از چشیدن و تنظیم طعم، فرنی آماده را بلافاصله در ظرف‌ها می‌ریزید و با خلال پسته و بادام تزئین می‌کنید. اجازه می‌دهید کمی خنک شود و فرنی را گرم یا سرد سرو می‌نمایید.
برای مطالعه مواد لازم فرنی نذری برای تعداد بالا، جزییات و مراحل طرز تهیه فرنی نذری ادامه این مطلب را بخوانید.
مواد لازم تهیه فرنی نذری (برای ۲۰ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر (سرد و ترجیحا پرچرب) | ۱۰ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آرد برنج | ۱ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | ۱ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| گلاب | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| زعفران (دم کرده غلیظ) | نصف لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| خلال پسته | برای تزیین فرنی |
| خلال بادام | برای تزیین فرنی |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۲۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت فرنی نذری: ۴۵ دقیقه
مواد لازم تهیه فرنی نذری (برای ۵۰ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر | ۲۵ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آرد برنج | ۴ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | ۳ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| گلاب | ۲ و نیم لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| زعفران دم کرده غلیظ | ۱ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| خلال پسته | برای تزیین فرنی |
| خلال بادام | برای تزیین فرنی |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۳۰ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت فرنی نذری: ۶۰ دقیقه
مواد لازم تهیه فرنی نذری (برای ۱۰۰ نفر)
| مواد اولیه | مقدار مورد نیاز |
| شیر | ۵۰ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| آرد برنج | ۸ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| شکر | ۷ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| گلاب | ۵ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| زعفران دم کرده غلیظ | ۲ لیوان فرانسوی دسته‌دار |
| خلال پسته | برای تزیین فرنی |
| خلال بادام | برای تزیین فرنی |
مدت زمان آماده‌سازی مواد اولیه: ۴۵ دقیقه
مدت زمان لازم برای پخت فرنی نذری: ۹۰ دقیقه
مراحل طرز تهیه فرنی نذری در خانه
فرنی یک دسر سنتی و ساده است که پخت آن حتی در حجم زیاد برای نذری هم به سادگی امکان‌پذیر است. مراحل و روش پخت فرنی در خانه برای هر تعدادی که در نظر دارید یکسان است و تنها کافی است مواد اولیه را نسبت به تعداد نفرات تنظیم کنید تا همان کیفیت و طعم همیشگی را داشته باشید.
مرحله اول: مواد اولیه را آماده کنید
در اولین مرحله از طرز تهیه فرنی نذری، ابتدا زعفران را با دقت کامل در هاون کوچک یا آسیاب مخصوص بسابید تا کاملاً پودر و یکدست شود؛ سپس پودر زعفران را در یک استکان آب جوش تازه بریزید و روی آن را با نعلبکی بپوشانید تا کاملا رنگ بگیرد و عطر آن آزاد شود.
خلال پسته و خلال بادام را جداگانه درون یک کاسه کوچک بریزید و روی هرکدام مقداری گلاب (به اندازه‌ای که روی خلال‌ها را بگیرد) اضافه کنید. اجازه دهید خلال‌ها حدود ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در گلاب بمانند تا کاملاً نرم و معطر شوند؛ این کار باعث می‌شود هنگام تزئین، خلال‌ها هم لطیف و خوش‌عطر باشند و هم ظاهر جذاب‌تری به فرنی بدهند.
شما می‌توانید برای تهیه زعفران، گلاب، خلال پسته و خلال بادام به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله دوم: آرد برنج را آماده کنید
مقدار موردنیاز آرد برنج را در یک کاسه بزرگ ریخته و با یک الک ریز آن را چند مرتبه الک کنید. این کار باعث می‌شود آرد کاملاً یکدست شود و هیچ گلوله یا ذره درشتی باقی نماند. اگر آرد شما کمی رطوبت دارد، می‌توانید آن را برای چند دقیقه روی یک سطح صاف پهن کنید تا هوا بخورد و خشک‌تر شود.
شما می‌توانید برای تهیه آرد برنج به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله سوم: شیر را به آرد برنج اضافه کنید
شیر سرد یا هم‌دما با محیط را به آرامی و کم‌کم به آرد برنج الک‌شده اضافه کنید. همزمان با اضافه کردن شیر، مخلوط را با یک همزن دستی یا قاشق چوبی به طور مداوم هم بزنید تا آرد کاملاً در شیر حل شود. این کار را باید با حوصله و به آرامی انجام دهید تا هیچ گلوله‌ای باقی نماند و ترکیبی یکدست و صاف حاصل شود.
شما می‌توانید برای تهیه شیر به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله چهارم: ترکیب آرد و شیر را روی حرارت قرار دهید
در ادامه تهیه فرنی نذری، مخلوط یکدست آرد برنج و شیر را در یک قابلمه مناسب و جادار بریزید. قابلمه را روی شعله ملایم گاز قرار دهید. از همان ابتدا تا انتهای پخت باید ترکیب را مرتب و مداوم با قاشق چوبی هم بزنید تا آرد ته‌نشین نشود و فرنی ته نگیرد. بهتر است هم زدن را در یک جهت انجام دهید تا بافت فرنی لطیف‌تر شود.
پیشنهاد می‌کنیم هم زدن را باید به گونه‌ای (به صورت دورانی و در جهت عقربه‌های ساعت) انجام دهید که مواد فرنی گلوله گلوله نشوند و به یک بافت غلیظ یکدست برسد. هم زدن را تا جایی ادامه دهید که ترکیب روی حرارت به جوش بیاید.
مرحله پنجم: مواد را تا غلیظ شدن مایه فرنی بپزید
حرارت را روی حالت ملایم نگه دارید و به طور پیوسته ترکیب آرد برنج و شیر را هم بزنید. بعد از حدود ۱۰ تا ۱۵ دقیقه، مخلوط شروع به غلیظ شدن می‌کند و کمی رنگ آن عوض می‌شود. این بخش از کار صبر و دقت زیادی لازم دارد چون اگر هم زدن کافی نباشد یا حرارت بالا باشد، ته‌گرفتگی اتفاق می‌افتد و فرنی مزه سوختگی می‌گیرد.
مرحله ششم: شکر را اضافه کنید
وقتی مایه فرنی شروع به سفت شدن کرد، شکر را به تدریج و با هم زدن مداوم به مخلوط اضافه کنید. شکر باید به‌خوبی در فرنی حل شود. بعد از افزودن شکر، فرنی کمی رقیق‌تر می‌شود. به هم زدن روی حرارت ملایم ادامه دهید تا دوباره فرنی به غلظت دلخواه برسد. غلظت مناسب زمانی است که قاشق را بالا می‌آورید و فرنی به آرامی از آن بریزد و رد آن روی فرنی باقی بماند.
شما می‌توانید برای تهیه شکر به صورت حضوری و اینترنتی از طریق فروشگاه‌های افق کوروش اقدام کنید.
مرحله هفتم: گلاب و زعفران دم‌کرده را اضافه کنید
برای تهیه یک فرنی خوشمزه نذری، گلاب و زعفران دم‌کرده غلیظ را به آرامی به فرنی اضافه کنید و به هم زدن ادامه دهید تا عطر و رنگ کاملاً در فرنی پخش شود. این کار را در دقایق پایانی انجام دهید تا طعم گلاب و زعفران حفظ شود و تبخیر نشود.
مرحله هشتم: طعم فرنی را بچشید و تنظیمات نهایی را انجام دهید
در این مرحله می‌توانید کمی از فرنی را بچشید. اگر نیاز داشت شکر، گلاب، یا زعفران بیشتری اضافه کنید، حالا زمانش است. فرنی را تا رسیدن به طعم و غلظت دلخواهتان روی حرارت نگه دارید اما دقت کنید که زیاد حرارت نبیند تا آب نیندازد و از حالت لطافت خارج نشود.
مرحله آخر: فرنی نذری را سرو کنید
فرنی داغ را به آرامی و با یک ملاقه در ظرف‌های مخصوص سرو نذری یا کاسه‌های دلخواه بریزید. تا فرنی داغ است و هنوز روی آن بسته نشده، خلال پسته و خلال بادامی که از قبل در گلاب خیس کرده بودید، روی هر ظرف فرنی بچینید.
فرنی‌ها را کنار بگذارید تا کمی خنک شوند، سپس آن را بین مهمانان سرو یا به عنوان یک غذای نذری پخش کنید. نذرتان قبول!
طرز تهیه فرنی نذری در طعم‌های مختلف
فرنی علاوه بر طعم کلاسیک خود، می‌تواند با مواد و طعم‌دهنده‌های متنوع تهیه شود و هر بار رنگ و بویی تازه پیدا کند. فرنی نذری را با اضافه کردن چاشنی‌های مختلف، می‌توانید در طعم‌های متفاوت آماده کنید. دستور تهیه تمام این فرنی‌ها مشابه به هم هستند و فقط باید در مواد اولیه آن تغییر کوچکی ایجاد کنید.
یکی از رایج‌ترین انواع طعم فرنی، فرنی با هل است که با افزودن کمی هل آسیاب‌شده، عطر و طعمی بی‌نظیر پیدا می‌کند. همچنین می‌توان با جایگزین کردن شیر نارگیل (طرز تهیه شیر نارگیل) یا شیر بادام (طرز تهیه شیر بادام) به جای شیر معمولی، فرنی نذری گیاهی و خاص درست کرد.
طعم‌دهنده‌هایی مانند وانیل، پودر دارچین، پوره میوه‌هایی مثل موز یا خرما طعم بهتری به فرنی خواهند داد و حتی اضافه کردن کمی خامه یا کره برای لطافت بیشتر نیز به دلخواه قابل استفاده هستند.
در برخی مناطق برای رنگ و طعم متفاوت، از پودر کاکائو و پودر پسته استفاده می‌شود. هر کدام از این ترکیبات، فرنی را به دسر جدید و جذابی تبدیل می‌کند که هم مناسب به ذائقه‌های مختلف است و هم می‌تواند سفره پذیرایی یا نذری را متنوع‌تر و خاص‌تر کند.
نکات مهم در طرز تهیه فرنی نذری برای تعداد زیاد
- هرچه زعفران ریزتر و مرغوب‌تر باشد، در فرنی رنگ و عطر بیشتری آزاد می‌کند.
- اگر دوست دارید خلال پسته و بادام رنگ سبز و سفید اصلی خود را حفظ کنند، بهتر است آن‌ها را در جای خنک و دور از نور مستقیم قرار دهید تا رنگشان کدر نشود.
- بهتر است ظرف‌ها را قبل از ریختن فرنی کمی خیس یا مرطوب کنید تا هنگام سرو، فرنی به ظرف نچسبد و ظاهر بهتری داشته باشد.
- بنا به سلیقه خودتان می‌توانید به وسیله انوع خلال‌ها، پودر دارچین، غنچه گل‌محمدی و … طرح‌های ساده یا هنری ایجاد کنید تا فرنی نذری جذاب‌تر و زیباتر به نظر برسد.
- برای فرنی نذری که در حجم زیاد درست می‌کنید و مدت زمان خنک شدن آن ممکن است طول بکشد، روی ظرف‌ها را با پارچه تمیز بپوشانید تا روی فرنی زیاد سفت نشود و نبندد.
- قبل از شروع حتماً مقدار دقیق مواد اولیه را با توجه به تعداد نفرات محاسبه و آماده کنید، تا وسط کار دچار کمبود یا زیادی مواد اولیه نشوید.
- زعفران را می‌توان حذف کرد و فرنی ساده و اقتصادی‌تری تهیه کرد که همچنان طعم دلپذیری دارد.
- آرد برنج را حتماً چند بار الک کنید تا گلوله نشود و بافت نهایی فرنی لطیف‌تر شود.
- برای پخت فرنی نذری در تعداد بالا قابلمه جادار و ضخیم انتخاب کنید تا مواد یکنواخت بپزند و ته نگیرند.
- هم زدن مداوم و یکنواخت در کل مراحل پخت بسیار مهم است تا مواد ته نگیرد و کیفیت فرنی خوب بماند.
- هم زدن مداوم فرنی در حجم زیاد نسبت به مقدار کم سخت‌تر است، پس بهتر است از لیسک بزرگ یا حتی کفگیر مخصوص قابلمه‌های بزرگ استفاده کنید. اگر امکانش هست کار هم زدن را با کمک چند نفر انجام دهید تا این امر به خوبی انجام شود.
- حرارت باید همیشه ملایم باشد تا از ته‌گرفتگی و سوختن مواد جلوگیری شود. در غیر این صورت فرنی می‌سوزد و طعم تلخی پیدا خواهد کرد.
- شکر را زمانی به فرنی اضافه کنید که ترکیب آرد و شیر کمی غلیظ شده باشد تا شکر سریع‌تر حل شود و فرنی ته نگیرد.
- فرنی باید کمی رقیق‌تر از بافت نهایی از روی حرارت برداشته شود، چون بعد از سرد شدن غلیظ‌تر می‌شود.
- فرنی را بلافاصله پس از آماده شدن در ظرف‌های سرو بریزید و سریع تزئین کنید، چون خلال پسته و بادام در فرنی داغ بهتر می‌نشیند.
- نظافت و بهداشت ابزار و ظروف هنگام پخت و توزیع فرنی نذری اهمیت ویژه دارد و روی کیفیت نهایی تأثیر می‌گذارد.
- افزودن یا حذف طعم‌دهنده‌ها مانند گلاب، هل و دارچین با توجه به سلیقه جمع و میزان هزینه، کاملاً اختیاری است.
- اگر زیاد سفت شد، به تدریج شیر یا آب جوش اضافه کنید تا بافتش مطلوب بماند.
- در پایان پخت حتماً کمی از فرنی را بچشید تا در صورت نیاز شیرینی، عطر یا غلظت آن را مطابق ذائقه خود و جمع تنظیم کنید.
- برای کنترل بهتر غلظت در حجم بالا، بهتر است بخشی از شیر یا آب را کنار بگذارید و در آخر هنگام نیاز آرام‌آرام و در صورت لزوم اضافه کندی تا بافت فرنی مطلوب باشد.
- سعی کنید در چند قابلمه متوسط به جای یک قابلمه خیلی بزرگ فرنی بپزید، چون ضخامت یکنواخت‌تر می‌شود و امکان ته گرفتن مایه فرنی خیلی کم‌تر خواهد بود.
فوت و فن‌های خوشمزه شدن فرنی برای نذری
چرا فرنی آب میندازه؟
دلیل آب انداختن فرنی هم زدن فرنی داغ است. وقتی فرنی را از قابلمه در ظرف سرو می‌ریزید، به هیچ عنوان تا زمان سرو آن را هم نزنید چون باعث آب انداختن فرنی می‌شود.
علت ترک خوردن فرنی چیست؟
اگر فرنی را بیش از حد بجوشانید و غلیظ کنید، ممکن است بعد از سرد شدن روی آن ترک‌هایی ایجاد شود.
اگر فرنی سفت شد، چه کار کنیم؟
در صورتی که متوجه شدید فرنی بیش از حد سفت و غلیظ شده، بهترین راه این است که آرام‌آرام مقداری شیر گرم یا حتی کمی آب جوش به آن اضافه کنید و همزمان به‌آرامی مخلوط را هم بزنید تا بافت فرنی دوباره لطیف و روان شود.
توجه کنید مواد را حتما کم‌کم اضافه کنید تا از آبکی شدن بیش از حد جلوگیری شود. بعد از رسیدن به غلظت دلخواه، اجازه دهید فرنی چند دقیقه دیگر روی حرارت ملایم هم بخورد تا ترکیب کاملاً یکنواخت شود و سپس آن را سرو کنید.
اگر فرنی آبکی و شُل شد، باید چه کار کنیم؟
اگر بعد از پخت متوجه شدید فرنی رقیق و آبکی است، کافیست آن را دوباره روی حرارت ملایم قرار دهید و به آرامی و به شکل مداوم هم بزنید تا به‌تدریج مایع اضافی تبخیر و بافت فرنی غلیظ‌تر شود.
در صورت نیاز می‌توان مقدار خیلی کمی آرد برنج حل‌شده در شیر را به تدریج اضافه کرد و سپس خوب هم زد تا بافت یکنواخت شود. دقت کنید اضافه کردن آرد باید در حد بسیار کم باشد تا طعم و بافت اصلی دسر خراب نشود.
اگر در طرز تهیه فرنی نذری ته‌دیگ یا ته‌گرفتگی ایجاد شد، چه کار باید کرد؟
در صورت ته گرفتن فرنی، اولین کار این است که بلافاصله قابلمه را از روی حرارت بردارید. بدون هم‌زدن از ته قابلمه، به‌آرامی قسمت سالم و رویی فرنی را به یک قابلمه دیگر منتقل کنید و از هم‌زدن مواد ته‌گرفته خودداری کنید تا بوی سوختگی و ته‌مزه به فرنی نرسد. سپس ادامه پخت را در قابلمه تمیز دیگری انجام دهید.
برای خوش‌عطر و لطیف شدن فرنی در حجم بالا چه باید کرد؟
در تهیه فرنی نذری برای تعداد زیاد، استفاده از گلاب تازه، هل آسیاب‌شده و مقدار کافی زعفران دم‌کرده باعث عطر فوق‌العاده فرنی خواهد شد. همچنین خیساندن مغزها در گلاب و استفاده از آرد برنج تازه و شیر پرچرب باعث می‌شود بافت فرنی لطیف‌تر و خوشمزه‌تر شود.
راهکار جلوگیری از گلوله شدن آرد برنج چیست؟
برای اینکه آرد برنج در حجم زیاد گلوله نشود، باید قبل از شروع پخت، آرد را چند مرتبه الک کنید و شیر را کم‌کم و به تدریج به آرد اضافه کنید و در هر مرحله هم بزنید تا کاملاً حل شود.
اگر گلوله‌ای تشکیل شد، می‌توان قبل از قرار دادن روی حرارت، مخلوط را از صافی رد کرد یا با همزن دستی دستی خوب هم زد تا یکدست شود.
محصولات مرتبط
