آیا با خواص و فواید نارنج برای سلامتی و زیبایی آشنایی دارید؟ یا از مضرات و عوارض احتمالی خوردن نارنج باخبر هستید؟ نارنج که با عنوان «مادر مرکبات» نیز شناخته میشود، به اشکال مختلف در رژیم غذایی و برای مصارف درمانی مورد استفاده قرار میگیرد. بهار نارنج، عرق نارنج، آب نارنج، رب نارنج، مربا و مارمالاد نارنج، دمنوش بهار نارنج و حتی مربای پوست نارنج در آشپزی برای طعمدهی یا برای تهیه انواع دسرها به کار میرود. در این مقاله از سرویس سلامت در مجله کوروش به بررسی خواص و فواید نارنج، مضرات نارنج و طبع و مصلح نارنج میپردازیم. پیش از آن ارزش غذایی نارنج را مرور میکنیم.
ارزش غذایی نارنج
نارنج به عنوان یکی از مرکبات مغذی با خواص و مواد معدنی مفید برای بدن شناخته میشود. هر یک عدد نارنج با وزن حدودی ۶۰ گرم، دارای مواد مغذی و معدنی زیر است:
• کالری: ۱۴ کالری
• ویتامین A : ۱٫۲ میکروگرم
• ویتامین E: ۰٫۰۶ میلی گرم
• ویتامین B1: ۰٫۰۲ میلی گرم
• ویتامین B2: ۰٫۰۱ میلی گرم
• نیاسین: ۰٫۲۴ میلی گرم
• ویتامین B6: ۰٫۰۱ میلی گرم
• فولات: ۷٫۸ میکروگرم
• پانتوتنیک اسید: ۰٫۰۷ میلی گرم
• ویتامین C: ۲۱ میلی گرم
• سدیم: ۰٫۶ میلی گرم
• پتاسیم: ۱۱۴ میلی گرم
• کلسیم: ۶ میلی گرم
• منیزیم: ۶ میلی گرم
• فسفر: ۴٫۸ میلی گرم
• آهن: ۰٫۰۶ میلی گرم
• مس: ۰٫۰۱ میلی گرم
• منگنز: ۰٫۰۱ میلی گرم
همچنین نارنج دارای املاح معدنی از جمله سدیم، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، فسفر، آهن، مس و منگنز است.
خواص و فواید نارنج برای دیابت
نارنج از مرکباتی است که به کاهش قند خون کمک میکند. مصرف این میوه باعث مهار آنزیمهای «امیلاز» و «گلیکوساید» میشود و در نتیجه فشار و قند خون کاسته خواهد شد. نوشیدن عصاره یا دمنوش بهار نارنج، استفاده از آب نارنج روی انواع سالاد یا به عنوان چاشنی غذا میتواند قند خون افراد دیابتی را به تعادل برساند.
تقویت سیستم ایمنی بدن با نارنج
از آنجایی که نارنج سرشار از ویتامین ث است، خوردن آن به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. به همین دلیل به افرادی که دچار سرماخوردگی میشوند یا سینوزیتشان عود میکند، توصیه میشود که مصرف نارنج را در برنامه غذایی خود قرار دهند. این میوه برای از بین بردن تب و درمان سرفه در افراد دچار سرماخوردگی مفید است.
خواص و فواید نارنج برای سلامت قلب
نارنج با کاهش کلسترول بد خون، جلو افزایش و بروز بیماریهای قلبی را میگیرد و مانند یک سد در برابر بالا رفتن کلسترول عمل میکند. در نتیجه با خوردن نارنج عملکرد قلب بهبود مییابد.
درمان یبوست و اسهال با نارنج
پژوهشگران تغذیه، بین مصرف نارنج و کاهش دردها و اختلالات گوارشی، رابطه مستقیمی را پیدا کردهاند. خوردن این میوه میتواند به درمان سوء هاضمه، زخم معده و درد معده کمک کند. همچنین مصرف آن باعث بهبود حرکات روده و در نتیجه درمان یبوست میشود. برای درمان یبوست با نارنج، شکر و آب نارنج را با هم حل کرده و کمی روغن زیتون را هم به آن بیفزایید. سپس آن را میل کنید. همچنین نارنج آب اضافی مدفوع را گرفته و اسهال را درمان میکند.
خواص و فواید نارنج برای التهاب
نارنج خواص ضد التهابی دارد و به کاهش درد و تورم ناشی از التهاب کمک میکند. برای درمان دردهای ناشی از آرتریت روماتوئید و بیماریهای مفصلی مثل عارضه نقرس، مصرف نارنج یا روغن پوست نارنج توصیه میشود.
خواص نارنج برای سرطان
ترکیباتی مثل «لیمونن» و «میرسن» در نارنج، این میوه را به گزینهای برای کاهش سرعت رشد سلولهای سرطانی تبدیل میکند. یکی از خواص و فواید نارنج برای سلامتی، پیشگیری از ابتلا به سرطان، مخصوصا سرطان روده بزرگ است.
خواص نارنج برای زنان باردار
خوردن نارنج در دوران بارداری، به خاطر وجود ویتامین ث، میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن مادر کمک کند. همچنین ویتامین ث، باعث جذب بیشتر آهن در بدن شده و از ابتلا به کمخونی مادران باردار جلوگیری میکند. البته خانمهای باردار باید در مصرف این میوه، تعادل را رعایت کنند.
خواص و فواید نارنج برای کلیهها
نارنج سرشار از آنتیاکسیدان «فلانوئید» است که از کلیهها در مقابل رادیکالهای آزاد و آسیبهای ناشی از آن محافظت میکند.
خواص نارنج برای مردان و تقویت قوای جنسی
هر چند نارنج یک میوه ترش است و کمتر کسی به خواص و فواید نارنج برای تقویت قوای جنسی آگاه است ولی مصرف منظم این میوه میتواند مشکلات مربوط به کاهش میل جنسی، سرد مزاجی و مشکلات مربوط به نعوذ را بهبود ببخشد.
خواص و فواید نارنج برای پوست
استفاده از نارنج یکی از راههای طبیعی و آسان برای آبرسانی به پوست است. پوست این میوه، به خاطر خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی برای درمان جوش و آکنههای پوستی موثر است. همچنین خاصیت ضد قارچی آن برای درمان قارچ به کار میرود. از آن جایی که نارنج سرشار از ویتامین ث و آنتی اکسیدان است، به رفع چین و چروکهای پوستی و جوانسازی پوست کمک میکند و همچنین یک مرطوب کننده عالی برای پوست است.
خواص نارنج برای مو
اگر میخواهید موهایی سالم و درخشان داشته باشید، از خواص و فواید نارنج برای مو غافل نشوید. نارنج فولیکولهای مو را تقویت میکند و باعث رشد و جلوگیری از ریزش مو میشود. برای تقویت موها با نارنج، یک نارنج را بخارپز کنید تا نرم شود، سپس آن را روی پوست سر و موها ماساژ دهید. این کار باعث نرم و براق شدن موها میشود.
فواید نارنج برای لاغری
خوردن نارنج باعث افزایش سوخت و ساز بدن میشود. بنابراین بدن کالری بیشتری را میسوزاند. همچنین این میوه خاصیت ضد اشتها دارد. «سینفرین» موجود در این میوه، با افزایش سوزندان چربیها به کاهش وزن و لاغری کمک میکند.
درمان کم خونی با نارنج
به دلیل محتوای بالای ویتامین ث در نارنج، این میوه میتواند جذب آهن در بدن را افزایش دهد و درنتیجه از عارضه کم خونی جلوگیری کند. بهتر است افراد مبتلا به کم خونی یا کسانی که در معرض آن قرار دارند، همراه با غذا یا انواع سالاد، مقداری آب نارنج مصرف کنند.
خواص نارنج برای انرژیزایی
برای کسانی که فعالیت جسمی زیادی دارند، خوردن نارنج یکی از راههای اکسیژنرسانی به بدن محسوب میشود. هر چه اکسیژن خون بالاتر برود، انرژی و نشاط بیشتری را به همراه خواهد داشت. همچنین بر اساس آزمایشهای انجام شده، «پارا سینفرین» موجود در نارنج، فعالیت ضد افسردگی دارد و مصرف آن تاثیرات ضد افسردگی خود را نشان میدهد.
کاهش استرس با نارنج
نارنج به عنوان یک میوه آرامبخش برای رفع استرس، افسردگی و اضطراب بسیار مفید است. همچنین خوردن آن به داشتن خواب راحتتر و کاهش مشکلات مربوط به خواب کمک میکند.
عوارض و مضرات نارنج
خوردن نارنج در حد اعتدال، ضرری برای سلامتی ندارد ولی اگر مشکلات گوارشی دارید یا از خوردن آن توسط پزشک منع شدهاید، در مصرف آن احتیاط بیشتری به خرج دهید. ضررهای احتمالی مصرف نارنج عبارتند از:
۱-خوردن نارنج باعث اختلال در مصرف برخی داروهای ضد افسردگی مثل سیلیجیلین، مارپلن، (ایزوکربوکسازید) ناردیل (فنلزین) و ترانیلسیپرومین میشود.
۲-برای مبتلایان به عارضه آب سیاه چشم، منع مصرف نارنج وجود دارد.
۳-نارنج را با نوشیدنیهای کافئیندار مثل چای یا قهوه مصرف نکنید.
۴-در برخی افراد خوردن نارنج با افزایش فشار خون و ضربان قلب همراه است.
۵-زنان باردار و شیرده، باید در مصرف نارنج احتیاط کنند و زیادهروی نکنند.
۶- از آنجایی که نارنج یک مرکبات ترش است، توصیه میشود آن را به صورت ناشتا میل نکنید چون زیادهروی در مصرف آن باعث ضعف کبد خواهد شد.
طبع و مصلح نارنج
طبع نارنج سرد و خشک بوده و طبع شکوفه و پوست زرد یا نارنجی آن گرم و خشک است. به عنوان مصلح نارنج، توصیه میشود این میوه را با شکر و عسل مصرف کنید تا طبع آن معتدل شود.
سوالات متداول
بهترین زمان مصرف نارنج کی هست؟
توصیه میشود نارنج را به همراه غذا یا بعد از غذای اصلی میل کنید. مصرف نارنج به صورت ناشتا، به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
آیا نارنج برای زنان باردار مفید است؟
توصیه میشود زنان باردار در مصرف نارنج اعتدال را رعایت کنند. خوردن به اندازه آن، باعث جلوگیری از کمخونی و بالا رفتن جذب آهن در خون برای زنان باردار خواهد شد.
