سنبل رنگی یکی از گل‌های زیبا، خوشرنگ و خوشبو برای تزیین سفره هفت سین عید است. سنبل رنگی به خاطر مقاوم بودن در سرما شناخته می‌شود و اگر پیاز آن را نگه دارید، می‌توانید برای چند سال، نزدیک عید نوروز، سنبل رنگی را بکارید و از عطر و زیبایی آن لذت ببرید. در این مقاله از سرویس سبک زندگی در مجله کوروش ۳ روش کاشت سنبل رنگی در گلدان، آب و باغچه را به شما آموزش خواهیم داد. اما در ابتدا اصول نگهداری و کاشت سنبل رنگی از انتخاب پیاز سنبل تا روش آبیاری و خاک و کود مناسب آن را به شما خواهیم گفت.
راهنمای اصول کاشت و نگهداری سنبل رنگی
قبل از اینکه اقدام به کاشت سنبل رنگی کنید باید درباره شرایط کاشت، روش آبیاری و مدت زمان ماندگاری آن اطلاعاتی داشته باشید تا گل‌های شما دوام بهتر و بیشتری داشته باشند. شما پیاز گل‌های سنبل را می‌توانید در رنگ‌های متنوع بکارید. اما برای انتخاب این پیازها، اگر تازه‌کار هستید، باید به برخی نکات توجه کنید.
انتخاب پیاز گل سنبل
- اگر می‌خواهید سنبل با رنگی خاص بکارید و با دیدن پیاز آن، متوجه نمی‌شوید که قرار است گل‌تان چه رنگی از آب دربیاید، از فروشنده بخواهید پیاز گل سنبل با رنگ مورد نظرتان را به شما بدهد.
- در هنگام خرید پیاز گل سنبل، برای اطمینان از سالم بودن آن، کمی آن را فشار دهید تا از سفت بودن و سنگین بودن پیاز مطمئن شوید.
- با دقت پیاز گل را بررسی کنید تا آثاری از خرابی و خراشیدگی در آن نباشد.
- بسته به مکانی که می‌خواهید گل سنبل رنگی را بکارید، پیاز گل متفاوت خواهد بود. پس به فروشنده بگویید که گل را می‌خواهید در گلدان بکارید یا در باغچه، تا فروشنده پیاز مخصوص را به شما بدهد.
روش آبیاری سنبل رنگی
گل سنبل به آب زیادی نیاز ندارد و اگر گلدان یا خاک را غرقاب کنید، ریشه‌ها می‌پوسند. در زمان کاشت، به گلدان آب بدهید ولی نه در حدی که آب از زیر آن خارج شود. برای دفعات بعد هم هر وقت سطح خاک خشک شد، روی آن را خیس کنید. مراقب باشید که در هنگام آبیاری، روی برگ‌های گل، آب نریزد و فقط روی خاک را خیس کنید.
مدت زمان ماندگاری گل سنبل
گل سنبل جزو گیاهان یا گل‌های چهار فصل نیست و بین ۱ تا ۳ ماه عمر دارد. درنهایت فقط به مدت ۱ ماه می‌توانید گل‌های سنبل را روی شاخه‌ها ببینید. بعد از اینکه گل‌ها ریختند، پیاز آن را از خاک بیرون بیاورید و ساقه‌های آن را قطع کنید. پیازها را در جای خشک، خنک و کاملا تاریک (دور از نور خورشید) قرار دهید تا سال آینده هم بتوانید آن را بکارید.
خاک مناسب برای کاشت سنبل رنگی
خاکی که برای کاشت سنبل رنگی استفاده می‌شود، باید مخلوطی از ماسه، خاک برگ، خاک باغچه و کمی کود باشد. قسمت بیشتر خاک (حدود ۷۰ درصد) باید ماسه باشد. یا اینکه از کوکوپیت و پیت ماس، خاک برگ و ماسه استفاده کنید. در این صورت هم میزان ماسه را ۷۰ درصد در نظر بگیرید. یا مثلا در صورتی که می‌خواهید سنبل را در گلدان بکارید، ۵ قسمت را خاک رسی و شنی، ۳ قسمت کود کاملا پوسیده و ۲ قسمت ماسه شسته می‌توانید بریزید.
کود مناسب برای سنبل رنگی
گل سنبل نیاز چندانی به کود ندارد، مخصوصا اگر از خاک مغذی استفاده می‌کنید. ولی در صورت نیاز، به اندازه ۱۰ درصد از حجم خاک را کود دامی یا ورمی اضافه کنید. این کار باید در زمان کاشت پیاز انجام شود.
نور مناسب برای سنبل رنگی
گل سنبل جزو گیاهان نور دوست بوده و بهتر است در جایی قرار دهید که نور خوبی به آن می‌رسد. ولی تا وقتی گل جوانه نزده است، نباید مستقیم در مجاورت نور خورشید باشد. بعد از اینکه اندازه ساقه گل به ۱۰ سانتی‌متر رسید، می‌توانید در معرض نور خورشید قرار دهید. برای نگهداری گلدان در خانه، گذاشتن آن در کنار پنجره جنوبی، بهترین مکان است.
همچنین برای اینکه سنبل، به یک سمت خم نشود، روزانه گلدان را بچرخانید تا گل به سمت خورشید خم نشود یا از یک پایه چوب نگهدارنده برای ساقه استفاده کنید.
دمای مناسب برای سنبل رنگی
بعد از کاشت گل، باید گلدان را در دمای پایین و نور کم قرار دهید. بهترین دما در دوره سرمادهی که حدود ۱۰ هفته طول می‌کشد، دمای زیر ۹ درجه سانتیگراد است. دمای مورد نیاز برای برطرف شدن نیاز سرمایی پیازهای سنبل بین ۷ تا ۱۰ درجه سانتیگراد است و مدت زمان وجود چنین دمایی در محل نگهداری پیاز سنبل‌ها، ممکن است بسته به نوع آن کمی متفاوت و بین ۸ تا ۱۴ هفته (حدود ۳ ماه زمان برای برطرف شدن نیاز سرمایی) متغیر باشد.
به خاطر داشته باشید که در زمان نگهداری پیازهای سنبل در انبار و در دوره سرمادهی، دما نباید به بالای ۱۷ درجه سانتیگراد برسد. در غیر این صورت نیاز سرمایی پیازها یا برطرف نمی‌شود. البته در صورتی که بعد از برطرف شدن نیاز سرمایی همچنان می‌خواهید سنبل‌ها را در انبار نگه دارید و دیرتر آن‌ها را بکارید، می‌توانید این پیازها را در مکانی با دمای ۱۰ درجه سانتیگراد نگهداری کنید.
وقتی گیاه شروع به سبز شدن کرد و ارتفاع جوانه‌ها به ۳ تا ۵ سانتی‌متر رسید، آن را به مکانی با دمای ۱۵ درجه می‌توانید منتقل کنید. زمانی هم که اندازه ساقه‌ها به ۱۰ سانتی‌متر رسید، می‌توانید گلدان را در معرض نور خورشید قرار دهید.
۱- روش کاشت سنبل رنگی در گلدان
برای کاشت سنبل در گلدان برای عید به عنوان یکی از نمادهای سفره هفت سین، یک گلدان با دهانه حدود ۱۰ تا ۱۲ سانتی‌متر و ارتفاع حدود ۳۰ سانتی‌متر را انتخاب کنید. کف گلدان را سوراخ کنید تا از زهکشی مناسب گلدان، مطمئن شوید. گلدان را با مخلوطی از خاک برگ، ماسه (حدود ۷۰ درصد ماسه و ۳۰ درصد خاک برگ، کوکوپیت یا پیت ماس) پر کنید.
اگر پیاز سنبل دوره سرما را طی نکرده است، پیاز را طوری در گلدان بکارید تا نوک پیاز در سطح گلدان باشد و اطراف آن را با خاک سبک بپوشانید. گلدان را یک بار آبیاری کرده و به مکانی سرد و تاریک مثل انبار (با دمای کمتر از ۹ درجه سانتیگراد) منتقل کنید تا به مدت ۱۰ هفته در آنجا بماند. اگر می‌خواهید گل‌های سنبل در برابر تغییرات روشنایی و سرما مقاومت داشته باشد، روی گلدان‌ها را با مالچ پوشانید.
برای دفعه‌های بعد، هر بار که سطح خاک خشک شد، به صورت کم، آن را آبیاری کنید تا حدی که خاک مرطوب شود. بعد از گذشت ۱ تا ۱/۵ ماه، پیازها کاملا ریشه می‌کنند و جوانه برگ‌ها در نوک پیاز ظاهر می‌شود.
وقتی گیاه شروع به سبز شدن کرد و ارتفاع آن به ۳ تا ۵ سانتی‌متر رسید، گلدان را به فضای داخل خانه منتقل کنید. سنبل رنگی را در مکانی روشن و دور از تابش مستقیم آقتاب با دمایی حدود ۱۵ درجه نگهداری کنید. وقتی ارتفاع ساقه گل به ۱۰ سانتی‌متر رسید، می‌توان گل را در معرض تابش نور خورشید بگذارید. سنبل معمولا بعد از ۳ هفته شروع به گل‌دهی می‌کند، پس در این مدت رمان، باید به صورت منظم، به گل آب بدهید.
۲- روش کاشت سنبل رنگی در آب
برای کاشت سنبل رنگی در آب، بهتر است ظرف مناسب برای این گل را با مشورت گل‌فروشی انتخاب کنید. ظرف نباید خیلی دهانه تنگی داشته باشد چون در زمان رشد، اگر فضای آن کم باشد، ساقه‌ها آسیب می‌بینند. بعد از انتخاب ظرف مناسب، مقداری آب معدنی یا آب جوشیده سرد شده را در ظرف بریزید و پیاز گل را در آن بگذارید.
پیاز را در گلوی ظرف قرار دهید، به طوری که ته پیاز (محل خروج ریشه‌ها) به آب دسترسی داشته باشد. یعنی ریشه باید در آب باشد و ساقه‌ها خارج آب بمانند. کمی خاک زغال روی آب بریزید تا از فساد آب جلوگیری کند. سپس ظرف را در تاریکی قرار دهید. البته می‌توانید فقط قسمت ریشه را دور از نور نگهداری کنید.
به تدریج و با رشد بیشتر ریشه پیاز سنبل، گلدان را به مکان با نور بیشتر و گرم‌تر منتقل کنید. بعد از اینکه اندازه ساقه سنبل، به ۵ سانتی‌متر رسید، گلدان را عوض کنید و پیاز را به یک گلدان شیشه‌ای بزرگ‌تر منتقل کنید. سپس گلدان سنبل را بعد از گذشت یک هفته، به مکان گرم‌تر و در مجاورت نور خورشید منتقل کنید تا ساقه‌های گل، بیشتر رشد کنند و شاخه‌ها و شکوفه‌ها جوانه بزنند.
حداقل هفته‌ای یک بار، آب گلدان سنبل را عوض کرده و با آب نیمه ولرم جایگزین کنید. به خاطر داشته باشید که هر چه دمای اتاق گرم‌تر باشد، ساقه گل بیشتر رشد می‌کند. بهترین دما برای باز شدن شکوفه‌ها، دمای حدود ۱۸ درجه سانتیگراد است.
۳- روش کاشت سنبل رنگی در باغچه
برای کاشت پیاز سنبل رنگی در باغچه یا در محیط‌های باز، حتما باید مکانی را انتخاب کنید که در طول روز، حدود ۵ ساعت نور مستقیم خورشید به آن بتابد. چون درست است که گل سنبل در سایه هم رشد می‌کند، اما در این صورت شکوفه‌ها، ریز یا تنک و خلوت می‌شوند.
برای کاشت سنبل در باغچه، خاک را تا عمق ۳۰ تا ۳۵ سانتی‌متری، گودبرداری کرده و برای زهکشی مناسب، در عمق ۱۰ سانتی‌متری ته گودال، خاک برگ یا پیت ماس و یا کمپوست بریزید. سپس پیاز را در عمق ۱۵ تا ۲۵ سانتی‌متری باغچه بکارید. در ضمن فاصله پیازها را ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر از هم در نظر بگیرید.
بعد از کاشت پیازهای سنبل، آن‌ها را یک بار آبیاری کنید. برای آبیاری‌های بعدی، معمولا بارش‌های پاییزی و زمستانی یا رطوبت هوا، کفایت می‌کند. با گرم شدن هوا در اواخر اسفند و اوایل فروردین، گیاه سنبل، شروع به گل دادن می‌کند.
سوالات متداول درباره کاشت سنبل رنگی
چه مدت طول می‌کشد که سنبل رنگی گل بدهد؟
معمولا ۱ تا ۱/۵ ماه بعد از کاشت گل سنبل طول می‌کشد که پیازها ریشه بدهند و پیاز شروع به جوانه زدن کند. حدود ۳ هفته بعد، سنبل به گل‌دهی می‌رسد.
پیاز سنبل رو کی بکاریم؟
پیاز سنبل برای گل دادن، نیاز به گذراندن دوره سرمایی دارد. برای کاشتن گل باید اواخر پاییز اقدام کنید. اواخر بهمن ماه گلدان را به مکان گرم‌تر منتقل کنید تا با افزایش دما، سنبل شروع به گل‌دهی کند.
پیاز سنبل سفید و رنگی با هم متفاوتند؟
پیازها در ظاهر و شرایط کاشت، آبیاری و نگهداری با هم فرقی ندارند. اگر می‌خواهید سنبل با رنگی خاص بکارید و با دیدن پیاز آن، متوجه نمی‌شوید که قرار است گل‌تان چه رنگی از آب دربیاید، از فروشنده بخواهید پیاز گل سنبل با رنگ مورد نظرتان را به شما بدهد.
