چطور سیر تازه را خشک کنیم؟ خشک کردن سیر تازه مخصوصا در اوایل تابستان که فصل فراوانی سیر است، یک کار به‌صرفه برای نگهداری طولانی‌مدت سیر، چه به صورت خشک و درسته و چه به صورت پودر سیر است. اما باید قبل از خشک کردن سیر، درباره باید و نبایدها، نکات و روش اصولی خشک کردن سیر تازه به اندازه کافی اطلاع داشته باشید تا نتیجه کار عالی از آب دربیاید. ما این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش را به آموزش روش‌های خشک کردن سیر تازه اختصاص داده‌ایم تا با هر امکاناتی که دارید، سیر را در منزل خود به راحتی خشک کنید.
انواع روش های خشک کردن سیر تازه در خانه
از آن جایی که سیر خشک، هم در تهیه انواع غذا و هم برای تهیه انواع ترشی به کار می‌رود و پودر سیر هم کاربرد زیادی در آشپزی دارد، با خشک کردن سیر تازه، می‌توانید از مزایای مختلف و حتی خواص سیر بهره‌مند شوید. سیر تازه را معمولا به ۴ صورت خشک می‌کنند که شامل موارد زیر می‌شود.
- خشک کردن سیر با ساقه
- خشک کردن سیر حبه‌ای خرد شده
- خشک کردن برگ سیر
- خشک کردن سیر رنده شده
۱- روش خشک کردن سیر با ساقه، با روش‌های دیگر کمی متفاوت است و برای کسانی که می‌خواهند سیر را برای زمستان به صورت درسته ذخیره کنند یا سیر ترشی (طرز تهیه سیر ترشی) درست کنند و یا حتی می‌خواهند سر فرصت سیر را به صورت حبه‌ای و خرد شده دوباره خشک کرده و با آن پودر سیر (طرز تهیه پودر سیر) تهیه کنند، مناسب است.
در این روش، بوته و ساقه سیر خشک می‌شوند که برای درست کردن سیر داغ مجلسی هم مناسب است.
۲- اگر سیر را بخواهید به شکل موسیر در غذا به کار ببرید یا با آن پودر سیر درست کنید، خشک کردن سیر به روش خرد کردن حبه‌های سیر را باید دنبال کنید.
۳- علاوه بر سیر بوته‌ای، برگ سیر هم برای استفاده در انواع غذاها برای عطر بیشتر برنج یا خورش و حتی انواع گوشت، خشک می‌شود. حتی می‌توانید سیرها را رنده و بعد خشک کنید. پس دست به کار شوید تا برای هر استفاده‌ای که از سیر دارید، نسبت به خشک کردن سیر تازه اقدام کنید.
در ضمن ترشی سیر و پودر سیر و سیر داغ آماده را به روش‌های حضوری و اینترنتی از فروشگاه‌های افق کوروش می‌توانید خریداری کنید.
روش‌های خشک کردن سیر با پوست
خشک کردن سیر تازه با ساقه به روش آویزان کردن (روش اول)
در همه شهرهای ایران مخصوصا شهرهای استان‌های شمالی، خشک کردن سیر تازه با ساقه، بسیار متداول است. این روش، کمترین زحمت را دارد و خیلی راحت می‌توانید سیرها را با آویزان کردن خشک کنید و در صورت لزوم، بعدا با آنها، پودر سیر یا ترشی سیر درست کنید.
حتی از حبه‌های سیر در غذا می‌توانید به صورت درسته یا رنده شده استفاده کنید. در این روش کافی است سیرها را به صورت دسته‌ای ببندید و ریشه‌های سیر را روی شعله آتش بسوزانید؛ این کار هم از جوانه زدن سیرها و هم از پوک شدن آنها جلوگیری می‌کند.
سپس دسته‌های سیر را در یک جای خشک که ترجیحا آفتاب مستقیما به آن نتابد ولی در معرض هوای آزاد باشد، آویزان کنید. بعد از چند هفته یا حتی ۲ ماه (بسته به رطوبت و دمای هوا) سیرها خشک می‌شوند.
خشک کردن سیر تازه با ساقه به روش نخ کشیدن (روش دوم)
«ریسه کردن سیر» یا «به نخ کشیدن سیر» یکی دیگر از روش‌های خشک کردن سیر ساقه‌ای است. در این روش باید ابتدا ریشه سیرهای ساقه‌دار را با شعله بسوزانید. سپس سیرها را با کمک یک نخ ضخیم و سوزن (بزرگ‌تر از سوزن خیاطی، مثل سوزن لحاف‌دوزی) ساقه‌های سیر را به هم وصل کنید. در این صورت سیرها مثل ریسه می‌شوند و دو طرف نخ را باید به جایی که با سطح زمین فاصله داشته باشد، متصل کنید.
در این روش سیرها به حدود ۱ تا ۲ ماه زمان، برای خشک شدن نیاز دارند. بعد از گذشت ۱ ماه میزان خشک شدن سیرها را تست کنید و اگر خشک بودند، می‌توانید سیرها را در جای دیگر مثل سبد آشپزخانه، دور از نور آفتاب در سایه و جای خنک نگهداری کنید.
روش‌های خشک کردن سیر تازه بدون پوست
اگر سیر حبه‌ای یا بوته‌ای دارید که می‌خواهید بدون ساقه آنها را خشک کنید، باید حتما پوست روی سیرها را بگیرید و بعد آنها را به صورت ورقه‌ای خرد کرده و بعد خشک کنید. پس برای استفاده از روش‌های خشک کردن سیر بدون پوست، ابتدا باید با روش های پوست کندن سیر بدون دردسر، آشنا شوید چون تماس طولانی مدت پوست دست با سیر تازه، باعث زخم شدن نوک انگشتان و سوزش آن می‌شود. می‌توانید برای گرفتن پوست سیر تازه، روش‌های زیر را امتحان کنید.
۱- متداول‌ترین روش جدا کردن پوست سیر این است که یک دستکش مثل دستکش آشپزخانه (دستکشی ضخیم‌تر از دستکش یکبار مصرف فریزری) دست کنید و با چاقو، یکی یکی سیرها را پوست بگیرید.
۲- سیرها را از بوته جدا کنید و روی تخته آشپزخانه بگذارید، طوری که قوس سیر، به سمت شما باشد. سطح صاف چاقو را روی سیر بگذارید و یک ضربه سریع و محکم بزنید تا صدای ریز شکستگی پوست سیر شنیده شود. بعد چاقو را بردارید و راحت پوست را جدا کنید. با چند بار امتحان، میزان فشار به سیر، دستتان می‌آید.
۳- حبه‌های سیرها را از بوته جدا کنید و در یک بطری شیشه‌ای بریزید، در حدی که نهایت ۱/۳ بطری را بگیرد. درب بطری را ببندید و آن را مدام تکان بدهید. سپس درب بطری را باز کنید و می‌بینید که سیرها از پوست به راحتی بیرون می‌آیند. اگر پوست هنوز به سیرها چسبیده است، تکان دادن بطری را ادامه دهید.
۴- به جای تکان دادن بطری، می‌توانید سیرها را با همزن فلزی بزنید تا پوست به راحتی جدا شود.
۵- سیرها را حبه‌ای کنید و در یک کاسه بریزید. روی سیرها را آب سرد بریزید و ۵ دقیقه استراحت دهید. سپس پوست سیر را به راحتی جدا کنید.
خشک کردن سیر تازه و بدون پوست در آفتاب (روش اول)
یکی از راحت‌ترین و بهترین روش‌های خشک کردن طبیعی سیر تازه، استفاده از نور خورشید است. در این روش، سیرها را به یکی از روش‌های گفته شده در قسمت قبل پوست بگیرید و حبه کنید. سیرهای حبه شده را به صورت حلقه حلقه‌ای برش بزنید.
سپس سیرها را داخل سینی رو (ترجیحا روحی) بچینید یا روی پارچه تمیز بگذارید و در معرض نور خورشید بگذارید. بهتر است برای نچسبیدن سیرها به سینی، کف سینی را کاغذ روغنی یا حتی یک پارچه بگذارید و بعد سیرهای ورقه‌ای را روی آن بچینید. هر از گاهی ورقه‌های سیر را زیر و رو کنید تا هر دو طرف سیرها، خشک شود.
خشک کردن سیر تازه روی بخاری یا شوفاژ (روش دوم)
بهترین روش خشک کردن سیر در زمستان، استفاده از حرارت بخاری یا شوفاژ است. این روش طبیعی خشک کردن سیر هم بسیار آسان و بدون دردسر است. کافی است حبه‌های سیر را پوست بگیرید و به صورت ورقه‌ای خرد کنید. سیرها را در سینی روحی بچینید و روی حرارت بخاری یا شوفاژ بگذارید و هر چند ساعت یک بار، آنها را زیر و رو کنید.
ایراد این روش، فقط پخش شدن بوی سیر در خانه است که اگر با آن مشکلی ندارید، می‌توانید این روش طبیعی را امتحان کنید. البته این نکته را هم فراموش نکنید زمانی که هنوز سیرها خیس هستند، هم بوی زیادی دارند و هم ممکن است اگر دستتان زخم شده باشد، تماس با سیر، موجب سوزش دست شما شود. پس برای زیر و رو کردن سیرها، از یک قاشق یا انبر کمک بگیرید.
روش خشک کردن سیر تازه با دستگاه خشک کن (روش سوم)
خشک‌کن‌ها دستگاه‌هایی هستند که نیازی به تنظیمات پیچیده‌ای برای خشک کردن انواع میوه و سبزیجات ندارند. کافی است سیرها را پوست بگیرید، حلقه‌ای خرد کنید و در سبد دستگاه خشک کن بگذارید. دستگاه را روی حالت خشک کن تنظیم کنید. بسته به اندازه برش‌ها، سیر را خشک کنید. چند بار برش‌های سیر را زیر و رو کنید تا کاملا خشک شوند.
روش خشک کردن سیر تازه در مایکروفر (روش چهارم)
سریع‌ترین روش خشک کردن سیر تازه، استفاده از مایکرویو یا مایکروفر است. در این روش، سیرها را پوست بگیرید و ورقه‌ای خرد کنید. کف سینی مخصوص مایکروفر را ورقه روغنی بیندازید تا سیرها به سینی نچسبند. سیرها را در سینی مایکروفر بچینید، طوری که روی هم نباشند.
حالا مایکروفر را روی درجه ۳۶۰ و زمان ۵ دقیقه تنظیم کنید. هر چند دقیقه یک بار، سیرها را چک کنید تا همه جای سیرها خشک شود. مراقب باشید مدام سیرها را بررسی کنید تا نسوزند یا رنگ آنها قهوه‌ای و تیره نشود.
خشک کردن سیر تازه در فر (روش پنجم)
این روش خشک کردن سیر تازه هم مثل روش قبل است، فقط زمان بیشتری را باید به خشک کردن سیرها اختصاص دهید. بهتر است در حین ورقه‌ای کردن و چیدن سیرها در سینی فر، دستگاه فر را روشن کنید تا گرم شود. البته فراموش نکنید که کف سینی را ورقه روغنی بیندازید تا سیرها به سینی نچسبند.
سینی را در فر بگذارید و دمای آن را روی ۱۰۰ درجه تنظیم کنید. حدود ۲ ساعت طول می‌کشد که سیرها خشک شوند ولی در این مدت باید هر ۱۵ دقیقه یک بار، به سیرها سر بزنید و آنها را زیر و رو کنید که نسوزند و همه قسمت‌های سیر، رطوبت خود را از دست بدهد.
روش خشک کردن سیر تازه در هواپز (روش ششم)
هواپز با حرارت خشک و جریان هوا، سیرها را خشک می‌کند. برای خشک کردن سیرها در سرخ کن بدون روغن یا هواپز، سیرهای پوست کنده را ورقه‌ای خرد کنید. کف سبد هواپز را کاغذ مخصوص هواپز بگذارید. سیرها را روی کاغذ بچینید.
دمای هواپز برای خشک کردن سیر را روی ۱۴۰ یا ۱۵۰ درجه تنظیم کنید. سیرها برای خشک شدن به ۳۰ تا ۴۰ دقیقه، زمان نیاز دارند. در این مدت، ۲ تا ۳ بار به سیرها سر بزنید و آنها را زیر و رو کنید تا هر دو طرف سیرها، خشک شوند.
خشک کردن سیر تازه رنده شده (روش هفتم)
می‌توانید سیرها را بعد از پوست کندن، در مخلوط‌کن یا میکسر پودر کرده و بعد آنها را به هر یک از روش‌های بالا خشک کنید. این روش برای وقتی است که می‌خواهید پودر سیر را با دردسر کمتر درست کنید. البته در این روش هم بعد از خشک کردن سیرها، آنها را با گوشت‌کوب یا در آسیاب نرم کنید و کمی آرد به آن اضافه کنید تا خشک و سفت نشود. به این روش حریره سیر هم می‌توانید درست کنید.
خشک کردن برگ سیر تازه (روش هشتم)
برگ سیر هم قسمتی از سیر تازه است که بسیاری افراد، فرصت را غنیمت می‌شمرند و آن را خشک می‌کنند تا برای عطر دادن بیشتر به انواع غذاها، از آن استفاده کنند. برای خشک کردن برگ سیر تازه، ابتدا برگ‌های سیر را از ساقه یا حبه‌های سیر تازه جدا کنید و در آب برای حداقل ۳۰ دقیقه بخیسانید. چون برگ سیر، گل و لای زیادی دارد پس در تمیز کردن آن احتیاط کنید.
برگ‌های سیر را از آب بکشید و در سبد یا آبکش بگذارید تا آب اضافی آن خارج شود. سپس برگه‌ها یا ساقه‌های سیر را به همان شکل روی پارچه نخی پهن کنید و در مجاورت هوای آزاد بگذارید تا خشک شوند.
روش سریع‌تر برای خشک کردن ساقه‌های سیر، خرد کردن آنها است. می‌توانید برگ‌های سیر را ریزتر خرد کنید تا زودتر خشک شوند. در ضمن از روش‌های دیگر مثل گذاشتن روی بخاری، در مایکروفر، فر، میوه خشک کن و هواپز هم می‌توانید برای خشک کردن برگ سیر تازه کمک بگیرید، فقط بدانید که زمان خشک شدن برگ سیر، کوتاه‌تر از زمان خشک شدن خود سیر است.
نکات کاربردی برای خشک کردن سیر تازه با ساقه و حبه‌ای
- برای خشک کردن سیر تازه، سیرهایی را انتخاب کنید که تازه و سفت هستند.
- سیرهایی که پوست نازک دارند و جوانه نزده‌اند، بهترین سیرها برای استفاده و خشک کردن هستند.
- اگر سیر تازه را رنده کرده‌اید و نمی‌خواهید آن را خشک کنید، حتما آن را در فریزر یا یخچال نگهداری و هر چه زودتر آن را مصرف کنید.
- سیرها را بعد از خشک کردن باید در جایی قرار دهید که رطوبت زیادی نداشته باشد وگرنه کپک یا جوانه می‌زند. باید سیر را در سبدهایی بگذارید که هوا جریان داشته باشد. اگر در ظرف دربسته بگذارید، سیر خیلی زود خراب می‌شود.
- بوته سیر را بعد از خشک کردن، اگر یک یا چند حبه از آن جدا کردید، زودتر فاسد می‌شود. بوته سیرِ از هم جدا نشده تا ۲ ماه و بوته‌های سیرِ جدا شده را ۳ تا ۱۰ روز باید استفاده کنید وگرنه پوک یا خراب می‌شوند.
سوالات متداول درباره خشک کردن سیر تازه
چگونه سیر را خشک کنیم که پوک نشود؟
پوک شدن سیرها، زمانی اتفاق می‌افتد که سیرها را به صورت ساقه‌ای یا بوته‌ای خشک کنید. برای جلوگیری از پوک شدن سیر بعد از خشک شدن، ریشه‌های سیر را روی شعله بسوزانید، تا هم از جوانه زدن سیرها و هم از پوک شدن آنها جلوگیری شود.
چرا سیر بعد از خشک کردن کپک می‌زند؟
سیرهای ساقه‌ای و بوته‌ای را بعد از خشک کردن باید در جایی قرار دهید که رطوبت زیادی نداشته باشد وگرنه کپک یا جوانه می‌زند. باید سیر را در سبدهایی بگذارید که هوا به آنها بخورد. اگر سیرها را در ظرف دربسته بگذارید، سیر خیلی زود خراب می‌شوند.
